اپوزیسون ترکیه به دو اردوگاه مخالف تقسیم شده است: خوش بین ها و بد بین ها.

اینک که در صحنۀ سیاسی بحث بر سر این است که رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه قدرت را قبضه کرده و اقتصاد کشور رو به ضعف نهاده است، سؤال اساسی این است: آیا ترکیه برای همیشه به کشوری تبدیل خواهد شد که اقتدارگرایی در آن حاکم است؟

خوش بین ها معتقدند ترکیه سرانجام بر این روند زوال سیاسی و اقتصادی غلبه خواهد کرد و خود را از لغزش به دامن دیکتاتوری، آن گونه که در برخی کشورهای منطقه دیده می شود، برکنار خواهد داشت.

خوش بین ها خاطرنشان می کنند که حکومت اسلام گرای ترکیه تقریباً ورشکسته شده است و هیچ رژیمی با یک عملکرد اقتصادی ضعیف نخواهد توانست دوام بیاورد. آنها به بحران های اقتصادی گذشته اشاره می کنند که حکومت های ترکیه را سرنگون کرده و حتی احزابی را از صحنۀ سیاست ترکیه کنار گذاشته اند.

خوش بین ها می گویند یکی دیگر از سرچشمه های امید وجود اپوزیسیونی پویا و سازمان یافته است که همواره از حمایت تقریباً نیمی از رأی دهندگان برخوردار بوده است. علی رغم همۀ ابزارها و ترفندهایی که حزب اسلام گرای حاکم به کار گرفته است، ترکیه هنوز دارای جمعیت عظیمی است که به شدت با اردوغان و حزب عدالت و توسعه (AKP) مخالفت می کنند.

خوش بین ها بر اساس این دلایل ادعا می کنند که هر تلاشی برای تبدیل کردن ترکیه به یک کشور اقتدارگرا محدودیت هایی طبیعی خواهد داشت. هر بازیگری که تلاش کند از این محدودیت ها پا فراتر بگذارد، به خاطر ترکیبی از مشکلات اقتصادی و آشوب اجتماعی، محکوم به شکست است. از نظر آنها دینامیک های جامعه شناختی، اقتصادی و سیاسی ترکیه هرگز اجازه نخواهند داد یک شکل افراطی از حکومت اقتدارگرا دوام بیاورد.

دیدگاه خوش بین ها ناشی از باور عمیق به امکان انتقال صلح آمیز قدرت است. خوش بین ها معتقدند مهم نیست که حکومت چقدر اقتدارگرا می شود، زیرا باور دارند که انتخابات هنوز قابلیت آن را دارد که به حکومت اردوغان پایان دهد. پرسیدن این سؤال که «اگر اردوغان پس از یک شکست انتخاباتی حاضر به ترک قدرت نشد، چه؟» در جهان ذهنی خوش بین ها مجاز نیست.

در مقابل بدبین ها بدترین سناریو را پیش بینی می کنند که در آن اردوغان حاضر نخواهد شد از طریق انتخابات قدرت را رها کند. بدبین ها هشدار می دهند که چنین چیزی ترکیه را برای همیشه به یک کشور اقتدارگرا و فلاکت زده تبدیل خواهد کرد.

از نظر بدبین ها اردوغان نماد چیزی بیش از یک حزب حاکم است. در چشم آنها اردوغان مردی است که یک رژیم اردوغانیست تأسیس کرده و مورد حمایت یک بوروکراسی وفادار است. آنها می گویند اردوغان در شرف جایگزین کردن اردوغانیسم به جای کمالیسم، به عنوان ایدئولوژی رسمی جدید حکومت است. بدبین ها می گویند تغیر رژیم هم اکنون در جریان است.

بدبین ها انتظار دارند اردوغان سیاست های جدیدی طراحی کند که به تضعیف نقش انتخابات بیانجامد. آنها ابطال نتایج انتخابات 31 مارس شهرداری استانبول را پیش بینی کرده بودند و پیش بینی می کنند در جریان انتخابات مجدد 23 ژوئن استانبول نیز استراتژی های مشابهی برای تضعیف تدریجی فرایندهای دموکراتیک در پیش گرفته شود.

بدبین ها اگر چه آشکارا اعلام نمی کنند، اما دو نکتۀ مهم در ذه دارند: نخست این که اردوغان به واسطۀ انتخابات ریاست جمهوری را رها نمی کند و دیگر این که در نتیجه اپوزیسیون باید با ابزارهای دیگری سیاست ورزی کند.

به عبارتی روشن تر، بدبین ها انتظار دارند تنش های سیاسی وارد مرحلۀ خشونت سیاسی شود که در آن همۀ طرف ها در می یابند انتقال صلح آمیز قدرت دیگر میسر نیست.

امروزه این پارادایم خوش بین ها است که استراتژی های سیاسی اپوزیسیون را تعیین می کند و هنوز باور به امکان انتقال صلح آمیز قدرت از طریق انتخابات مسلط است. شوربختانه اپوزیسیون به خاطر همین باور همۀ رفتار های ضد دموکراتیک اردوغان را تحمل می کند مبادا تنش بیشتر به استراتژی اردوغان کمک کند تا مشروعیت سیاست انتخاباتی را کاملاً از بین ببرد.

* این یادداشت پیشتر تحت عنوان «اپوزیسیون ترکیه و آیندۀ این کشور؛ خوش بینی در مقابل بد بینی» منتشر شده بود.

نویسنده: گوکهان باجیک

منبع: پایگاه خبری – تحلیلی احوال

ترجمه: خبرگزاری کردپرس – سرویس ترکیه

بیشتر بخوانید:

اردوغان در یک انتخابات دو بار شکست می خورد؟

تاکتیک های حزب حاکم رأی کردهای استانبول را بر نمی گرداند

خرید S-400 و تغییر نقش ژئو استراتژیک ترکیه

ترکیه و آمریکا؛ کردها، S-400 و احتمال یک طلاق استراتژیک

اکونومیست: کردهای سوریه دارند دولت خود را تأسیس می کنند

از درسیم تا تونجلی: تاریخچۀ ترک سازی در کردستان ترکیه