به گزارش کردپرس، وقتی از موسیقی کردی سخن به میان می آید، اولین کلمه ایی که در اذهان شکل می گیرد، نام «حسن زیرک» است. قلم عاجز از نوشتن مرگ است، چرا که این نام، نامیرا است. از بلبل کردستان، بالغ بر یک هزار و 500 ترانه باقی مانده است.
اوایل تابستان 1337 که برای اولین بار برنامه کردی به مدت یک ساعت از رادیو ایران پخش می شد، زیرک حدود یک هزار ترانه بدون تکرار را در آن سال ها از ایستگاه رادیو تهران خوانده بود.
هوشنگ جاوید، پژوهشگر موسیقی نواحی، او را "شوالیه موسیقی کردی" می داند، که در میان تمامی کردها شناخته شده و بی رقیب است.
به عقیده جاوید؛ «زیرک» یکی از عاشقان واقعی موسیقی بود، که در هر قرنی یک نفر می تواند به عنوان نابغه در یک عرصه سربرآورد که آن فرد نابغه هم «حسن زیرک» است .
این استاد بی بدیل موسیقی کردی، با آنکه سواد چندانی نداشت اما اکثر شعر و آواز ترانه هایش را با نبوغ مادرزادی که در این عرصه داشت، می ساخت.
ایران و کردستان اما انگار برای این نابغه موسیقی کردی، کوچک بودند. چرا که در رادیوهای تهران و کرمانشاه با او بی مهری ها شد و دلش را شکستند.
حزن زیرک، از نوایش پیداست. از «باران بارانه» تا «چی بکه م نیمه چاره». طبیعت زیبا و سرکش کردستان به داد این بلبل تکرار نشدنی می آمد تا اندوه دلش را در این جغرافیای بی رحم ثبت کند.
در زمان ریاست مظهر خالقی در رادیو کرماشان، با بلبل کردستان بی مهری شد و او را به بهانه های واهی از رادیو اخراج کردند در حالی که کارمند رسمی رادیو کرماشان بود.
زیرک چهره ایی عمومی و عجین شده با همه اقشار جامعه بود، چهره ایی مردمی که در نزد عموم جامعه مقبول بود و همین راز ماندگاری این اسوه موسیقی کردستان است .
اما روزگار با این اسوه موسیقی خوب تا نکرد و او را هر بار روانه زندان های بغداد و تهران می کردند. زمانی که دژبان رادیو تهران به دستور شیخ عابد سراجالدینی، رئیس وقت برنامۀ کردی رادیو تهران به زیرک اجازه ورود نداد، او با دلی شکسته، به سوی بغداد روانه شد و هنگامی که به آنجا رسید، راهی زندانش کردند و شکنجه و آزار بود که نصیب این هنرمند نامی کرد شد.
به تهران که بازگشت ساواک نیز او را گرفت و زیر شکنجه قرار داد تا در کنار آوارگی، مزه درد را هم از یاد نبرد.
هیجده سال پیش "میدیا زندی" همسر استاد زیرک در گفت و گویی که با رادیو کردی تهران داشت، از بی مهری برخی ها با شریک زندگیش گفت.
زندی، از تغییر رفتار شکرالله بابان نسبت به حسن زیرک گفت: «در رادیو کردی تهران حدود هزار ترانه از زیرک ضبط و آرشیو شد، اما بعدها جناب بابان که مسئول وقت رادیو بود، بیان کرد: به اندازه کافی از زیرک ترانه ضبط شده است و دیگر نیازی به او نیست. همین مسائل باعث شد تا حسن زیرک رادیو تهران را ترک کند».
پس از سال ها آوارگی در جای جای کردستان ایران و عراق، آخر سر به زادگاهش بوکان برمی گردد تا کوه نالشکینه او را در آغوش بگیرد . به نالشکیه بر مزارش که بروید صدای زیرک در گوشتان می پیچد؛ «دهچمه سهر نالشکینه، بهرامبهر به بوکانی».
سرطان اما بی رحم تر از مردمی نبود که قدرش را ندانستند و آزارش دادند. در سال 1350 در پی ابتلا به سرطان کبد در بیمارستان بوکان بستری شد و یک سال بعد... .
زیرک در سن 53 سالگی در همین شهر درگذشت و موسیقی کردی را یتیم ساخت. در آن زمان رادیو لندن اعلام کرد: «یگانه هنرمند مردم کرد، در بوکان درگذشت».
گزارش از تانیا شعفی
نظر شما