به گزارش خبرنگار کردپرس، رونق اقتصادی یا استانداردهای زیست محیطی؟ این دو مقوله هایی هستند که شهرستان مهاباد را در سال های اخیر بین دوراهی قرار داده اند و متضرران اصلی، مردمان روستایی و کشاورزانی هستند که روستا، باغات و اراضی کشاورزیشان در مسیر شهرک صنعتی مهاباد قرار دارد.

شهر تازه تاسیس "گوک تپه "مهاباد هم از این مورد بری نیست و روزی که خبر اعلام تبدیل شدن آن به شهر اعلام شد، مردمانش با هزاران امید و آرزو فردای خود را در شهر جدید طراحی می کردند اما همچنان بوی بد و نامطبوع فاضلاب مهمان ناخوانده این شهر تازه تاسیس است و خیال رفتن هم ندارد و آرامش خاطر مردم را بر هم زده است.

محیط زیست قربانی مثلا رونق اقتصادی!

بوی نامطبوع و غیر قابل تحمل که در شهر گوک تپه و روستاهای مجاور آن می پیچد، مربوط به فاضلاب شهرک صنعتی مهاباد است که سال ها است مردم را کلافه کرده و علاوه بر بوی بد، ضرر و زیان فراوانی هم با نفوذ پساب در اراضی کشاورزی روستاییان داشته است.

شهرک صنعتی مهاباد برای حل این معضل به راه اندازی مدول دوم تصفیه خانه فاضلاب نیاز دارد، اما در همه این سال ها مشکل همچنان باقی است و کمبود اعتبار سخن همیشگی مسئولین است.

در این ناکارآمدی ها، واحدهای تولیدی متخلف شهرک صنعتی، علیرغم بارها دریافت اخطار قانونی، همچنان بیش از حد استاندارد پساب تولید کرده و محیط زیست را قربانی مثلا رونق اقتصادی خود کرده اند و اداره محیط زیست هم تنها به چند اخطار بسنده می کند و پلمب ها هم بعد از پرداخت جریمه عملا بی اثر می شوند.

خبرنگار کردپرس در تماس با رییس اداره محیط زیست مهاباد تلاش کرد تا در خصوص وضعیت نامناسب فاضلاب شهرک صنعتی این شهر و ورود فاضلاب به منابع آب شرب، جزییاتی کسب کند، اما فاروق سخنور اعلام کرد؛ جزییات کامل را در زمان دیگری ارائه خواهد داد.

ورود فاضلاب شهرک صنعتی مهاباد به چاه منبع آب شرب چند روستای مهاباد

اخیرا فاضلاب شهرک صنعتی مهاباد به آب‌های زیر زمینی نفوذ پیدا کرده و وارد منبع آب شُرب چندین روستای بخش مرکزی این شهرستان شده است. اهالی این روستا هم مدتی است که آب شُرب خود را از طریق روستاهای همجوار تامین می‌کنند و می گویند: آب گرم بوی نامطبوعی دارد و قابل استفاده نیست!

بخشدار بخش مرکزی مهاباد در گفتگو با خبرنگار کردپرس می گوید: مشکل به وجود آمده در خصوص آلودگی آب تنها مختص به روستای "ترشکان" نیست بلکه روستاهای "بادام" ، "قوپی بالبالی" و "برده رشان" را هم در بر گرفته است. این چند روستا از یک چاه آب مشترک استفاده می کنند که موقعیت قرار گیری این چاه نزدیک به شهر گوک تپه و حد فاصل کانال زهکشی شهرک صنعتی قرار دارد.

سلیمان پاکزاد اضافه می کند: در سال‌های گذشته تعدادی از واحدهای صنعتی شهرک صنعتی مهاباد دور از چشم ناظران، پساب خود را به صورت غیر قانونی از طریق یک زهکش خارج می کردند. در بارندگی اخیر با افزایش سطح آب، پساب زهکش ها به لایه های زیرزمینی نفوذ کرده و سبب آلودگی منبع آب شرب این روستاهای واقع در مسیر شده و ضمن ایجاد بوی نامطبوع و خسارت فراوانی هم به باغات و زمینهای کشاورزی اطراف وارد کرده است.

آب روستای ترشکان مهاباد آلودگی میکروبی ندارد/بوی نامطبوع آب اما ادامه دارد

بخشدار مرکزی ادامه می دهد: پس از این ‌که بخشداری از این موضوع مطلع شد سریعا وارد کار شد و اداره امور آب و فاضلاب شهرستان مهاباد هم به قطع این منبع آب اقدام کرد و با تخلیه آب چاه گندزدایی و شستشو آن را آغاز کردند و در نهایت منبع آب ضدعفونی و دوباره آب تمیز وارد چاه روستای ترشکان شد.

پاکزاد اضافه می کند: به غیر از روستای ترشکان بقیه روستاهایی که از آن اسم برده شد دارای چشمه آب طبیعی هستند اما در ترشکان به غیر از این چاه آب منبع آب دیگری وجود ندارند لذا مشکلات مابقی روستا حل شده و جهت رفع مشکل روستای ترشکان نیز قرار است تا چاه دیگری را وارد مدار کنیم و در روزهای آتی این اقدام در سریعترین زمان ممکن انجام می گیرد.

بخشدار مرکزی مهاباد بیان می کند: پس از اینکه چاه آب توسط اداره امور آب و فاضلاب پاکسازی و مجددا وارد مدار قرار گرفت از سوی این اداره اعلام شد که آب هیچگونه مشکلی از لحاظ میکروبی ندارد و قابل استفاده است اما دهیاری روستای ترشکان نسبت به سلامت آب اعتراض داشتند و عنوان می‌کردند که آب در برخی حالات بوی نامطبوعی دارد.

آب ترشکان دارای فلزات شیمیایی سنگین است/عوارض در بلند مدت ظاهر می شود

او با بیان اینکه رنگ آب شفاف است اما بوی نامطبوعی دارد ادامه می دهد: هر چند متولی تامین آب اداره آب و فاضلاب است از سوی دیگر و نظارت بر کیفیت و سلامت آب نیز وظیفه اداره بهداشت است. در این بین اداره آب و فاضلاب معتقد است که آب از لحاظ میکروبی هیچگونه آلودگی ندارد، اما اداره مرکز بهداشت عنوان می‌کند که آب دارای فلزات شیمیایی سنگینی است و در بلند مدت می‌تواند عوارضی به همراه داشته باشد.

بخشدار بخش مرکزی تاکید می کند: از این رو باید در سریع ترین زمان ممکن این مشکل برطرف شود تا تجربه ناخوشایند روستای دریاس مهاباد و مسمومیت اهالی روستا که در سال ۹۷ به دلیل آب آلوده شکل گرفت، دوباره تکرار نشود.

پاکزاد با اشاره به پروژه آبرسانی آب سد مهاباد به ۱۴۱ روستا از محل تصفیه خانه قدیم شهری مهاباد می گوید: در این پروژه که احتمال زیاد دهه فجر امسال افتتاح خواهد شد، ۱۰ روستای مهاباد را در مرحله اول شامل می‌شود که روستای ترشکان نیز جز آنها است ولی به دلیل اینکه این پروژه بلند مدت است، در حال حاضر از چاه کمکی برای تامین آب شرب این روستا استفاده می شود، تا نگرانی ها در خصوص منبع آب شرب آن ها برطرف شود.

او با اینکه در حال حاضر آب شرب و روستا از همان محل چاه اولیه تامین می شود بیان می کند: در هفته آتی چاه کمکی وارد مدار می‌شود و ما حتی پیشنهاد تامین آب سیار را هم مطرح کردیم، اما اداره امور آب و فاضلاب عنوان کرده که مشکلی ندارد و قابل شرب است، در هر حال آمادگی وجود دارد که در صورت نیاز آب سیار برای تامین آب مورد نیاز این روستا مورد استفاده قرار بگیرد.

پاکزاد می گوید: تا مدول دوم تصفیه خانه فاضلاب شهرک صنعتی مهاباد راه اندازی نشود، رفع مشکلات موقتی خواهد بود.

راه‌اندازی مدول دوم تصفیه خانه شهرک صنعتی مهاباد به 6 میلیارد تومان نیاز دارد

کوروش قادری مدیر شهرک صنعتی مهاباد نیز در گفتگو با خبرنگار کردپرس می گوید: با توجه بارش سنگین برف و باران که در ۲۰ روز گذشته اتفاق افتاد، پساب زهکشی ها به لایه های زیر زمینی نفوذ کرده و آلودگی هایی را در اطراف چاه جهادآباد شکل داد. لذا مسیر فاضلاب که به سمت جهادآباد می‌رود مسدود و به سمت دیگری هدایت شد.

او ادامه می دهد: با لایه‌روبی مسیر از سرایت آلودگی ممانعت شد ولی چون فاضلاب به لایه‌های زیرزمینی نفوذ کرده بود احتیاج به زمان داشت و در همکاری با اداره آب و فاضلاب شهرستان مهاباد با استفاده از دستگاه ها و ماشین آلات مقدار آب موجود در چاه آب مذکور تخلیه شد.

قادری اضافه می کند: اداره آب و فاضلاب دو روز به صورت مداوم نسبت به پاکسازی چاه اقدام کرد و پس از اقدامات انجام گرفته تا حد قابل قبولی آلودگی چاه مذکور پایین آمد و پس از آب چاه دوباره وارد مدار شده و اکنون اعلام شده که هیچ گونه آلودگی وجود ندارد در حال حاضر نیز مشکلات برطرف شده و فاضلاب به هیچ عنوان از مسیر خود خارج نمی‌شود.

قادری می‌گوید: مقرر شده هفته‌ آینده مسیر به صورت کامل لایروبی شود و هدف اصلی راه‌اندازی مدول دوم تصفیه خانه است که برای راه‌اندازی این مرکز 6 میلیارد تومان نیاز است که تا کنون یک میلیارد و 800 میلیون تومان در کمیته برنامه‌ریزی شهرستان مهاباد مصوب شده است ولی این اعتبار کافی نیست.

او اضافه می کند: برای راه اندازی این پروژه به چهار میلیارد تومان دیگر نیز لازم است تا مدول دوم به طور کامل راه‌اندازی شود که این میزان باید از سازمان شهرکهای صنعتی دریافت شود و در مجموع ۶ میلیارد تومان جهت راه‌اندازی مدال دوم تصفیه خانه صنعتی مهاباد نیاز است.

قادری می گوید: تا به حال مطالعه و طراحی مدول دوم تصفیه خانه انجام شده است تا در سال ۱۴۰۰ در صورت تخصیص اعتبار عملیات اجرایی انجام بگیرد.

عدم توجه واحدهای متخلف شهرک صنعتی مهاباد نسبت به حفظ محیط زیست

مدیر شهرک صنعتی مهاباد با اشاره به نقش دو واحد تولیدی در این شهرک در تولید پساب اضافه ادامه می دهد: در حال حاضر 74 واحد در این شهرک فعال هستند و میزان پساب تعدادی از آنها بیشتراز ظرفیت تصفیه خانه کنونی فاضلاب شهرک است. در حالیکه ظرفیت تصفیه‌خانه ۳۰۰ متر مکعب است اما به تنهایی یکی از کارخانه‌ها به نام کارخانه شهد که کنسانتره میوه است، حدود ۴۰۰ مترمکعب پساب تولید می‌کند و این میزان به تنهایی بیش از ظرفیت کل تصفیه خانه است.

او تاکید می کند: این کارخانه ها باید به دلیل تولید پساب بیشتر، پیش تصفیه خانه، راه اندازی می زیرا تصفیه خانه کنونی ظرفیت محدودی دارد و فراتر از آن امکان تصفیه فاضلاب را ندارد ولی متاسفانه این واحدها در این زمینه کوتاهی کرده‌اند و اداره محیط زیست شهرستان باید این واحدها را مجاب کند که در حد ظرفیت کنونی تصفیه خانه اقدام به تولید پساب کنند.

قادری تصریح می کند: خروجی تصفیه خانه شهرک نیز باید تحت نظارت سازمان محیط اداره محیط زیست شهرستان انجام بگیرد مشکل اساسی که در این زمینه داریم این است که محیط زیست در حال حاضر قربانی اشتغال و تولید این واحدها شده است. اداره محیط زیست باید واحدهای آلاینده را پلمب کند که در این صورت درآمد زایی و اقتصاد آنها به تعطیلی کشانده می شود ولی در هر صورت باید این واحد های تولیدی بر اساس استانداردهای زیست محیطی مجاب شوند.

مدیریت اسفناک پساب در آذربایجان غربی و سکوت ادارات محیط زیست

پروژه هایی مدیریت پساب و فاضلاب در آذربایجان غربی اغلب 30 ساله شده اند و بیشتر آنها در گیر و دار تامین اعتبار برای اجرا و تکمیل هستند و تا تامین پروسه اعتبار محیط زیست باید تاوان پس دهد.

خرداد امسال معاون عمرانی استاندار آذربایجان غربی به کارخانه داران این استان برای ارائه طرح‌های خود جهت کنترل و هدایت فاضلاب تا قبل از ورود دستگاه قضا به این مسئله هشدار داد، اما سیکل هشدار و تعیین ضرب الاجل ها در آذربایجان غربی برای مدیریت پساب واحدهای تولیدی و صنعتی همچنان بدون نتیجه باقی است!

ضرب الاجل های قانونی معاون استاندار به واحدهای تولیدی در زمینه مدیریت پساب در اوایل سال جاری هیچ افاقه ایی نکرده در حالی که معاون عمرانی استاندار هشدار داده بود که دستگاه قضا برای رسیدگی به واحدهای متخلف ورود خواهد کرد.

در نهایت هیچکدام از کارخانه داران در مهلت مقرر برنامه ایی جهت مدیریت پساب ارائه ندادند و کار به اینجا ختم شد که مطالعه شود پسابی که قابلیت ورود به اراضی کشاورزی را دارد، منتقل شود و از مابقی موارد جلوگیری شود!

اکنون؛ پروژه های نیمه کار آب و فاضلاب در آذربایجان غربی، نبود سیستم های مجهز تصفیه خانه پساب صنعتی که با افزایش ظرفیت دیگر قابلیت تصفیه را ندارند همچنان به محیط زیست آسیب می زنند و اداره محیط زیست هم سکوت کرده است.

گفتی است، آبان ماه سال 97 نیز آلودگی در یکی از چشمه‌هایی که در خط انتقال آب شرب روستایی و تحت کنترل آبفای روستایی دریاس، یکی از روستاهای پرجمعیت مهاباد، رخ داد و سبب مسمومیت صدها نفر شد.

در این موضوع آبفای روستایی به دلیل عدم نظارت و کنترل کافی بر مسئله سلامت آب آشامیدنی روستا مقصر شناخته ‌شد.

در آن زمان دانشگاه علوم پزشکی استان، عامل بیماری را شیگلا سونئی گزارش داد که از نظر اپیدمیولوژیکی راه انتقال آن (مدفوعی – دهانی) عنوان شد که بعلت نقص در سیستم تصفیه آب می تواند، اپیدمی شود.

گزارش/تانیا شعفی

در کردپرس بیشتر بخوانید؛

محیط زیست؛ قربانی تعلل در تکمیل تصفیه خانه پساب شهرک صنعتی مهاباد

اخطار زیست محیطی به شهرک صنعتی مهاباد/ مشکل تصفیه‌خانه چه زمانی حل می شود؟

مدیریت پساب صنعتی آذربایجان غربی در گردونه بی انجام تکرار مکررات