کردپرس: سفر روزهای آغازین آذر ماه مسعود بارزانی رهبر حزب دمکرات کردستان (پارتی) به بغداد، مهم ترین رویداد در روابط اقلیم کردستان و دولت مرکزی عراق به ویژه پس از وقایع و رویدادهای پسا رفراندوم بود.

هر چند بارزانی در کسوت رهبر یک حزب به بغداد رفت، اما استقبال از وی نشان از اهمیت این سفر نزد تمامی طیف های عراقی بود. محمد الحلبوسی رئیس مجلس نمایدگان عراق و هادی العامری رهبر سازمان بدر و از رهبران حشد الشعبی و رهبر ائتلاف الفتح و شماری از وزرای دولت عادل عبدالمهدی نخست وزیر عراق جزو هیئت استقبالاز بارزانی بودند. نگاهی به این ترکیب سنی – شیعی با نگاه و رویکرد متفاوت به اقلیم کردستان و شخص بارزانی و پیشینه روابط هر یک از آن ها با وی، نشان از اجماعی عراقی برای آغاز دوباره دیالوگ با این رهبر پر نفوذ کردستانی را دارد که با نتایجی که حزب تحت رهبریش در انتخابات مجلسین عراق و اقلیم کردستان کسب نمود، این را به اثبات رساند که بزرگترین بازیگر کُردی در عرصه کردستان و عراق است و نمی توان وی را در میدان بازی قدرت راه نداد.

رویکرد جدید بارزانی به بغداد و دولت مرکزی به رهبری عادل عبدالمهدی تحلیل ها و خوانش های متفاوت و گاه متضادی را به دنبال داشت. کردپرس پس از گفتگو با دکتر فرصت صوفی نماینده پیشین فراکسیون حزب دمکرات کردستان در پارلمان کردستان و عضو کمیته اصلاحات در دولت اقلیم کردستان در این خصوص، این بار به سراغ فرید اسه سرد عضو رهبری اتحادیه میهنی و مدیر مرکز تحقیقات استراتژیک کردستان رفت و روابط اقلیم کردستان و عراق و زوایای مختلف این سفر را با وی تحلیل و بررسی کرد.

مشروح مصاحبه کردپرس با فرید اسه سرد عضو رهبری اتحادیه میهنی کردستان:

کردپرس: از نگاه شما، روابط اقلیم کردستان و دولت مرکزی عراق در مقطع کنونی و به ویژه پس از روی کار آمدن عادل عبدالمهدی به عنوان نخست وزیر جدید، در چه وضعیتی است؟

فرید اسه سرد: مجموعه ای از مشکلات در روابط میان اقلیم کردستان و دولت مرکزی عراق وجود داشت، در وضعیت کنونی با روی کار آمدن دولت جدید، طرفین قصد حل و فصل این مشکلات و موارد اختلافی را دارند. این مهم نیازمند آغاز گفتگو و رایزنی و نزدیک شدن دیدگاه ها و مواضع و تعیین نحوه و چارچوب حل و فصل موارد اختلافی است. از طرف اقلیم کردستان و همچنین بغداد این آمادگی وجود دارد. عادل عبدالمهدی نخست وزیر جدید عراق دارای روابط حسنه ای با کردها است، تصور من این است که مقطع کنونی، فرصت مغتنمی برای حل و فصل و پایان دادان به اختلافات و مشکلات است.

کردپرس: ارزیابی و تحلیل شما از سفر اخیر مسعود بارزانی رهبر حزب دمکرات کردستان (پارتی) به بغداد چیست؟

فرید اسه سرد: سفر مسعود بارزانی به بغداد و نجف، سفری رسمی نبود. دلیل آن نیز این است که ایشان هیچ منصب رسمی را در حاکمیت اقلیم کردستان در دست ندارد. این سفر بیش از هر چیز یک سفر حزبی بود. این سفر بارزانی، اولین سفر وی به بغداد پس از برگزاری رفراندوم استقلال در سال 2017 می باشد و این نیز حامل پیام های خاص می باشد. سفر، هیچ ارتباطی با دولت اقلیم کردستان ندارد، زیرا همان گونه که اشاره کردم رسمی نبود، اما این سفر به دلیل این که بارزانی به عنوان رهبر حزب دمکرات کردستان (پارتی) و پیروز اول انتخابات پارلمانی در اقلیم کردستان از بغداد دیدار کرد، مطمئنا تاثیرات خاص خود را خواهد داشت. امیدوارم اهداف سفر، زمینه را برای حل و فصل مشکلات میان اقلیم کردستان و دولت مرکزی عراق فراهم سازد.

کردپرس: همان گونه که اشاره کردید، سفر اخیر مسعود بارزانی به بغداد، اولین سفر ایشان به پایتخت عراق پس از برگزاری رفراندوم و مشکلات و مسائل پیش آمده در پی این اقدام بود. چه ارزیابی ای می توان از این سفر داشت؟

فرید اسه سرد: در مقطع برگزاری رفراندوم استقلال در سال 2017 نگاه و رویکرد کاملا متفاوتی از آن چه که امروز مشاهد می کنیم در حزب دمکرات کردستان و رهبری آن وجود داشت. هنگامی که از بغداد صحبت می کردند از آن به عنوان همسایه ای خوب نام می بردند. اما هم اکنون به عنوان پایتخت عراق از آن یاد می شود. قبلا اظهار می کردند که می بایست روابط سیاسی میان کردستان و عراق در چارچوب یک کشور نباشد و به عنوان دو کشور و دو دولت همسایه با هم تعامل داشته باشند. اما هم اکنون رئیس پیشین اقلیم کردستان به عنوان بانی رفراندوم دست بردار این موضوع شده است و بر گسترش روابط و حل و فصل اختلافات و مشکلات فی مابین تاکید دارد. در این سفر به هیچ عنوان در خصوص رفراندوم و استقلال گفتگو نشده است و تنها زمینه سازی برای آغاز مرحله جدیدی بوده است که در آن اقلیم کردستان به عنوان بخشی از عراق شاخته می شود. روابط پیشین، از مجموعه ای از مشکلات رنج می برد و این سفر تلاشی است برای حل و فصل مشکلات و اختلافات فی مابین. باید اشاره کنم که مرحله ای جدید در روابط آغاز شده است زیرا اقلیم کردستان و دولت مرکزی عراق بر سر موضوعات کلی به تفاهم و توافق هایی دست یافته اند و در برخی موارد نیز اجرایی کردن آن ها آغاز شده است. مطمئناً بارزانی خواسته است که با سفر به بغداد به صورت مستقیم با شخصیت ها و طرف های عراقی گفتگو و رایزنی داشته باشد. این نیز تلاشی است برای بهبود روابط حزب دمکرات کردستان با احزاب شیعه و سنی که پیش تر به دلیل برگزاری رفراندوم با مشکلات و مصائب بسیاری مواجه شد.

کردپرس: آیا تغییراتی که شما در رویکرد و نگاه حزب دمکرات کردستان و رهبری آن، تحلیل کردید، تغییراتی استراتژیک است یا یک تاکتیک سیاسی برای مرحله کنونی می باشد؟

فرید اسه سرد: حزب دمکرات کردستان و رهبری آن تاکنون هیچ چیزی را در اظهارات و اعلانات رسمی و غیررسمی تبیین نکرده اند. اما انجام این سفر پس از برگزاری رفراندوم و سردی در روابط، خود حائز اهمیت است. به همین دلیل مشخص است که حزب دمکرات کردستان نیازمند ترمیم روابطی بود که از همه نظر قطع و با تنش همراه بودند.

از سوی دیگر، عراق پسا داعش و پسا انتخابات بسیار متفاوت از عراق پیشین است، به همین دلیل لازم است که احزاب اقلیم کردستان رویکرد و نگاهی کاملا متفاوت از گذشته در روابط و تعامل با بغداد داشته باشند. شاهد تغییری بزرگ در نقشه سیاسی عراق هستیم. نخست وزیری هماهنگ تر با اقلیم کردستان در بغداد بر سر کار آمده است و همه این موارد محرک و مشوق انجام این سفر بوده است. اما با توجه به این که در سفر و دیدارهای انجام شده به هیچ عنوان در خصوص رفراندوم و استقلال کردستان گفتگو نشده است، آن هم از سوی خود بارزانی که خود بانی آن بود، نشان از آن دارد که قصد داشته است به عنوان بخشی از گذشته به این موضوع بنگرد.

کردپرس: پس از انتخاب برهم صالح نامزد اتحادیه میهنی کردستان به عنوان رئیس جمهور عراق، علیرغم مخالفت حزب دمکرات کردستان با این انتخابات، شاهد تنش در روابط دو حزب بودیم، برخی ناظران سیاسی تحولات عراق بر این عقیده اند که سفر اخیر بارزانی در چارچوب تلاش های حزب دمکرات در راستای حفظ جایگاه خود در عرصه سیاسی عراق و اقلیم کردستان در مقابل اتحادیه میهنی و حفظ موزانه سیاسی به نفع خود بوده است، عقیده شما در این باره چیست، می توان این سفر را در روابط و رقابت های میان دو حزب حاکم اقلیم کردستان تحلیل و بررسی نمود؟

فرید اسه سرد: رقابت میان دو حزب اتحادیه میهنی کردستان و دمکرات کردستان مسبوق به سابقه است. می بایست رقابت ها به نحوی از سوی هر دو طرف مدیریت می شد که تاثیر منفی بر مسائل ملی در بغداد و همچنین منافع کردها نمی داشت، اما در موضوع انتخاب رئیس جمهوری عراق، روابط میان دو حزب به بدترین نحو ممکن دچار تنش و سردی شد. در مقطع کنونی تلاش ها در راستای بهبود روابط است. یکی از مسائل و موضوعاتی که می تواند زمینه ساز عادی سازی و بهبود روابط فی مابین باشد، تشکیل دولت جدید در اقلیم کردستان است. دولتی که دو حزب را زیر چتر مشترکی که کابینه جدید است، گرد می آورد. هر چند در مقطع انتخاب رئیس جمهور، روابط شاهد تنش بود، اما با آغاز مرحله و روند جدید و تشکیل دولت جدید در اقلیم کردستان پس ازانتخابات پارلمانی، بستر و زمینه برای گذر از مرحله پر تنش پیشین و بنا نهادن روابطی جدید و حل و فصل مشکلات و اختلافات فراهم شده است.

کردپرس: آن چه که در سفر اخیر بارزانی به بغداد بیش از هر مسئله دیگری خودنمایی می کرد، برنامه ریزی سفر برای زمانی بود که برهم صالح به عنوان رئیس جمهور عراق و بر اساس برنامه اعلام شده قبلی در سفر خارجی به سر می برد. چه تحلیلی می توان از این موضوع داشت؟

فرید اسه سرد: شاید جناب مسعود بارزانی دیدار با جناب برهم صالح در کسوت رئیس جمهور عراق در مقطع کنونی را مناسب ندیده است. به هر حال این سفر به نحوی برنامه ریزی شده است که رئیس جمهور در کشور نباشد، اما تاثیری بر روابط دو حزب نداشته است. موضع جناب بارزانی در مقابل رئیس جمهور عراق موضعی شخصی است. موضوعات مورد اختلاف در گفتگوهای دو حزب قابل حل هستند و حل اختلافات مربوط به مسئله ریاست جمهوری نیازمند گذشت زمان می باشد. به ویژه که هم اکنون نامزدهای اتحادیه میهنی و دموکرات هر دو در بغداد هستند، یکی در منصب ریاست جمهوری و دیگری در منصب وزیر دارایی و معاون نخست وزیر عراق و این نیز در چارچوب توافق های سیاسی میان احزاب و ائتلاف های عراقی صورت گرفت، نمی شود برای همیشه این اختلافات ادامه داد.

مصاحبه : حسن صالحی – سرویس عراق و اقلیم کردستان خبرگزاری کردپرس