اگر می خواهید ذهنیتی داشته باشید از آنچه که می تواند پس از انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی روز یکشنبه برای رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه، خانواده اش و عمارتی که بر اساس خویشاوند سالاری بنا نهاده است، روی دهد، تنها به انتخابات اخیر مالزی نگاه کنید. نه تنها نجیب رزاق نخست وزیر که حزبش به مدت 61 سال در این کشور قدرت را به دست داشت شکست خورد، بلکه تحقیق دربارۀ فساد وی نیز بلافاصله آغاز شد.

به عبارت دیگر، بازنده شدن در انتخابات 24 ژوئن به هیچ وجه از گزینه های اردوغان نیست. این یعنی اردوغان به هر طریق ممکن برنده خواهد شد.

اردوغان، این سیاستمدار پخته، هیچ چیز این انتخابات را به بخت و اقبال واگذار نکرده است؛ هیچ جزئیاتی آن قدر کوچک نبوده است که از نظر وی دور بماند. وی تغییرات متعددی را در قانون انتخابات مهندسی کرده است که دو عنوان از آنها بازی را تغییر خواهند داد. تغییر نخست برداشتن این ضرورت است که همۀ برگه های رأی توسط مقامات رسمی مهر شده باشند. این اقدام آشکارا سیستم را مستعد سوء استفاده خواهد کرد. این دقیقاً همان تغییر لحظه آخری است که حکومت ترکیه را قادر کرد پیروزی خود را در همه پرسی تغییر قانون اساسی سال 2017 اعلام کند.

تغییر دوم اردوغان در قانون انتخابات مربوط به ناظران صندوق های رأی است: در حالی که در گذشته احزاب سیاسی ناظران را با قرعه کشی تعیین می کردند، در قانون جدید ناظران باید از میان مقامات محلی انتخاب شوند که شغل آنها در نهایت وابسته به دولت و حکومت است. از این رو، این نظام برای تقلبی گسترده تر از آن که در سال 2017 اتفاق افتاد، آماده شده است.

این کافی نبود و حکومت بازی با محل صندوق ها را آغاز کرد. آنها اخیراً محل حوزه های رأی گیری را برای حدود 140 هزار کرد تغییر دادند به نحوی که رأی دادن برای آنها مشکل شود. سرکوب رأی دهندگان کرد برای حکومت ترکیه بسیار حیاتی است. صلاح الدین دمیرتاش رهبر محبوب کردها که نامزد ریاست جمهوری است، بیش از یک سال و نیم به اتهامات ساختگی در زندان است. در آستانۀ انتخابات می توان انتظار داشت در مناطقی که اکثریت با کردها است شاهد شیطنت هایی بود، زیرا برای اردوغان ضروری است که حزب دموکراتیک خلق ها [HDP] را زیر حد نصاب 10 درصدی نگاه دارد و به این ترتیب اکثریت کرسی های پارلمان را برای خود تضمین کند. حساب و کتاب ساده ای است: اگر حزب کردی HDP از حد نصاب 10 درصدی انتخابات عبور کند، حزب حاکم AKP قطعاً شانسی برای کسب اکثریت پارلمانی نخواهد داشت.

شورای عالی انتخابات، نظام قضایی و ارتش، که تا چندی پیش دشمنان قسم خوردۀ اردوغان بودند، اینک همه به کنترل وی در آمده اند. ارتش پس از کودتای نافرجام جولای 2016 به کلی از مقامات عالی رتبه خالی شد. انتخابات نیز در وضعیت فوق العاده برگزار می شود که به مقامات حکومت اجازه می دهد به دلخواه خود در هر تجمع یا رویداد انتخاباتی اپوزیسیون مداخله کنند. علاوه بر این، تغییرات لحظه آخری در قانون انتخابات به مقامات حکوممت اجازه می دهد به جای مقامات حزبی محلی بر انتخابات نظارت کنند. بنابراین، اردوغان در سیاسی کردن نظام انتخاباتی، که پیشتر تنها نهادی در ترکیه بود که با توسل به بی طرفی فراتر از جدال های سیاسی مانده بود، موفق بوده است.

در عین حال، رسانه های ملی نیز کاملاً تحت تسلط عمال اردوغان هستند نتایج این امر غافلگیر کننده نیستند: یک بررسی نشان داد که در دو هفتۀ آخر ماه می رئیس جمهور و حزبش با اختلاف بسیار زیاد پوشش بیشتری در تلویزیون های دولتی، حتی در تلویزیون کردی زبان، دریافت کرده بودند. این شبکه ها 68 ساعت از برنامه های خود را به ائتلاف حاکم اختصاص داده بودند و محرم اینجه نامزد اپوزیسیون هشت ساعت پوشش داده شده بود، در حالی که حزب دست راستی ملی گرای خوب و دو حزب دیگر در مجموع 45 دقیقه پوشش دریافت کرده بودند. دمیرتاش به کلی نادیده گرفته شده بود. علاوه بر رسانه های دولتی، روزنامه ها نیز اغلب همان خطوط خبری طرفداران حکومت را دنبال می کنند با همان عکس همه جا حاضر رئیس جمهور که با دست راست خود قلبش را پوشانده است. دوغان، آخرین گروه رسانه ای نیمه مستقل نیز پیش از انتخابات به یکی از خویشاوندان مورد اعتماد اردوغان فروخته شد.

اما با وجود همۀ این امتیازات اردوغان همچنان هراسان است. وی یک تودۀ ثابت 40 درصدی از رأی دهندگان را رهبری می کند. این ها طرفداران از جان گذشتۀ وی هستند که از حکومت وی منتفع شده اند. رأی دهندگان ترک این را نیز می دانند که اگر اردوغان در این انتخابات برنده شود، احتمال دارد برای 10 یا شاید 15 سال دیگر در قدرت بماند. حزب جمهوری خواه خلق (CHP) و حزب خوب چهره های جدید کاریزماتیکی به عنوان رهبران خود دارند (محرم اینجه و مرال آکشنر) که باعث شده اند AKP دیگر مانند سابق از جانب رهبران بی جاذبۀ اپوزیسیون خیالش راحت نباشد.

وضعیت اقتصادی نیز چشم انداز اردوغان را بغرنج کرده است. وی در شرایطی برگزار انتخابات زود هنگام را اعلام کرد که اقتصاد به سرعت در حال رشد بود. در مدتی کوتاه وضعیت اقتصادی به سرعت رو به وخامت نهاد: لیر ترکیه نسبت به آغاز سال 2018 حدود 17 درصد ارزش خود را از دست داد.

علی رغم این که همۀ امکانات و منابع حکومتی برای حمایت از اردوغان بسیج شده اند، اما نشانه های دست و پا زدن در اردوغان هویدا است که حکایت از آن دارد که ترکیه دارد از او خسته می شود. با وجود این، جای تردید بسیار است که وی اجازه دهد اتفاقی جز پیروزی کامل برای وی رقم بخورد. انتخابات ریاست جمهوری، برخلاف انتخابات پارلمانی، ممکن است به دور دوم کشیده شود و به این ترتیب می توان جلوی فاجعه را گرفت. در این صورت احتمالاً انتخاب میان اردوغان و اینجه توجه رأی دهندگان ترکیه را به خود مشغول خواهد کرد. این کابوس اردوغان است: اینجه ثابت کرده است که رقیب بسیار مؤثری است، حتی اگر قابلیت های سازمانی حزب وی اندک و ناچیز باشند.

آن رویارویی، یا هر تلاش دیگری برای پیشگیری از آن، ممکن است اردوغان را ناچار کند دست به تقلب در یک مقیاس گسترده بزند. اما هر تلاش رئیس جمهور برای حفظ قدرت کامل خود بر کشور همۀ موضع گیری های معقول دربارۀ پیروزی متقلبانۀ وی را از میان خواهد برد و از همین رو این خطر را به دنبال دارد که مردم واکنش شدیدی نشان داده و باعث از دست رفتن ثبات اقتصادی و سیاسی شوند. به همین خاطر است که نتیجۀ محتمل تر پیروزی اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری است، نه در انتخابات پارلمانی.

در حکومت تقسیم شده ای که در پایان این نتیجه تشکیل خواهد شد می توان انتظار جنگی مستقیم میان دو طرف را داشت. اما اردوغان دست بالا را دارد، زیرا همۀ نهادهای حکومتی و مهمترین نهادهای جامعۀ مدنی تحت کنترل شخص وی خواهند بود. این شرایط برای اردوغان آسان نخواهد بود اما او قدت کافی دارد تا سیاست های دلخواه خود را بر همۀ ترک ها، از جمله آنها که در پارلمان هستند، تحمیل کند.

* هنری ج. بارکی استاد روابط بین الملل دانشگاه لهای و عضو ارشد مطالعات خاورمیانه در شورای روابط خارجی است.

منبع: فارین پالسی

ترجمه: خبرگزاری کردپرس – سرویس ترکیه

بیشتر بخوانید:

از زندان برای پست ریاست جمهوری رقابت می کنم / صلاح الدین دمیرتاش

سناریوهای محتمل انتخابات ریاست جمهوری ترکیه / هلال کاپلان

دیاربکر برای تنبیه حزب عدالت و توسعه در صندوق های رأی آماده است / نورجان بایسل

اپوزیسیون ترکیه به پیروزی در انتخابات خوش بین است / عرب ویکلی