به گزارش کردپرس، بخش مهمی از موانع تبعیض آمیز در شهرها موانع فیزیکی و عدم مناسب سازی محیطی است که گروه بزرگی از شهروندان اعم از جانبازان ، معلولان ، سالمندان ، زنان باردار و .. را از حضور اجتماعی دور نگاه می دارد . از زمان تدوین اولین مجموعه ضوابط و مقررات شهر سازی و معماری برای معلولان و جانبازان در ایران سالها می گذرد، آنچه در طول این مدت طولانی کاملا مشخص و غیر قابل انکار است، ناکام بودن این دستورالعمل ها در مقام اجرا است.

در اغلب شهرها دسترسی معلولان به فضاهای شهری و ساختمان های عمومی نادیده گرفته شده و یا اصلا وجود ندارد و یا در حد رفع تکلیف به آن توجه می شود و مصداق آن رمپ هایی است که در کنار پله های ورودی یک ساختمان با شیب بیش از ۴۰ درصد احداث می گردد! یا عابر بانک هایی که دارای سکو و پله هستند!

 اصلاح محیط و تدارک وسایل حمل و نقل به طوری که افراد معلول قادر باشند آزادانه و بدون خطر در محیط پیرامون خود اعم از اماکن عمومی، معابر، محیط شهری و ساختمان های عمومی حرکت کنند و از تسهیلات محیطی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی با حفظ استقلال فردی لازم بهره مند شوند؛ در مجموع مناسب سازی خوانده می شود که امروزه در فضاهای عمومی و به ویژه بانک ها و ادارات و دستگاه های اجرایی به فراموشی سپرده شده است.

این مسئله در شهر مهاباد با برگزاری بی شمار و بی نتیجه جلسات ستاد مناسب سازی، که به صورت مکرر هم برگزار می شود تا کنون خروجی موفقی نداشته است و جالب اینکه در آخرین جلسه این ستاد مقرر شده اداراتی که فعلا امکان ایجاد زیرساخت های مناسب سازی را ندارند، مدیر آن اداره نزد متقاضی توانخواه رفته و درخواست او را بررسی کند چرا که فرد توانخواه(معلول) به دلیل شرایط زیرساختی و فضای نامناسب آن اداره نمی تواند در آنجا تردد داشته باشد!

در این جلسه ستاد مناسب سازی مهاباد نیز طبق روال جلسات پیشین! مقرر شد دستگاه های اجرایی نسبت به اختصاص بودجه لازم برای ایجاد زیرساخت تردد معلولان اهتمام داشته باشند. همچنین در این جلسه بر نظارت و بازرسی از ادارات و نحوه عملکرد آنان در این حوزه و مطابق به دستورالعمل های لازم تاکید و مقرر شد دستگاه های اجرایی اعتبار لازم برای ایجاد مناسب سازی را از اداره کل های خود پیگیری و نسبت به آن اقدام کنند. دستوری که مصوبه پایانی همه جلسات ستاد مناسب سازی از سال ها پیش تا کنون بوده و مشخص نیست این پیگیری برای کسب اعتبار دستگاه های اجرایی در مهاباد بعد از سال ها مطرح شدن، چرا هنوز به نتیجه نرسیده است؟!!

همچنانکه در خرداد ۱۴۰۳ نیز در جلسه مناسب سازی مهاباد مقرر شد دستگاه های اجرایی نسبت به اختصاص بودجه لازم برای ایجاد زیرساخت تردد معلولان اهتمام داشته باشند و همینظور  در اسفند ١٤٠٢ نیز حسن عباسی فرماندار ویژه مهاباد در جلسه ستاد مناسب سازی گفته بود: «کوتاهی دستگاه های اجرایی در ایجاد رمپ و تردد راحت اقشار معلول قابل قبول نیست و با مدیرانی که در این زمینه کوتاهی کنند برخورد خواهد شد».

فرماندار مهاباد همچنین در آن جلسه اسفند ماه، حتی از در نظر گیری اعتبارات لازم برای مناسب سازی پارک های شهر، پایانه ها و ادارات در شورای برنامه ریزی برای سال آینده یعنی سال ١٤٠٣  نیز خبر داده بود، اما در سال جاری نه تنها خبری از اعتبارات وعده داده شده نیست بلکه دوباره فرماندار مهاباد از «دستگاه های اجرایی درخواست کرده تا نسبت به اختصاص بودجه لازم برای ایجاد زیرساخت تردد معلولان اهتمام داشته باشند».

مرداد ماه امسال نیز حسن عباسی، در یکی از این جلسات مناسب سازی گفته بود: «ارگان‌ها و نهادهای دولتی باید نسبت به مناسب سازی فضای فیزیکی خود برای رفاه حال معلولان اقدام و اعتبارات لازم از ادارات کل خود پیگیری کنند. رعایت حقوق شهروندان و دسترسی به اموال عمومی باید برای تمامی شهروندان از جمله افراد معلول، نابینا و سالمندان درنظر گرفته شود و ادارات دولتی برای نیل به این امر باید نسبت به جذب اعتبارات از ادارات کل خود اقدام کنند».

با وجود تکرار درخواست های تکراری در جلسات ستاد مناسب سازی مهاباد اما، مدیران عزمی برای اجرای قوانین مناسب سازی ندارند و هر آنچه انجام شده از سر رفع تکلیف بوده است!

در همان جلسه مرداد ماه رییس اداره بهزیستی مهاباد نیز گفته بود: «قوانین و دستورالعمل های مرتبط با مناسب سازی و حمایت از معلولان در حد حرف باقی مانده و علی رغم پیگیری و تذکر زیاد، توجهی به آن نمی شود.اغلب اداره و دستگاه های اجرایی در آیتم های مختلف مناسب سازی هیچ امتیازی نگرفته و یا خیلی ضعیف عمل کرده اند». به گفته کریم محمدی: «در موارد انجام شده نیز اقدامات فنی و مورد تایید کارشناسان اداره نیست و برخی از رمپ ها به گونه ای طراحی شده که استفاده از آن برای معلولان خطرساز نیز خواهد بود و نشان می دهد این اقدامات ناچیز هم از روی اجبار و رفع تکلیف بوده است».

البته بنا به گفته رییس بهزیستی مهاباد؛ «مشکلات معلولان تنها مرتبط با دستگاه های اجرایی نیست و این افراد برای تردد در معابر شهری و استفاده از اماکن عمومی و امکانات عمومی از جمله پارکینگ، مراکز درمانی، پارک و سیستم حمل و نقل شهری نیز دچار مشکل هستند».

 مناسب سازی پارک ها، سرویس های بهداشتی، مراکز درمانی،  اماکن شهری و دسترسی به بانک ها و ادارات سال هاست مطالبات مددجویان بوده، اما آنچه در عمل انجام شده، تنها برگزاری جلسات بوده و خبری از تامین امنیت و مناسب سازی ادارات و معابر و فضاهای عمومی شهری در مهاباد نیست.

علیرغم همه هشدارها متاسفانه تا کنون ضرب الاجلی قانونی جهت اجرایی شدن قانون حمایت از حقوق معلولان در مهاباد صورت نگرفته و  تکرار مصوبات بی نتیجه تنها خروجی جلسات متعدد ستاد مناسب سازی شهری در مهاباد بوده است.

هم‌اکنون از جمعیت ۲۶۰ هزار نفری مهاباد، بیش از ٤ هزار نفر دارای پرونده معلولیت در بهزیستی هستند و در واقع می توان گفت؛ فضای شهری و اداری در مهاباد برای هزاران نفر نامناسب و فاقد استانداردهای لازم است/.