به گزارش خبرگزاری کردپرس، از در شرقی موزه که به داخل اداره میراث فرهنگی و صنایع دستی باز می‌شود وارد قلعه شدم. هیچ کس در محوطه نبود. درخت‌های کهنسال توت و حوض آبی خالی وسط قلعه و سکوت معناداری که بین شاخه‌ها می‌پیچید، مرا به چند سال قبل برد که برای عکاسی و بازدید از موزه وارد قلعه شده بودم؛ همه چیز سر جایش بود و چیزی تغییر نکرده بود!

از دور مدیر موزه مردم‌شناسی ایلام را دیدم که به دفترش در ضلع غربی قلعه می‌رفت. به دفترش رفتم و از او خواستم درباره‌ی موزه مردم‌شناسی توضیحاتی به خوانندگان کردپرس بدهد. بابک کرماجانی گفت: فرهنگ، آداب، رسم و رسوم مردم استان، اعتقادات و باورها، لباس چهار قوم کرد، لر، عرب و لک، مراسمات عروسی و عزا (چه‌مه‌ر) که در فهرست آثار ملی ثبت شده اند، زندگی عشایری، دستبافته‌های عشایری شامل هور و هگوه و قالی کردی و گلیم ساده و گلیم نقش برجسته و تاریخچه‌ی خاندان والی از آیتم‌های مختلفی است که در موزه مردم‌شناسی ایلام به نمایش درآمده‌اند.

از کرماجانی درباره استقبال مردم از موزه و میزان بازدیدکننده ها در طول سال پرسیدم. او گفت: بیشترین بازدید از موزه مردم‌شناسی ایلام در ایام نوروز است به طوری که در نوروز امسال 17 هزار و 9 نفر بازدیدکننده داخلی و 4 نفر بازدیدکننده خارجی داشتیم ولی در باقی ایام بازدیدکننده چندانی نداریم.

او از برنامه‌هایی که برای افزایش بازدیدکننده داشته است گفت و افزود: جهت افزایش تعداد بازدیدکننده‌ی موزه مردم‌شناسی، با انجمن «ویرا، سروش دانایی» از سه سال پیش طرحی را برای اولین بار در سطح کشور اجرا کردیم که به طرح «میراث‌بانان کوچک» موسوم است به این صورت که در سطح مدارس ابتدایی و راهنمایی استان ایلام از مدارس برای آموزش مباحث میراث فرهنگی و آشنایی با پیشینه خویش دعوت گرفتیم که تا کنون به 2 هزار نفر آموزش داده شده است.

کرماجانی عنوان کرد: مباحث میراث فرهنگی که به دانش آموزان آموزش داده می شود شامل چیزهایی مانند آشنایی با تاریخ و آثار میراث فرهنگی استان، آشنا کردن دانش آموزان با مقوله تخریب میراث فرهنگی و محافظت از آثار تاریخی و آشنا کردن آن‌ها با پیشینه خود می‌باشد.

وی گفت: از طریق آموزش مقوله های میراثی، هم میزان بازدید از موزه را بالا بردیم و هم یک سری مسائل میراث فرهنگی را به داخل مردم بردیم و به میراث‌بانان کوچک پس از پایان آموزش‌ها، کارت همیار میراث فرهنگی دادیم.

او با یادآوری این‌که برگزاری جشنواره غذاهای محلی استان یک شاخه از مردم شناسی است، اظهار داشت: جشنواره پخت غذا، نمایشگاه‌های متعدد صنایع دستی و... که در طول سال در محوطه‌ی امارت والی و موزه مردم‌شناسی برگزار می شود به افزایش تعداد بازدیدکننده و معرفی هر چه بیشتر موزه کمک می کند.

او همچنین توضیح داد: همکاری با دانشگاه‌های استان برای بازدید دانشجویان، مخصوصا دانشجویان رشته معماری که بعضی کلاس‌های خود را در موزه برگزار می‌کنند و برگزاری جشن‌های فرهنگی در موزه به افزایش بازدیدکننده کمک می کند.

وقتی از اتاق‌های مختلف قلعه والی دیدن کردم، متوجه شدم که مجسمه‌های مومی انگشتشان شکسته است. از مدیر موزه علت را پرسیدم. او توضیح داد: موزه مردم‌شناسی ایلام در سال 1385 در قلعه والی افتتاح شده است و با گذشت 12 سال از عمر آن، لباس و وسایلش فرسوده شده اند. مانکن‌ها بر اثر عوامل طبیعی مانند سرما و گرما آسیب دیده‌اند و انگشت‌هایشان شکسته‌ است و احتیاج به مرمت دارند.

متوجه شدم که وی به جای قلعه از کلمه‌ی امارت استفاده می‌کند. بابک کرماجانی در این باره گفت: در مورد مکان موزه باید بگویم که به غلط در بین مردم به قلعه شهرت پیدا کرده است. این مکان به عبارت صحیح امارت مسکونی والی ایلام حسینقلی خان و غلامرضاخان بوده است. قلعه یک تعریف دیگر دارد و کاربرد نظامی آن مشهود است.

از او پرسیدم که آیا از تمام ظرفیت موزه استفاده شده، که او گفت: از مجموع 23 اتاق و 6 زیرزمین امارت والی، به 15 اتاق کاربری موزه داده شده است و اکنون داریم طرح مطالعاتی انجام می‌دهیم که برای بقیه اتاق‌ها و زیرزمین‌ها کاربری مشخص کنیم.

مدیر موزه مردم‌شناسی ایلام افزود: برای معرفی 2 پیشه‌ی منسوخ شده در ایلام، یک غرفه‌ی نمایش گیوه‌بافی و یک غرفه‌ی نمایش مسگری کم داریم که باید به موزه اضافه شوند.

یاسر بابایی