کردپرس- گذرگاه مرزی استراتژیک بین اقلیم کردستان عراق و شمال شرق سوریه بیش از یک ماه پس از بسته شدن آن توسط مقامات محلی و قطع یک مسیر حیاتی برای کمک رسانی به بیش از یک میلیون نفر به زودی بازگشایی خواهد شد. تری فلین، مدیر هماهنگی کمک های آمریکا به سوریه (START)  روز پنجشنبه به خبرگزاری نورث پرس گفت: گذرگاه مرزی فیش‌خابور-سمالکا که تنها راه مواصلاتی است که شمال شرق سوریه را به جهان خارج متصل می‌کند - به زودی باز خواهد شد. این گذرگاه مرزی از 15 دسامبر توسط دولت اقلیم کردستان در عراق و به دنبال درگیری بین نیروهای امنیتی آن و اتحادیه جوانان انقلابی، شاخه جوانان وابسته به حزب اتحاد دموکراتیک سوریه یا (PYD) برای مدت نامحدودی بسته شده است.

بسته شدن چنین گذرگاه مهمی باعث نگرانی گروه های بشردوستانه شده است. آنها هشدار دادند این اقدام می تواند شرایط زندگی وخیم در شمال شرق سوریه را بدتر کند زیا این منطقه از قبل به دلیل خشکسالی نتوانسته محصولات کشاورزی را برداشت کند و با کمبود غذا و آب مواجه است. به گفته ECHO  یا نهاد عملیات ارسال کمک‌های بشردوستانه کمیسیون اروپا، این نهاند نتوانسته است به دنبال بسته شدن این گذرگاه، چند محموله لوازم بهداشتی ضروری برای حمایت از چندین مرکز بهداشتی در کمپ‌ها و  خارج از کمپ را ارسال کند. در بیانیه‌ای این نهاد که در 22 دسامبر منتشر شد، آمده است: «بسته شدن گذرگاه مرزی فیش‌خابور/سمالکا تأثیر قابل‌توجهی بر عملیات ارسال کمک بشردوستانه به 1.8 میلیون نفر در شمال شرق سوریه دارد.» برخی از ساکنان این مناطق که وضعیت معیشتی بدی دارند دست به تظاهرات زدند و خواستار اقداماتی از سوی مسئولان شدند. برخی راه ساده تری انتخاب کرده ومنطقه را ترک کرده اند.

بر اساس گزارش رووداو، در دو هفته اول سال 2022، حدود 1500 نفر که از شرایط ویرانگر اقتصادی در شمال سوریه و همچنین گلوله باران مداوم ترکیه فرار کرده اند به اردوگاه برده رش در اقلیم کردستان آمده اند. اظهارات فلین پس از انتشار گزارش هایی مبنی بر میانجیگری آمریکا و همکاری برخی از کشورهای غربی با مقامات کرد برای بازگشایی مرز منتشر شد. متیو پرل، معاون فرستاده ویژه آمریکا در امور سوریه، اوایل ماه جاری از شمال شرق سوریه بازدید کرد و با نمایندگان شورای میهنی کرد (KNC) و همچنین اداره خودگردان شمال و شرق سوریه (AANES) که به روژاوا نیز معروف است، دیدار کرد. نورث پرس گزارش داد که پرل در مورد تأثیرات منفی بسته شدن گذرگاه مرزی بر اقتصاد و وضعیت انسانی منطقه صحبت کرده است. در همین حال، سازمان‌های بشردوستانه از مقامات اقلیم کردستان خواسته‌اند تا به دلایل بشردوستانه استثناهایی در باره تردد در این گذرگاه ها قائل شوند که با موفقیت هایی نیز همراه بوده است.

دولت اقلیم کردستان در روز 6 ژانویه به مردم سوریه در منطقه کردستان اجازه داد تا به خانه های خود بازگردند و گندم به شمال شرق سوریه منتقل شود. روز بعد نیز اجازه ورود به تعدادی پرسنل و  انتقال تجهیزات بشردوستانه به سوریه را دادند.

سینم محمد، نماینده شورای سوریه دموکراتیک (SDC) در ایالات متحده، به میدل ایست آی گفت که گذرگاه مرزی برای منطقه مهم است «زیرا انتقال کمک‌های بشردوستانه به مردم را علاوه بر تامین نیازهای اردوگاه‌های آوارگان داخلی ممکن می سازد. بستن این گذرگاه بر این کمک ها تأثیر می گذارد، بنابراین، باید گذرگاه ها را نباید به سیاست پیوند داد. من فکر می کنم که از طریق گفتگو می توانیم همه مشکلات را حل کنیم. زبان گفت‌وگو همیشه برای هر دو طرف هم در اقلیم کردستان و شمال شرق سوریه، مؤثرترین و بهترین راه است.»

 بسته شدن گذرگاه مرزی فیش‌خابور-سمالکا وضعیت کنونی روابط بین قدرت‌های اصلی دو منطقه اقلیم کردستان و اداره خودگردان کردی در شمال و شمال شرق سوریه را آشکار کرده است. در قسمت اقلیم کردستان، حزب دموکرات کردستان عراق حاکم اصلی بر این منطقه است.

 بیار مصطفی، رئیس دانشکده علوم اجتماعی در دانشگاه کردستان اربیل گفت: «از طرف دیگر در شمال شرق سوریه یا روژاوا، حزب اتحاد دموکراتیک یا  PYD بر این منطقه مسلط است و «می‌توان آن را از اقمار حزب کارگران کردستان ترکیه یا پ‌ک‌ک دانست».

  PYD  از نظر ایدئولوژیک با پ‌ک‌ک مرتبط است و سیاست تشکیل «کنفدرالیسم دموکراتیک» را از عبدالله اوجالان، رهبر چپ‌گرای کرد ترکیه و بنیانگذار این گروه به عاریت گرفته که از سال 1999 در زندان ترکیه به سر می‌برد.

مقامات مرزی کردستان عراق اندکی پس از حادثه 15 دسامبر به رسانه ها گفتند که «بیش از 100 عضو پ. ک. ک» به دفتر آنها حمله کرده اند. مقامات اقلیم کردستان نیز «نیروهای پ. ک. ک» را مسئول مجروح کردن افسران پلیس و آسیب رساندن به خودروهای آنها می دانند.

بیار مصطفی خاطرنشان کرد: این اولین بار نیست که گذرگاه مرزی به دلیل اختلافات سیاسی بسته می شود اما در گذشته همواره راه هایی برای صادرات مایحتاج اولیه – از جمله دام – به اقلیم کردستان وجود داشت. او به میدل ایست آی گفت: «اما اکنون این گذرگاه، حتی برای تجارت نفت کاملاً بسته است.

 اعتماد به واشنگتن پس از خروج آمریکایی ها از افغانستان در منطقه ضعیف شده است و ایالات متحده می تواند نقش محدودی در ایجاد فشار بر احزاب کرد ایفا کند.  بیار مصطفی  افزود: «ایالات متحده اهرم فشاری بر هر دو اداره تحت کنترل کردها در عراق و سوریه دارد زیرا آمریکا آنها را شرکای استراتژیک خود در جنگ علیه داعش یا [دولت اسلامی] می‌داند.

 متیو پرل همچنین در سفر خود به منطقه، بر تعهد واشنگتن برای حفظ فشار بر جامعه بین المللی برای بر عهده گرفتن مسئولیت زندانیان وابسته به دولت اسلامی (داعش) و خانواده های آنها در اردوگاه های الهول و روژ در شمال شرق سوریه تاکید کرد. خشونت در این اردوگاه ها، به ویژه در اردوگاه الهول که میزبان حدود 56000 نفر است، رو به افزایش است. سازمان ملل اخیراً پس از کشته شدن یک امدادگر کرد سوری در جریان حمله مسلحانه به یک مرکز بهداشتی اردوگاه، خواستار اتخاذ تدابیر امنیتی بیشتر در آنجا شد. بنا به گزارش « نجات کودکان» که در ماه سپتامبر منتشر شد، در مجموع 40000 کودک از 60 کشور مختلف در این دو اردوگاه در شرایط وخیم زندگی می کنند و به طور متوسط ​​هر هفته دو کودک به دلیل "خشونت، مشقت، محرومیت و ضربه روحی" جان خود را از دست می دهند.

فعالانی که تحت نظارت مقامات کرد سوریه هستند، می گویند که دولت های خارجی باید برای بازگرداندن شهروندان خود اقدامی فوری انجام دهند. همچنین ژنرال کنت مک کنزی، فرمانده ارشد ارتش آمریکا در خاورمیانه هشدار داد که کودکان "به ویژه" توسط هواداران داعش در داخل اردوگاه به سمت افکار رادیکالی سوق داده می شوند و «اگر راهی برای بازگرداندن آنها و ادغام مجدد آنها در جامعه معمولی پیدا نکنیم، باید خود را آماده کنیم که طی 5 تا 7 سال آینده آنها را در لباس جنگجویان جدید ببینیم.»

منبع: میدل ایست آی

ترجمه: خبرگزاری کردپرس