آراء کردها چه در شرق ترکیه و چه در غرب این کشور همواره یکی از مهمترین برگ های برنده حزب عدالت و توسعه (AKP) در 17 سال گذشته بوده و این حزب در تمام دوران حاکمیت خود توانسته است با کسب توجه و حمایت بخش قابل توجهی از آراء کردها به خصوص آراء کردهای محافظه کار این بخش کلیدی، حساس و تعیین کننده در ترکیه را در دست نگه دارد. زمانی هم که صحبت از استانبول می شود جمعیت بالای کردهای ساکن در بزرگترین شهر ترکیه بیش از پیش اهمیت پیدا کرده و نقش تعیین کننده خود را به نمایش می گذارد. جمعیت بالای کردهای استانبول حتی برای حزب جمهوری خواه خلق ترکیه (CHP) نیز جذابیت بسیار بالایی داشته و یکی از مهمترین فاکتورهای پیروزی اکرم امام اوغلو نامزد این حزب در انتخابات شهرداری 31 مارس 2019 نیز کسب آراء قابل توجهی از کردهای استانبول بوده است.

انتخابات 31 مارس 2019 میلادی در استانبول از برخی جهات نوعی نوآوری در عرصه سیاست ترکیه بود که برای اولین با شاهد چنین صف آرایی سیاسی در ترکیه بودیم. در این یادداشت از استراتژی حزب دموکراتیک خلق ها (HDP) در این انتخابات که باعث ریزش آراء کردهای هوادار این حزب به سمت نامزد CHP و در نهایت پیروزی وی شد سخنی نخواهیم گفت زیرا در یادداشت های گذشته زیاد به این موضوع پرداخته شده است. در کنار این مسئله که یک صف بندی بسیار جدید در سیاست ترکیه بود؛ یک موضوع دیگر که به آن کمتر پرداخته شده است نیز به وجود آمد و آن هم بایکوت انتخابات از سوی هواداران کرد محافظه کار AKP در این دوره از انتخابات بود که این روزها تحلیل گران امر سیاست داخلی ترکیه این فاکتور را به عنوان دلیل اصلی شکست بینالی ییلدیریم نامزد AKP در انتخابات 31 مارس می دانند.

طبق آمارهای به دست آمده، شهر استانبول بیش از سه میلیون کرد در خود جای داده است که تمامی این ها از حزب چپ HDP حمایت نمی کنند؛ بخش قابل توجهی از کردهای استانبول را کردهای محافظه کار و دینداری تشکیل می دهند که در ادوار مختلف انتخابات از AKP حمایت کرده اند. بنابراین زمانی که از کردهای استانبول صحبت می شود نباید چنین تصور کرد که تمامی این کردها از حزب کردی HDP حمایت می کنند. با در نظر گرفتن این مسئله و با توجه به سیاست های ضد کردی آک پارتی که به خصوص بعد از ائتلاف با حزب ملی گرای حرکت ملی ترکیه (MHP) به وجود آمد در انتخابات 31 مارس 2019 شاهد بایکوت انتخابات از سوی بخش قابل توجه کردهای محافظه کار استانبول بودیم. این موضوع به قدری روشن و شفاف است که حتی در مشارکت انتخاباتی در مناطقی کردنشین استانبول نیز شاهد کاهش درصد مشارکت در انتخابات بودیم. بر اساس اعلام مرکز تحقیقات MAK ترکیه، مناطقی مانند عسن یورت، پندیک، کوچوک چکمچه، باغچیلار و سلطان بیلی که درصد بالایی از کردهای استانبول را در خود جای می دهند در مقایسه با انتخابات گذشته با کاهش درصد مشارکت روبه رو بود. بنابراین با روشن شدن این موضوع برای AKP و تکرار انتخابات استانبول در اثر تلاش ها و لابی های زیاد این حزب اکنون آک پارتی و ائتلاف جمهور دریافته اند که بدون بازگرداندن این درصد از کردهای محافظه کار به پای صندوق های رای شانسی برای پیروزی در انتخابات استانبول نخواهند داشت. از همین رو روندی که در حال حاضر شاهد آن هستیم به وجود آمده است تا حاکمیت سیاسی ترکیه بتواند بار دیگر کردهای محافظه کار این کشور را به حمایت از خود توجیه کند. روندی که از انتشار پیام عبدالله اوجالان، رهبر دربند PKK از سوی وکلایش در همان روزی که تکرار انتخابات استانبول از سوی شورای عالی انتخابات اعلام شد؛ آغاز شده و همچنان ادامه دارد. شاید بتوان همزمانی انتشار پیام عبدالله اوجالان بعد از 4 سال را با تصمیم شورای عالی انتخابات مبنی بر تکرار انتخابات شهرداری کلانشهر استانبول را یک اتفاق قلمداد کرد ولی روندی که بعد از آن پیگیری شد به هیچ عنوان اتفاقی نبوده و بر اساس یک برنامه ریزی پیش برده می شود.

دیدار عبدالله اوجالان با وکلای خود بعد از حصر طولانی مدت وی، تغییر ادبیات خبرگزاری های دولتی به خصوص خبرگزاری آناتولی و استفاده از لفظ امرالی بعد از چندین سال، تغییر مواضع شدید دولت باغچلی رئیس MHP در خصوص دیدار اوجالان با وکلا و تأکید بر دیدار وی با وکلایش، نطق نماینده AKP در پارلمان ترکیه در خصوص اقدام دولت در ارتباط با مسئله عبدالله اوجالان و امرالی، استفاده از لفظ "جناب آقای اوجالان" از سوی برهان الدین دوران عضو شورای روابط خارجی و امنیتی نهاد ریاست جمهوری ترکیه در برنامه زنده تلویزیونی [هرچند وی بعداً در حساب شخصی خود از توئیتر اعلام کرد که سهواً از لفظ "جناب آقا" استفاده کرده است]، اعلام لغو ممنوعیت دیدار اوجالان با وکلایش از سوی وزیر دادگستری ترکیه و ... تنها نمونه هایی از تلاش برای بازگرداندن آن بخش از کردهای هوادار AKP به پای صندوق های رای است که با بایکوت انتخابات سرنوشت بسیار بدی را برای این حزب در استانبول رقم زدند.

موضوعی که در اینجا بسیار حائز اهمیت است، همراهی MHP در این سیاست است. آک پارتی همواره بایستی میان کردها و ملی گراهای ترک یکی را انتخاب می کرد ولی اکنون تغییر مواضع در قبال کردها و به نوعی سیاست های نرم آک پارتی در قبال کردها با سکوت MHP و در پاره ای از مواقع حتی حمایت این حزب همراه بوده است؛ مانند اظهارات دولت باغچلی در خصوص دیدار اوجالان با وکلایش. به همین دلیل این سوال به ذهن می رسد که آیا تمامی این سیاست ها مختص به 23 ژوئن بوده و بعد از تکرار انتخابات استانبول به کلی فراموش خواهد شد یا خیر؟ سوالی که در آینده نه چندان دور جواب روشنی به آن داده خواهد شد.

خبرگزاری کردپرس/سرویس ترکیه