به گزارش خبرنگار کردپرس، سدهای مهاباد و شهرچای ارومیه، دو منبع بزرگ تامین کننده آب شرب شهری هستند که مسئله تهدید آلودگی آن ها به شورای شهر ارومیه هم راه پیدا کرده است.

شب گذشته، نقی کریمی، عضو شورای شهر ارومیه در صحن علنی شورا گفت: «برخی ماهی‌ها با تغذیه از باکتری‌های پشت سدها باعث کاهش آلودگی می‌شوند، اما متأسفانه طی سالهای گذشته جهاد کشاورزی مخفیانه به رهاسازی غیرقانونی ماهیانی در سدهای شهرچای ارومیه و مهاباد اقدام کرده که باعث آلودگی آب این سدها شده است».

او با انتقاد از آلودگی آب شهرچای ارومیه گفت: «باید از اداره کل شیلات آذربایجان غربی دلیل این کار را جویا و اخطار جدی صادر کرد».

سوف گوشت خوار و سود سودجویان

مشکل دامنه دار ورود گونه گوشت خوار ماهی سوف در پشت دریاچه سد های مهاباد و شهرچای ارومیه که منبع آب شرب شهری هستند، تهدیدی جدی برای سلامت آب شرب این دو شهر قلمداد می شود. زمانی برای تقویت صید و صیادی و کسب درآمد، ماهیان گوشت خوار غیر بومی را در دریاچه سدها رهاسازی می کردند و فکر نمی کردند که شاید روزی این موضوع تا حد تهدید منابع آب شرب پیش برود.

اوایل دهه 90، تعدادی افراد سودجو به صورت غیرقانونی نوعی ماهی سوف را داخل سد مهاباد رهاسازی کردند، در سال های اخیر این ماهی گوشت خوار که از ماهیان بومی لجن خوار تغذیه می کند، سبب کاهش گونه لجن خواران در سد و ازدیاد جلبک در سطح و کنار ساحل دریاچه شده است. این موضوع در حال حاضر به آفتی برای آب سد مهاباد تبدیل شده و کیفیت آب شرب را پایین آورده است.

پدیده ایی که از آن به نام "بلوم جلبکی" (رشد جلبک) نام برده می شود و در نهایت باعث تغییر رنگ آب در مقاطعی از سال شده و احتمال تهدید سلامت آب هم در دراز مدت وجود دارد.

تهدید آلودگی آب شرب..

تابستان امسال خبرگزاری کردپرس، در گزارشی با عنوان خطر در کمین سلامت تنها منبع آب شرب مهاباد ، تهدید پدیده‌ "بلوم جلبکی" در سد مهاباد را جدی خواند و به نقل از رییس بازرسی شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان‌غربی نوشت؛ «تداوم این وضعیت در بلند مدت می‌تواند آب شرب سد را نیز با مشکل مواجه کند به نحوی که در چهار تا پنج سال آینده سیستم داف تصفیه خانه جدید هم نمی‌تواند جوابگو باشد».

موضوع تهدید سلامت آب شرب البته از سوی مدیر عامل آب منطقه ایی استان رد شد. یاسر رهبردین در گفت و گو با کردپرس، با اشاره به اینکه پرورش ماهی، رهاسازی ماهی سوف و صیادی در سد مهاباد لغو می شود، تصریح کرد: «بهترین راهکار برای اصلاح مشکل افزایش جلبک های سد مهاباد در پیش گرفته خواهد شد و ضمن توقف فعالیت‌های صید و صیادی در این سد، با وجود سیستم نوین تصفیه خانه مهاباد می‌توانیم پاسخگوی تامین آب شرب استاندارد برای شهروندان مهابادی باشیم».

توقف صیادی در مهاباد؛ سوف هنوز وجود دارد

از سال ٩٧ تا کنون به دستور فرماندار ویژه وقت مهاباد فعالیت صیادان در سد این شهرستان به دلیل تهدید آلودگی منبع آب شرب ممنوع و اعلام شد؛ «مجوز تداوم فعالیت تعاونی صیادی سد مهاباد به منظور صید ماهی های سوف که ماهی های لجن خوار را شکار می کند، داده شده بود ولی هم اکنون این امر ضرورتی ندارد».

با توقف صید و صیادی، اینبار مسئولان دست به دامان راهکارهای دیگر برای حذف گونه غیر بومی سوف شدند تا تهدید آلودگی بلوم جلبکی را رفع کنند. شرکت آب منطقه ایی آذربایجان غربی از ۲ راهکار مکانیکی و بیولوژیکی در این راستا خبر داده است، که در روش اول حذف جلبک با امواج رادیویی و روش دوم رهاسازی ماهی از گونه‌های جلبک‌خوار است، که با وجود ماهیان گوشت خوار سوف میزان موفقیت آن مشخص نیست!

تا کنون در فراخوانی که شرکت آب منطقه ایی استان برای یافتن راهکاری جهت حذف جلبک‌ها از آب سد مهاباد داده است، چندین پروپوزال توسط محققان این حوزه پیشنهاد شده و شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان‌غربی همچنان در حال بررسی و تایید نهایی یکی از آنهاست!

مدیر عامل آب منطقه ایی استان در خصوص آخرین وضعیت این مطالعات به کردپرس گفته بود: «در حال حاضر راهکارهای مطالعاتی برای اصلاح وضعیت جلبک سد مهاباد انجام شده و این مطالعات از سوی مشاوران شرکت و بخشی هم توسط شیلات استان آذربایجان غربی انجام شده و امسال نتیجه این تحقیقات مشخص می شود».

عملکرد دو گانه شرکت آب منطقه ایی در سدهای مهاباد و ارومیه!

اکنون همان بلای که سر سد مهاباد به عنوان منبع آب شرب شهری آورده شد، قرار است بر سر سد شهرچای ارومیه هم بیاورند. این روند با ازدیاد گونه سوف در دریاچه آغاز شده، سپس تقویت صید و صیادی( که گفته می شود با نظارت خواهد بود!) در دستور کار قرار می گیرد، با افزایش گونه های غیر بومی در سد، عاقبت پدیده بلوم جلبکی و تهدید آب شرب رخ می دهد.

عملکرد دو گانه شرکت آب منطقه ایی در خصوص دو سد منبع آب شرب، مهاباد و ارومیه هم عجیب به نظر می رسد. در مهاباد، شرکت آب منطقه ایی استان صیادی را متوقف کرده و به دنبال روش های جایگزین برای حذف ماهی سوف است، اما در ارومیه مجوز ماهیگیری برای حذف ماهی سوف را صادر می کند.

در این باره مدیر عامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان غربی می گوید: «صید ماهی سوف از پشت سد شهرچای ارومیه با نظارت نهادهای متولی صورت خواهد گرفت و با توجه به شرایط موجود، صید ماهیان مضر یک ضرورت است».

یاسر رهبردین اضافه می کند: «با توجه به اینکه مطالعات بازنگری در این خصوص توسط نهادهای متولی ضروری است، مقرر شده است که این مطالعات به صورت همزمان صورت بگیرد. البته این شرکت به دنبال سود اقتصادی از این موضوع نیست و فقط حفظ کیفیت آب پشت مخزن سد شهرچای مطرح است که باید در این خصوص، دقت نظر داشته باشیم».

مدیریت نامسئولانه، هزینه تراشی و دوباره کاری ها..

به گزارش کردپرس، دو سد شهرچای و مهاباد با تهدید آلودگی روبه رو هستند در مهاباد که کارشناسان شرکت آب منطقه ایی استان در نهایت چهار تا پنج سال فرصت برای حذف تهدید ماهی سوف وقت داده اند، اما تعلل مسئولان، نگرانی ها در خصوص تهدید سلامت آب مهاباد را افزایش داده است.

از طرفی صیادی به دلیل ایجاد آلودگی در سد مهاباد متوقف شده و به صیادان گفته می شود برای صید به سدهای دیگر استان بروند! اما در ارومیه اخیرا مجوز صیادی جهت حذف گونه سوف در سد منبع آب شرب آن به کارگرفته شده است!

حالا نگرانی ها در خصوص آلودگی با فعالیت صیادی در منبع آب شرب ارومیه انتقادات فراوانی را متوجه مدیریت شرکت آب منطقه ایی کرده است.

عدم نظارت بر ورود گونه های غیر بومی و انجام مطالعات پرهزینه جهت بازگشت وضعیت به حالت سابق و دوباره کاری ها؛ نتیجه مدیریت نامسئولانه شرکت آب منطقه ایی استان در ادوار مختلف است که مسئولیت تامین آب شرب سالم را وظیفه اصلی خود می دانند.

گزارش/ تانیا شعفی

در کردپرس بیشتر بخوانید؛

تهدید سلامت منبع آب شرب شهری مهاباد جدی است/5 سال آینده شاید آخرین فرصت باشد!

خطر در کمین سلامت تنها منبع آب شرب مهاباد/ واگذاری ٢٠ ساله سد دیگر چه صیغه ایی است؟

ماهیگیری در سد شهرچای ارومیه با نظارت متولیان امر خواهد بود