به گزارش کردپرس؛ از سازمان های مردم نهاد به عنوان صدای مردم یاد می شود، این سازمان ها سرمایه اجتماعی هر جامعه محسوب می شوند که دولت با اعتماد به آنها می تواند از بسیاری خطرات و آسیب ها به سلامت گذر کند. NGO مخفف سازمان های غیر دولتی است، در ایران از آن به عنوان "سمن" یاد می شود که برگرفته از کلمات "سازمان های مردم نهاد" است. سازمان های غیر دولتی یکی از ارکان جامعه مدنی است که برخواسته از بطن جامعه است و سعی دارد تا دغدغه های جامعه را به حاکمیت منتقل کند. مهمترین خصیصه های این سازمان ها را می توان در غیر دولتی، غیر سیاسی، غیر انتفاعی و داوطلبانه بودن آن خلاصه کرد.

به نظر می رسد در روزهایی که با هر مناسبت و اتفاقی شاهد به راه افتادن کمپین ها و گروه های مختلف در فضاهای مجازی هستیم که گاهاً مثبت و در برخی موارد نیز به بیراهه رفته اند، ضرورت وجود سازمان هایی مردمی در دنیای واقعی با حضور داوطلبینی که از جنس دغدغه های حقیقی مردم باشند و در مسیر درست حرکت کنند بیش از پیش احساس می شود.

"سیروس عباسی" از جمله فعالین مدنی است که از سال ها پیش پا در عرصه هم نوایی با دغدغه مردمی آن هم در حوزه محیط زیستی گذاشته است، با وی که هم اینک عضو هیئت مدیره "جمعیت شیدای سبز لیلاخ" است به گفت و گو می نشینیم و از دغدغه ها، مطالبات، انتقادات و خلاصه هر آنچه که باید، گفته و می شنویم.

وی از همان ابتدای گفت و گو با تعریفی که از NGO ارائه می دهد، نوید بحثی چالشی را می دهد: NGO سازمان هایی است که بر پایه مردم باشد، سازمان هایی جدا از دولت و بر پایه دغدغه مردم که از لحاظ مالی مستقل هستند.

استقلال مالی موضوعی است که تمامی فعالین مدنی بر آن تاکید دارند چرا که وابستگی مالی به نهادی، در نهایت منجر به وابستگی فکری، حزبی و یا سیاسی خواهد شد، اما سوال اینجاست که بار مالی این سازمان ها از کجا تامین خواهد شد؟

"عباسی" تامین مالی برای پیشبرد اهداف سازمان مردم نهاد "جمعیت شیدای سبز لیلاخ" را از طریق نفوذ و اعتمادی که اعضای این سازمان در میان بازاریان و فرهنگیان و هر آن کس که دغدغه محیط زیستی دارد، عنوان می کند و البته این نکته را نیز یادآور می شود که بیشتر بار مالی بر دوش خود اعضای این سازمان است که به جهت علاقه مندی به محیط زیست این منطقه، آن را بر عهده می گیرند.

دغدغه هایی متفاوت/کمک هایی که بدون چشم داشت نیست

وی موافق گرفتن کمک مالی از دولت نیست، چرا که به اعتقاد وی جنس دغدغه دولت متفاوت از دغدغه مردم است و تا زمانی که این تفاوت وجود دارد گرفتن کمک از دولت درست نیست.

"عباسی" البته دلیل دیگری نیز برای رد کردن کمک های دولتی دارد: دولت اساساً کمک مالی آن چنانی نمی کند اما اگر کمکی هم داشته باشد سعی در مصادره کردن آن فعالیت به نام خود دارد و تلاش دارند تا خود را پررنگ جلوه دهند.

سمن های دهگلان در کما

چندین سمن در حوزه های فرهنگی و آموزشی در شهرستان دهگلان فعالیت دارند که البته تعدادشان به اندازه انگشتان یک دست نیز نمی رسد و غالب آنها در بخش خیریه فعالیت دارند اما آنچه که ملموس است این است که این سمن ها، به استثنای سمن های خیریه، غالباً در کما به سر می برند، و موضوع قابل توجه دیگر این است که آیا واقعا این تعداد برای یک جمعیت 65 هزاری نفری استاندارد است؟

"سیروس عباسی" یکی از دلایل نیمه فعالی یا غیرفعال بودن این سمن ها را در عدم تسهیل گری دولت می داند و می گوید: دولت بر خلاف گفته هایش، هیچ نوع تسهیل گری در این زمینه ندارد.

وی البته نوک دیگر پیکان را متوجه مردم می داند و این گونه ادامه می دهد: البته موضوع دیگر این است که متاسفانه احساس مسئولیت در میان توده مردم آن چنان که باید، به یک مسئله تبدیل نشده است.

"عباسی" همچنین دلیل کند عمل کردن برخی سمن ها در شهرستان دهگلان و همچنین تعداد انگشت شمار آنها را گیر و گرفت های دولتی عنوان می کند.

وی البته در انتقاد از کم رنگ شدن "جمعیت شیدای سبز لیلاخ" در چند سال اخیر و معطوف شدن فعالیتشان به حضور در چندین مناسبت و گرفتن چند عکس، دفاعی سرسختانه از عملکرد این سازمان دارد و می گوید: دایر کردن پایگاه محیط زیستی و رائه اطلاعات ضروری در مورد فعالیت سمن های محیط زیستی در سطح شهر دهگلان به مدت یک هفته، تهیه و پخش بروشور در مورد چالش های محیط زیستی منطقه همراه با حضور در میان مردم و دادن کیسه زباله در روز طبیعت در ۶ سال گذشته، راه اندازی تریبون آزاد و نمایشگاه محیط زیستی با مشارکت فعالانه شهروندان و با دعوت از مسئولین ادارات مرتبط جهت پاسخگویی به مردم در محل پارک لاله در ۳سال متوالی، جلوگیری از تخریب و تبدیل شدن کوه تفریحی سورمه لی به معدن، نهالکاری در دامنه آن و آبیاری آنها با کمک و همراهی شهروندان و مردم منطقه، مشارکت در راه اندازی و اجرای طرح خانه تکانی کاغذی در پارک لاله، حضور فعالانه اعضاء جمعیت در بحث اطفاء حریق و خاموش کردن آتش در مزارع در سطح منطقه و خارج از شهرستان، برگزاری اردوی زیست محیطی برای دانش آموزان مقطع متوسطه اول، حضور در روستاهای منطقه از جمله روستاهای سیس و حسینی جهت پاکسازی و فرهنگ سازی به کمک اهالی، عضویت و حضور فعالانه در شبکه انجمن های محیط زیستی استان و نیز حضور در همایش های کشوری از جمله در تابستان ۹۳ در تبریز، جمع آوری سه کامیون کمکهای مردمی و تهیه یک واحد کانکس و ارسال به زلزله زدگان کرمانشاه به همراه ۳ بار حضور دسته جمعی اعضاء در این مناطق و کسب جایزه ملی دفاع از حقوق حیوانات توسط یکی از اعضاء هیئت مۈسس جمعیت،" آزاد عباسی" از جمله فعالیت های بارز این سازمان در چند سال اخیر است.

پروسه ای نفس گیر در گرفتن مجوز

نظام صدور مجوز در ایران پرحجم و سختگیرانه است و مشکلات فراوانی را پیش روی افرادی که خواهان راه اندازی این گونه نهادها برای دستیابی به اهدافشان هستند قرار می دهد تا حدی که برخی از سازمان های غیر دولتی به عنوان سازمان های نیمه دولتی نام می برند ایرادی که "سیروس عباسی" نیز بر آن صحه می گذارد و از مسیر دشوار و سنگلاخی برای دریافت مجوز می گوید: در کشورهای دیگر سازمان های مردم نهاد برای انجام فعالیت، تنها به دولت اطلاع رسانی می کنند اما این امر در ایران شامل پروسه ای طاقت فرسا و به اصطلاح عبور از هفت خوان رستم می شود، به همین دلیل بسیاری اشخاص که می خواهند وارد این عرصه شوند ممکن است یا بترسند و یا دلسرد شوند.

چالشی به نام نگاه امنیتی به سمن ها

وی با انتقاد از اینکه ادارات نگاه مثبتی به سمن ها ندارند می گوید: نگاه ادارات به سمن ها نگاهی امنیتی است و تصور می کنند که اعضای سمن برایشان مشکل ساز خواهند شد، ادارات خود را معتقد به سمن ها نشان می دهند اما در واقع آنقدر فیلتر می گذارند که باعث ایجاد بسیاری مشکلات می شود در حالی که این ادارات باید بیشتر استقبال کنند.

به گفته وی برای اینکه بتوان عضو هیئت مدیره شد باید از چهار نهاد تاییدیه گرفت، موضوعی که اینک به چالشی برای "جمعیت شیدای سبز لیلاخ" تبدیل شده است و با وجود ارائه گواهی عدم سوء پیشینه، به دلیل عدم تایید دو نفر از اعضا آن هم از سوی اماکن، تمدید مجوز این سازمان چند ماهی است که در چرخه ای بی فایده گرفتار شده است.

وی گله مند از این بازی های اداری، می گوید: در تایید اعضای هیئت مدیره به صورت سلیقه ای عمل می شود، در ابتدا حدود 180 عضو داشتیم اما اینک با توجه به مشکل در عدم تمدید مجوز تعداد اعضا به 70 تا 80 نفر کاهش پیدا کرده است.

اعضای سمن ها، چه کسانی هستند؟

در اینجا گفت و گو کمی مسیر خود را تغییر داده و از ابهامات سخن به میان می آید، به راستی چه کسانی در سازمان های مردم نهاد فعالیت می کنند؟ به عقیده برخی از مردم، هر آن کس که بیکار باشد یا به دنبال سرگرمی باشد وارد این سازمان ها می شود، که البته این موضوع از سوی "عباسی" قویاً رد می شود: اعضای سازمان "جمعیت شیدای سبز لیلاخ" غالباً جوانان هستند و در میان این جوانان ما دانشجویان نخبه نیز داریم بنابراین این حرف که فردی از سر بیکاری وارد این عرصه می شود صحیح نیست، بلکه هر آن کس که دغدغه فرهنگی دارد وارد می شود.

تلنگری به پویایی جامعه دهگلان/مردمی که نمی خواهند ببینند!

به عقیده وی وجود و تعداد سازمان های مردم نهاد در هر جامعه نشان دهنده آن است که مردم آن جامعه تا چه حد به فکر ایجاد تغییر و تحول هستند و هر چه احساس مسئولیت بیشتر باشد یعنی مردم زنده تر هستند و بیشتر خواهان تغییر و تحول هستند.

"عباسی" معتقد است که مردم وقتی احساس خطر کنند مشارکتشان بیشتر می شود اما مردم دهگلان با وجود آنکه خطر بیخ گوششان است نمی بینند! خطراتی همچون افت آب های زیرزمینی.

این عضو فعال سمن، تاسف خود را این گونه بیان می کند: خیلی ها می بینند اما خودشان را درگیر نمی کنند آن هم به این دلیل است که یا مردمانمان دوراندیش نیستند یا مشکلاتشان آنقدر زیاد است که این مشکلات را مشکل نمی بینند و یا تلفیقی از این دو.

گله مند از عدم وجود حس همکاری دولت

"سیروس عباسی" گله مند از عدم وجود حس همکاری از سوی دولت است، وی می گوید: دولت با وجود آنکه می گوید حس همکاری را دوست دارد اما عملکردش خلاف این را می گوید نمونه اش عدم تمدید مجوزهاست.

وی به عنوان یک فعال مدنی خواستار تغییر این رویه دولت است و معتقد است که اگر این رویه تغییر نکند باعث ایجاد شکاف بیشتر بین دولت و مردم خواهد شد.

*گزارش: ظریفه احمدی