به گزارش خبرنگار کردپرس، «بنزین» این غول بزرگ در عرصه سوخت گران شد تا عاملی برای نگرانی مردم از آینده کاری و معیشتی شود. موضوعی که نه تنها در ایران بلکه در تمام کشورهای جهان حتی توسعه یافته هم حساسیت افکار عمومی را در بر دارد اما این حساسیت ها چگونه و به چه شکلی صورت می گیرد متفاوت است و این تفاوت به نحوه اطلاع رسانی و تصمیم گیری دولت ها باز می گردد.
بررسی ها نشان می دهد در کشورهای توسعه یافته برای تغییر یک مسئله مرتبط به وضعیت جامعه اعم از اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی یک نوع اطلاع رسانی صحیح و افکارسنجی صورت می گیرد اما در کشور ایران گویا افکارعمومی چندان مطرح نیستند و یک نظرسنجی عادی هم برای یک تصمیم مهم انجام نمی شود و همین ضعف در اطلاع رسانی و بی توجهی به مردم باعث ایجاد تنش بعد از تصمیم گیری خواهد بود.
در همین زمینه یکی از صاحب نظران اقتصادی باور دارد که اکنون زمان مناسبی برای اجرایی کردن این تصمیم نبود چرا که اقناع افکار عمومی صورت نگرفته و این تصمیم ناگهانی زخم بدنه اقتصاد مملکت را بدتر می کند.
«رضا کیهانی حکمت» با بیان اینکه 90 درصد یارانه ها در کشور مربوط به بخش انرژی است از پیش رو بودن چندین مسئله در این خصوص گفت. «یک مسئله مربوط به نابرابریهای اجتماعی است به گونه ای که در خانوارهای شهری دهک های پر قدرت تر مصرف بیشتری داشته و همین بر مصرف دهک های پایین تأثیرگذار بوده و وضعیت را به تضعیف می کشاند.»
او مسئله دیگر را مختص به پیامدهای زیست محیطی دانست. «حمل و نقل در شهرها بر روی محیط زیست پیامدهای منفی دارد و این مهم باید در تصمیمات مرتبط لحاظ گردد چرا که انرژی همانند بنزین بر روی آلودگی های زیست محیطی نقش بسیار تأثیرگذاری را ایفا می کند.»
به گفته «کیهانی حکمت» انرژی سیاستی است که باید اصولی در مورد آن اقدام شود. او پذیرش این مهم توسط افکار عمومی را بسیار مهم دانست. «این زمان برای این تصمیم گیری مناسب نبود چرا که اراده اصلاح ساختار در بحث الگوی مصرف خانوار وجود ندارد و در واقع شرایط کشور از تحریم گرفته تا تورم و رکود و حجم بیکاری که هست همه پذیرش گران شدن بنزین را در نزد مردم غیرممکن می سازد.»
این استاد دانشگاه به تأثیر بالا رفتن نرخ حامل های انرژی بر دیگر بخش ها اشاره کرد. «بنزین در اقتصاد ایران نقش تورم زنجیره ای دارد چون همین که بالا می رود بخش های دیگر اعم از انرژی و غیر انرژی را با یک وقفه زمانی درگیر می کند و از طرفی آسیب های اجتماعی بسیاری با پیامدهای کوتاه به دنبال دارد و روی سایر کالاها و خدمات تأثیر خود را می گذارد.»
نگاه کارشناسی به طرح حمایتی معیشت خانوار از دیگر مواردی بود که «رضا کیهانی حکمت» به آن پرداخت. «طرح حمایت از معیشت خانوار شاید جبرانی برای این کار باشد که لازم است بررسی شود آیا این طرح رفاهی نیازهای مردم را آن گونه که باید رفع می کند یا نه؟ و اینکه آیا این افزایش قیمتی با افزایش رفاهی یارانه برابر است یا نه؟»
از نظر این کارشناس اقتصادی اصل قضیه افزایش حامل های انرژی درست است اما نه در شرایط فعلی کشور و نه از دیدگاه استراتژیک. چرا که اقناع افکار عمومی صورت نگرفته و از لحاظ فکری در جامعه چنین مقوله ای جا نیفتاده و همین خود مشکل ساز خواهد بود.
مطابق اظهارات «کیهانی حکمت» یکی از مقوله های نابرابری همین یارانه انرژی است منتهی در این شرایط نامناسب نه تنها فضای کسب و کار را دچار مشکل می کند بلکه به تحریک فضای تورمی هم می انجامد.
همچنین او از اینکه هنوز آن طور که باید شوک ارزی را پشت سر نگذاشته گفت و اینکه وقتی تحریم ها تمام نشده و ناگهان شوک حاصل از انرژی به اقتصاد ایران تحمیل می شود قطعاً پیامدهای اجتماعی منفی را به بار می آورد.
ایجاد تعامل در اقتصاد ایران و اینکه با افزایش قیمت هر موردی باید سطح درآمد خانوارها را هم در نظر گرفت از دیگر مواردی بودند که «کیهانی حکمت» با اشاره به آن ها بیان کرد جامعه هنوز این معضل را نپذیرفته و شاید بهتر بود در دوره میانی بهتر و با شیب کمتر چنین مسئله ای مطرح می شد.
او در ادامه از در راه بودن انتظارات تورمی بر اثر همین گران شدن بنزین خبر داد. «قطع به یقین این مقوله انتظارات تورمی را به دنبال خواهد داشت چرا که هر فعال اقتصادی انتظار دارد براساس افزایش حامل های انرژی قیمت کالای تولیدی هم تغییر و شکل بگیرد و در واقع همین عاملی برای جهش های قیمتی سایر کالاها می شود.»
بنا به گفته های این استاد دانشگاه همین تورم ها که پیش بیاید نابرابری ها بیشتر شده و تأثیر منفی بر شرایط تولید و بنگاه های تولیدی به ویژه از نوع خرد آن خواهد گذاشت.
آن طور که این اقتصاددان می گوید بازنگری در این تصمیم و استانداردسازی طرح حمایتی معیشت خانوار مطابق چیزی که مردم انتظار دارند از گزینه هایی است که دولت برای جبران پیشامدهای منفی می تواند در دست بگیرد./
* گفت و گو:زیبا امیدی فر
نظر شما