در خلال جنگ داخلی سوریه، روابط ترکیه و آمریکا در روندی فزاینده دچار بحرانی بی­سابقه شده است. مشکلات ترکیه از آنجا آغاز شد که پیس­بینی های دولت ترکیه درخصوص سرنگونی بشار اسد و به قدرت رساندن گروه­های وابسته به خود در دمشق دچار شکست قطعی شد. اردوغان که در عرصة خارجی و در برابر کشورهایی چون مصر و عربستان در حال باخت یک ماجراجویی­ حیثیتی بود و در عرصه داخلی نیز آماج انتقادات کوبنده حزب جمهوری خلق قرار داشت، سعی کرد به هر قیمت ممکن جای پایی در آینده سوریه برای خود پیدا کند. در این راستا تروریست­هایی از ملل مختلف جهان را در قالب ارتش آزاد سوریه!!! روانة این کشور کرد، تروریست­هایی چند ملیتی که همراه با داعش دو روی یک سکه بودند اما اینک تحت عنوان ارتش آزاد سوریه!!! توسط ترکیه سازماندهی شده بودند. طبیعتاً هیچ قدرت غربی حاضر نشد روی چنین اپوزسیونی سرمایه گذاری کند که اولاً وابسته و متاثر از جریان­های تروریستی چون القاعده بودند و در ثانی نه تنها سوریه­ای نبودند بلکه از کشورهای مختلف جهان بودند.

با گذشت زمان دامنه آرمان­ها و مطامع توسعه طلبانه ترکیه در سوریه رنگ باخت و اکنون این کشور برای برون رفت قطعی از ماجراجویی نسنجیده­اش چاره کار را در متلاشی ساختن تشکیلات سیاسی حزب PYD و شاخه نظامی آن YPG (واحدهای مدافع خلق) می­داند که بعنوان قدرتمندترین حزب کُرد سوریه قدرت برتر را در مناطق کُردنشین و حتی برخی مناطق عرب­نشین در اختیار دارد. به عبارت بهتر، تا زمانیکه دستاوردهای این حزب که ملهم و وابسته به پ ک ک است بی­اثر نگردد ترکیه نمی­تواند به مواضع خود در قبل از آغاز بحران سوریه بازگردد.

در رابطه با PYD و YPG باید گفت در آغاز بحران سوریه زمانیکه حکومت این کشور ناچار شد برای مقابله با مخالفان خود قوای نظامی­اش را از مناطق کُردنشین فراخواند، کردها برای محافظت از خود در برابر تهاجمات احتمالی گروه­های تکفیری به ایجاد تشکیلاتی نظامی و سیاسی اقدام کردند. درگیر شدن این حزب در جنگ داخلی سوریه اجتناب ناپذیر بود، لذا طولی نکشید مورد حمله مخالفان قرار گرفت که نقطه اوج این وضعیت در محاصرة کوبانی توسط داعش نمایان شد. دفع خطر محاصره کوبانی که جدای از مقاومت خود YPG، نتیجه همدلی­های منطقه­ای و بین المللی و حمایت­های کشورهایی چون آمریکا بود به سرآغاز فصل نوین و بی­سابقه­ای از روابط ترکیه و آمریکا بدل گشت. اردوغان که سقوط کوبانی را قطعی اعلام کرده بود اینک نمی­توانست خشم خود را از رهایی این شهر پنهان کند.

آنچه بحران سوریه را وارد فصلی نوین ساخت ورود روسیه به این کارزار بود. این کشور با برخورد قطعی با گروه­های تروریستی مقاصد ترکیه را بهم ریخت و ترکیه نیز برای درگیر کردن ناتو در مقاصد توسعه­طلبانه­اش جنگنده روسی را هدف قرار داد اما ناتو حاضر به درگیر شدن در این ماجراجویی شخصی اردوغان نشد. با ورود روسیه به کارزار سوریه، آمریکا که به دنبال مشاهده عدم کارایی گروه­های تروریستی خود را از عرصه جنگ داخلی سوریه کنار کشیده بود، در اندیشه تسلیح و تجهیز YPG بعنوان اپوزسیون واقعی (لااقل) در شمال سوریه برآمد. مخالفت­های ترکیه سودی در پی نداشت. با روی کار آمدن دولت ترامپ سازماندهی و تجهیز جریان مذکور به نحو بی­سابقه­ای تداوم یافت. نزدیکی PYD به آمریکا از طرفی موجب خشم روسیه شد و از طرف دیگر نزدیکی روسیه و ترکیه به همدیگر را به دنبال آورد که مهمترین نتیجه آن توافق عفرین بود که براساس آن روسیه با سکوت در برابر تهاجم ترکیه و تروریست­های تحت فرمانش موجب شد شهر کُردنشین عفرین باوجود مقاومتی شدید به اشغال ترکیه درآید. این واقعه مجازات YPG از سوی روسیه بخاطر نزدیکی به آمریکا بود. ترکیه اگرچه با تصرف عفرین در غرب فرات (و قبل از آن جرابلس و باب)، توانسته بود بخشی از مخاطرات YPG در پیشروی به سوی غرب و دسترسی به دریای مدیترانه را دفع نماید، اما شهر منبج و شرق فرات همچنان در اختیار این حزب است و اردوغان گاه و بیگاه تهدید می­کند که بزودی این مناطق را نیز مورد حمله قرار خواهد داد. این در حالیست که دو هزار نیروی آمریکایی در این منطقه حضور دارند که خطر تصادم میان آمریکا و ترکیه را افزایش می­دهند.

آنچنان که اشاره شد ترکیه دیگر امیدی به سرنگونی حکومت بشار اسد ندارد و در تلاش است با کمترین هزینه خود را از باتلاق سوریه رهایی بخشد و به دخالت خود در سوریه پایان دهد و لااقل موجودیت دوفاکتوی ساختار وابسته به پ­ک­ک در شمال سوریه را از بین ببرد. اما در این میان دغدغه­های آمریکا بسیار متفاوت از ترکیه است. واقعیت این است با ورود روسیه به سوریه و چشم انداز گسترش نفوذ این کشور در سوریه و منطقه، مخاطرات بسیار بالقوه­ای متوجه منافع امریکا در منطقه شده است. برای آمریکایی که حداقل از زمان خروج بریتانیا از خلیج فارس (در سال 1351) قدرت بلامنازع و یکه­تاز منطقه بوده و بیشتر کشورهای خاورمیانه، بویژه کشورهای عربی، متحدان و مجریان بی­چون و چرای سیاست­ها و فرامین این کشور بوده­اند، ظهور یکشبة ابرقدرتی دیگر که درواقع رقیب قدیمی این کشور نیز می­باشد، تهدیدی جدیست که می­تواند نفوذ و قدرت مانور سابق آمریکا در منطقه را بشدت محدود کند. گسترش نفوذ روسیه در سوریه و توسعه ارتباط با کشورهای منطقه در اشکال مختلف (از توافقات در حوزة انرژی گرفته تا مانورهای مشترک نظامی و غیره) می­تواند حضور این کشور در قلب خاورمیانه را ریشه­دار سازد. در چنین موقعیتی که ترکیه به متحد روسیه در منطقه تبدیل شده است آمریکا برای محدود ساختن مقاصد روسیه در منطقه ناچار به اتخاذ رویکردهایی دیگر است. از جمله این رویکردها سرمایه­گذاری روی نیروی کرد- عرب موسوم به ارتش دمکراتیک سوریه است، نیرویی که YPG عنصر مسلط بر آن است و از نظر ترکیه گروهی تروریستی است، حال آنکه آمریکا ضمن تروریست خواندن پ­ک ک، صراحتاً اعلام کرده که ارتش دمکراتیک سوریه را هرگز گروهی تروریستی نمی­داند. تقریباً از زمان روی کار آمدن دولت دونالد ترامپ ارسال سلاح­های سنگین از سوی آمریکا به ارتش دمکراتیک سوریه به بهانه جنگ با داعش ادامه داشته است و از این طریق هزاران کامیون تسلیحات سبک و سنگین بدست این نیرو رسیده است. ارسال این سلاح­ها همزمان با اطمینان دادن­های مکرر آمریکا به ترکیه مبنی بر اتحاد استراتژیک آمریکا و ترکیه، تاکید بر درک نگرانی ترکیه از YPG، همکاری با ترکیه علیه پ­ک­ک و مواردی از این قبیل بوده است. اما این اظهارات از نظر ترکیه نوعی دورویی و صرفاً زمینه­سازی جهت قرار دادن این کشور در برابر عمل انجام شده (تثبیت موجودیت دوفاکتوی YPG در شمال سوریه) است و تعدیات و تجاوزات گاه و بیگاه ترکیه به شمال سوریه و تهدیدات صریح و روزافزون اردوغان علیه YPG در شرق فرات نشان از آن دارد که ترکیه حاضر به چشم­پوشی و سکوت در برابر برنامه­های آمریکا نیست.

در شرایط فعلی دغدغه مهم آمریکا محدود ساختن روسیه در ترکیه است که این هدف از طریق داشتن جای پایی در سوریه میسر می­شود. درواقع آمریکا امیدوار است با دخالت در ساختار آتی حکومت سوریه بتواند نیروهای وابسته به خود را در ساختار قدرت مستقر سازد، به گونه­ای که حکومت آتی سوریه در حکم حیات خلوت روسیه نباشد. آمریکا تلاش دارد کفه سنگین حکومت آتی سوریه را به خود متمایل سازد. لازمه اینکار، جدای از تحت حمایت گرفتن طیف­ها و گروه­های نژادی و جریان­های فکری و سیاسی از جمله PYD، در گرو محدود ساختن نفوذ روسیه و هم­پیمانان آن از جمله ایران در این کشور می­باشد. به عبارت دقیقتر باید گفت زمان بسیار زیادی تا حل و فصل بحران سوریه باقیست. در این راستا آمریکا همچنان در حال تداوم حمایت های خود از YPG است و در همانحال تلاش دارد ترکیة خشمگین را بطور کامل از خود ناامید نسازد و از افتادن بیش از پیش این کشور به دامن روسیه جلوگیری نماید. تعیین جایزه 12 میلیون دلاری برای فاش شدن محل سران پ ک ک در کوهستان قندیل جدیدیترین نمونة چنین تلاش­هاییست.

اگرچه پیش­بینی آینده روابط آمریکا و ترکیه در سوریه آسان نیست اما باید در نظر داشت ترکیه متحد استراتژیک آمریکاست و بعید بنظر می­رسید آمریکا این کشور را قربانی کردها، و به عبارت بهتر PYD و شاخه نظامی آن YPG نماید که نه تنها وابسته به پ­ک­ک هستند، بلکه صراحتاً عبدالله اوجالان را رهبر خود اعلام می­کنند. واقعیت این است در شرایط فعلی آمریکا در سوریه برای اجرای برنامه­ها و سیاست­هایش به یک نیروی نظامی مقتدر نیاز دارد و طبیعتاً بهترین گزینه در این رابطه YPG می­باشد چرا که لااقل متشکل از شهروندان کرد سوری می­باشند و فعالیت­های آنان تحت عنوان اپوزسیون سوریه قابل توجیه است. ریشة برخورد دوگانه آمریکا با پ­ک­ک و YPG در همین واقعیت ریشه دارد. تداوم حمایت از YPG و رنجاندن ترکیه بطور اجتناب­ناپذیری تا زمان برآورده شدن عملی شدن اهداف آمریکا در سوریه تداوم خواهد یافت البته در این ضمن گهگاه ناچار به کوتاه آمدن­ها و امتیازاتی در برابر ترکیه خواهد شد، کوتاه آمدن­هایی از جنس سکوت در برابر عفرین، و چه بسا منبج و گری سپی! زیرا حمایت آمریکا از کردها در سوریه یک تاکتیک بنظر می­رسد که تحت الشعاع اتحاد استراتژیک با ترکیه قرار دارد. آمریکا تاکنون حساسیتی به نزدیکی فکر و ارتباطی YPG با پ­ک­ک از خود نشان نداده است و طبیعتاً فشارها بر این حزب بعد از تحقق نسبی پاره­ای از اهداف این کشور در سوریه و احساس نیاز کمتر به این حزب بروز خواهد کرد. در یک کلام باید گفت همه چیز در چارچوب ثباتی قطعی مثلاً در شکل توافق آمریکا و روسیه محقق خواهد شد، براین اساس سرنوشت مسائلی چون روابط آمریکا و ترکیه، آمریکا و YPG، نفوذ پ­ک­ک و مواردی از این دست وابسته به سرانجام مناسبات روسیه و آمریکا در سوریه خواهد بود.