*میزان مشارکت بانوان تحصیلکرده کردستانی در فعالیت های اجتماعی و سیاسی همچون مدیریت و یا حتی معاونت را چگونه می بینید؟

این یک واقیعت است که به دلایل مختلف در حال حاضر در نظر برابری در دسترسی به تصدی مدیریت ها وضعیت به نفع مردان است و زنان سهم کم تری از مدیریت ها را در اختیار دارند. درست است که قانون اساسی بر برابری زنان و مردان تاکید دارد اما اگر در قانون مدنی به صورت خاص نگاه کنیم می بینیم که ضعف هایی وجود دارد.

معتقدم که نحوه گفتار قانونی، گفتاری مردسالارانه است بنابراین در این سیستم مردسالارانه، قاعدتاً زنان کمتر حضور دارند و باعث خواهد شد که زنان همیشه یک قدم دورتر بایستند و رسیدن به میز مدیریتی را سخت تر تصور کنند. ما زنان را به گونه ای می توانیم وارد کار کنیم که پوست اندازی جدیدی در قانون شکل بگیرد.

معتقدم که زنان توانایی برای حضور در جامعه را دارند اما این توانایی سرکوب شده است و نیاز هست که این توانایی کم کم شکل بگیرد. متاسفانه در جامعه به طور خاص، مسائل فرهنگی در جامعه و بافت خانواده تاثیر دارد. اگر به صدر اسلام رجوع کنیم خواهیم دید که در آن زمان، زنان در قعر بودند و به عنوان کالا و یا برده جنسی به آنها نگریسته می شد اما اسلام به آنها ارزش داد و زنان را بالا کشید، بنابراین باید بگویم برخی تفسیرها و برداشت هایی که از اسلام شده است قید و بندهایی غیر ضروری را برای زنان به وجود آورده است اما مسائل فرهنگی و عرفی هم باز نشأت گرفته از همین تفسیرها و برداشت هاست که عرض کردم.

* به پرسش اصلی برگردیم که برخی افراد نقدهایی در مورد جدا ماندن و دور بودن زنان به ویژه در کردستان از صندلی های مدیریت دارند، نظر شما چیست در حالی که قانون این اجازه را به طور صریح صادر کرده است که از زنان در پست های مدیریت استفاده شود اما آیا زنان ما، توانایی نشستن بر صندلی مدیریت را دارند؟

باید بگویم که همان دیدگاه مردسالارانه که در جامعه و حتی در میان سازمان ها و ادارات حاکم است، این محدودیت ها را برای زنان ما رقم زده است.

در پاسخ به بخش دوم سوال باید بگویم، خیر. متاسفانه زنان حال حاضر ما توانایی مدیریت را آنچنان که باید و شاید و با وجود تحصیلات عالیه، ندارند. این موضوع هم به همان دیدگاهی برمی گردد که در چند سال گذشته بر خانواده های ما حاکم بوده است و زنان، برای مدیریت آماده نشده اند و البته راه برون رفت از این موضوع این است که مردان باید به عنوان یک نیروی محرکه در جهت به جلو راندن و انگیزه دادن به زنان نیز قدم بردارند.

من معتقد هستم که نسل دهه 80 به بعد بسیار مدیرتر از دهه های قبل هستند و برای این کار آماده شده اند چرا که دیدگاه جامعه و خانواده ها به تدریج نسبت به زنان تغییر کرده است، بنابراین من به نسل جدید بسیار خوشبینم.

*اما ما در جامعه کردستان به صورت خاص شاهد هستیم که زنانی در پست بخشدار وجود دارند و حتی مدیر کل زن هم داریم. این تاکید بر مدیریت زنان ناشی از چیست در حالی که خود شما هم معتقدید که این توانمندی هنوز در میان زنان به وجود نیامده است؟ فکر نمی کنید شاید این چنین خواسته هایی، سطح مطالبه زنان را تقلیل می دهد در حالی که به نظر می بایست بر روی مطالبات پایه ای تر همچون در حوزه طلاق و حضانت تلاش کرد؟

متاسفانه صرف مدیریت کردن در نهادهای ذیربط به این معنی نیست که زنان توانمند شده اند. موضوع اصلی برابری با مردان در جامعه است نمی توانیم بگوییم که موقعیتی برای زنان داریم که اگر زنان دارای توانمندی مدیریتی شوند پس می توانند در بقیه موارد نیز توانمند شوند یعنی توانمندی به معنای برابری نیست که امیدوارم این برابری روزی در کنار توانمندی ها ایجاد شود. در نهایت، نکته اصلی این است که زنان در وهله اول نیاز دارند که توانمند شوند تا بتوانند از حقوق خود دفاع کنند نه اینکه توانمند شوند که بخواهند پست های مدیریتی بگیرند.

*یکی از چالش هایی که برخی از زنان همواره با آن روبرو هستند قرار گرفتن در معرض خشونت های رفتاری و کلامی است. به عنوان یک فعال در حوزه زنان، بانوان تا چه حد در معرض این آسیب ها هستند و آیا اصلا زنان آگاهی لازم را در مورد حقوق خود دارند؟

کسانی که انواع خشونت ها را نسبت به زنان به کار می برند هم می توانند زنان باشند و هم مردان، به این معنا که زنان علیه زنان. ما زنانی را داریم که هنوز خود و توانایی های خود را به عنوان یک زن قبول ندارند و در این مورد تقصیری متوجه مردان نیست.

خشونت کلامی در جامعه کاملا مشهود است و دلیل آن هم این است که ما هنوز قبول نکرده ایم که در کنار یکدیگر کار کنیم و سیستم گروهی ما هنوز ضعیف است. زنان هنوز خود را باور نکرده اند و همین موضوع منشای برای افزایش خشونت کلامی علیه زنان در جامعه شده است.

من معتقدم که هر چه به مرکزیت نزدیک تر باشیم خشونت نسبت به زنان کمتر و هر چه از مرکز دور تر شویم خشونت، بیشتر می شود و دلیل آن هم به فهم جامعه از جنسیت برمی گردد.

باید بگویم که در کمال تاسف، اکثر زنان جامعه ما حتی قشر تحصیلکرده از حقوق خود بی خبرند. حساسیت بر سر زنان در جامعه بسیار زیاد است چون وقتی زنان توانمند شوند بسیاری از خشونت ها را تحمل نخواهند کرد بنابراین بسیاری در جامعه تلاش می کنند تا چوب لای چرخ تحرک زنان می گذارند باید کم نیاورد اما متاسفانه زنان معمولا کم می اورند و همین کم آوردن به آنها آسیب می زند.

معتقدم باید بیشتر در خصوص خشونت علیه زنان کار شود، پیشنهاد می دهم چند نفر متشکل از زنان و مردان و با آرای متفاوت نسبت به حقوق زنان از منظر حقوقی این موضوع را بررسی کنند تا بتوانند به یک جمع بندی مطلوب رسیده و در نهایت یک قانون مناسب را در راستای کاهش خشونت علیه زنان ارائه دهند.

*اشاره کردید که در جامعه حساسیت بر حقوق زنان بسیار زیاد است و فشارهای زیادی در این خصوص وجود دارد، آیا فکر نمی کنید یکی از دلایل آن این است که زنان را از جامعه جدا کرده و به طور خاص به آن نگاه می کنید؟ فکر نمی کنید اگر کل جامعه را با هم در نظر بگیرید این حساسیت ها بسیار کمتر شود؟

قاعدتا وقتی پای یک مدافع حقوق زن وسط می آید مجبوریم که تمرکزمان بر روی موضوع جنسیتی باشد و بر همین اساس حساسیت نیز بر روی موضوع بیشتر می شود که باعث می شود با حساسیت بیشتری بر روی موضوع کار کرد. واقعیت این است که هر چیزی که به مرحله خاص بودن درآید جامعه در موردش حساس می شود معنی این حساسیت نیز برمی گردد به اینکه بر روی آن تمرکز کرده ایم که اگر از حالت تمرکز خارج شود قاعدتا حساسیت هم پایین می آید.

معتقدم که نقش زن و مرد کاملاً از هم متفاوت است اما آیا حق و حقوق آنها نیز متفاوت است؟ معتقدم که تفاوتی بین حقوق زن و مرد وجود ندارد و ایمان دارم که حقوق مرد و زن در مواردی همچون طلاق و حضانت، با هم برابر است و چه بسا افراد زیادی نیز برای رسیدن به این برابری تلاش بسیار کرده اند. ما بر روی برابری حق و حقوق تاکید می کنیم و مشکلی با نقش ها نداریم.

گفت و گو: ظریفه احمدی