به گزارش کردپرس، از اوایل دهه ٨٠ رویه‌ای در شهرستان مهاباد ایجاد شد که در آن ابتدا بناهای تاریخی دارای گنبد را سبک سازی کرده و سپس گنبد را با ایزوبام عایق می کنند، این کارها طی چند سال گذشته تحت نظر میراث فرهنگی شهرستان هم انجام شده است.

برخی از کارشناسان معتقدند ایزوبام کردن آثار تاریخی علاوه بر زدودن چهره تاریخی اثر باعث تخریب بنا در دراز مدت هم خواهد شد.

ایزوبام ضربه‌ای به اثار تاریخی نمی‌زند

اما سرپرست میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری مهاباد در خصوص انتقادهای وارده به ایزوبام سقف آثار تاریخی به کردپرس می گوید: این اقدام بنا به تشخیص کارشناسان و جهت حفظ بنا، انجام شده، همانطور که در مرمت سقف مسجد جامع سوور مهاباد هم همین رویه پیش گرفته شده است.

او تاکید کرد: این روش ضربه‌ای به اثر تاریخی نمی‌زند و در آینده این امکان وجود دارد که با به کارگیری روش های دیگری ایزوگام جمع آوری و سقف گنبدی آجر فرش شود.

ایزوبام برای بناهای تاریخی با سقف گنبدی سم است

در همین خصوص پیشتر "رحمت نادری" باستان شناس در خصوص ایزوبام سقف آثار تاریخی مهاباد به کردپرس گفته بود: ایزوبام برای بناهای تاریخی با سقف گنبدی به مانند سم است و تنفس ساختمان را از بین می‌برد. از سویی دیگر ایزوبام به دلیل بازتاب نوری که دارد، سیما و منظر بنا را از بین می‌برد و رطوبتی که زیر بنا مانده قادر به تبخیر نبوده و آزاد نمی‌شود ازاین‌رو ایزوبام، بنا را در دراز مدت فرسوده می‌کند و به همین دلیل برای بنا مضر است.

به گفته نادری؛ احتمال خراب شدن گنبدها وجود دارد زیرا ایزوبام گنبد اجازه تنفس بنا را می‌گیرد به تدریج بنا تخریب می‌شود.

او تصریح کرده بود؛ علیرغم انتقادات متعدد اما باز هم این روند ادامه داشته و اکنون باید در سریعترین زمان ممکن و قبل از تخریب بنا مرمت اصولی انجام بگیرد و احتمال اینکه با کندن ایزوبام ها بنا آسیب ببیند وجود دارد لذا باید کارشناسان متخصص در این زمینه اقدام کنند.

نادری با انتقاد از مرمت‌های غیرکارشناسی آثار اضافه می کند: این کار نه تنها کمکی به احیای بنا نمی‌کند بلکه آن را بیشتر تخریب کرده در حالیکه نمونه های مشابه این آثار در سطح استان آذربایجان غربی وجود دارند و به شیوه ایی اصولی مرمت شده اند اما در مهاباد روند غیر اصولی در پیش گرفته شده است.

«مسجد سوور» و «حمام تاریخی لج» مهاباد مرمت می شوند

سرپرست میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری مهاباد همچنین بیان کرد: مرحله سوم عملیات مرمت "حمام تاریخی لج" مهاباد با اعتباری بالغ بر ۸۰ میلیون تومان مصوب شده و احتمال دارد این میزان اعتبار در آینده افزایش یابد.

صدفی ادامه داد: تاکنون دو مرحله مرمت در حمام تاریخی لج مهاباد انجام گرفته که مرحله اول شامل مرمت رختکن و مرحله دوم شامل بام اثر تاریخی بوده و اکنون در مرحله سوم مرمت داخلی کل ساختمان انجام می شود و امید است این عملیات به زودی آغاز شود.

او با اشاره به روند قانونی برای تملک و تعیین حریم اثر تاریخی حمام لج مهاباد نیز گفت: در حال حاضر پرونده تملک حریم درجه یک این حمام تاریخی در جریان است و پیشنهاد شده تا یک واحد بوم گردی در کنار حمام تاریخی برای جذب گردشگر راه اندازی شود اما در وهله اول اثر باید تملک و تعیین حریم شود.

سکوت اداره اوقاف مهاباد برای مرمت مسجد سوور

سرپرست میراث فرهنگی مهاباد در خصوص مسجد جامع تاریخی این شهر نیز بیان کرد: حدود ٢٥٠ میلیون تومان اعتبار از محل اعتبارات وزارت میراث فرهنگی برای مرمت شبستان مسجد جامع سوور مهاباد مصوب شده و به زودی عملیات مرمت آغاز می شود.

او با اشاره به اینکه متولی مسجد سوور مهاباد اداره اوقاف است، گفت: متاسفانه علیرغم بارها درخواست تا کنون مالک این اثر تاریخی نسبت به تامین اعتبار آن اقدامی نکرده است و در حال حاضر میراث فرهنگی پیش قدم شده است.

به گزارش کردپرس، حمام تاریخی لج در فاصله بیست و یک کیلومتری شهر مهاباد، واقع شده است. این اثر تاریخی نیز مربوط به دوره صفوی است و در ۷ مهر سال ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۶۱۸۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

قدمت این اثر تاریخی به دوران شاه سلیمان صفوی و شاید اندکی قبل از وی و زمان حکمرانی صارم بیگ مکری و نواده او بداق سلطان یعنی سال ۱۰۵۰ تا ۱۱۰۰ ه.ق می رسد.

مسجد سوور مهاباد نیز اولین بنایی است که بعد از سیل مهاباد در سال ۱۰۸۹ هجری قمری در مهاباد در زمینی به مساحت ۱۵۹۳ متر مربع و با زیربنای ۱۳۶۳ متر مربع ساخته شده و نامش را (مزگه‌وتی سوور) یا همان مسجد سوور مهاباد نهادند. شبستان مسجد تقلیدی از مسجد وکیل شیراز است.

این مسجد در تاریخ سال 1348 شمسی به شماره 882 در فهرست آثار ملی توسط میراث فرهنگی به ثبت رسیده است.

گفت و گو/ تانیا شعفی

در کردپرس بیشتر بخوانید؛

ایزوبام، نفس بناهای تاریخی مهاباد را به شماره انداخت!

حمام تاریخی لج مهاباد و یک مشکل عجیب!