پنج سال پیش از این، در سپتامبر 2014، گروه تروریستی دولت اسلامی عراق و شام (داعش) که در اوج کبکبۀ خود بود، مناطق وسیعی از عراق و سوریه را اشغال کرده بود و با قدرت نظامی روز افزون خلافت خود خوانده اش را روز به روز گسترده تر می کرد، شهر کردنشین کوبانی (عین العرب) در شمال سوریه و واقع در مرز ترکیه را به قصد تصرف به محاصره در آورد. محاصرۀ کوبانی از روزهای 13 تا 16 سپتامبر سال 2014 آغاز شد.

کردهای سوریه پس از عقب نشینی دولت مرکزی سوریه از مناطق شمالی این کشور، کنترل بخش هایی از مناطق کردنشین را به دست گرفته و مدیریت های محلی تأسیس کرده بودند. کانتون کوبانی یکی از این مناطق بود که توسط حزب اتحاد دموکراتیک (PYD) و شاخه های نظامی آن، یگان های مدافع خلق (YPG) و یگان های مدافع زنان (YPJ)، اداره و حفاظت می شد. این نیروها که امکانات چندانی نداشتند و آموزش درخوری ندیده بودند، در کوبانی و در مواجهه با نیروی رعب انگیز داعش با آزمونی دشوار رو به رو شدند.

مرز ترکیه به روی کردها بسته بود و نیروی کمکی، سلاح، غذا و دارو به کوبانی نمی رسید، داعش روز به روز حلقۀ محاصره را تنگ تر می کرد، ارتش ترکیه در مرز در فاصله ای چند ده متری به تماشا نشسته بود، اما مردم کوبانی تسلیم نشدند و از زن و مرد و پیر و جوان آمادۀ نبرد شده و به صفوف کم تعداد و دست خالی YPG و YPJ پیوستند.

در چند سال گذشته شهرهای بزرگ و کوچک بسیاری در عراق و سوریه سقوط کردند و به اشغال داعش در آمدند و رسانه ها در اخبار خود اشاره ای به آنها کردند و فراموش شدند. اما مقاومت مردم کوبانی در برابر ارتش بی رحم و تا دندان مسلح داعش که در آن مقطع غیر قابل شکست می نمود، نام این شهر را به تیتر اصلی بزرگ ترین رسانه ها و خبرگزاری های جهان تبدیل کرد. کوبانی پس از پنج سال همچنان نماد مقاومت در برابر تروریسم افسار گسیختۀ داعش است.

مقاومت جانانۀ زنان و مردان کوبانی که در رسانه های اجتماعی بازتاب گسترده ای یافته بود، سرانجام جامعۀ جهانی را به واکنش وا داشت. ائتلاف بین المللی ضد داعش به رهبری ایالات متحده تصمیم به مداخله گرفت. اروپا و آمریکا از ترکیه خواستند مرز خود را به روی کردها بگشاید. کردهای ترکیه تجمعات اعتراضی در حمایت از کوبانی برگزار کردند. عبدالله اوجالان رهبر دربند حزب کارگران کردستان (PKK) حکومت ترکیه را، که متهم به حمایت آشکار و پنهان از داعش و دست کم انفعال در مقابل کشتار کردها شده بود، تهدید کرد که مذاکرات صلح را متوقف خواهد کرد. مسعود بارزانی رئیس وقت اقلیم کردستان عراق از جامعۀ جهانی خواست در مقابل فجایع کوبانی دست روی دست نگذارند. حزب اتحادیۀ میهنی کردستان عراق (یکیتی) از ایران، عراق و ترکیه درخواست کرد از نیروهای کرد سوریه در نبرد کوبانی حمایت کنند. مردم، هنرمندان و ورزشکاران کرد در ایران، عراق، ترکیه و کشورهای اروپایی اعتراض و حتی اعتصاب غذا کردند.

نبرد کوبانی حدود شش ماه، تا 15 مارس سال 2015، به طول انجامید و در نهایت شهر کوبانی و روستاهای اطراف آن، پس از صدها نبرد تن به تن در خیابان های ویران شدۀ این شهر و صدها قربانی از مدافعان کوبانی، از اشغال و تهدید داعش آزاد شدند. گفته می شود بیش از 70 درصد کوبانی در این نبرد ویران شده است. اما ارزشش را داشت؛ تومار افسانۀ هیولای خونخوار داعش در این شهر در هم پیچیده شد و از همینجا بود که داعش در سراشیبی سقوط افتاد. مردم کوبانی با مقاومت حماسه گونۀ خود تنها این شهر را آزاد نکردند، بلکه با تأثیری که بر ذهنیت ها و موضع گیری های طرف های درگیر منطقه ای و بین المللی گذاشتند، (چنان که مصطلح شده) «آغاز پایان داعش» را رقم زدند.

امروز در پنجمین سالگرد آغاز محاصرۀ کوبانی، در سراسر سوریه و عراق نشانی از کبکبۀ داعش نیست. اما کوبانی هست و دارد از خاکستر خود سر بر می آورد.

بیشتر بخوانید:

مبارزه ادامه دارد؛ ما از مرگ و زندان باکی نداریم / احمد ترک

اراده ای برای حل مسألۀ کردهای ترکیه وجود ندارد

منطقۀ امن، کردها و روابط ترکیه – ایالات متحده

کردها و عرب ها؛ جنگ قدرت یا تقسیم قدرت در شمال سوریه؟

توافق سری روسیه و ترکیه برای حمله به کردها

مفاد توافق منطقۀ امن همچنان در ابهام و ترکیه همچنان ناراضی

بدران چیا کرد، مقام ارشد کرد سوری: یک «جنگ بزرگ» در انتظار شمال سوریه است

آیا توافق آمریکا با ترکیه کردهای سوریه را نجات خواهد داد؟

آیا کوبانی شاهد جنگی دیگر خواهد بود؟

آخرین تلاش آمریکا برای جلوگیری از حملۀ ترکیه به کردها

حمایت بین المللی از کردهای سوریه افزایش می یابد