در آستانۀ انتخابات محلی ترکیه که در ماه مارس پیش رو برگزار خواهد شد و محکی است برای توانایی حکومت در جلب آرای مردم علی رغم مشکلات اقتصادی موجود، نشانه های انشقاق در حزب حاکم عدالت و توسعه (AKP) به رهبری رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه مشاهده می شود.
اردوغان در اظهاراتی که روزنامۀ صباح آن را اشاره به وجود یک «بلوک اپوزیسیون» در درون AKP می داند، گفت همه با طرح وی برای ائتلاف با حزب ملی گرایان در انتخابات آینده موافق نیستند.
مقامات و روزنامه های اپوزیسیون اعلام کردند گروه های رقیب در درون AKP فعال شده اند. به گفتۀ آنها دست کم سه اردوی رقیب از درون AKP، که از زمان تأسیس آن در سال 2001 تا کنون تحت سلطۀ اردوغان بوده است، سر بر آورده اند. یکی از این اردوها تحت رهبری داماد اردوغان و یکی دیگر از آنها تحت هدایت پسر اردوغان است.
علی رغم تورم سالانۀ بیش از 20 درصد، نرخ بیکاری بیش از 11 درصد و تلاطم در مبادلات خارجی که امسال حدود 30 درصد ارزش لیر را در برابر دلار کاهش داد، هدف AKP در انتخابات محلی حفظ کنترل خود بر شهرهای بزرگ مانند استانبول و آنکارا است.
پیشتر شایعاتی دربارۀ اختلاف نظر در درون AKP مطرح شده بود اما بدون این که دردسر چندانی برای اردوغان به وجود بیاورد، اما گزارش های اخیر [دربارۀ چند دستگی در درون AKP] به خاطر اظهارات اردوغان اهمیت و اعتبار بیشتری یافتند. یکی از مقامات ارشد AKP نسبت به ظهور سیاستمدارانی هشدار داد که زندگی حرفه ای خود را با بهره گیری از محبوبیت اردوغان تشکیل داده و به پیش می برند.
حسین گولرجه ستون نویس روزنامۀ طرفدار حکومت استار که از حامیان دو آتشۀ اردوغان است، برخی از مؤسسان AKP را به مشکل تراسشی متهم کرد. وی در این اظهار نظر آشکارا به عبدالله گل رئیس جمهور پیشین ترکیه اشاره داشت، که اختلافات سیاسی وی با اردوغان بر کسی پوشیده نیست.
شکاف های درونی AKP برنامه های AKP را برای معرفی نامزد شهرداری استانبول برای انتخابات 31 مارس آینده، به هم زدند. اردوغان نامزد های حزبش را برای مناصب شهرداری سراسر کشور اعلام کرد اما جای نامزد شهرداری استانبول فعلاً به صورت رسمی خالی مانده است. اظهارات اردوغان نشان می دهد که برخی در درون AKP با پیشنهاد وی مبنی بر همکاری با حزب راست گرای حرکت ملی (MHP) در انتخابات آینده مخالفند.
برخی ناظران می گویند بینالی یلدریم نخست وزیر پیشین ترکیه و حامی وفادار اردوغان که اینک رئیس پارلمان ترکیه است، به این منصب دست خواهد یافت. با وجود این یلدریم از اعلام رسمی نامزدیش خودداری کرده است زیرا گفته می شود از دخالت های برات البایراک داماد اردوغان و وزیر دارایی ترکیه خشمگین است.
بارش یارکاداش از سیاستمداران حزب اپوزیسیون جمهوری خواه خلق (CHP) گفت یلدریم از این نیز در خشم است که به نظر می رسد بلال اردوغان پسر 37 سالۀ رئیس جمهور ترکیه در حال تدارک کمپینی برای تصدی شهرداری استانبول در سال های آینده است. انتظار می رود رسمی نامزدی یلدریم از سوی AKP در همین ماه اعلام شود.
روزنامۀ جمهوریت که به اپوزیسیون نزدیک است، گزارش داد البایراک و بلال اردوغان رهبران دو گروه رقیب در درون AKP هستند. جمهوری نوشت «برات جی لار (براتچی ها)» – پیروان برات البایراک – با «بلال جی لار (بلالچی ها)» - حامیان بلال اردوغان و «سویلو جو لار (سویلوچی ها)» به رهبری سلیمان سویلو وزیر کشور ترکیه، رقابت می کنند.
جمهوریت از قول یکی از مقامات AKP که نامی از او نبرده است، نوشت «این [چند دستگی] به حزب آسیب می رساند.» جمهوریت ادعا کرد این سه گروه رقابت خود را برای تعیین نامزدهای AKP در شوراهای شهرداری ها آغاز کرده اند، تا به این وسیله نفوذ خود را در درون حزب گسترش دهند.
AKP به این گزارش ها واکنشی نشان نداد، اما سویلو در توئیتر پاسخ داد و نوشت جمهوریت «ذهنیتی فتنه گرانه» دارد. این در حالی است که مناقشه های میان وی و البایراک در آنکارا راز برملا است.
نومان کورتولموش معاون رهبر AKP دربارۀ انتخاب نامزدهای انتخابات ماه مارس گفت حزب در جستجوی سیاستمدارانی است که بتوانند رأی جذب نکنند، نه نامزدهایی که «تلاش می کنند با استفاده از کاریزمای رئیس جمهورمان خود را بالا بکشند.»
سلیم سازاک تحلیل گر ترک ساکن ایالات متحده گفت سویلو، و همچنین البایراک و بلال اردوغان، «مشخصاً در حال نقشه کشیدن هستند تا خود را به عنوان جانشین اردوغان معرفی و تثبیت کنند.»
سازاک در پاسخ به چند پرسش کتبی، افزود AKP می تواند متلاشی شود. او گفت برخی از مقامات این حزب «دعا می کنند روزی برسد که حزب از هم بپاشد و آنها بتوانند تشکل کوچک خود را ایجاد کنند و خود آن را رهبری کنند.»
قدرت اردوغان در نخستین سال های AKP توسط مؤسسان ذی نفوذی همچون عبدالله گل رئیس جمهور پیشین و بولنت آرنج رئیس پیشین پارلمان، کنترل می شد. اما اردوغان همکاران سابق خود را کنار زد.
در نظام ریاستی حکومت ترکیه که پس از انتخابات ژوئن گذشته اجرایی شد، اردوغان قدرت خود را گسترش داد، منصب نخست وزیر را حذف کرد، پارلمان را به حاشیه راند و البایراک را در آنکارا به چهره ای مهم تبدیل کرد. این تحولات به اعضای خانوادۀ اردوغان، مانند البایراک، بلال اردوغان یا سمیه اردوغان دختر کوچک رئیس جمهور، نفوذ بیشتری در سیاست داد زیرا دسترسی مستقیم به رئیس جمهور مقتدر دارند.
هووارد آیزنشتات تحلیل گر مسائل ترکیه در دانشگاه سن لورنس نیویورک و پژوهشگر ارشد غیر مقیم پروژۀ دموکراسی برای خاورمیانه در واشنگتن، گفت اردوغان «همۀ قدرت واقعی را در خانوادۀ خود متمرکز کرده است.» آیزنشتات در پاسخ به پرسش های ما نوشت اردوغان 64 ساله نسبتاً جوان است و می توان انتظار داشت یک دهۀ دیگر حکومت کند. او گفت: «من اعتبار زیادی برای ایدۀ "تثبیت مواضع پس از اردوغان" قائل نیستم.»
آیزنشتات گفت موضع عالی و قوی اردوغان در AKP به این معنا است که مجال چندانی برای گروه های رقیب وجود ندارد. او گفت: «در سرویس های امنیتی شکاف هایی وجود دارد که ممکن است علتی واقعی برای نگرانی باشد، اما من در درون حزب چند دستگی نمی بینم، مگر این که وضعیت جسمانی وی [اردوغان] تغییر کند یا اقتصاد دچار یک بحران واقعی و ماندگار شود.»
احمد هاکان ستون نویس روزنامۀ [اخیراً] طرفدار حکومت حریت، گزارش های مبنی بر وجود اردو های رقیب در درون AKP را رد کرد و آنها را آرزوهای اپوزیسیون خواند که از شکست دادن اردوغان در صندوق های رأی نا امید شده است.
هاکان دربارۀ گزارش های راجع به انشعاب در حزب حاکم گفت «17 سال است که این رؤیای اپوزیسیون است.»
منبع: عرب ویکلی
ترجمه: خبرگزاری کردپرس – سرویس ترکیه
بیشتر بخوانید:
اهداف متعدد آمریکا از بازی با «کارت کردها» / برهان الدین دوران
آیندۀ ترکیه: دولتی درمانده یا حکومتی اسلامی؟ / گوکهان باجیک
هزینۀ 100 میلیارد دلاری سیاست خارجی نو عثمانی گری برای ترکیه / ذوالفقار دوغان
آوارگان غوطۀ شرقی در عفرین؛ تقابل آداب و رسوم و سبک زندگی / خالد الخاطب
طاهر الچی وکیل نبود، پدر و برادر بود / فاروق بالیکچی
ملت سازی در ترکیه؛ از گذشته تا حال / علی آغجاکولو
شکاف میان ترکیه و آمریکا در سوریه عمیق تر می شود / مراد یتکین
«شهر نوح» در کردستان ترکیه؛ عاری از زندگی / نورجان بایسل
دمیرتاش در زندان؛ تهدیدی برای قدرت اردوغان / یحیی مادرا
چرا ارمنی های سوریه از ترکیه روی گردانند / سیبل هورتاس
12 سال 13 گلوله: داستان کشته شدن یک کودک کرد در ترکیه
نظر شما