به گزارش کردپرس، آینده گروه‌های کرد رقیب در سوریه، به نتیجه مذاکرات جاری بین آنکارا و دمشق بستگی دارد. اگر اردوغان و اسد موفق به یافتن زمینه مشترک شوند، هر دو طیف کردی، به شدت متضرر خواهند شد.

تحولات سیاسی کنونی در منطقه برای اداره خودگردان کردی در سوریه که در حال حاضر حدود یک چهارم کشور را تحت کنترل دارد، مطلوب نبوده است.

تلاش‌های مستمر برای عادی‌سازی روابط منطقه با دولت بشار اسد، با پیروزی رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه در انتخابات و تلاش‌های وی برای آشتی با اسد، چشم‌انداز توافق بین قامشلو و دمشق را هرچه بیشتر کاهش داده است.

علیرغم چشم انداز تیره و فقدان متحدان استراتژیک برای کردها، رقابت میان احزاب سیاسی کرد سوریه همچنان در حال افزایش است.

این تقابلات داخلی نه تنها بقای بلندمدت اداره خودگردان را به خطر می‌اندازد بلکه منجر به مسدود شدن گذرگاه اصلی مرزی در شمال شرق سوریه شده است و وضعیت چالش‌برانگیز را در این منطقه تشدید می‌کند.

گذرگاه فیش‌خابور یا سمالکا با اقلیم کردستان عراق تحت سلطه حزب دمکرات کردستان، به صورت ناگهانی در 17 مه بسته شد و هیچ اشاره‌ای به زمان بازگشایی کامل آن وجود ندارد.

شاهرگ حیات

این گذرگاه به عنوان یک شاهرگ حیاتی برای شمال شرق سوریه عمل می کند و راه ورود تجارت، هیئت های سیاسی و سازمان های غیردولتی به منطقه تحت کنترل کردهای سوریه را تسهیل می کند. بسته شدن آن پیامدهای قابل توجهی برای تقریباً 3 میلیون نفری که تحت اختیار اداره خودگردان زندگی می کنند، دارد.

اگرچه هیچ توضیح رسمی در مورد بسته شدن این گذرگاه ارائه نشد اما شورای میهنی کرد - ائتلافی از احزاب مخالف اداره خودگردان و همسو با حزب دمکرات کردستان عراق - ادعا کرد که این اقدام در واکنش به جلوگیری از خروج برخی از اعضای آن توسط اداره خودگردان بوده است. شورای میهنی کرد سوریه برای شرکت در افتتاحیه موزه بارزانی، رویدادی که از سوی حزب دمکرات کردستان برگزار شد، دعوت شده بودند.

هیئت آمریکایی در شمال شرق سوریه تلاش هایی برای میانجی گری بین دو طرف و جلوگیری از افزایش تنش بیشتر بین اداره خودگردان و حزب دمکرات کردستان عراق انجام داد.

با این حال، علیرغم یک هفته تلاش های فشرده، این تلاش ها ظاهراً ناموفق بود و منجر به بسته شدن گذرگاه شد.

با این که مقامات دو طرف گذرگاه رسماً این گزارش را تأیید نکرده اند اما درگیری های قبلی بین دو طرف منجر به بسته شدن گذرگاه در چند نوبت، در سال های اخیر شده است.

تلاش های آشتی جویانه ناموفق

تحولات اخیر نشان داده است که تنش های درونی کردی با وجود تلاش های میانجیگری گسترده و مکرر بین گروه های رقیب حل نشده باقی مانده است.

گفتگوهای آشتی میان شورای میهنی کرد سوریه و حزب اتحاد دموکراتیک - دو جناح رقیب در منطقه تحت کنترل اداره خودگردان - برای اولین بار در سال 2012 با حمایت مسعود بارزانی رئیس وقت اقلیم کردستان آغاز شد.

با این حال، علیرغم دستیابی به توافقات متعدد و حتی زدیک شدن به اجرای آنها، همه این تلاش ها قبل از رسیدن به یک نتیجه موفق خنثی شده است.

جدیدترین و مهم ترین گفتگوهای وحدت میان کردها در سوریه توسط مظلوم کوبانی، فرمانده کل نیروهای سوریه دموکراتیک مورد حمایت آمریکا، پس از تصرف شهرهای مرزی راس العین و تل ابیض توسط ترکیه در سال 2019 آغاز شد.

هدف از کاهش تنش ها، به دست آوردن مشروعیت گسترده تر برای اداره خودگردان کردی در سوریه و ایجاد یک جبهه متحد در مذاکرات با دمشق بود.

این گفتگوها که توسط ایالات متحده نیز حمایت می شد، با موفقیت، چشم انداز سیاسی مشترک شورای میهنی کرد و حزب اتحاد دموکراتیک سوریه را ترسیم کرد.

با این حال، آنها در نهایت نتوانستند به توافق نهایی دست یابند. هر دو طرف، مثل همیشه یکدیگر را عامل این فروپاشی می دانند که نتیجه آن ایجاد تفرقه و تضعیف چشم‌انداز سیاسی کردهای سوریه بود.

اتهامات متقابل

شورای مینی کرد همواره حزب کارگران کردستان یا پ.ک.ک را -که گمان می رود با PYD ارتباط دارد- به تضعیف مذاکرات متهم کرده است اما اداره خودگردان کردی در سوریه، شورای میهنی کرد را به عقب نشینی از تعهدات خود تحت فشار ترکیه متهم کرده است.

احتمالا برحی از این اتهامات واقعی است زیرا شکست های مکرر این دو طیف را می توان به اختلافات داخلی بین عملگرایان و تندروها در هر جناح کرد سوریه نسبت داد.

عملگرایان که برای تضمین بقای خود، بیش از هر چیز دستیابی به توافق را در اولویت قرار می دهند، معمولاً در مراحل اولیه گفتگوهای وحدت را رهبری می کنند. با این حال، همواره تلاش های آنها توسط تندروها خنثی شده و هر گونه پیشرفت به سوی توافق را از مسیر خود خارج می کند.

این اختلافات داخلی همچنین مانع از ایجاد یک موضع واحد توسط اداه خودگردان و گروه های مخالف کرد آن در سوریه شده است.

در حالی که یک طیف- حزب اتحاد دموکراتیک سوریه- همچنان دشمن سرسخت ترکیه است و گروه دیگر- شورای میهنی کرد سوریه- به عنوان متحد این کشور تلقی می شود، آینده آنها به نتیجه مذاکرات در حال انجام بین آنکارا و دمشق بستگی دارد. اگر اردوغان و اسد موفق به یافتن زمینه مشترک شوند، هر دو به شدت متضرر خواهند شد.

اخیراً، دولت اقلیم کردستان به صورت محدود گذرگاه فیش‌خابور-سمالکا را بازگشایی کرده اما شکاف‌های مداوم درون کردها خطر بسته شدن مجدد آن را به همراه دارد.

به‌نظر می‌رسد کردهای سوریه به‌جای پیگیری فعالانه ایجاد اتحادهای جدید برای تقویت موقعیت ‌شان، دچار اختلافات داخلی شده‌ و تهدیدهای فزاینده‌ای را که تمام دستاوردهای واقعی آنها را به‌خطر می‌اندازد، نادیده می‌گیرند.

منبع: ماهنامه مجله