به گزارش خبرنگار کردپرس، شهروندان قروه ای امروزه علاوه بر مواجهه با مشکلات متعدد در مراجعه به مراکز درمانی و حوزه سلامت، با پدیده در حال رشد و کنترل نشده ویزیت و معاینه همزمان چند بیمار در مراکز درمانی به ویژه در مطب پزشکان عمومی و تخصصی مواجه هستند که این امر ناقض تعهدات و سوگند پزشکی است.
این در حالی است که براساس تعهدات اخلاقی و علمی و همچنین قوانین و مقررات وزارت بهداشت و درمان کشور پزشکان ملزم به معاینه فردی بیماران هستند و اجازه ورود چندین بیمار در اتاق معاینه را ندارند.
این مقررات پزشکان را به عنوان محرم اسرار بیماران ملزم کرده که باید بیماران به صورت انفرادی و با رعایت اصول علمی، روانشناسی و رعایت اخلاق حرفه ای معاینه شوند و اینکه چند بیمار همزمان در اتاق معاینه حضور داشته باشند، این خلاف قوانین پزشکی است، چرا که با وجود چندین بیمار در اتاق معاینه، آنان نتوانند مسایل و مشکلات خود را با آرامش به پزشک بیان کنند.
چنانچه در بخشی از سوگند نامه بقراط که پزشکان در زمان ورود به کسوت پزشکی به آن قسم می خورند، آمده است: «آنچه را که در حین انجام حرفه خود و حتی خارج از آن درباره زندگی مردم خواهم دید یا خواهم شنید که نباید فاش شود، به هیچ کس نخواهم گفت، زیرا این قبیل مطالب را باید به گنجینه اسرار سپرد.» مطابق با این سوگند، پزشکان باید از خیانت و تضییع حقوق بیماران به طور جدی پرهیز کرده و نسبت به حفظ اسرار آنان جز در مواقع ایجاب ضرورت شرعی، پایبندی کامل داشته باشند، اما به نظر می رسد ویزیت همزمان بیماران در مطب ها دقیقاً خلاف آن است.
اجبار بیماران به ویزیت همزمان
یکی از شهروندان قروه ای در گفت و گو با خبرنگار کردپرس با اشاره به مشکلات و گرفتاری های بسیار بیماران برای تعیین وقت و صرف هزینه های گزاف اظهار داشت:«با تمام این مسائل ویزیت فله ای از سوی پزشکان باعث می شود بیمار مشکلاتش را با آرامش و کامل به پزشک منتقل نکند و به دلیل رعایت موارد اخلاقی و... سربسته بیماری خود را عنوان کند.»
«ن- م» با تأکید بر این موضوع که ویزیت همزمان بیماران حتی مغایر با نوع تعاملات شهروندان و فرهنگ آنان است، افزود:«شهروندان به این موضوع که دیگری از مسائل شخصی آنان اطلاع یابد علاقه ای ندارند، اما پزشکان به راحتی این مسئله فرهنگی را نادیده گرفته و مشکلات پزشکی بیماران را با حضور چند بیمار دیگر از او جویا می شوند.»
همچنین طبق اظهارات یکی دیگر از شهروندان، پزشکان بهانه ویزیت فله ای را تعداد زیاد بیماران می دانند در حالی که با این نوع درمان هیچ یک از بیماران نسبت به پزشک خود اعتماد نمی کنند و زمانی که بین بیمار و پزشک اعتمادی برقرار نباشد، مقوله درمان با مشکلات زیادی همراه خواهد شد.
«ن- پ» با بیان اینکه برخی بیماریها ایجاب می کند بیمار در یک فضای امن و راحت بیماری خود را مطرح کند، عنوان کرد:«این حق طبیعی بیمار است که نخواهد مشکلاتش پیش فرد دیگری مطرح شود، با این حال اکثر پزشکان عمومی و حتی بسیاری از پزشکان متخصص در زمینه تخصص داخلی و زنان و زایمان برای معاینه بیشتر بیماران و کسب درآمد به ویزیت فله ای رو می آورند.»
به گفته او با اشاره به رشد این پدیده طی چند سال اخیر در قروه، به نظر می رسد کسب درآمد بیشتر و راحتی در ویزیت بیمار با توجه به تعداد زیاد بیماران دلیل قانع کننده ای برای پزشکان باشد.
وی آشنایی بیماران به حقوق شرعی، اخلاقی و قانونی را مهمترین ابزار برای کاهش این پدیده دانست. «تشخیص نادرست بیماری، اشتباه در تجویز دارو، جابه جایی نتایج آزمایش ها و عکس بیماران، ویزیت نامناسب و... نتیجه ویزیت فله ای همزمان چند بیمار در مراکز درمانی است.»
او این معضل را تنها مختص به مطب ها نمی داند و معتقد است که بیمارستان و کلینیک های قروه هم چنین مشکلی را دارند. «در حال حاضر به غیر از مطب پزشکان عمومی و متخصص، بیمارستان شهید بهشتی هم با وجود بهره نبردن از پزشکان متخصص و زبده با نادیده گرفتن شأن بیمار در امر درمان او کوتاهی می کنند و چندین بیمار را همزمان و در کمترین زمان ممکن ویزیت می کنند.»
پیامدی به نام اشتباه در درمان
یک شهروند که به اورژانس بیمارستان شهید بهشتی قروه مراجعه کرده بود، با انتقاد بی حرمتی و برخورد نامناسب با بیماران در این بیمارستان گفت:«در حال حاضر شرایطی پیش آمده که بیمار همیشه احساس می کند درمان او به طور قطع انجام نشده است.»
«س- ک» با اشاره به ذهنیت و افزایش مراجعه بیماران این شهرستان به مراکز درمانی شهرهای بزرگ از جمله همدان و سنندج در درمان بیماریهای حاد متذکر شد:«همه شهروندان بر این موضوع اذعان دارند که درمان بیماریهای حاد و مهم خود را نباید در بیمارستان و کلینیک های شهرستان پیگیری کنند، چرا که احتمال خطا و سهل انگاری هست.»
او در عین حال نظارت نهادهای مرتبط را در این خصوص کافی نمی داند.«کنترل و نظارت نداشتن در این زمینه باعث شده پزشکان به صورت عادی و با فراغ بال به اخلاق حرفه ای خود پشت کرده و به ویزیت فله ای و چند دقیقه ای بیماران بپردازند.»
نبود نظارت و سکوت شهروندان
در واقع بررسی ها نشان می دهد صرف نبود نظارت ها بر درمان، دلیل قانع کننده ای برای کاهش تخلفات نیست و خود شهروندان هم در این زمینه بی تقصیر نیستند و با پذیرش خواسته های غیرقانونی و غیر اخلاقی چنین پزشکانی باعث رشد و گسترش این رفتار و پدیده در جامعه سلامت کشور می شوند.
همچنین به گفته «ن-ع» مراکز درمانی شلوغ و ازدیاد مراجعه کنندگان، کمبود پزشک متخصص در قروه و... از دیگر عوامل افزایش این پدیده هستند.«قروه از کمبود پزشک متخصص و زبده رنج می برد، به همین دلیل برخی پزشکان با بیماران زیادی مواجه بوده و این دلیل موجب شده تخلف این پزشکان از جمله ویزیت فله ای و یا پدیده زیرمیزی، از سوی بیمار نادیده و گزارش نشود.»
این شهروند قروه ای که خود دانشجوی حقوق است، اعتقاد دارد:«زمانی که پزشک با آرامش و در خلوت، بیمار خود را درمان نکند بی شک تشخیص نادرست بیماری، تجویز داروی بی مورد در پی خواهد داشت و تحقق این مهم باعث نارسایی در روند و چرخه سلامت خواهد شد.»
اما آنچه که بیش از هر چیز در این مقوله مورد تأکید شهروندان و بیماران بود، ضعف مشهود اهرم های نظارتی و کنترلی است. چنانچه در صورتی که نظارت مستمر و مداوم بدون هرگونه اغماض در این زمینه اعمال می شد، هیچ پزشکی با هر بهانه ای هرگز نمی توانست اقدام به ویزیت فله ای بیماران یا تخلفاتی دیگر نظیر زیر میزی کند.
نگاه قانون
باید دید نگاه قانون به این معضل که خطر بزرگی در سلامت و بهداشت روانی کشور حساب می شود، چگونه است.
طبق اعلام نظر مسئولان وزارت بهداشت، در بخش خصوصی مدت زمان ویزیت یک پزشک عمومی ۱۵ دقیقه، پزشک متخصص ۲۰ دقیقه، پزشک فوق تخصص ۲۵ دقیقه و ویزیت روانپزشک ۳۰ دقیقه است. در بخش های دولتی هم طبق استانداردهای تعیین شده وزارت بهداشت باید عمل شود.
همچنین آیین نامه هایی برای تخلفات پزشکی متناسب با نوع تخلفات از تذکر شفاهی گرفته تا لغو پروانه طبابت تنظیم شده و در صورت مشاهده تخلفاتی مانند ویزیت دسته جمعی یا زیرمیزی با پزشک متخلف برخورد قانونی می شود. البته اینکه تا چه میزان این دستورالعمل ها به مرحله اجرا می رسند و اصلاً از روی کاغذ پیاده می شوند یا نه، خود جای کار و بررسی بسیار دارد.
وظیفه شهروندی
با این وجود جدای از این مسایل در تخلفاتی از این دست یک طرف قضیه خود شهروندان هستند، شهروندان می توانند با مراجعه نکردن به مطب پزشکان متخلف به نحوه درمان آنان اعتراض کنند. در واقع ویزیت دسته جمعی بی احترامی به حقوق بیمار و جامعه پزشکی و یک تخلف است و در صورت مشاهده پیگرد قانونی دارد.
همچنین باید دانست همه پزشکان ملزم به درمان بیمار طبق تعرفه پزشکی هستند و تمام مبالغی که از بیمار جهت درمان دریافت می شود در پرونده او درج می شود و اگر مبلغ درج شده بالاتر از تعرفه باشد گران فروشی است و بیمار می تواند از پزشک و بیمارستان مربوط شکایت کند.
در این میان اگر مبلغی از بیمار گرفته شود و در پرونده درج نشود زیرمیزی است و تخلف محسوب می شود و هیچ پزشکی براساس سوگند یاد شده و اخلاق حرفه ای خود و طبق قوانین موجود حق کوتاهی در درمان یا ویزیت بیمار را ندارد.
بی اطلاعی از حقوق شهروندی به ویژه در حوزه سلامت و درمان به دلیل پیچیدگی و نبود اطلاع رسانی و فرهنگ سازی از سوی متولیان باعث شده است برخی پزشکان از این موضوع سوء استفاده کرده و منافع شخصی و کسب درآمد را به جای مؤلفه های انسانی و اخلاق حرفه ای در نظر بگیرند.
ضرورت توجه به اخلاق پزشکی نوین
هم اکنون در بسیاری از کشور های پیشرفته، اخلاق پزشکی نوین به صورت علمی و عملی با شیوه های جدید مبتنی بر حل مسئله مطرح و به درجات متفاوت فعال شده است. به گونه ای که در برخی کشور های غربی و اروپایی طی سه دهه اخیر کمیته های بالینی اخلاق پزشکی با سیر رو به رشدی تشکیل و به فعالیت پرداخته اند.
با این وصف به نظر می آید در قروه علاوه بر اینکه جدیت و اقدامی در راستای پیاده سازی و عمل به منشورهای اخلاقی پزشکی دیده نمی شود، بلکه موارد تخلف هم به چند تذکر محدود شده و پرونده آن سریعاً بسته می شود. این کوتاهی در حالی است که شهروندان به صورت جدی از نحوه درمان خود ناراضی بوده و همین امر موجب افزایش مراجعه به پزشکان سایر شهرها می شود.
باید اذعان داشت در حالی که حوزه درمان و سلامت شهرستان با مشکلاتی نظیر کمبود پزشک متخصص، سطح پایین بهداشت، پایبند نبودن پزشکان به اخلاق حرفه ای، برخورد غیر اصولی با بیمار، تعرفه های معلق و نامشخص، افزایش زیرمیزی، پدیده غیرانسانی درمان به شرط واریز هزینه، برخورد نامناسب در مراکز درمانی به ویژه بیمارستان های دولتی و... روبروست، ویزیت فله ای بیماران می تواند این مشکلات را دو چندان کند.
باید بپذیریم که در این شرایط درمان بیماران نه تنها به طور قطع انجام نخواهد گرفت، بلکه بیماران و خانواده های آنان را با مشکلات روحی، روانی ، مالی و... روبرو خواهد کرد که بی شک تأثیرات منفی بر جامعه سلامت بر جای می گذارد.
گزارش: زیبا امیدی فر
نظر شما