به گزارش کردپرس، به واسطه قدمت تاریخی و آب و هوای چهار فصل کردستان شاهد آثار و مناطق دیدنی در این استان هستیم در سفر به کردستان ماندن چند روزه در دیواندره و دیدن طبیعت و آثار باستانی آن خالی از لطف نیست.

معرفی شهرستان دیواندره

شهرستان دیواندره با مساحتی معادل ۴۲۰۳ کیلومتر مربع در حدود ۱۵ % از وسعت استان کردستان را شامل می شود . شهر دیواندره مرکز این شهرستان به عنوان مرکز هندسی استان در 98 کیلومتری شهر سنندج، در 92شهر سقز و در 60 کیلومتری شهر بیجار است از مسیری هم به استان آذربایجان غربی راه دارد.

زبان گویش مردم این دیار کردی سورانی و دارای لهجه مخصوص است. آداب و رسوم و فرهنگ مردم شهرستان برگرفته از آداب و فرهنگ آریائی ها بوده و هماهنگ با سایر ملت ایران مراسمات ملی و مذهبی را نیز برگزار می نمایند .

طوایف در دیواندره

در شهرستان دیواندره قومیت ها و طوائفی همچون گوران ، گلباغی ، تیلکوئی ، جاف ، منمی (مندمی) برازنده ، خواجه وند ، کلهر ، زند و قاقالی وجود دارد .اما این عناوین در منطقه کم رنگ شده و صرفاً جنبه محلی داشته و هیچ گونه وجه تمایزی بین افراد نداشته و تمام اقشار همزیستی مسالمت آمیزی با هم دارند .

شهرستان دیواندره دارای سه بخش مرکزی ، کرفتو و سارال و ۹ دهستان (حومه – قراتوره – چهل چشمه – اوباتو – کانی شیرین – زرینه – سارال – کوله و حسین آباد شمالی ) می باشد . تعداد کل روستاهای تابعه شهرستان دیواندره 184روستا که 174 روستای آن دارای سکنه است.

سارال بهشت کردستان

دیواندره دارای مناطق زیبایی است که کمتر معرفی شده است که در این گزارش به چند مورد از آن خواهیم پرداخت. منطقه سارال یکی از مناطق بومگردی (اکوتوریستی) استان است که در غرب دیواندره واقع است. دشت زیبا و چشم نواز سارال در ایام تعطیل بویژه در فصل بهار پذیرایی جمعیت فراوانی از مردم کردستان است.

بخش سارال یکی از سه بخش زیبای شهرستان دیواندره است که با جمعیتی نزدیک به ۱۲هزار نفر و ۴۹ روستا حدود ۳۰ درصد از مساحت دیواندره را تشکیل داده است.

وجود قلعه‌های «افراسیاب» در روستایی به همین نام و قلعه «بارام» (بهرام) در روستای «قه له و لیانه» و قلعه «ئالولاخ» در روستای ئالولاخ از آثار تاریخی در منطقه سارال است. این خطه جاذبه‌های طبیعی بی‌شماری نیز دارد که بخشی از آن به کوه‌ها مربوط می‌شود.

از کوه‌های سارال می‌توان به «زه ردوان»، «زیراوای شیرکوژ»، «کلاوره ش»، «قه لاریانه»، «ته وریزخاتون»، «مره ده ر»، «شیخ لطیف»، «چاروه سوار»، «قزلبلاغ»، «که ل کوژ»، «به رده ره ش» و «به رده سپی» اشاره کرد.

مراتع و کوه‌های سارال نیز رویشگاه گل‌های وحشی و گیاهان دارویی و خوراکی بی‌نظیر و بی‌شمار است و هرسال با آغاز فصل بهار عده‌ای برای جمع‌آوری و فروش این گیاهان، راهی این منطقه می‌شوند؛ با وجود برداشت‌های بی رویه هنوز منطقه سارال در فصل بهار پوشیده از پیچک و کنیوال، خوژه، پسل، کاشمه، هفت توقه، ریواس، تورشکه و بسیاری از گیاهان خوراکی دیگری است که نمونه آنها را در کمتر جایی می‌توان یافت.

بخش سارال با توجه به دارا بودن وسعتی حدود ۳۰درصد از مساحت دیواندره، جزو بکرترین مناطق طبیعی و گردشگری کردستان محسوب می‌شود و با توجه به اینکه بافت طبیعی این منطقه تاحد زیادی دست نخورده باقی مانده، ترکیب بسیار زیبا و دلفریبی از رود، کوه و دشت‌های زیبا در این منطقه به وجود آمده است و به همین دلیل هم هرسال در بهار و تابستان شاهد حضور تعداد زیادی از گردشگران و طبیعت دوستان کشور در این منطقه بسیار زیبا هستیم.

چهل چشمه کوهستانی زیبا

شهرستان دیواندره دارای جاذبه های گردشگری طبیعی است که هر ساله گردشگران زیادی را به خود جذب می کند یکی از این جاذبه ها منطقه سرسبز چهل چشمه است.کوه چهل چشمه با ارتفاع ۲۱۳۷ متر از سطح آب‌های آزاد به عنوان مرتفع‌ترین کوه استان کردستان شناخته می‌شود.این منطقه زیبا ما بین سقز، مریوان و دیواندره قرار گرفته و اسحاق‌آباد، بست، کانعمت، سوله، نرگسله و درهوان از روستاهای اطراف آن است.چهل چشمه (چل چمه) از کوه‌های مرتفع کردستان سرچشمه می‌گیرد.

این کوه‌ها دارای آبشارها و رودهای بسیار زیبایی است و وجه تسمیه آن نیز حکایت از وجود چهل رود آب دارد.کوهی که چهل چمه از آن سرچشمه می‌گیرد در منطقه “خورخوره” از شهرستان دیواندره قرار دارد و در منطقه ای سردسیر و برف گیر واقع است.در این کوه می توان در تمامی سال برف را مشاهده کرد، این کوه یکی از سرچشمه های رودخانه جغاتو و سپید رود است و دارای چشمه سارهای فراوان و دامنه های سرسبز و زیباست.

این کوهستان علاوه بر ویژگی‌های طبیعی و اکولوژیکی کم نظیر خود مانند؛ بلندی، پربرف و پرآب بودن چشمه‌های، رستنگاه گل‌ها و گیاهان متنوع دارای ده‌ها قله و یال است که زنجیروار به هم پیوسته و با مجموعه‌ای از ییلاق‌ها که زمانی نه چندان دور محل اتراق دامداران و چرای دام‌هایشان بوده به آن اعتبار و موقعیت تاریخی و جغرافیایی خاصی داده است.چهل‌چشمه به برکت زمستان‌های طولانی کردستان و ارتفاعات بلندش بزرگترین ذخیره‌گاه آب است و صدها گونه گیاهی دارویی بی‌نظیر را در خود جای داده است.

بی نظیرترین اثر تاریخی ایران

اثر بی نظیر کردستان و ایران غار باستانی کرفتو است که بازدید از آن گردشگران را با خود به عمق تاریخ، اصالت و فرهنگ خواهد برد.

باد پژواک اصیل آوای غریب را گوی از عمق تاریک تاریخ با خود می آورد، از کجا و از هرکس بود مرا به اینجا کشاند سرزمینی ساکت و مجهور ، پیچ و خم جاده های اوباتو در حد فاصل دیواندره و سقز از روستای یوزباشکندی گذرت می دهد و از سایه صخره ها که آفتابی می شوید کرفتو قد علم می کند.

تا عظمت پدیده ای عجیب از خلقت خداوند نفست را در سینه بند کند. عده ای در راه هستند و بسیاری هم نیز از سنگ فرش غار روی به سراشیب غار دارند. بهار است و طبیعت بساط نشاط را گسترده است و اگر چه صخره ها سنگین اند اما سایه لطیف دارند و با سنگ فرش های همواری که بر دامنه پهن شده است مکانی مناسب برای چادر زدن و فع خستگی مهیا است.

غار کرفتو چهار طبقه است، طبقه اول، دو اتاق بزرگ دست کند است با اتاق های تودرتو با پنجره های که رو به اطراف باز است و دید مناسبی به ساکن می داده است.

بر دیواره غار اشکال کهنی برجاست که متاسفانه به دلیل نوشته های نا متجانس که برخی بازدید کنندگان به یادگار گذاشته اند قابل نمایش نیست.

در اکثر طبقات غار چاهای سنگی دیده می شود که کاربرد های متفاوت از جمله انبار آب و غله داشته اند. ساکنان غار با توجه به سردسیر بودن منطقه و بارش های فراوان مشکل تامین آب نداشته اند و همینک نیز در زیر یکی از صخره های نزدیک دهانه غار آبی گوارا از لابلای سنگ ها می گذرد و چون ریسمانی نقره ای به زمین می رسد.

معرفی غار کرفتو

غار کرفتو در استان کردستان آیینه ای از تدبیر و هنر نیاکانمان برای زیستن در شرایط سخت و نماد عینی تطبیق نیاز انسان با بضاعت طبیعت است.

غار کرفتو از نوع غارهای آهکی و طبیعی است و به احتمال زیاد در دوران سوم زمین شناسی شکل گرفته است. این غار در فاصله ۶۷ کیلومتری شهر دیواندره قرار دارد و در تقسیمات سیاسی در حوزه شهرستان دیواندره قرار دارد و تمام کارهای اداری مربوط به غار کرفتو در اختیار شهرستان دیواندره می باشد.

اماکن طبیعی و ابنیه های باستانی همواره در جدول برنامه ریزی اهداف سفر گردشگران به ویژه در تعطیلات نوروز جایگاهی خاص دارد و غار کرفتو به سبب ترکیب زیبایی های طبیعت و آثار فوق العاده عمرانی بشر در گذشته های خیلی دور مقصدی در جدول برنامه ها است.

کردستان به دلیل قدمت و پیشینه بلند تاریخی، یکی از استان های کهن کشور پهناور ایران محسوب می شود که وجود آثار باستانی، سکونتگاه های طبیعی در دل صخره های سنگی شاهدی بر این مدعا
است.

غار کرفتو بی شک یکی از جذاب ترین نقاط دیدنی کشور محسوب می شود که ایرانیان باستان بدون داشتن ابزار برقی و تنها با وسایل دستی آن را ایجاد کردند.

برخی دیگر از دیدنی های دیواندره

آثار تاریخی دیگر در دیواندره

عمارت سالار سعید در روستا وزیر که بیشتر از ۳۰۰ سال قدمت دارد .

حمام قدیمی پنجه سفلی که در دل خاک جای دارد و دارای خزانه و سردرهای چشم انداز خوبی است .

قلعه کهنه روستای آغاجری که بیشتراز ۲۰۰۰ سال قدمت دارد و ۴۶ تپه باستانی که شاخص آنها تپه رش در شمال غربی روستای وزیر که این اثر مربوط به هزاره اول قبل از میلاد است.

تپه باستانی مرسوم به شهر سبز روستای زاغه علیا مربوط به هزاره اول قبل از میلاد می باشد و ۵۵ محوطه باستانی که قدمت تاریخی دارد محوطه باستانی کوجاری در روستای بایزید آباد و دارای سفال های متنوع که از دوران های مختلف تاریخی در ان مشاهده می گردد و همچنین منطقه باستانی بان کلک (واقع در دشت کانی نیمه روژه) مربوط به هزاره اول قبل از میلاد است.

غارها و روستاهای گردشگری دیگری در دیواندره وجود دارد که به دلیل اهمیت ندادن دستگاه های متولی گردشگری معرفی این نقاط مغفول مانده است.
گزارش / هیوا محمدپور