به گزارش خبرنگار کردپرس، ساعت 18. مطب یکی از پزشکان متخصص در قروه. جمعیت زیادی منتظر ویزیت و نوبتشان نشسته اند. نه تنها صندلیها پرشده بلکه عده زیادی هم سرپا ایستاده اند. دفترچه های زیادی روی میز منشی پزشک قرار گرفته و بیماران هم به ظاهر طبق نوبت وارد اتاق پزشک می شوند.

خبر داده اند در این مطب قانون جدید وضع شده و شیوه ای عجیب برای ویزیت بیماران در نظر گرفته می شود.

به عنوان بیمار نوبتی را که گرفته ام به منشی اعلام می کنم. منشی نام و نام خانوادگی ام را پرسیده و سپس برای پرداخت ویزیت دفترچه ام را می خواهد و سپس بدون معطلی می گوید خانم دفترچه ات «تأمین اجتماعی» است و باید وارد سیستم شود. بنشینید و منتظر بمانید چون کارتان طول می کشد. می پرسم چقدر؟ پاسخ می شنوم: «معلوم نیست.» سپس به جمعیت منتظر اشاره ای می کند و می گوید:«بیشتر این افراد مثل شما هستند.»

دفترچه ام را کنار دیگر دفترچه های تلنبار شده روی میزش می گذارد. در این میان اما بیمارانی که دفترچه های خدمات درمانی غیر از تأمین اجتماعی را دارند زودتر از مابقی نوبت ویزیتشان می رسد. حتی اگر تازه آمده باشند هم در کوتاه ترین زمان ممکن ویزیت می شوند.

قانونی که نانوشته است

نگاهی به جمعیت منتظر می کنم. چهره همه نشان از اعتراض دارد و اما گویا درست مثل همیشه، توان شکایت ندارند. یک ساعت است نشسته ام. به ظاهر کتاب می خوانم اما حواسم به مدیریت منشی در هدایت بیماران است.

از خانمی که کنارم نشسته می پرسم دفترچه شما هم «تأمین اجتماعی» است؟ کمی نگاهم می کند و با سردی می گوید نه. «خدمات درمانی» دارم، اما دو ساعته منتظرم نوبتم بشه.

خانم دیگری وقتی متوجه سؤال من می شود با صدای تقریباً بلندی واکنش نشان می دهد. «من از روستا آمده ام و تقریباً اول نفر بودم ولی الآن از ساعت 3 تا حالا اجازه نمی دهند بروم داخل. این چه کاری است که بیماران را معطل می کنند به بهانه های مختلف؟ می گویند باید از طریق سیستم دفترچه چک شود خب مگر این کار چقدر زمان می برد؟»

منشی همچنان دفترچه های «تأمین اجتماعی» را جدا می گذارد و دیگر بیماران را داخل اتاق پزشک می فرستد. زمانی بیشتری که می گذرد و وضعیت به همین منوال ادامه دارد تا اینکه دو سه نفری طاقتشان طاق شده و لب به اعتراض می گشایند.

در جواب خانم منشی تنها یک جمله دارد. «به خدا تقصیر من نیست. دفترچه های تأمین اجتماعی الکترونیکی شدن و چون تازه ابلاغ شده به مطب ها که با کد بیماران ویزیت بشن، مقداری زمان بر هست.»

توجیه اول و آخر

هیچ سیستم کامپیوتری روی میز منشی نیست. برای همین از او می پرسم دکتر خودشون از طریق سیستم دفترچه ها رو وارد می کنند و کد می گیرند؟ در پاسخ به یک بله می رسم و اینکه دستور پزشک مبنی بر این است بیمارانی که دفترچه «تأمین اجتماعی» دارند بعد از دیگر بیماران ویزیت شوند.

بیماران منتظر کمی غر می زنند و دوباره ساکت می شوند. در این میان بدون هیچ معطلی باز می پرسم روال سیستمی باید سریع تر از دستی باشد پس چرا این همه زمان می برد و بیماران باید منتظر بمانند؟

منشی در پاسخ با حالت خاصی نگاهم می کند و توضیح اش این می شود که چون ابتدای کار است و تازه این روند شروع شده این گونه طول می کشد وگرنه همیشه به این صورت نخواهد بود.

تمامی گلایه های بیماران در صف انتظار برای ویزیت به همین پاسخ که دست ما نیست و روال تازه آغاز شده و برای همین طول می کشد، رسید. این در حالی است که حذف دفترچه های «تأمین اجتماعی» در راستای تحقق دولت الکترونیک و آسایش شهروندان و تسریع در انجام کارها صورت گرفت و این گونه که پیش می رود گویا نه تنها الکترونیکی شدن رفاه شهروندی را به همراه ندارد بلکه مشکلات را هم دو چندان می کند.

اجرای طرح حذف دفترچه های تأمین اجتماعی از ابتدای آذرماه سال جاری به مطب ها و مراکز درمانی ابلاغ شد و اجرای این طرح همانا و سرگردان شدن بیماران در مطب ها همان.

وقتی زیر ساخت مهیا نیست

گفتارهای کارشناسی نشان می دهد اجرای هر طرحی نیازمند وجود زیرساخت های لازم است. دولت الکترونیک هم باید براساس زیرساخت هایی که دارد مهیا شود. همان طور که مشاور ارشد مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی در امور درمان چندی پیش اعلام کرد که زیرساخت های انجام این طرح بسیار اهمیت دارد و پزشکان باید در مطب هایشان سیستم قابل قبولی را داشته باشند.

حال با توجه به اینکه از یک طرف اجرای این طرح در مطب ها فعلاً اختیاری است و از طرف دیگر زیرساخت های لازم مهیا نیست، باید پرسید چرا امتیاز این کار به پزشکانی که سیستم های مناسب و یا نیروی ماهر این کار را ندارند داده شده است. مگر نه اینکه به گفته «محمدعلی بیطرف» برای استفاده از این طرح ابتدا باید ثبت نام کرده و در صورت تأیید اسناد پزشکی، آموزش های کلی را گذرانده و سپس وارد عمل می شوند.

راهی خلاف قانون

تمامی این موارد در حالی است که رئیس تأمین اجتماعی قروه از غیرقانونی بودن این روش در مطب ها می گوید. «مرتضی حیدری» چنین شیوه ای را خلاف قانون دانست و در پاسخ به سؤال خبرنگار کردپرس اظهار داشت که اصلاً روال سیستمی طولانی نیست و نیازی به اینکه بیمار منتظر بماند ندارد.

این گفته ها را رئیس مرکز بهداشت قروه هم تأیید می کند. «مسعود معتمدی» چنین روندی را غیرقانونی و حتی خلاف حقوق شهروندی می داند. او از نظارت بر این موضوع و بازدید از مطب ها در این خصوص گفت.

با این اوصاف این قانون نانوشته ای که پزشکان وضع می کنند نه تنها اجرای دولت الکترونیک را با شکست مواجه خواهد کرد که حقوق شهروندی و منشور حقوق بیماران را هم زیر پا می گذارد. باید توجه داشت که بسیاری از مردم تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی هستند و ادامه این روند مشکلات بسیاری را برای آنان رقم خواهد زد.

حال باید دید که آیا مسئولان امر در این زمینه اقدامی انجام خواهند داد یا این روند به عنوان قانون من درآوردی پزشکان به حال خود رها شده و در این میان تنها مردمی ضرر می بینند که صدای اعتراضشان به گوش کسی نمی رسد./

^* گزارش: زیبا امیدی فر