بختیار خلیقی در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار کرد پرس، گفت: با توجه به اینکه امسال توسط مقام معظم رهبری به نام سال «مهار تورم و رشد تولید» نامگذاری شده و مستحضر هستید که این موضوع برمیگرده به نحوی به فعالیت های مجموعه سازمان صنعت، معدن و تجارت در استان کردستان و ما هم به عنوان یکی از دستگاه های اقتصادی می بایست در این خصوص برنامه های عملیاتی، اهداف، الزامات و مشکلات این موضوع را نهادینه کرده و بر اساس برنامه های عملیاتی تدوین شده، براساس چراغ هدایتی که برای مجموعه صنعت، معدن و تجارت تدوین شده، حرکت کنیم و به نهایت موضوع که رشد تولید و مهار تورم است، برسیم.

وی افزود: با توجه به اینکه در گذشته زیرساخت هایی برای فعالیت های توسعه ای در سطح استان فراهم شده و این زیرساخت ها مانند فرودگاه سنندج، فرودگاه سقز، راه آهن همدان – سنندج مستلزم این است که حتما تکمیل شوند؛ همچنین در حال حاضر ۹۵۶ مگابایت برق مورد نیاز صنایع استان کردستان از طریق نیروگاه تامین شده، ۲ هزار و ۳۶۲ مورد انبار داریم در سطح استان، تعداد شهرک های ناحیه صنعتی ۱۹ مورد بوده، مناطق آزاد تجاری صنعتی که بین بانه و مریوان استقرار پیدا کرده، خوشبختانه در آخر سال ۱۴۰۰ به تصویب هیئت وزیران رسید اما با توجه به آماده نبودن زیرساخت های آنها، تا کنون نتوانسته ایم از آنها بهره برداری کنیم.

اشتغال 19 هزار در بخش صمت کردستان

مدیرکل صنعت، معدن و تجارت کردستان اظهار کرد: در کل شاخص هایی که در سطح استان است، در بخش صنعت، معدن و تجارت که می تواند زمینه رشد تولید و مهار تورم را فراهم کرده مانند سهم ارزش افزوده در بخش صنعت که حدود یک درصد بوده، در بخش معدن ۱.۹ درصد بوده و در بخش تجارت ۲.۶ درصد است. همچنین حدود ۱۹ هزار نفر در بخش صنعت ما اشتغال داریم، در بخش معدن حدود ۵ هزار و ۵۰۰ نفر و در بخش تجارت ۱۷ هزار و ۵۰۰ نفر ما اشتغال زایی داریم.

خلیقی ادامه داد: اگر بخوایم از لحاظ جدول سوات نقاط قوت، نقاط ضعف، تهدیدها و فرصت هایی که در استان کردستان داریم را بررسی کنیم، می توانیم در خصوص نقاط قوت از لحاظ زیرساخت ها با توجه به اینکه ۲۳۰ کیلومتر مرز مشترک با منطقه اقلیم کردستان عراق داریم، این ظرفیت منجر شده که ما به عنوان یک دروازه تجاری به مرزهای منطقه اقلیم کردستان عراق، کشور عراق و همچنین کشور سوریه و نهایتا بندر لاذقیه دسترسی پیدا کنیم. همچنین ۳ گمرک رسمی در شهرستان های بانه، مریوان و سنندج داریم و قبلا نیز ۳ بازارچه مشترک مرزی داشتیم که بازارچه مشترک باشماق مریوان با توجه به اینکه به مرز رسمی تبدیل شد، این موضوع تحلیل رفت، بازارچه سیف سقز که به دلایلی غیرتعطیل بوده و تنها بازارچه مشترکی که الان فعالیت دارد بازارچه مشترک سیرانبند بانه است که فعالیت لازم را داشته و سهمیه ارزی نیز به این بازارچه هر سال تعلق می گیرد.

وی یادآور شد: همچنین علاوه بر این زیرساخت ها، بازارچه های موقت غیررسمی را نیز داریم که بر اساس مصوبه هیئت وزیران در سال ۱۳۹۵ این موضوع نهادینه و استارت کار در سال ۱۳۹۹ زده شد که ما در همین سال ۲.۴ میلیون دلار واردات از طریق این بازارچه ها داشتیم.

سه بازارچه فعال مرزی 

مدیرکل صنعت، معدن و تجارت کردستان بیان کرد: تا پیش از سال ۹۹ در استان کردستان ۵ معبر مرزی داشتیم که این ۵ معبر کنسل شد و نهایتا ۳ بازارچه یکی سیرانبند بانه، یکی مله خورد سروآباد و دیگری خانم شیخان مریوان است و مرزنشینانی که در شعال ۲۰ تا ۳۰ کیلومتری مرز اسکان دارند می توانند از مزایای تخفیفات کارت های بازرگانی خود بهره ببرند. در حال حاضر حدود ۸۷  هزار مرزنشین در سامانه جامع مرزنشینان ثبت نام کرده و از تخفیف سود بازرگانی برای واردات از طریق این بازارچه ها استفاده می کنند و در کنار آن نیز با توجه به اینکه مرز باشماق مریوان به عنوان دومین مرز ترانزیتی کشور شناخته می شود، از این مرز صادرات خوبی به منطقه اقلیم کردستان عراق صورت می گیرد.

خلیقی گفت: یکی از نقاط ضعفی که در استان داریم خروج مواد معدنی به صورت خام از استان است که در مجموعه صنعت، معدن و تجارت در تلاش هستیم با ایجاد کارخانه های فرآوری در کنار معادن، بتوانیم اشتغال زایی و اشتغال آفرینی مد نظر را ایجاد کرده که عمده مشکل در اجرای این طرح نبود سرمایه گذاری شرکت های توسعه ای مثل امیدرو، ایدرو و شستا در استان کردستان است.

وی افزود: در حوزه صنعت در کردستان یک هزار و ۲۰۷ واحد صنعتی دارای پروانه بهره برداری داریم که در بستر سامانه جامع تجارت به ثبت رسیده اما از این تعداد واحد به ثبت رسیده ۶۶۶ واحد فعال، ۱۹۸ واحد نیمه فعال بوده و ۳۴۳ واحد نیز راکد هستند که در واحدهای فعال و نیمه فعال در مجموع ۱۵ هزار و ۴۳۷ نفر اشتغال داشته و برای به بهره برداری رساندن آنها ۴۸ هزار و ۲۷۵ میلیارد ریال سرمایه گذاری شده است.

وضعیت فعالیت معادن کردستان 

مدیرکل صنعت، معدن و تجارت کردستان اظهار کرد: در حوزه معدن نیز ۳۵۶ واحد معدنی داریم که از این تعداد ۱۸۶ مورد فعال بوده، ۳ مورد در حال تجهیز کارگاه بوده و ۱۶۷ مورد نیز غیر فعال هستند و در حوزه اصناف نیز ۸۵ هزار واحد صنفی صادر شده و ۹۰ هزار بافنده نیز مشغول به فعالیت هستند و همچنین ۵۲۶ نفر دارای کارت بازرگانی و مرزنشینی بوده که مردم مرزنشین در شعاع ۲۰ و ۳۰ کیلومتری مرز با استفاده از تخفیفات گمرکی استفاده می کنند.

خلیقی ادامه داد: همچنین در زمینه سامانه جامع تجارت نیز با هدف شفاف سازی فعالیت تولیدکننده و یا واردکننده ورود کرده و نسبت به تولید کالا یا واردات کالا تا زمانی که به دست مصرف کننده واقعی برسد، در این سامانه ثبت شده که میانگین درصد شفافیت کالا در استان کردستان ۸۲  درصد است.

وی یادآور شد: در زمینه طرح های صنعتی ما در سطح استان کردستان یک هزار و ۹۵۰ طرح صنعتی یعنی مجوز صنعتی در سامانه های صنعت، معدن و تجارت و در قالب درگاه ملی مجوزها با سرمایه گذاری بالغ بر ۶ هزار و ۶۸۷ میلیارد ریال و اشتغال آفرینی ۳۰ هزار و ۷۹۳ نفر صادر شده است.

مدیرکل صنعت، معدن و تجارت کردستان بیان کرد: مهمترین طرح هایی که در استان در دست اقدام است، طرح تولید ورق گرم فولاد یا همان اسلپ در شرکت فولاد کردستان در شهرستان قروه بوده، طرح تولید آهن اسفنجی شرکت فولاد کردستان در شهرستان بیجار، طرح تولید آهن اسفنجی در شرکت ذوب آهن شهرستان قروه، طرح تولید گندله آهن در شرکت صبا نور در شهرستان بیجار، طرح تولید کنستانتره شرکت کیمیا در بیجار است.

خلیقی گفت: در حال حاضر ۳۵۶ واحد معدنی در استان داریم که از ۱۸ گونه ماده معدنی که در کردستان وجود دارد، بهره برداری کرده و مواد معدنی مانند طلا، نقره، آهن، دولومیت و ... را استخراج می کنند.

وی افزود: کردستان پنجمین استان کشور از لحاظ ذخایر معادن سنگ آهن بوده و ۸۹  میلیون تن ذخیره قطعی سنگ آهن در استان ثبت شده و با توجه به کارهای اکتشافی که در شهرستان قروه صورت گرفته، ۵۰ میلیون تن دیگر نیز ماده معدنی سنگ آهن اکتشاف شده که به چرخه تولید استان برخواهد گشت.

مدیرکل صنعت، معدن و تجارت کردستان اظهار کرد: استان کردستان در سال ۱۴۰۱ حدود یک هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان وصولی حقوق دولتی داشته، در سال ۱۴۰۰ حدود ۸۳۵ میلیارد تومان و از سال ۱۳۹۲ تا سال ۱۳۹۹ نیز ۵۳۸ میلیارد تومان در مجموع وصول حقوق دولتی معادن داشته ایم که بر اساس تبصره ۶ ماده ۱۴ قانون معادن، باید ۱۵ درصد این میزان وصولی به استان کردستان برگردد اما متاسفانه در سال ۱۴۰۱ از مجموع ۱۹۰ میلیارد تومانی که بر اساس این ماده  قانونی می بایست به استان برگرشت داده می شد، تنها شاهد بازگشت ۴۵ میلیارد تومان بودیم و این تنها ۲۳ درصد مبلغ مورد است.

خلیقی ادامه داد: با توجه به اینکه کردستان، استانی مرزی است، دارای پتانسیل های خوبی در زمینه تجارت مرزی بوده و به عنوان یکی از دروازه های تجاری به سمت کشور عراق و کشور سوریه و نهایتا دریای مدیترانه محسوب می شود. کردستان به عنوان دومین مرز ترانزیت کشور شناخته می شود و در این راستا برنامه ریزی هایی برای توسعه صادرات در سطح استان انجام گرفته است.

وی یادآور شد: امسال ۴۴۴ میلیون دلار صادرات داشته ایم که در برنامه تدوین شده این میزان ۵۸۸ میلیون دلار در نظر گرفته شده و تا کنون موفق به تحقق ۷۶ درصدی برنامه شده ایم و همچنین صادرات سایر گمرکات ما ۳۹۹ میلیون دلار بوده و در نهایت حجم کل صادرات از مرزهای استان ۸۴۳ میلیون دلار بوده است.

آمار واردات از مرز کردستان 

مدیرکل صنعت، معدن و تجارت کردستان بیان کرد: واردات کردستان از طریق ثبت سفارش نیز ۱۱۶ میلیون دلار و ترانزیت ۴.۷ میلیارد دلار بوده و بنابراین حجم کل مبادلات شامل صادرات، واردات و ترانزیت ۵.۸ دهم میلیارد دلار بوده است. در زمینه صادرات ۵۳ میلیارد دلار ما صادرات در ۱۲ ماه ۱۴۰۱ داشتیم که نسبت به مدت مشابه سال قبل از لحاظ ارزشی ۱۰ درصد رشد داشته است.

خلیقی گفت: بیشترین کشورهایی که کردستان به آنها صادرات داشته، کشور عراق، کشورهای اورآسیا و کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس بوده، البته در سطح کشور ۵ کشور عمده هدف صادراتی چین، عراق، ترکیه، امارات و هند است که چین با ۲۷ درصد و عراق با ۱۹ درصد بیشترین سهم ارزشی در امر صادرات را دارند.

وی افزود: در حال حاضر بیشترین مراودات تجاری کردستان از طریق مرز باشماق مریوان شکل می گیرد و ۹۳ درصد مبادلات تجاری با منطقه اقلیم کردستان عراق است. یکی دیگر از مزایای استان وجود بازارچه های موقت غیررسمی در استان کردستان است که ۳ بازارچه سیرانبند بانه، مله خورد سیرانبند و خانم شیخان مریوان بوده که رسما از سال ۱۳۹۹ فعالیت این بازارچه ها از سر گرفته شد و در همان سال نیز ۱۴ میلیون دلار، در سال ۱۴۰۰ بیش از ۷۶ میلیون دلار و در سال ۱۴۰۱ نیز  ۴۳ میلیون دلار از طریق این بازارچه ها در قالب کالاهای گروه ۴ کالاهای وارداتی، وارد کشور شده اند.