شمارش آرای انتخابات مجدد شهرداری استانبول به پایان رسید و نامزد پیروز در انتخابات قبلی این بار با اختلافی بیشتر به پیروزی دست یافت.
اکرم امام اوغلو نامزد ائتلاف ملت (حزب جمهوری خواه خلق (CHP) و حزب خوب) که حزب کردی دموکراتیک خلق ها (HDP) نیز از او حمایت می کرد با کسب 54 درصد آرا بر رقیبش بینالی یلدریم نامزد ائتلاف جمهور (حزب عدالت و توسعه (AKP) و حزب حرکت ملی (MHP)) که 45 درصد آرا را کسب کرده است غلبه کرد و پیروزی شکنندۀ قبلی را این بار با اقتدار تکرار کرد.
از یک منظر می توان استدلال کرد که در انتخابات شهرداری استانبول رقابت اصلی میان اردوغان و امام اوغلو جریان داشت و چنان که دیدیم اردوغان رئیس جمهور مقتدر ترکیه رقابت را به امام اوغلوی جوان و نامزد شهرداری استانبول واگذار کرد.
اگرچه انتخابات 31 مارس نیز به نوعی برای رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب حاکم این کشور شکست محسوب می شود، چرا که کلان شهرهای مهم ترکیه را از دست داده است، اما این شکست هم مکرر و امضا شده از سوی رأی دهندگان بیشتری است و هم از نوعی دیگر است.
یک روزنامه نگار ترک در توئیتر نوشت «ما ترک ها همیشه طرف مظلوم را می گیریم» و از مقایسۀ اختلاف 13 هزار رأی انتخابات 31 مارس با اختلاف بیش از 700 هزار رأی در انتخابات امروز می توان به این نتیجه رسید که در این انتخابات مردم استانبول طرف امام اوغلو را گرفته اند و ظاهراً بسیاری به این باور رسیده اند که اردوغان با توسل به طرق غیر قانونی و فشار سیاسی انتخابات پیشین و پیروزی امام اوغلو را باطل کرده است. این نتیجه نشان از آن دارد که از محبوبیت اردوغان به سود امام اوغلو خرج شده است.
اردوغان خود گفته است «هر کس استانبول را داشته باشد، ترکیه را در دست دارد» و به همین خاطر بود که برای از دست ندادن این شهر تلاش کرد و حتی عبدالله اوجالان رهبر دربند حزب کارگران کردستان (PKK) را نیز به کارزار انتخابات وارد کرد. اما به رغم همۀ این تلاش ها اینک استانبول در دست امام اوغلو است و پس از 25 سال کنترل توسط اسلام گرایان و محافظه کاران شهرداری سکولار و چپ گرا دارد.
جدا از اهمیت سیاسی، اقتصادی و البته نمادین کلان شهر استانبول برای حزبی که کنترل شهرداری آن را به دست دارد، شکست AKP در این انتخابات به مثابه شکست اردوغان از امام اوغلو است؛ شهردار سابق یکی از مناطق استانبول که در انتخابات شهرداری کلان شهر انتخابات پیروز شد و قرار بود مانند شهرداران دیگری که این شهر به خود دیده به ارائۀ خدمت به مردم بپردازد، اما به خاطر عملکرد اردوغان به یک قهرمان ملی تبدیل شد و باید منتظر بود او را در عرصه های دیگر نیز دید که نامزدهای AKP را به چالش می کشد.
با توجه به شرایط کنونی، اپوزیسیون ترکیه دیگر چنین سرمایۀ عظیمی را رها نخواهد کرد و مطمئناً سرمایه گذاری بیشتری روی آن خواهد کرد، بنابر این احتمالاً مهم ترین عرصه ای که در آن امام اوغلو برای اردوغان مشکل تراشی خواهد کرد انتخابات ریاست جمهوری سال 2023 خواهد بود (پیشتر در یادداشتی دیگر در کردپرس به این موضوع پرداخته شده است).
علاوه بر این، نتیجۀ فوری و بلافصل این انتخابات برای اردوغان احتمالاً مشکلات درون حزبی و ایجاد احزاب موازی است. پیش از این فایننشال تایمز گزارش داده بود که مقامات حزب حاکم ترکیه امیدی به پیروزی نامزد این حزب در انتخابات استانبول ندارند. آنها این امر را در درجۀ اول نتیجۀ عملکرد شخص اردوغان می دانند. شکست پس از شکست در انتخابات استانبول، آن هم پس از هزینه کردن از وجهه و اعتبار حزب برای تکرار انتخابات، نتیجه ای نیست که در درون AKP به سادگی هضم شود؛ تضعیف موضع اردوغان در حزب یا تغییرات ساختاری از نتایج محتمل این دشگواری خواهند بود.
از سوی دیگر، شکست AKP به این شیوه به جریاناتی که در پی تأسیس احزاب موازی با AKP هستند، هم انگیزه می دهد و هم دستاویز. آنها می توانند برای رهایی از ملامت هم قطاران سابق خود که همچنان به اردوغان وفادارند و ایدۀ رقابت با او را بر نمی تابند، استدلال کنند که اگر قرار است محافظه کاران ترک از گرد AKP پراکنده شوند، چرا به یک حزب محافظه کار دیگر یا یک حزب میانۀ متمایل به راست نپیوندند و چرا باید اجازه داد به اردوگاه چپ گرایان گرایش پیدا کنند. شاید جدی تر شدن فعالیت های احمد داود اوغلو نخست وزیر سابق اردوغان و عبدالله گل رئیس جمهور سابق ترکیه برای تأسیس حزب یا احزاب جدید نتیجۀ دیگر شکست استانبول باشد.
نتیجه هر یک از این ها که باشد، تردیدی نیست که این شکست تلخ ترین شکست در کل دوران حیات سیاسی اردوغان است، اما این شکست می تواند مقدمه ای برای شکست های تلخ تر بعدی باشد.
خبرگزاری کردپرس – سرویس ترکیه
بیشتر بخوانید:
ورود اوجالان به منازعه انتخابات شهرداری استانبول
مسألۀ کردها پس از انتخابات شهرداری استانبول
پروسۀ آشتی؛ مسألۀ کردهای ترکیه یا مسألۀ کردهای سوریه؟
رمزی کارتال رهبر ارشد PKK در گفتگو با احوال: تا اردوغان هست PKK وارد پروسۀ آشتی نخواهد شد
از درسیم تا تونجلی: تاریخچۀ ترک سازی در کردستان ترکیه
انقلاب یا انتخابات؛ آیندۀ انتقال قدرت در ترکیه
اکونومیست: کردهای سوریه دارند دولت خود را تأسیس می کنند
نظر شما