انتخاب دکتر برهم صالح به عنوان رئیس‌جمهور عراق سرآغاز دور جدیدی از تحولات سیاسی در عراق بحران‌زده است. به دنبال اعلام رسمی آغاز به کار آقای برهم صالح، نخست‌وزیر عراق نیز توسط رئیس‌جمهوری به مجلس معرفی و بدین ترتیب راه برای آغاز به کار دولت بعدی عراق هموار شد. انتخاب برهم صالح به عنوان سیاست‌مداری اعتدال‌پیشه در پست ریاست‌جمهوری عراق پس از انتخابات اخیر عراق نشانه‌ای از اجماع ملی در عراق تلقی می‌شود. برهم صالح یکی از سیاستمداران کُرد عراقی است که در دهه‌های گذشته در قامت یکی از رهبران کُرد عراقی در اتحادیه میهنی و در کنار شادروان مام جلال طالبانی عهده دار مسئولیت‌های مختلفی چه در دولت عراق و چه در دولت اقلیم کردستان عراق و چه در ساختار حزبی اتحادیه میهنی کردستان عراق بوده است. وی در این دوره با انباشت تجارب اجرایی و سیاسی به عنوان نسل جدیدی از رهبران سیاسی مآل‌اندیش و مصلحت‌گرا توانست ارتباط مستحکمی با طیف وسیعی از سیاستمداران کُرد، عرب سنی و شیعیان عراق برقرار کند و بدین ترتیب به عنوان شخصیتی اثر‌گذار و شناخته شده در سطحی ملّی عهده‌دار منصب ریاست جمهوری عراق شد.
عراق در سال‌های گذشته با بحران‌های زیادی دست به گریبان بوده است. سقوط صدام حسین و ظهور ده‌ها تشکل و جریان سیاسی رقیب در میان طوایف و مذاهب و اقوام عراقی بیش از هر زمان دیگری امکان تفاهمی ملّی در عراق را از نیروهای سیاسی سلب کرده بود. تشکیل دولت‌هایی با ائتلاف‌های قومی و طایفه‌ای و مذهبی هم هیچ‌گاه نتوانست ضامن امنیت و اتحاد ملی پایدار و امنیت ملی، در عراق باشد. در چنین فضایی ظهور داعش و تسلط این گروه بر بخش وسیعی از عراق و سوریه موجب شد تا عراق با بحران امنیتی بزرگی نیز دست به گریبان شود بحرانی که می‌توانست به فروپاشی سیستم حکم‌رانی در عراق و فروپاشی کشورمنتهی شود. همزمان با بحران ناشی از ظهور داعش تشدید مشکلات میان بغداد و اربیل و آغاز زمزمه‌های استقلال اقلیم کردستان عراق از دولت مرکزی نیز بیش از پیش بر مصائب عراقی‌ها افزود. در این میان بیماری آقای جلال طالبانی و غیبت طولانی ایشان از صحنه سیاسی عراق هم مزید بر علت شده بود و بر مشکلات سیاسی عراق افزوده بود.
بازسازی ساختار نظامی و امنیتی عراق و متعاقب آن سقوط داعش در عراق موجب شد تا امیدواری‌های تازه‌ای در عراق شکل گیرد.چالش روابط با اقلیم کردستان جای خود را به دور جدیدی از امیدواری‌ها برای حل و فصل مسائل میان بغداد – اربیل از طریق همگرایی داد.انتخابات جدید عراق نیز برگزار شد و بدین ترتیب امیدهای تازه‌ای در عراق برای مواجهه با چالش‌های بنیادین پیش رو ایجاد شد. انتخاب اقای برهم صالح در این میان نشان روشنی از علاقمندی مجموعۀ طیف‌های رقیب عراقی به انتخاب عقلانیت و تدبیر و اعتدال است. اجماع قابل توجه در رأی به اقای برهم صالح نویدبخش همکاری‌های جدی‌تر نیروهای سیاسی مختلف در آینده عراق برای ساختن آینده این کشور است.
آقای برهم صالح روابط نزدیکی نیز با ایران دارد و بارها تأکید کرده است که «ایران پشتیبان مطمئن عراق است» همچنین رئیس جمهور برهم صالح با صراحت اعلام کرده «ارتباط ما با ایران، ارتباطی است امنیتی، اقتصادی و سیاسی و فرهنگی. این فقط اراده ما نیست حکم جغرافیا و تاریخ است» اقای برهم صالح معتقد است «روابط ما با ایران روابط حیاتی، تاریخی و ژئوپولتیکی است. امنیت مشترک و منافع مشترک و ارتباط اقتصادی مهمی بین دو کشور وجود دارد.»
در حوزه مسائل مبتلا به فکری و اعتقادی و سیاسی از جمله ظهور گروه‌های تکفیری و تندروی‌هایی با نام اسلام برهم صالح نیز دارای موضعی عقلایی است وی می گوید «باید ما در مقابل داعش نه تنها به روش نظامی بلکه به روش فکری نیز بایستیم. الازهر شریف، دارالافتاء در کشورهای سنی‌نشین است همچنین در عربستان و غیر عربستان، همراه با نجف اشرف و قم و دیگر مراکز دینی فکری اسلام همه باید با هم روبه‌روی این تهدید برای دفاع از مسلمانان و آیین اسلام بایستیم و اجازه رشد به آن ندهیم. امروز مجموعه‌ای از شبکه‌های رسانه‌ای و فکری با استفاده از نام اسلام وجود دارند که به تبلیغ کشتارهایی که توسط داعش و امثال او صورت می‌گیرد، می‌پردازند. وقت آن رسیده است که علمای اسلام و رهبران کشورهای اسلامی این منطقه قبل از همه در مقابل این تهدید بایستند.»
عراق امروز میراث‌دار مصائب و مشکلات زیادی از دوره حاکمیت کمونیست‌ها و بعثی‌ها است. خلأ قدرت ناشی از دگرگونی نظام سیاسی بعث و جایگزینی نظام فعلی نیز موجب شد تا عراق با بحران‌های بزرگی دست به گریبان شود.آینده عراق بیش از هر عامل دیگری تحت تأثیر اراده ملت عراق و همبستگی و تفاهم ملی در عراق قرار دارد و انتخاب دولتی هماهنگ و مسئولیت‌اندیش یکی از زمینه‌های تحول تازه در عراق است. انتخاب رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر عراق در روزهای گذشته نشانه‌هایی از ظهور فرصت‌هایی تازه برای ملت و دولت عراق است تا از این رهگذر راه برای آینده‌ای روشن‌تر در عراق گشوده شود. هر دو مقام عالی‌رتبه عراقی یعنی آقای برهم صالح رئیس جمهور و نیز اقای عادل عبدالمهدی نخست وزیر روابط سازنده و پایداری با ایران دارند و این فرصت تازه‌ای است با تعمیق همکاری‌های ایران و عراق تا از این مسیر بیش از پیش دو ملت و دو کشور به یکدیگر نزدیک شوند. فراموش نشود در دوره حاکمیت بعثی‌های عراق جنگی خانمان‌سوز علیه ایران شکل گرفت و امروز دوستان ایران در عراق مصدر عالی‌ترین مناصب سیاسی در عراق هستند .چنین فرصتی می‌تواند و می‌باید بیش از گذشته زمینه‌ساز ترسیم افق‌های پایدار و روشنی از روابط سازنده طرفین باشد.
منبع: شرق
نظر شما