به گزارش کردپرس، رئیس اداره کنترل سیلاب و آبخوان داری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان در بازدید کارشناسان منابع طبیعی از پروژه های آبخیزداری کردستان، تراز و ظرفیت مخزن سد گاوشان را ۵۵۰ متر مکعب اعلام کرد و گفت: در حال حاضر این سد ۴۷ متر مکعب بر ثانیه تخلیه سرریز دارد و طولانی ترین تونل انتقال آب کشور با ۲۲ کیلومتر از سد گاوشان منتقل می شود .
عارف بهمنی اظهار داشت: ۵۰ هزار هکتار از حوزه آبخیز سد گاوشان در اختیار استان کردستان و ادامه آن مربوط به استان کرمانشاه است و در 17 روستای اطراف آن به ترتیب اولویت پروژه آبخیز داری اجرا می شود.
وی تصریح کرد: استفاده از منابع حوزه آبخیز و تدوین خط مشی و برنامه ریزی در مدیریت بهینه منابع بدون داده دقیق و درست اطلاعات، میسر نیست.
رئیس اداره کنترل سیلاب و آبخوان داری با اشاره به گروه «معرف زوجی» که در آمریکا در سال ۱۹۲۸ و در ایران در سال ۱۳۷۳ راه اندازی شده است، گفت: طبق مطالعات قرار بود این طرح در ۳۲ ایستگاه کشور پوشش داده شود ولی به دلیل کمبود منابع مالی و مشکلات اجرایی به ۱۰ استان محدود شده که بعدها با تامین اعتبار توسط سازمان های خارجی از جمله فائو و جایکا سه ایستگاه دیگر اضافه شد.
بهمنی گفت: ایستگاه تحقیقاتی «معرف زوجی» خامسان سطح ۶۸ هزار و ۷۴۲ کیلومتر مربع در پهنه کشور را پوشش می دهد و دارای شرایط اقلیمی و اکولوژیکی است.
وی تشریح کرد: با گذشت 12 سال از آمار برداری ایستگاه معرف زوجی خامسان و پتانسیل سالانه 650 هزار دیتا ، حوزه خامسان شامل یک حوزه معرف با ۴ هزار و ۲۰۰ هکتار و دو حوزه همگن است.
رئیس اداره کنترل سیلاب و آبخوان داری با بیان اینکه در سه دهه گذشته اعتبارات به مکان هایی با فرسایش خاک بیشتر تخصیص یافته است، اضافه کرد: اما در دهه گذشته علاوه بر فرسایش خاک به شاخص آب نیز توجه می شد و با وجود پتانسیل تولید آب در کردستان باید تخصیص اعتبارات متناسب با استحصال آب بیشتر باشد.
بهمنی به سیلاب های اخیر در دروازه قرآن شیراز اشاره کرد و یاد آور شد: موضوع مهم در این سیل حجم بارش ها نبوده بلکه شدت بارش ها بوده و حجم بارش در شیراز 18 میلی متر بود در حالی که بارندگی های اخیر کردستان در ایستگاه خامسان در 24 ساعت 104 میلی متر بارش ثبت شده و سیلی ایجاد نشد.
وی با اشاره به اینکه سالانه به ازای یک هکتار 75 متر مکعب استحصال آب افزوده می شود، ادامه داد: آبی که از سرشاخه حوزه به سد سرازیر می شود به استان های دیگر تخصیص می یابد که باید این آب با تدابیر و برنامه ریزی مناسب در چاه ها و قنوات برداشت شود.
بهمنی در ادامه به سد داریان اشاره کرد و هزینه ساخت سد داریان را 24 هزار میلیارد تومان عنوان کرد و افزود: کل اعتبارات آبخیز داری استان کردستان در 30 سال گذشته 50 میلیارد تومان بوده و سد گاوشان با 250 هزار هکتار هر 5 سال به 10 هزار هکتار آن اعتبار اختصاص می یابد.
اختصاص 5 میلیارد تومان بودجه به منابع طبیعی شهرستان کامیاران
رییس منابع طبیعی شهرستان کامیاران هم در ادامه این بازدید اظهار داشت: حوزه معرف زوجی خامسان یکی از ۱۱ ایستگاه های استراتژیک سطح کشور است که اطلاعات آن هر ۱۰ دقیقه یکبار برداشت می شود.
کریمی با بیان اینکه وظیفه منابع طبیعی در وهله اول آموزش و ترویج اراضی ملی به مردم است، افزود: از ۱۷ میلیارد تومان بودجه اختصاص یافته به بخش منابع طبیعی استان، ۵ میلیارد تومان آن به منابع طبیعی کامیاران واگذار شده است.
وی با اشاره به اینکه شهرستان کامیاران در راستای پروژه های بیولوژیک حدود ۲ هزار هکتار فعالیت آبخیزداری انجام داده است، ادامه داد: عملیات بیولوژیکی شامل بذر پاشی و قرق مراتع و افزایش پوشش گیاهی برای تثبیت بارندگی ها و جلوگیری از وقوع سیلاب است.
رییس منابع طبیعی شهرستان کامیاران افزود: عملیات بیومکانیکی بعد از عملیات بیولوژیکی انجام می گیرد که شامل بانکت بندی و کنترل فارو است که بانکت بندی ها با فاصله ای مشخص در ابعاد 50 سانتی متر در 30 سانتی متر به شکل ذوزنقه ایجاد می شود.
کریمی مهمترین هدف از ایجاد بانکت بندی را تثبیت بارش ها در مدیریت رواناب ها به حوزه سفره های آب زیر زمینی و چشمه ها و قنات ها عنوان کرد.
وی با بیان اینکه شهر کامیاران سرچشمه حوضه سد کرخه است و به همین دلیل نگرانی هایی بابت آسیب های احتمالی سیل وجود داشت، خاطرنشان کرد: سیل های اخیر به جز مواردی از جمله رانش و خرابی آسفالت ها، خسارتی نداشته است.
مصلح الیاسی کارشناس آبخیزداری نیز در خصوص زیر حوزه «کومائین» در سد گاوشان گفت: در زیر حوزه کومائین سد گاوشان 19 هزار و 500 متر مکعب عملیات مکانیکی آبخیزداری انجام شده که عمده این فعالیت ها در سال گذشته بوده است.
پروژه پخش سیلاب «میهم» در سطح کشور بی نظیر است
رییس منابع طبیعی شهرستان قروه هم در این بازدید، پروژه پخش سیلاب «میهم» را یکی از پروژه های بی نظیر در کردستان و کم نظیر در کشور عنوان کرد و اظهار داشت: این سیلاب از سرشاخه های اصلی رودخانه شور بوده که وارد سد سفید رود می شود.
بهزاد شریفی پور با بیان اینکه این سیلاب در ۶ هزار و ۴۹۰ هکتار در جنوب شرقی و در حوزه بالادست شهرستان قروه واقع شده، تصریح کرد: بلندترین نقطه این پروژه کوه بدر با سه هزار و ۲۴۵ متر و پایین ترین نقطه آن خروجی حوزه روستای میهم با هزار و ۸۸۰ متر ارتفاع از سطح دریا است.
وی ادامه داد: در این پروژه بارندگی های متوسط سالانه 341 میلی متر، طول رودخانه 12.5 کیلومتر و طول شبکه هیدروگراف شامل آبراه های فصلی درجه یک، دو و سه، 102 کیلومتر است.
رییس منابع طبیعی شهرستان قروه تراکم زهکشی حوزه را 1.5 کیلومتر و شیب متوسط حوزه را 42.5 درصد اعلام کرد و گفت: همچنین ضریب رواناب سطحی حوزه، 67 درصد و زمان تمرکز آب در این حوزه یک ساعت است.
شریفی پور یاد آور شد: حجم نزولات جوی سالیانه حوزه آبخیز «میهم» 22 میلیون متر مکعب بوده که رواناب سطحی این حوزه از سرشاخه ها 14 میلیون متر مکعب است.
وی با اشاره به اینکه پروژه تغذیه مصنوعی از سال 76 شروع به فعالیت کرد و توسعه آن توسط آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی استان انجام شده، افزود: سطح حوضچه ها دارای 64 هکتار، 23 پلت و دو حوضچه آرامش است.
رییس منابع طبیعی شهرستان قروه هدف از اجرای این پروژه را کنترل سیلاب، جلوگیری از خسارات مالی و جانی در پایین دست حوزه، تغذیه سفره های آب زیرزمینی و افزایش آبدهی قنوات و چاه های منطقه و جلوگیری از حرکت آب های شور و گازدار به طرف آب های شیرین منطقه عنوان کرد.
شریفی پور با اشاره به اینکه مدت آبگیری سالانه پروژه میهم به طور میانگین 150 الی 180 روز است، گفت: میانگین نفوذ خالص سالانه آب به قشرهای زیرین توسط پروژه به صورت میانگین حدود 5 الی 6 میلیون متر مکعب است.
سرمایه گذاری در حوزه آبخیزداری کم هزینه است
رییس جهاد کشاورزی استان کردستان نیز در ادامه این بازدیدها با بیان اینکه موضوع آبخیزداری برای استان کردستان بسیار مهم است، اظهارداشت: امروزه به دلیل برداشت های اضافی از منابع آب زیر زمینی و تغییر بارش و خشکسالی، فرونشست هایی در خاک ایجاد شده که با اجرای این پروژه ها از 4.5 میلیون مکعب آبی که نفوذ می کند، چنانچه به طور میانگین 6 هزار متر مکعب برای هر هکتار در نظر گرفته شود معادل 700 هکتار اراضی، در مصرف آب صرفه جویی می شود و علاوه بر کمک به اراضی پایاب سد در ماندگاری حوزه و ماندگاری آب زیرزمینی نیز موثر است.
خالد جعفری با اشاره به اینکه استان کردستان یک آبخیزدار برای کشور محسوب می شود، اضافه کرد: کردستان سرمنشا چند حوزه آبریز کشور محسوب می شود و همیشه تاکید بر این بوده در سطح ملی به آبخیزداری استان توجه بیشتری شود.
وی سرمایه گذاری در حوزه آبخیزداری را کم هزینه دانست و ادامه داد: ارزش افزوده ای که این پروژه در پایداری تولید ایجاد می کند باعث پایداری منابع نیز می شود
240 روستای کردستان پتانسیل خسارت سیل دارند
کارشناس رابط سیل استان هم در پایان این بازدید، با اشاره به اینکه شهرستان کامیاران با بیش از 100 میلی متر بارش، بیشترین میزان بارندگی را در سطح استان داشته است، اظهار داشت: درصد افزایش بارندگی امسال نسبت به سال گذشته از اول مهر 97 تا هفته گذشته در قروه 130 درصد، دهگلان 121 درصد، سنندج 113 درصد، کامیاران 133 درصد و مریوان 105 درصد بوده و همچنین در میانگین استانی نیز 97 درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش بارندگی داشته ایم.
اکبر بابائی تصریح کرد: بر اساس بررسی های انجام شده بیشتر از 240 روستا در کردستان پتانسیل خسارت سیل را دارند و در مجموع به 200 هکتار از اراضی منابع طبیعی خسارت وارد شده که کمترین میزان خسارت سیل اخیر بوده است.
وی افزود: طبق برآورد های ارزش قیمتی اراضی ملی با سرمایه گذاری در عرصه های طبیعی با هر یک ریال سرمایه گذاری می توان 18 برابر بهره برد.
خبرنگار/سحر ملایی
نظر شما