به گزارش کردپرس، مسعود بارزانی، رهبر حزب دموکرات کردستان عراق و رییس سابق اقلیم کردستان عراق، که بعد از برگزاری رفراندوم مناقشه برانگیز و پیامدهای زیانبار آن از ریاست اقلیم کردستان کناره گیری کرد، ماه گذشته به طور غیرمنتظره ای به بغداد سفر کرد و با رهبران سیاسی و دولتمردان پایتخت نشین دیدار کرد. برخی هدف بارزانی از این دیدار را ترمیم رابطه با بغداد بعد از ناکامی حاصل از برگزاری رفراندوم و از دست دادن نیمی از خاک تحت کنترل کردها و نیز اقدامات تنبیهی بغداد دانسته اند.

دکتر محمد الوائلی، کارشناس مسائل عراق در مصاحبه با خبرگزاری کردپرس، اهداف مسعود بارزانی از سفر به بغداد را تشریح کرده است. وی معتقد است که هدف او از سفر به پایتخت عراق باز کردن صفحه ای جدیدی از ارتباط با دولت مرکزی و تثبیت دستاوردهای حزب از جمله کسب سهمیه مناسب از کابینه جدید عراق دانست.

متن کامل مصاحبه دکتر محمد الوائلی با خبرگزاری کردپرس:

کردپرس: چرا مسعود بارزانی، بعد از تشکیل دولت جدید عراق به بغداد سفر کرد؟

دکتر محمد الوائلی: خوب، در اینجا دلایلی چند وجود دارد که چرا مسعود بارزانی به بغداد سفر کرد. بارزانی تصمیم گرفت صفحه جدیدی از روابط را با بغداد باز کند. او می خواهد اوضاع مانند قبل شود. مسعود بارزانی، در زمان برگزاری رفراندوم، اهرم های بغداد را دست کم گرفت اما به زودی فهمید که بغداد قدرتمندتر از آن است که او فکر می کرد.

بنابراین، تحلیلگران موافق هستند که تلاش برای گرفتن 17 درصد از بودجه عراق برای اقلیم کردستان روی میز مذاکره بارزانی با بغداد بوده است. همچنین گرفتن وزارت دادگستری برای حزب دموکرات و مهم تر از همه بازگشت نیروهای پیشمرگ به کرکوک نیز از جمله موارد مذاکره وی با بغداد بوده است. او متوجه شد که حداقل عملی شدن برخی از این خواسته ها شدنی است. بسیاری بر این امر واقفند که نخست وزیر جدید عراق در موقعیت ضعیفی قرار دارد. بازانی در ازای بازگشت به روزهای گذشته، وعده حمایت از او را داده است. علاوه بر آن، وی نشانه های ترغیب کننده دریافت کرده است. صدور نفت کرکوک از سر گرفته شده است و قرار شده که پستهای دریافت تعرفه های گمرکی بر کالاهای وارد شده از طریق اقلیم کردستان به سایر شهرهای عراق، که دولت قبل به خاطر از دست دادن مالیات های وضع شده در گذرگاه های تحت کنترل اقلیم کردستان در ورودی برخی شهرها وضع کرده بود برداشته شود.

کردپرس: مسعود بارزانی در سال 2017 می خواست از عراق جدا شود. اکنون با سفر به بغداد از دولت مرکزی چه می خواهد؟

دکتر محمد الوائلی: برگزاری رفراندوم یک قمار بزرگ سیاسی و اقتصادی بود که خسارت های هنگفتی بر دوش بارزانی گذاشت. این مسئله ناشی از محاسبات اشتباهی بود که باعث شد پیشرفتی که کردهای عراق از سال 2003 به ان دست یافته بود در معرض خطر قرار گیرد.

این محاسبه اشتباه به دو طریق بود:

اول، بارزانی تصمیم گرفت که با مسئولیت خود مسیر برگزرای رفراندوم را در پیش بگیرد و دیگر احزاب کردی را نیز با وجودی که متقاعد نشده بودند، مجبور کرد او را دنبال کنند. او میان بازآوری سرمایه آسیب دیده سیاسی خود و دور شدن از بغداد و قدرتهای منطقه ای و جهانی دست به انتخاب زد. اما تاثیر همه لابی گریها و کمپین های چند ساله خنثی شد. تمام جهان در یک صف و در مقابل مسعود بارزانی ایستاد و وی خود را تنها یافت.

دوم این که بارزانی فکر می کرد که تمایل مردم کردستان برای رسیدن به استقلال، باعث می شود که آنها حقوق خود و لزوم داشتن رفاه را فراموش می کنند. بارزانی تصور می کرد با درخواست استقلال، مردم کردستان نسبت به نحوه مدیریت کردستان عراق بی تفاوت می شوند؛ بویژه این که آنها شاهد دستیابی نزدیکان او بر منابع ثروت با وجود مواجهه آنها با سختی هستند. بنابر این، درست است که بارزانی برای چند هفته موجی از محبوبیت را در میان مردم کردستان پیدا کرد اما او با از دست دادن کرکوک و دیگر مزیت هایی که هرچند غیر قانونی و متناقض با قانون اساسی بودند، این محبوبیت را خیلی سریع از دست داد.

از دست دادن کرکوک نشان داد که اقلیم کردستان چه قدر ضعیف است و برای استقلال از عراق آمادگی ندارد. تظاهرات پس از آن نشان داد که کردها و بویژه اقلیم کردستان عراق با چه معضل سیاسی و اقتصادی بزرگی روبه رو هستند. همان حزبی که بر اقلیم کردستان حاکمیت داشت و خواهان استقلال بود، نمی توانست حقوق کارمندان خود را پرداخت کند.

برنده شدن برهم صالح در مقابل نامزد حزب دموکرات کردستان در مسئله ریاست جمهوری عراق، حزب اتحادیه میهنی کردستان عراق را نه تنها در اقلیم کردستان بلکه در بغداد به صحنه سیاسی بازگرداند و این مسئله حقارتی برای حزب دموکرات کردستان عراق بوده و نشان داد که حزب دموکرات چه قدر در بغداد تضعیف شده و تاثیرگذار نیست. سفر او به بغداد برای تثبیت دستاوردی بود که در بغداد به دست آورده بود. او قبل از آن یک معاون رییس پارلمان، سه وزارت که را یکی از آنها معاونت نخست وزیری نیز بود به دست آورده بود. این تلاش، تایید روشنی بر این مطلب است که ضعیف بودن در بغداد به معنی ضعیف بودن در اربیل نیز هست.

کردپرس: شخصیت های مهمی از سیاستمداران عراقی مانند هادی عامری و رییس پارمان عراق از بارزانی در فرودگاه استقبال کردند. ایا این نشانه تاثیرگزار بودن بارزانی است؟

محمد الوائلی: او نفوذ زیادی را در بغداد از دست داده است. با این حال، اگر او بخواهد عاقلانه رفتار کند و از مسئله جدایی حداقل به طور آشکارا دوری کند، او هنوز اهرم هایی در اختیار دارد که می تواند از آنها استفاده کند. بارزانی هنوز یک بلوک سیاسی بزرگ را در پارلمان رهبری می کند. او موقعیت های مهمی را در کابینه جدید عراق برای حزبش به دست آورده و حتی برای به دست اوردن موقعیت های دیگر مذاکره می کند. او بزرگترین بلوک سیاسی را در پارلمان اقلیم کردستان در اختیار دارد و منابع مالی شخصی و تبارش خیلی فراوان است.

احترامی که هادی عامری و محمد حلبوسی در فرودگاه برای بارزانی قائل شدند برای به دست آوردن دل اوست. ائتلاف بناء اشتیاق دارد بارزانی را در مقابل بلوک قدرتمندتر سائرون در کنار خود داشته باشد. بلوک اصلاح نیز به او احترام گذاشت و تلاش کرد صفحه جدیدی از روابط را با وی باز کند، بویژه این که با صدر و عبادی نیز دیدار کرد. بارزانی همه طرفین را دید و از آنها در مقابل عملی کردن خواسته هایش حمایت خواهد کرد.

کردپرس: نتیجه سفر بارزانی به بغداد و دیدار با دولتمردان و سیاستمداران مختلف چه خواهد بود؟

دکتر محمد الوائلی: مطمئنا هدف از این دیدار بارزانی از بغداد برای نشان دادن این امر بود که دوران جدید از روابط میان اربیل و بغداد آغاز شده است با این حال جزئیات روشن نیست و نیاز به گذشت زمان دارد. اما آنچه که آشکار است، این است که با بودن دولتی ضعیف در بغداد، بارزانی می تواند معامله ای خوبی داشته باشد.

از طرف دیگر، این حرکت برای مردم کرد روشن ساخت که هیچ کدام از مسائلی که رهبران آنها برای حل آنها می خواهند با بغداد وارد تقابل شوند به جز مذاکره با بغداد دست یافتنی نیست. وقتی آنها می بینند که مردی که سال گذشته می خواست کشور را تجزیه کند و به جنگ نیروهای دولت عراق می رفت، اکنون با همان رهبرانی نشسته که به جنگ آنها می رفت، فهمیدند که همه چیز وابسته به سیاست است و دستاورد شخصی. به همین دلیل هم مردم کردستان در آینده نسبت به حمایت از مسائل خطرناکی مانند استقلال بسیار بی تفاوت خواهند بود. اگر عدم موفقیتی حاصل شده است به اعتبار بارزانی ها نوشته شده است. این مسئله حتی در میان طرفداران آنها نیز صادق است.

کد خبرنگار: 40101