به گزارش خبرنگار کردپرس، هر سال زمان برداشت گندم که می رسد شعار مسئولان پررنگ تر و نگرانی کشاورزان هم بیشتر می شود. از یک طرف متولیان جهاد کشاورزی سخن از پرداخت به موقع وجه گندم خریداری شده می دهند و از طرفی دیگر خبر از افزایش چند درصدی کرایه حمل و نقل. جایی دیگر سخن از تلاش برای خرید منصفانه از کشاورز به میان می آید و ناگهان از جایی دیگر این انصاف توسط دلالان به باد یغما می رود.

گرچه باتوجه به تغییرات آب و هوایی و میزان بارندگی در هر سال روند تولید گندم با افزایش و کاهش همراه است و اینکه هر ساله قیمت ها سر به فلک می کشند اما تنها چیزی که با روند لاکپشتی در مسیر صعودی حرکت می کند همین نرخ خرید تضمینی گندم است. نرخی که با وجود افزایش تمامی هزینه های مرتبط از کاشت تا برداشت هیچ سالی نتوانسته حاصل دسترنج کشاورز را جبران و رضایت او را جلب کند.

این مهم در یکی دو سال اخیر بسیار خود را نشان داده به طوری که هزینه های حمل و نقل، خرید کود و بذر و کرایه کمباین و مابقی موارد به نهایت اوج خود رسیده اما قیمت خرید تضمینی گندم از طرف دولت هزار و 700 تومان انتخاب شده، قیمتی که نسبت به سال گذشته تنها 400 تومان افزایش یافته و این یعنی حمایت از کشاورز حتی از نگاه شعاری مسئولان هم خارج گردیده است.

جدای از این افزایش ناچیز قیمت خرید گندم، مشکلی که همه ساله صدای کشاورزان را درآورده و هرگز هم اصلاح نشده مربوط به پرداخت به موقع وجه گندم است. پرداختی که از زمان تحویل گندم به سیلو تا ارسال لیست به بانک بنا به گفته مسئولان نباید چندان طول بکشد اما گویا گره ای بین این زنجیره همکاری وجود دارد چرا که هیچ وقت بنا به پیش بینی ها درست و به موقع صورت نگرفته است. چه سال گذشته که اعلام شد در دو مرحله و با فاصله 45 روزه واریز می شود و چه امسال که خبر از پرداخت در عرض 36 ساعت داده شد. گرچه همه این موارد به شرط ارسال به موقع لیست به بانک بود اما همچنان سیستم همکاری و سرعت عمل در میان متولیان می لنگد و در این میان مثل همیشه این کشاورز است که صبوری به دار انتظار می بافد.

کشاورزی که از زمان کاشت محصول تا برداشت آن رنج ها را تحمل می کند تا رونق کارش را ببیند اما هیچ سالی برداشت گندم خود را با آرامش خاطر از اینکه برای یکبار هم شده دولت چشمان خود را از روی کاغذ برداشته و به واقعیت کشاورزان را بنگرد، سپری نکرده است.

حمل و نقل گران

نگران است. نه از این بابت که چند تن گندم برداشت می کند از اینکه نتواند دخل و خرج خود را با این وضعیت موجود هماهنگ کند. این حال و روز «کاک صدیق» است. کشاورزی در شهرستان قروه که مشغول برداشت گندم بوده و از گرانی هزینه های پیش رو می نالد. «20 تن گندم داشتم. حالا با این قیمت خریدی که زده اند یعنی هزار و 700 تومان هزینه چه چیزی را بدهم؟ هزینه کرایه کمباین و خاور، هزینه کارگر، گازوئیل؟ بدهی قبلی؟ کدام را می توانم پرداخت کنم؟»

گرچه مسئولان افزایش کرایه حمل گندم از مزرعه تا سیلو یا مرکز خرید را به نسبت سال قبل که 15 تا 20 هزار تومان بوده با 10 تا 20 درصد افزایش می دانند اما در عمل آنچه مشاهده می شود بالاتر از این میزان است. مبلغی که به گفته «کاک صدیق» تا 60 هزارتومان در هر تن هم می رسد.

او از شعارهای مسئولان خسته است. «مسئولان شعار می دهند و می گویند ما پیگیریم و از طریق مراجع قضایی تخلفات را رصد می کنیم. رصد و پیگری به چه کار ما می آید. مگر این برنامه هرسال نیست چرا در زمان لازم کاری نمی کنند تا درست لحظه برداشت هم کشاورز و هم راننده دچار ضرر نشود؟»

حرف این کشاورز بر مسئولیت پذیری آن هم در زمان خودش است. مسئولیتی که به گفته «کاک صدیق» باید قبل از بروز مشکل به دنبال راهکار به کار آید نه اینکه مشکل شکل گیرد و بعد با بهانه اینکه معیشت مردم خوب نیست و بهتر است باهم به توافق برسید، همه چیز را به نفع خودشان حل کنند.

باتوجه به سخنان این کشاورز به نظر می رسد بهترین راهکار تعیین نرخ مناسب گندم است. قیمتی که بتواند هم زحمت یکساله کشاورزان را جبران کند و هم اینکه هزینه های جاری از حمل و نقل تا دیگر موارد را تأمین نماید.

گندمی که ارزان می خرند

دولت نرخ خرید تضمینی گندم را علیرغم تمام هشدارهایی که از سوی کارشناسان مختلف داده شد هزار و 700 تومان تعیین کرد. این تعیین قیمت در حالی صورت گرفت که بسیاری معتقد بودند قیمت این کالا با توجه به هزینه‌ های تمام شده تولید و قیمت گندم در کشورهای همسایه باید بیشتر می شد.

در واقع باتوجه به بالا رفتن قیمت همه چیز در کشور از خرده ترین ها گرفته تا عمده ترین ها قیمت های سرسام آوری داند و این در حالی است که قیمت خرید تضمینی گندم به عنوان محصول استراتژیک در کشور همچنان با نرخ پایین نسبت به دیگر موارد حساب می شود.

زحمتی که کشاورز می کشد یک طرف این ماجرا قرار دارد و اینکه بعدها همین دسترنج با چه هزینه های بالایی به سفره های مردم می رسد هم طرف دیگر ماجراست. به گفته کارشناسان اقتصادی معلوم نیست چرا باید همیشه محصول را از کشاورز به عنوان تولید کننده با قیمت بسیار پایین بخرند اما همین محصول تا به دست مصرف کننده برسد چندین برابر شود؟ در حالی که بیشترین زحمت و دردسر برای کشاورز بوده و باید حق او بالا باشد.

همین پایین بودن قیمت به علاوه دیگر مشکلات از قبیل پرداخت نکردن وجه گندم به وقت لازم باعث شده که باتوجه به گفته های معاون وزیر جهاد کشاورزی در خبرگزاری مهر میزان خرید گندم نسبت به مدت مشابه سال قبل تا کنون 9 درصد کاهش داشته باشد.

اینجا باید پرسید رایزنی نمایندگان مجلس کجا بوده است؟ چرا اقدامی برای افزایش این مهم نداشته اند؟ نمایندگانی که مدعی اند اما حرکتی هرگز نداشته اند.

حقی که به موقع واریز نمی شود

حال با همین قیمت ناچیز تعیین شده باز هم معلوم نیست چرا وجه آن به موقع پرداخت نمی شود. وجهی که هر بار به بهانه های مختلف دیر واریز می شود. پرداختی قطره چکانی که در زمان خودش هم نیست.

همه اینها عامل نگرانی کشاورزان و از دست رفتن انگیزه آنان در هر سال شده به طوری که همیشه قبل از برداشت خواستار رعایت این موضوع هستند. موضوعی که هر بار در قالب وعده خوش می درخشد اما در عمل نه.

قرار بود در عرض 36 ساعت به شرطی که لیست به موقع از سیلو به بانک ارسال شود وجه گندم به حساب کشاورز واریز شود اما پیگیری ها نشان می دهد چنین چیزی اجرایی نمی شود. یعنی با زنجیره همکاری آن گونه که باید به هم متصل نیست و یا اینکه با ارسال به موقع لیست هم همچنان وقفه ای وجود دارد.

این را به خوبی می توان از گفته های «حاجی فرج» که 20 تیر برداشت گندم اش را انجام داده، به خوبی فهمید. «با وجود آنکه صورتحساب من به بانک ارسال شده اما هنوز پول گندم خود را دریافت نکرده ام.»

او خسته از این وضعیت تکراری است. «هر سال مسئولان یک زمانی را می گویند و یکبار، فقط یکبار نشد این وعده های زمانی درست از آب درآید و بدون معطلی حقمان را بدهند.»

دغدغه ای که «سجاد» هم دارد. کشاورز جوانی از توابع بخش سریش آباد. او هم گندم برداشت شده خود را 22 تیر تحویل داده و همچنان چشم انتظار پرداخت وجه گندم است.

همه این کشاورزان گرچه از ارزان بودن قیمت خرید گندم می نالند اما باز هم معتقدند اگر وجه آن به موقع پرداخت شود این ارزان بودن را می توان تاب آورد... هرچند به سختی.

کشاورزی که حیران است

دغدغه های «کاک صدیق» و «حاجی فرج» و «سجاد» را باید سنجاق کرد به وعده های بی سرانجام مسئولانی که هر سال خبر از حمایت قشر کشاورز می دهند اما هرگز این حمایت ها لمس نمی شود.

اینجا نقش نمایندگان مجلس که در روزهای انتخابات پشت تریبون تبلیغاتی خود داد سخن از توجه به کشاورزان سر می دهند معلوم نیست چه بوده؟ نقشی که اگر درست ایفا می شد نباید نرخ خرید تضمینی گندم پایین تر از هزینه های جاری باشد.

در هر صورت کردستان را در تولید گندم جزو استان های برتر کشور می شناسند و هرچند جزو مناطقی است که نسبت به سایر استان ها دیرتر به برداشت محصول می رسد اما نباید فراموش کرد که تولید این محصول استراتژیک آن قدر اهمیت دارد که حمایت همه جانبه از تولید کننده آن ضروری است.

حمایتی که در وهله نخست به تعیین قیمت خرید تضمینی گندم می رسد آن هم به میزانی که نیاز کشاورز را تأمین و هزینه های جاری او را شامل شود نه اینکه هرچه در می آورد جایگزین هزینه های جاری کند و البته در این میان پرداخت به موقع هم مقوله ای است که انتظار می رود حداقل از این به بعد به چشم آید آن هم نه روی کاغذ بلکه در عمل./

*گزارش: زیبا امیدی فر