ترکیه پس از تمدید مأموریت دولت برای انجام عملیات برون مرزی از سوی پارلمان این کشور، فعالیت نظامی خود را در سوریه افزایش داده است. با این حال، چنین عملیاتی بدون تایید واشنگتن و مسکو هنوز بعید به نظر می رسد.

به گزارش کردپرس، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه ممکن است برای لاپوشانی مشکلات اقتصادی و سیاسی عمیق ترکیه قبل از انتخابات ریاست جمهوری در سال 2023، روی ناسیونالیسم در این کشور برای کسب حمایت ازعملیات نظامی در سوریه حساب کند.

حزب اصلی اپوزیسیون به نام حزب جمهوریخواه خلق یا CHP، برای اولین بار در کنار حزب دموکراتیک خلق های طرفدار کُرد ترکیه یا HDP به این طرح رای منفی داد. برخلاف تمدیدهای قبلی که فقط به مدت یک سال صورت می گرفت، تمدید دو ساله مجوز عملیات نظامی ترکیه در خارج از این کشور موهبتی دو ساله در اختیار دولت قرار می دهد؛ اقدامی که از نظر هر دو حزب مخالف در راستای محاسبات انتخاباتی اردوغان است.

این طرح همه مناطق سوریه را که تحت کنترل گروه‌های کرد سوری مورد حمایت آمریکا، یعنی نیروهای سوریه دموکراتیک (SDF) و یگان‌های مدافع خلق (YPG) و گروه‌های وابسته به آنها است در بر می گیرد و مناطقی معرفی شده است که خطر « گسترش تروریسم » در آنها تشدید شده است. با این حال، ترکیه استان ادلب سوریه را که عمدتاً تحت کنترل حیات تحریر الشام است و آن را به عنوان یک گروه تروریستی معرفی کرده است، منطقه ای می داند که باید ثبات در آن حفظ شود. بر این اساس، حکم مداخله نظامی که توسط پارلمان ترکیه صادر شده، عملاً فقط مناطق تحت کنترل کردهای سوریه را هدف قرار می دهد.

عملیات احتمالی ترکیه در کنار نیاز به صدور مجوز پارلمان، به چراغ سبز مسکو و واشنگتن نیز نیاز دارد. اما آنکارا حتی قبل از صدور این مجوزها، نیروهای خود را بسیج کرده است. گویی، عملیاتی قریب الوقوع در پیش است.

بر اساس گزارش‌های رسانه‌های طرفدار دولت، فرماندهان گروه‌های شورشی سوری مورد حمایت ترکیه به آنکارا دعوت شده‌اند و در مورد «تاکتیک‌ها و استراتژی‌های چهارمین کمپین نظامی در سوریه» برای حدود 35000 نیرو که از دو جناح اصلی پیشروی می‌کنند، توضیح داده شده‌ است.

بنا بر گزارش ها، چهار منطقه هدف این عملیات، تل رفعت و منبج در شمال حلب و عین عیسی و تل تمر در شرق فرات است. بر اساس گزارش ها، آنکارا همچنین در حال بررسی گسترش حمله به کوبانی در مرز ترکیه به منظور قطع ارتباط بین قامیشلی و منبج است. همچنین می خواهد مناطق تحت کنترل شورشیان مورد حمایت ترکیه در راس العین و تل ابیض را به جرابلس، الرای و الباب متصل کند. این دو منطقه به ترتیب طی عملیات های چشمه صلح و سپر فرات ارتش ترکیه و شورشیان به تصرف آنکارا در آمده است.

بلومبرگ به نقل از یک مقام ترکیه گزارش داد که این تهاجم «به منظور مسدود کردن بیش از دو سوم 910 کیلومتر مرز ترکیه با سوریه» است. این گزارش می افزاید: «هدف ترکیه تصرف مناطق جنوب شهر کوبانی یا عین العرب، برای اتصال مناطق تحت کنترل خود در غرب و شرق رود فرات است».

ترکیه همچنین حضور نظامی خود را در مارع افزایش داده است. حمله موشکی در اوایل اکتبر به این منطقه باعث کشته شدن دو افسر ترکیه شد. ارتش ترکیه در هفته گذشته سه گروه نیروی کمکی نظامی به این منطقه اعزام کرد که آخرین آنها در 26 اکتبر همزمان با تمدید ماموریت نظامی ترکیه از سوی پارلمان ترکیه صورت گرفت.

بر اساس گزارش دیده بان حقوق بشر سوریه، پس از نشست 29 سپتامبر سوچی میان رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه و ولادیمیر پوتین رهبر روسیه، تعداد خودروهای نظامی اعزامی از ترکیه به سوریه به 555 دستگاه رسیده است. یک کاروان نظامی ترکیه متشکل از 30 تا 50 خودرو، در 26 اکتبر، از روستای کفر لوسین به منظور تقویت پایگاه های دیده بانی ارتش ترکیه در شمال ادلب وارد سوریه شدند. به نظر می رسد که هدف این کاروان کوه زاویه باشد زیرا ممکن است ارتش سوریه سعی کند طی حمله ای بزرگراه مهم ام 4 را پس بگیرد.

بنابراین، تقویت نظامی ترکیه در جنوب ادلب ممکن است برای جلوگیری از فشار نظامی احتمالی توسط نیروهای دولتی سوریه تحت حمایت روسیه باشد، نه عملیات نظامی احتمالی. شورشیان تحت حمایت ترکیه گفته اند که نیروهای دولتی سوریه در مورد چندین مکان نظامی از جمله پایگاه هوایی تفتاناز، بنیش و سرمین هشدار بی سابقه ای صادر کردند.

سایر فعالیت‌های نظامی نیز حاکی از وقوع عملیات جدید ترکیه است. ترکیه از 22 اکتبر خودروهای زرهی، نفربر و ماشین آلات سنگین خود را به تل ابیض منتقل کرده است. به گفته روزنامه سوری الوطن، آنکارا و شورشیان تحت حمایت ترکیه نیز بر تل تمر تمرکز کرده اند. منابع اپوزیسیون گفتند در روزهای آینده شاهد تقویت بیشتر مواضع، از مناطق سپر فرات و شاخه زیتون گرفته تا تل ابیض و رأس العین خواهیم بود.

عملیات چشمه صلح به عنوان سومین عملیات نظامی ترکیه در سوریه که در سال 2019 صورت گرفت قبل از تصرف عین عیسی و تل تمر توسط نیروهای ترکیه و بر اساس توافقات آتش بسی که آنکارا با واشنگتن و مسکو انجام داد، پایان یافت. اعزام های اخیر به تل ابیض بار دیگر وضعیت در عین عیسی را ملتهب کرده است.

چندین مواضع در تل تمر طی هفته های گذشته زیر آتش ارتش ترکیه قرار گرفته است. نیروهای ترکیه و شورشیان مورد حمایت ترکیه مناطق مهمی از جمله شهرهای زهرا و نوبل را که عمدتاً شیعه‌نشین بوده و ادلب را به تل رفعت متصل می‌کند، بمباران کرده‌اند.

تصرف تل رفعت از مدت ها قبل در دستور کار ترکیه بوده است. تصرف این شهر جبهه های جدیدی را علیه کردها و نیروهای دولتی سوریه و همچنین شبه نظامیان در زهرا و نوبل ایجاد می کند.

در همین حال، حملات هوایی روسیه به سمت مرزهای ترکیه گسترش یافته است و علاوه بر اعزام نیروهای کمکی به تل رفعت و پایگاه هوایی منیغ، نیروهای بیشتری از سوی دولت سوریه به چندین روستا در حومه شمالی حلب از جمله تل مادیق و تل زاویان اعزام شده اند. بر اساس گزارش ها، نیروهای دولتی سوریه در شمال حلب در حالت آماده باش کامل قرار گرفته اند و مرخصی نیروها لغو شده است.

با این حال، علیرغم تشدید فعالیت نظامی ترکیه در این مناطق، چشم انداز وقوع چنین عملیاتی برای آنکارا، پیش از کسب مجوز از روسیه و ایالات متحده دور از انتظار است. بر اساس گزارش ها، ترکیه می تواند در ازای چراغ سبز روسیه برای استفاده از حریم هوایی سوریه، از برخی از پست های دیده بانی نظامی خود در امتداد جنوب بزرگراه M4 صرف نظر کند.

به نظر می رسد آنکارا نتوانسته با واشنگتن به تفاهم برسد. انتظار می رود اردوغان در حاشیه کنفرانس آب و هوای Cop26 با جو بایدن، رئیس جمهور این کشور در گلاسکو در مورد این موضوع صحبت کند. ابراهیم کالین، سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه در تماس تلفنی با جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا در 23 اکتبر، بر عزم ترکیه برای مبارزه با همه گروه های تروریستی از جمله YPG و دولت اسلامی تاکید کرد.

چشم انداز داخلی در کنار عوامل خارجی برای اردوغان نامطلوب به نظر می رسد. حزب جمهوریخواه خلق یا CHP در مسائل مربوط به ملاحظات نظامی، همواره به توصیه های ستاد کل ارتش توجه کرده است. از این رو، مخالفت اخیر این حزب با تمدید ماموریت نظامی ترکیه در سوریه نشانه مهمی از بروز نارضایتی در درون این تشکیلات است.

منبع: المانیتور

سرویس جهان-خبرگزاری کردپرس