به گزارش کردپرس، از آنجایی که از هم اکنون انتخابات پارلمانی 2023 ترکیه بر سیاست در ترکیه سایه انداخته است تحرکت در میان رای دهندگان کرد آغاز شده است. برخی سیاستمداران کرد دوری گزینی از پ.ک.ک را که از سوی ناتو و بسیاری از کشورها به عنوان یک سازمان تروریستی شناخته شده، پیشنهاد کرده اند.

رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه کاملا از این دوگانگی آگاه است. آخرین نظرسنجی عمومی نشان می دهد که ممکن است حمایت از حزب حرکت ملی یا MHP به عنوان همپیمان غیررسمی اردوغان به اندازه ای نباشد تا به او در تشکیل دولت کمک کند.

رویکرد اردوغان به مسئله کردها پس زمینه جالبی دارد. او در سال 2009 برای حل همیشگی مسئله کردها پیش قدم شد که از آن به عنوان « گشایش کردی» یاد می شد. امیدها بالا رفت زیرا رهبر قدرتمندی مانند اردوغان می توانست به آسانی این ابتکار را به رای دهندگان فروشد. روند مذاکره با عبدالله اوجالان، رهبر زندانی سازمان « ترویستی» پ.ک.ک آغاز شد. بعد از فراز و نشیب فراروان و توقف و آغاز مجدد در این مذاکرات، گفتگوهای جامع برای نهایی کردن این ایده برگزار شد. نتیجه این مذاکرات به قانونی تبدیل شد که عنوان طولانی « قانون پایان دادن به ترور و تقویت ادغام اجتماعی» را با خود یدک می کشید. این قانون در جولای 2014 اجرایی شد. به نظر می رسید، برای اولین بار و پس از دهها سال، فرصتی پیش آمده است تا مسئله کردهای ترکیه حل شود.

اردوغان در انتخابات سال 2015 با اختلاف کمی انتخابات را باخت. حزب عدالت و توسعه او 40.87 درصد آراء را به خود اختصاص داد که نمایانگر 49.83 درصد کرسی های پارلمان است. بنابراین، حزب عدالت و توسعه برای اولین بار انتخابات را باخت در حالی که یک حزب کردی به نام حزب دموکراتیک خلق ها یا HDP به سومین حزب بزرگ ترکیه تبدیل شد. با این حال، اپوزیسیون نتوانستند از این فرصت طلایی استفاده کرده و دولتی ائتلافی را که موجب بیرون انداختن اردوغان از قدرت می شد تشکیل دهند.

اردوغان ناگهانی، روند گشایش کردی را قطع کرد. او ادعا کرد که این مسئله بدون رضایت وی روی داده است. پس از آن، موجی از خشونت در مناطق کردنشین ترکیه به راه افتاد. گزارش رسانه ها ادعا می کرد که به نیروهای امنیتی دستور داده شده بود که از نزدیک شدن به خشونت ها خودداری کنند تا خسارت های بیشتری به بار آید.

انتخابات جدید در نوامبر 2015 برگزار شد و حزب اردوغان اینبار، با اکثریت رضایت بخش پیروز شد. این حزب میزان رای خود را به 49.5 افزایش داد و تعداد کرسی های آن از 258 به 317 کرسی رسید. این امر راه را برای دست یابی اردوغان به سیستم ریاست جمهوری با قدرتی فوق العاده هموار کرد.

اینک در مسیر انتخابات سال 2023، نظر سنجی های عمومی نتیجه جالبی را برای اردوغان رقم نمی زند. پاشنه آشیل او کاهش حمایت از حزب همپیمان او یعنی حزب حرکت ملی ترکیه است. از آن جایی که این کاهش حمایت ممکن است منجر به عدم تشکیل دولت ائتلافی با کمک این حزب باشد و اردوغان در پراکنده کردن کردها توفیق نیافته است، ممکن است آنها در این انتخابات و انتخابات های آینده، عامل تعیین کننده باشند. کردها بین 11 تا 13 درصد رای دهندگان ترکیه را تشکیل می دهند. رضایت دادن حزب حرکت ملی ترکیه به مشارکت در دولت با همراهی کردها، ممکن است آخرین چیزی باشد که بتوان به آن فکر کرد.

اردوغان چنان با کردها بدرفتاری کرده است که حتی اگر حزب کردگرای دموکراتیک خلقها به کمک به او رضایت دهد ممکن است قاطبه کردها از رای دادن به او خودداری کند. بخشی از این عدم رضایت به خاطر برکناری تعدادی از شهرداران در استان های کردنشین و جایگزین کردن آنها با شهرداران انتصابی است. این مسئله در تضاد مستقیم با ایده اولیه اوست زیرا در سال های ابتدایی حکومت حزب عدالت و توسعه ترکیه، بر دفاع از دولتمردان انتخابی در برابر گماشتگان دولتی تاکید کرده بود.

در همان حال، پرونده ای در دادگاه قانون اساسی ترکیه برای ممنوع کردن فعالیت حزب دموکراتیک خلقها در جریان است. صلاح الدین دمیرتاش، رهبر مشترک سابق این حزب، بر خلاف حکم دادگاه حقوق بشر اتحادیه اروپا برای آزادی فوری او در سال 2018، همچنان در زندان است. عمر گرگرلی اوغلو نیز به خاطر بازنشر یک توییت مدتی را در زندان گذرانده است.

با وجود این مسائل، اردوغان هفته گذشته از شهر کردنشین دیاربکر که به عنوان پایتخت ایدئولوژیک کردها محسوب می شود دیداری داشت. او به مدت دو سال و نیم گذشته از انجام چنین بازدیدی ابا داشته است. او در گذشته، هر شش ماه یک بار از مناطق مختلف بازدید می کرد. تحلیلگران سیاسی به این فکر می کنند که آیا این سفر برای به دست آوردن دل رای دهندگان و آشتی با آنهاست و یا آماده شدن برای برگزاری انتخابات زودرس.

اردوغان، در دیاربکر از دادن تعهد به برقراری آشتی با حزب دموکراتیک خلقها خودداری کرد. او به جای آن، این حزب را مسئول سقوط و پایان یافتن «گشایش کردی» عنوان کرد. همه چیز تمام نشده است. ما باید منتظر بمانیم و ببینیم که اردوغان این بار، چه چیز شگفت آوری از آستین خود بیرون می آورد.

نویسنده: یاشار یاکیس، وزیر خارجه اسبق ترکیه و از بنیانگذاران حزب عدالت و توسعه ترکیه

منبع: عرب نیوز