به گزارش کردپرس، خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان که تسلط نیروهای طالبان بر کل این کشور را در پی داشت مقامات کرد سوریه و عراق را نگران کرده است. به همین دلیل، شاهد بیشتر شدن ارتباط مقامات کرد با آمریکایی ها، بویژه کردهای سوریه و سفر مقامات اداره خودگردان کردی در شمال سوریه به آمریکا، انگلیس و روسیه بودیم. خبرگزاری کردپرس برای بررسی بیشتر مسئله احتمال خروج نیروهای آمریکا از اقلیم کردستان و شمال شرق سوریه و پیامدهای آن، با دکتر بن پریست استاد دانشگاه ایندیانا و کارشناس مسائل کردها مصاحبه کرده است. دکتر بن پریست تکرار سناریوی افغانستان در اقلیم کردستان و مناطق تحت کنترل کردهای سوریه را بعید نمی داند.

خطر تکرار سناریوی افغانستان در کردستان سوریه و عراق

استاد دانشگاه ایندیانا درباره مقایسه اوضاع در افغانستان با مناطق کردنشین عراق و سوریه به خبرگزاری کردپرس گفت: متاسفانه مقایسه وضعیت کردها با اتفاقات در افغانستان مقایسه خیلی بجایی است. تصمیم برای بیرون رفتن آمریکا از افغانستان مربوط به خیلی وقت پیش بوده است و نقطه عطف این تصمیم محاسبه سود و زیان حضور بود؛ به این صورت که دستاوردهای استراتژیک از حضور آمریکا در افغانستان در مقایسه با هزینه کرد سرمایه فیزیکی و سیاسی حفظ نیروها در افغانستان به منظور محافظت از دولت این کشور کمتر بود. تا اینجا، کاخ سفید و رهبران نظامی آمریکا موافق ادامه حضور در افغانستان، البته به صورت محدود و با حساب روی جنبه مثبت این مقایسه بودند.

دکتر پریست افزود: دولت جو بایدن تصمیم گرفته است مسئله افغانستان را به امید ادامه مبارزه با جریان اسلامگرایی تندرو از داخل این کشور به کشورهای پاکستان، روسیه و چین واگذار کند.

او درباره دلیل مشابهت اوضاع در افغانستان با وضعیت اقلیم کردستان و کردستان سوریه گفت: به صورت دیگری می توان گفت که مقایسه خروج آمریکا از افغانستان و احتمال تکرار آن در سوریه و عراق درست است؛ به این صورت که خروج کامل آمریکا پیامی به کل منطقه است که آمریکا نسبت به آنچه قبلا تصور می شد حامی ضعیف تری است. درست است که دولت بایدن نسبت به توانایی در رصد تروریسم در افغانستان از راه دور اعتماد و اطمینان نشان داده است اما این امر نیازمند حضور نیرو روی زمین است. حوادث اخیر کشورهای دارای مرز مشترک با افغانستان را برای میزبان بودن پایگاه های هوایی و دیگر ابزارهای فیزیکی در ارتباط با فعالیت های ضدتروریستی بی رغبت کرده است. درست است که پهپادهای امریکایی با داشتن زمان کافی و پشتیبانی راداری می توانند به هر جایی بروند اما مسئله این است که برای تمییز قائل شدن میان یک جشن عروسی و کمپ تروریستی، باید نیروی اطلاعاتی انسانی در کنار ابزارهای کسب اطلاعات حضور داشته باشد. ناتوانی تعداد زیادی از افغان هایی که با نیروهای غربی کار کردند و نتوانستند برای رفتن از این کشور به فرودگاه کابل برسند هم نوعی بی میلی برای دیگرانی که می خواهند اکنون و در آینده با نیروهای آمریکایی همکاری کنند، ایجاد می کند.

استاد دانشگاه ایندیانا درباره تاثیر تغییر شکل حکومت در افغانستان بر وضعیت کردها در سوریه و عراق افزود: من شخصا انتظار دارم متحد شدن شبه نظامیان اسلامگرا که فعالیت آنها محدود به کنترل بر مناطق محدود است و دسترسی انها به آموزشها در افغانستان فراهم شود، دو سه سالی طول بکشد. بعد از آن، گروه های تندروی اسلامگرا برای کردستان عراق و سوریه مشکل ایجاد خواهند کرد. در این زمان است که جوانان ناراضی از شهرهای بزرگ مانند اربیل و مناطقی با سابقه بروز افراط گرایی مانند تویله یکی یکی پیوست می شوند.

به نظر می رسد تا اینجا، هزینه احتمالی داعش یا برخی دیگر از گروه های اسلامگرای افراطی که پس از خروج کامل آمریکا ظاهر می شوند، بیشتر از هزینه های ماندن در بازی باشد. با این که امیدوارم نظر من در مورد احتمالات در مورد افغانستان و تبدیل شدن آن به مکان بهتری برای افراطی ها، بوجود آمدن جهادی های جدید و اشکالات جدی طرح نظارت از راه دور بر این جریانها از سوی آمریکا نادرست باشد، امیدوارم آمریکاییان دارای موقعیت بالاتری از من وجود داشته باشند که این احتمالات را جدی بگیرند.

اتفاقات پس از خروج آمریکا از کردستان سوریه

کارشناس مسائل کردها در دانشگاه ایندیانا درباره احتمال خروج 900 نیروی نظامی آمریکا از مناطق تحت کنترل کردهای سوریه گفت: در نهایت خروج آمریکا از کردستان سوریه اتفاق خواهد افتاد. با این حال، با توجه به این که جبهه سوریه مورد توجه جدی رسانه های اصلی آمریکا نیست و حمله ای واقعی علیه سربازان آمریکایی در اینجا وجود ندارد، احتمالا سربازان آمریکایی تا زمانی که تغییراتی عمده در سوریه روی می دهد در این کشور حضور داشته باشند. سوال اصلی در مورد این مسئله از نظر من این است که این اتفاق کی خواهد افتاد و وضعیت در سوریه چگونه خواهد بود. همان طور که قبلا دیدیم که دونالد ترامپ، رئیس جمهور قبلی آمریکا با بیرون کشیدن نیروهای آمریکا از شمال سوریه، نیروهای گوناگون کرد را در معرض حمله ترکیه قرار داد، تکرار آن می تواند نتیجه معامله پشت پرده و پیچیده و نابرابر میان رهبران باشد که می تواند تغییر بافت جمعیت را در پی داشته باشد زیرا از ترس خشونت، جمعیت کردها به منطقه امن تری کوچ داده می شوند.

او درباره احتمال حمله ترکیه به کردهای سوریه در صورت خروج آمریکاییها گفت: درست است دست یابی ترکیه به قلمرو بیشتری از خاک سوریه منطقه حائل میان خود و منطقه ای را که قبلا تحت کنترل پ.ک.ک بود افزایش می دهد اما خصومتی را که باعث ایجاد تقابل ترکیه و کردها می شود از بین نمی برد. در واقع، همه تلاش ترکیه در این راه فقط به افزایش فشار منجر می شود. اگر نیروهای آمریکایی زمانی از سوریه بیرون بروند که واقعیت های موجود مانع اقدام حزب حاکم عدالت و توسعه به پر کردن جای خالی آمریکا مانند گذشته شود تنها چیزی که اتفاق می افتد افزایش تعداد عملیات نظامی ترکیه در خاک عراق (علیه پ.ک.ک) خواهد بود. حتی تعقیب و گریز (پ.ک.ک) معمول تر از قبل خواهد شد. برای آمریکا، خروج نیروهای این کشور از سوریه، بویژه پس از رویدادهای افغانستان، باعث تشدید تمام جنبه های این وضعیت خواهد شد و افق گسترده تر و گنگ تر از همیشه خواهد بود.

تنش داخلی میان رهبران اتحادیه میهنی و تکرار آن در حزب دموکرات کردستان

او همچنین در پاسخ به سوالی درباره تنش های اخیر در میان رهبران اتحادیه میهنی و احتمال تکرار این اتفاق در حزب دموکرات کردستان عراق گفت: آنچه که در داخل خاندان طالبانی اتفاق می افتد و از زمان برگزاری رفراندوم 2017 آغاز شده، به فوت جلال طالبانی، رهبر این حزب و اتفاقات مربوط به کرکوک مرتبط است. همه اینها بعد از همه گیری کویید 19 وسیع تر و پیچیده تر شده است. من بارزانی ها و طالبانی ها را با ذهنیت تجارت خانوادگی نگاه می کنم که در بسیاری از موارد سرمایه و ثروتی که نسل اول جمع کرده است در انتهای نسل سوم خرج شده و به اتمام می رسد. او افزود: تفاوت میان سیاست و تجارت در سلسله های خانوادگی مانند این موارد ناچیز و قابل چشم پوشی است. نسل مدرن خانواده های بارزانی و طالبانی دور از تقابلات و درگیری در جبهه جنگ با رژیم بعث عراق بزرگ شده اند و بر خلاف زندگی در کوهستان نسل قبلی، آنها در مدارس خصوصی خارج از عراق تحصیل کرده اند. مناقشه ای که اخیرا در منچستر افتاق افتاد خیلی چیزها به ما می گوید. اگرچه منافع اقتصادی لاهور شیخ جنگی متاثر از اعمال خشونت مسلحانه است اما من فکر می کنم که تفاهمی در این حزب وجود دارد که همه خشونت هایی در حزب اتفاق می افتد باید از توجه جامعه کردی دور نگاه داشته شود. اما این مسئله با توجه به انتشار زد و خوردها در اینترنت دشوار بود. با این حال، باید در مورد این مسئله گفت که این حادثه در سلیمانیه اتفاق نیفتاد.

دکتر بن پریست بر پیامدهای منفی تنش های داخلی در اتحادیه میهنی بر توانایی های حزب افزود: در مورد امنیت داخلی باید گفت این که چنین اتفاقاتی انسجام و ارتباطات امنیتی و اطلاعاتی را از بین می برد هولناک است. مضاف بر این که فکر نمی کنم که در صورت حمله دیگری از داعش، اتحادیه میهنی برنده این نبرد باشد؛ سیاست این خانواده در زمان نامناسبی توجه خود را روی مسائل بزرگتری که منطق را به چالش می کشد، متمرکز نکرده است.

او مسئله دخالت همسایگان در تنش های داخلی در حزب اتحادیه میهنی را رد کرد و گفت: من مشتاق بودم که در سطح منطقه ای به دنبال دخالت احتمالی بیرونی؛ چه از طرف ترکیه و چه از طرف ایران باشم اما همه منابع می گویند که این اتفاقات کم و بیش، مسئله ای خانوادگی محسوب می شود.

مدرس زبان زبان کردی در دانشگاه ایندیانا درباره احتمال بوجود آمدن تنش میان نسل سوم بارزانی ها در حزب دموکرات کردستان عراق گفت: در مورد این که انتظار داشته باشیم چنین اتفاقاتی در حزب دموکرات کردستان عراق، بعد از فوت احتمالی مسعود بارزانی پیش بیاید، به نظر می رسد نظم در خانواده بارزانی، از حیث وراثت بهتر و بیشتر است. من شک ندارم که این تنش ها در صورت زنده بودن جلال طالبانی اتفاق نمی افتاد. شاید نتوان اثبات کرد اما من فکر می کنم که در صورتی که در زمان عادی بودن شرایط نسبت به مسئله انتقال قدرت تصمیم گیری می شد نتیجه بسیار متفاوت تری حاصل می شد.

اختلاف آمریکا و ترکیه بر سر مسئله کردها

دکتر بن پریست پیرامون تاصیر مسئله کردها در تنش میان ترکیه و آمریکا افزود: شاید در نگاه اول باید می گفتم که مهم ترین مسئله در ارتباط میان ترکیه و آمریکا مسئله کردها نباشد اما اگر نگوییم که مهم ترین نگرانی امنیتی ترکیه امروزی از زمان تاسیس آن در سال 1925 مسئله کردها بوده، قطعا از سال 1984 به بعد مهم ترین نگرانی امنیتی ترکیه این مسئله بوده است. شاید بتوان گفت که اگر حزب حاکم عدالت و توسعه ترکیه از جانب کردها در شمال سوریه تهدیدی احساس نمی کرد محاسبات را در مورد اختلافاتش با آمریکا در منطقه، از لیبی و اسرائیل و افغانستان گرفته تا تعمیق ارتباطات این کشور با روسیه و چین تغییر می داد. شاید هم این گونه نباشد.

او به تفاوت رویکرد دونالد ترامپ، رئیس جمهور قبلی آمریکا با جو بایدن در مورد سوریه و کاهش نفوذ واشنگتن در سوریه اشاره کرد و گفت: درست است که دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا ثابت کرد نرمش بیشتری در مقابل رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه نشان می داد اما مطمئن نیستم دولت بایدن در صورت عدم حمله به این نیروها بخواهد به راحتی نیروهای این کشور سوریه را ترک کنند. من فکر می کنم به دلیل نفوذی که در سوریه به ایران واگذار کرده اند، حتی در صورت تکرار حوادث 2011 و 2014 در سوریه و شمال عراق، کم ترین رمق برای برای داشتن نفوذ دوباره در میان آمریکایی ها وجود دارد.

مصاحبه کننده: اشرف بیننده