آیین زیارت و ارادت کُردهای خراسان به حضرت امام رضا(ع)/ سمیرا شرافتی نژاد

کُردهای خراسان از دیرباز در این استان سکونت داشته اند که در عهد شاه اسماعیل صفوی نیز تعدادی از کُردها از غرب کشور، به جمعیت کردهای خراسان ملحق شده اند تا در برابر ازبک ها و بیگانگان ایستادگی کنند.

کرد پرس-  کُردهای خراسان شیعه مذهب و از ارادتمندان ائمۀ اطهار هستند که نمود این ارادت را در ترانه های کردهای خراسان می توان مشاهده کرد آن گاه که یک کُرد خراسانی می گوید:

وەرە هەرنێ سەر ڤێ مەرزا

سۆند بخونێ ئیمام رەزا

تو دا مەکەڤ ژە ڤێ لەفزا

علاوه بر ترانه ها، جلوه های این ارادت را، در نامگذاری فرزندان، در برداشت محصول و نذرهای سالیانه برای آن حضرت می توان مشاهده کرد که در زیر به برخی موارد اشاره می شود:

نام گذاری فرزندان:

بسیاری از نام های کردهای خراسان به نام امام رضا(ع) گره خورده است. کُردها امام رضا(ع) را "آقای غریب" می نامند. اسامی رضا، غلامرضا، غریب رضا جزء پربسامدترین اسامی در بین کردهای خراسان هستند که این ارادت در قالب آن اسامی تبلور پیدا کرده است.

آیین برداشت محصول:

با برداشت محصول در بین کشاورزان کُرد خراسان، قبل از بردن گندم به خانه، ابتدا سهم کبوتران حرم را جدا می کنند و گندم را نذر کبوتران حرم می کنند. علاوه بر آن اولین آرد قبل از این که در خانه مصرف شود؛ در قالب فطیر تهیه می شود و وقتی راهی مشهد می شوند؛ آن را بین زوار تقسیم می کنند. این آیین متناسب با محصول متفاوت است.

آیین نذر:

با حاجت خواهی از حضرت امام رضا(ع) و برآورده شدن حاجات، هر سال نسبت به ادای نذرها اقدام می شود. معمولا علاوه بر نذورات نقدی، هر سال بره ای که از بدو تولد به نیت امام رضا(ع) نامگذاری شده است؛ بعد از دو یا سه ساله شدن نذر حضرت امام رضا(ع) می شود که در مشهد ذبح و بین زوار تقسیم می شود. علاوه بر آن شال هایی برای تبرک از روستاها به مشهد برده می شود تا با مالیدن آنها به ضریح، متبرک شود تا به نیت برخی افراد، گره های با پارچه سبز رنگ به ضریح پنجره فولاد بسته می شود. از سویی افرادی که به زیارت رفته اند برای اطرافیانشان از زیارت، نخود و کشمش، تسبیح و جانماز سوغات می آورند.

پخت غذای نذری:

به مناسبت شهادت امام رضا(ع) که با تغییر زمان ماه قمری، این مناسبت در فصول مختلف سال متغیر است، مراسم پخت غذای نذری مانند آبگوشت، حلیم، حلوا رایج است که آن را در روستا یا در مسیر زیارت بین زوار آن حضرت تقسیم می کنند.

شب شام غریبان در حرم:

بعد از زیارت حضرت امام رضا(ع) که همزمان با شهادت آن حضرت است؛ شب پس از شهادت آن حضرت، برای زوار سخت ترین شبی است که حرم را ترک کنند. آنها با نوحه خوانی و سینه زنی، یاد امام غریب را عزیز می دارند و روز بعد همزمان با اولین روز ربیع الاول، راهی دیارشان می شوند در حالی که عشق و ارادت به حضرت امام رضا(ع) در دل شان موج می زند.

بازگشت از زیارت:

وقتی زوار حضرت امام رضا(ع) که سعادت زیارت داشته اند از سفر باز می گردند؛ اهالی با اطلاع قبلی، تا یک کیلومتر  به استقبال آنها می روند و با دود کردن اسفند و چاووش خوانی از آنها استقبال می کنند و به صورت پیاده و دسته جمعی راهی روستا می شوند.

این ارادت کُردهای خراسان به حضرت امام رضا(ع) سالیان سال است که وجود دارد و هر سال باشکوه تر از قبل هم برگزار می شود که نمود آن همزمان با سی ماه صفر که شهادت امام رضا(ع) است پررنگ تر است.

کد خبر 2775002

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha