به گزارش کردپرس، این روزها اقلیم کردستان عراق پس از پشت سر گذاشتن پیامدهای برگزاری رفراندوم وارد مرحله ای دیگر شده و با تحولات مثبت و منفی دیگری روبه رو شده است. از جمله تحولات مثبت در اقلیم کردستان تشکیل دولت جدید اقلیم کردستان و تلاش برای بهبود روابط میان اربیل و بغداد است. اما تحولاتی نیز به زیان ثبات در اقلیم کردستان در حال وقوع است که از جمله آنها تشدید حملات ترکیه علیه پ.ک.ک در اقلیم کردستان و نیز آشکار شدن اختلافات داخلی میان طیف های مختلف در داخل حزب دموکرات کردستان است. خبرگزاری کردپرس برای بررسی این مسائل با دکتر ژگار حسن، استاد دانشگاه کینگ کانادا و ناظر مسائل کردی مصاحبه کرده است.

دکتر ژگار حسن می گوید اختلافات داخلی در حزب دموکرات بر خلاف گذشته بیشتر عیان شده و اکنون سه طیف رقیب در داخل این حزب وجود دارد که نیاز به رفع هرچه زودتر این تفرقه وجود دارد. وی درباره سکوت اقلیم کردستان در برابر حملات ترکیه به پ.ک.ک در داخل اقلیم کردستان به خبرگزاری کردپرس گفت که اربیل توانایی نه گفتن به حضور ترکیه را ندارد و از طرفی به حضور طرف سومی برای کاستن از نفوذ پ.ک.ک در اقلیم کردستان نیاز دارد. بنابراین، اربیل با عملیات نظامی ترکیه علیه پ.ک.ک در داخل خاک خود موافقت کرده است و از آن انتقاد نمی کند.

متن کامل مصاحبه دکتر ژگار حسن، استاد دانشگاه کینگ کانادا با خبرگزاری کردپرس:

خبرگزاری کردپرس: انتظار می رفت که با ورود مسرور بارزانی به قدرت به عنوان نخست وزیر اقلیم کردستان و نچیروان بارزانی به عنوان رییس اقلیم کردستان، نقش مسعود بارزانی به عنوان رییس سابق اقلیم کردستان و رهبر حزب دموکرات کمتر شود اما دیدیم که کاخ ریاست اقلیم کردستان به قرارگاه بارزانی تبدیل شده و مسعود بارزانی همچنان در آن ساکن است. آیا می توان این مسئله را سایه قدرتمند مسعود بارزانی بر حکومت پسرش مسرور بارزانی و برادرزاده اش نچیروان بارزانی و در نتیجه محدود شدن قدرت آنها تفسیر کرد؟

دکتر ژگار حسن: کناره گیری مسعود بارزانی نقطه عطفی در صحنه سیاسی اقلیم کردستان بود. احزاب اپوزیسیون و منتقدان بر این باور بودند که مسعود بارزانی تا پایان زندگیش بر اقلیم کردستان حاکم خواهد بود. بنابر این، این مسئله که وی به نفع برادرزاده اش نچیروان کناره گیری کرده، خودبخود مسئله مهمی است. ما می دانیم که حکومتداری نچیروان بارزانی قدرتمند بوده و نوع حکمرانی وی متفاوت از مسعود بارزانی است. نچیروان بارزانی برای پیشبرد برنامه های خود تلاش خواهد کرد و ابزارهایی متفاوت از ابزارهای مسعود بارزانی را برای رسیدن به مقصودش به کار خواهد گرفت. در همان حال، ما نباید زیاد روی کناره گیری مسعود بارزانی از قدرت حساب کنیم زیرا وی رهبر حزب دمکرات کردستان عراق است و به ادامه نفوذ خود روی دولت اقلیم کردستان و نیز منطقه کردستان عراق ادامه خواهد داد. سالها سابقه حضور وی در صحنه سیاسی اقلیم کردستان همچنان برای مدتها ادامه خواهد داشت و تاثیرگذار نیز خواهد بود. سوال این است که نچیروان بارزانی تا چه حد در مقابل نفوذ و خواسته مسعود بارزانی مقاومت خواهد کرد و خواهد ایستاد. ما فعلا نمی توانیم به این سوال پاسخ دهیم.

خبرگزاری کردپرس: اکنون که مسرور بارزانی و نچیروان بارزانی به قدرت رسیده اند روابط میان اقلیم کردستان و دولت مرکزی عراق چه طور پیش خواهد رفت؟

دکتر ژگار حسن: از زمان تاثیرگذاری پیامدهای برگزاری رفراندوم استقلال در سال 2017، روابط میان اربیل و بغداد به تدریج بهتر شده است زیرا اربیل فهمید که به طور یکجانبه نمی تواند بر خلاف منافع بغداد دست به اقدامی بزند. مطمئنا دوران ریاست نچیروان بارزانی بر اقلیم کردستان لحن روابط میان طرفین را تغییر خواهد داد و این که آیا این مسئله به بهبود روابط خواهد انجامید یا خیر، باید صبر کرد و دید.

خبرگزاری کردپرس: مسائلی مانند فروش مستقل نفت از سوی اقلیم کردستان و سرنوشت مناطق مورد مناقشه از جمله موارد مهم در روابط میان اربیل و بغداد هستند. آیا این امید وجود دارد که این مسائل در دولت جدید اقلیم کردستان حل شوند؟

دکتر ژگار حسن: من نمی توانم آینده این دو مسئله را پیش بینی کنم. این مسائل از جمله مسائل قدیمی و مهم بوده که نیاز به سرمایه سیاسی دارد و متاسفانه نه اربیل و نه بغداد چنین سرمایه ای در اختیار ندارند. از طرف دیگر هیچ کدام از طرفین از ترس از دست دادن یک اهرم حاضر به مصالحه بر سر این موضوعات نیستند.

خبرگزاری کردپرس: همان طور که اخیرا دیدیم، اختلافت داخلی در حزب دموکرات کردستان عراق به رهبری مسعود بارزانی به شکلی آشکار خود را نشان داد. گفته می شود که تاکنون مسعود بارزانی از علنی شدن و یا از کنترل خارج شدن چنین اختلافاتی جلوگیری کرده است. آینده اختلافات داخلی در حزب دموکرات را با توجه به این که دو طیف رقیب در این حزب در دستان مسرور بارزانی و نچیروان بارزانی بوده و هر دو نهادهای اصلی حکومت اقلیم کردستان را در اختیار دارند، چگونه پیش بینی می کنید؟

دکتر ژگار حسن: مطمئنا اختلافاتی در داخل حزب دموکرات کردستان عراق وجود دارد و با توجه به این که مسعود بارزانی و دیگران تلاش کرده اند این اختلافات را بپوشانند کاملا آشکار شده که حزب دموکرات کردستان عراق به رهبری مسعود بارزانی دچار تفرقه و چند دستگی شده است. حداقل دو کمپ و یا حتی سه کمپ در داخل حزب دموکرات وجود دارد: رهبری یکی از کمپها در داخل حزب در دست مسرور بارزانی است، دیگری در دست نچیروان بارزانی است و سومی هم توسط فاضل میرانی رهبری می شود. تا امروز این اختلافات به طور موثری مدیریت شده اند اما دیر یا زود حزب دموکرات کردستان باید به این تفرقه پایان دهد و آن را حل کند.

خبرگزاری کردپرس: مناقشه میان حز دموکرات و اتحادیه میهنی تشکیل دولت را چندین ماه به تعویق انداخت. ایا این دو حزب می توانند در آینده هم نسبت به حل اختلافاتشان به توافق برسند؟

دکتر ژگار حسن: توافق حزب دموکرات و اتحادیه میهنی بر سر تشکیل دولت قابل پیش بینی بود. از آن جایی که نخست وزیر اقلیم کردستان انتخاب شد، برای مسرور بارزانی، نچیروان بارزانی و حزب دموکرات آستان تر بود تا بر سر تشکیل دولت جدید با حزب اتحادیه میهمی کردستان مذاکره کنند.

خبرگزاری کردپرس: ترکیه در هفته های اخیر به عملیات نظامی خود علیه پ.ک.ک در خاک اقلیم کردستان عراق شدت بخشیده است اما واکنش چندانی از سوی حکومت اقلیم کردستان، احزاب حاکم و یا حتی احزاب اپوزیسیون کردی مشاهده نکردیم؛ دلیل چیست؟

دکتر ژگار حسن: همان طور که شما هم مطلع هستید حکومت اقلیم کردستان و حزب دموکرات روابط دوستانه ای را با ترکیه توسعه داده اند بنابر این دولت اقلیم کردستان با حضور ترکیه در داخل خاک اقلیم کردستان موافق است. دلیل دوم هم این است که حضور ترکیه در اقلیم کردستان اقدامی برای ایجاد بالانس و توازن در مقابل حضور پ.ک.ک در اقلیم کردستان است. بدون حضور و عملیات ترکیه در اقلیم کردستان، پ.ک.ک حضوری پررنگتر و بانفوذتر در اقلیم کردستان داشت. در نهایت، حتی اگر اقلیم کردستان آرزو کند که ترکیه را از اقلیم کردستان بیرون بیاندازد نمی تواند این کار را بکند. ترکیه از نظر سیاسی و نظامی قدرتمند است و در نتیجه با یا بدون رضایت حکومت اقلیم کردستان می تواند در این منطقه اقدام نظامی انجام دهد. بنابر این، از نظر حکومت اقلیم کردستان عراق، همکاری و و همراهی با ترکیه در این مسئله منطقی تر است.

خبرگزاری کردپرس: این روزها بحث بر سر تبدیل نیروهای پیشمرگ به یک نیروی حرفه ای و غیروابسته به احزاب کرد در اقلیم کردستان داغ است و دولت جدید اقلیم کردستان قول داده است در این راستا حرکت کند. متحدان خارجی اقلیم کردستان از جمله کشورهای آلمان، فرانسه، انگلیس و آمریکا نیر قول داده اند اقلیم کردستان را با آموش و تجهیز نیروهای پیشمرگ در انجام این حرکت یاری دهند. آیا چنین اقدامی با توجه به وابستگی شدید نیروهای نظامی و امنیتی اقلیم کردستان به احزاب کرد شدنی است؟

دکتر ژگار حسن: بله این امر شدنی است اما من فکر نمی کنم که این مسئله اتفاق بیافتد. برای دو حزب دموکرات کردستان و اتحادیه میهنی دشوار خواهد بود از نیروهای وابسته به خود به نفع ایجاد یک نیروی ملی و غیر حزبی دست بکشند. در انجام این عمل ریسک بزرگی وجود دارد و زیان های سیاسی و اقتصادی ( برای دو حزب) به بار خواهد آورد.

کد خبرنگار: 40101