به گزارش کردپرس، مگان بودت روزنامه‌نگار آمریکایی، بر اساس برخی اطلاعات نظامی که به دست آورده، فاش کرد که ژنرال‌ها و نیروهای نظامی ارشدی که در کودتای 12 سپتامبر ترکیه شرکت داشتند، در ایالات متحده آمریکا آموزش دیده‌ بودند.

بر اساس اطلاعات منتشر شده در سایت مدیوم، به نقل از سایت دیده بان نظارت بر کمک های امنیتی (Security Assistance Monitor) پنج ژنرال و نیروی نظامی ارشد که در نقض حقوق بشر در جریان کودتای 12 سپتامبر نقش داشتند، همچنین خلوصی آکار وزیر دفاع ترکیه که دستور عملیات در گری سپی و سرکانی را در سال 2019 در کردستان سوریه صادر کرد در آمریکا آموزش دیده اند. بر اساس این گزارش آکار به طور ویژه در ایالات متحده آموزش دیده است. در اسناد منتشر شده آمده است که ترکیه از یک برنامه نظامی موسوم به آموزش و پرورش نظامی بین المللی (IMET) بیشترین بهره را برده است.

بنا بر گزارش منتشر شده از بودت، «تعدادی از مقامات ترکیه ای که در کودتای نظامی سال 1980 این کشور و حمله سال 2019 به شمال سوریه - که هر دو به طور سیستماتیک منجر به نقض جدی حقوق بشر شدند- شرکت کرده بودند، با شرکت در دوره آموزشی نظامی و امنیتی IMET در ایالات متحده آموزش دیده اند.» بر اساس این اسناد، برنامه آموزشی مذکور برای آموزش حرفه ای نیروهای نظامی کشورهای خارجی در ایالات متحده آمریکا هزینه می کند.

بر اساس داده های ارائه شده توسط سایت دیده بان نظارت بر کمک های امنیتی، ترکیه کشوری است که بیشترین بهره را از بودجه IMET در سراسر جهان برده است. بر اساس این گزارش‌ها، از سال 2000 تا 2021، این کشور در مجموع 61 میلیون و 642 هزار دلار کمک IMET دریافت کرده است که دومین رقم بالاتر از هر کشوری در جهان است. داده‌های این سایت همچنین نشان می‌دهد که کمک IMET یکی از بزرگترین منابع کمک های امنیتی ارائه شده توسط ایالات متحده به ترکیه در مقایسه با ارزش سایر برنامه‌های کمکی امنیتی است که ترکیه دریافت کرده است.

این خبر با اشاره به اینکه «همه کسانی که در ایالات متحده آموزش نظامی دیده اند، سابقه نقض حقوق بشر را دارند»، گفته است: «تحقیقات نشان داده است که افسرانی که توسط IMET آموزش دیده اند به نقض حقوق بشر در کشورهای خود ادامه می دهند. ترکیه تاکنون از تن دادن به چنین تحقیق دقیقی اجتناب کرده است، اما شواهد نشان می دهد که همین الگو ممکن است در ترکیه نیز تکرار شده باشد.»

در ادامه این خبر آمده است: «رونالد اسپیرز سفیر وقت آمریکا در ترکیه در سال 1979 در یادداشتی دیپلماتیک که در آن اقامه دعوی قضائی درباره افزایش کمک‌های IMET به ترکیه را پیش بینی کرده بود، از بسیاری از مقامات بلندپایه ترکیه نام برد که تحت نظارت IMET در ایالات متحده آموزش دیده بودند. اسپیرز این افراد را به عنوان «افرادی که نماینده "هسته ای" از پرسنل هستند که در کنار آموزش و دکترین نظامی این کشور به طور گسترده تحت تأثیرات جامعه آمریکا قرار گرفته اند» تعریف کرد.»

از جمله اعضای این "هسته" طرفدار آمریکا، ژنرال نجدت اوروگ، فرمانده ارتش یکم ترکیه، ژنرال صلاح الدین دمیرچی اوغلو فرمانده ارتش سوم، سرتیپ بدرالدین دمیرل، ژنرال تحسین شاهین کایا فرمانده نیروی هوایی ترکیه، و دریاسالار نژاد (نجات) تومر فرمانده نیروی دریایی ترکیه هستند.

این افراد قرار بود کمتر از یک سال پس از آموزش نظامی در آمریکا، یک رژیم نظامی سرکوبگر ایجاد کنند که دولت غیرنظامی منتخب کشور را سرنگون می کرد و مخالفان سیاسی و اقلیت‌های قومی را به طرز بسیار خشونت باری سرکوب می کرد. ژنرال شاهین کایا و دریاسالار تومر از رهبران کودتای نظامی 12 سپتامبر 1980 و سپس از اعضای شورای امنیت ملی بودند که به مدت سه سال بر اساس همین فرمان (KHK/قرارنامه ای که حکم قانون را دارد) کشور را اداره کرد.

در این مقاله با بیان این که «آنها در آمریکا آموزش دیده اند و در ترکیه جنایت کرده اند» آمده است: «ژنرال اوروگ پس از کودتا مسئول فرماندهی حکومت نظامی استانبول بود. اوروگ در سال 1983 رئیس ستاد کل ارتش شد و تا سال 1987 در این سمت باقی ماند. ژنرال دمیرل پس از کودتا فرماندهی حکومت نظامی را در استان های قونیه، نیغده، قیصریه، نوشهر، کرشهر و یوزگات بر عهده داشت. ژنرال دمیرچی اوغلو فرماندهی حکومت نظامی را در استان های ارزنجان، گوموش خانه، گیرسون، ترابزون، ریزه، اردو، سیواس، توکات، آماسیا، چوروم، سامسون و سینوپ بر عهده داشت.»

کودتای 1980 ترکیه نسبت به دیگر کودتاهای جناح راستی انجام شده توسط ارتش های تحت حمایت ایالات متحده و ارتش های آموزش دیده توسط ایالات متحده در طول جنگ سرد، سر و صدای کمتری داشت؛ اما منجر به آغاز روند مشابهی از اعمال خشونت و سرکوب شد. پارلمان منتخب و احزاب سیاسی کشور منحل شدند. تشکل‌های صنفی و غیردولتی غیرقانونی اعلام شدند و انتشار روزنامه‌ها ممنوع شد. بیش از نیم میلیون نفر به اتهامات سیاسی بازداشت شدند. شکنجه سیستماتیکی در زندان ها به راه افتاد و صدها تن در زندان ها جان خود را از دست دادند.

کردها که حدود 20 درصد از جمعیت ترکیه را تشکیل می دادند و بیشترشان در شرق و جنوب شرقی این کشور زندگی می کردند، شاید بیشترین آسیب را از این کودتا دیدند. کردها پیشتر در طول دهه‌های 1920 و 1930 در معرض یکسان سازی اجباری (آسیمیلاسیون) و پاکسازی قومی آشکار بودند. قانون اساسی سال 1982 که توسط ارتش ترکیه نوشته شد و هنوز هم در حال اجرا است، وجود سایر اقوام را که هزاران سال آناتولی را وطن خود می دانستند انکار کرد و تأکید کرد که هر شهروند ترکیه یک ترک است. امروز کردها هنوز هم ممکن است به خاطر سخن گفتن به زبان مادری خود در خیابان زندانی یا کشته و مجروح شوند.

در این گزارش با تاکید بر پرونده قضائی 12 سپتامبر علیه ژنرال شاهین کایا و سایر متهمان سال 2012 آمده است: «پس از این که ژنرال شاهین کایا به دلیل نقشش در کودتای 2012 محاکمه شد، دیده بان حقوق بشر اعلام کرد که "کودتای 1980 دموکراسی را از مسیر خود خارج کرده است و ترکیه هنوز هم به همان ترتیب با از بین بردن آزادی‌ها، حقوق بشر را نقض می کند." دیده بان حقوق بشر از دادگاه خواست تا عدالت را درباره اعمالی -که می‌توان آنها را به عنوان جنایات علیه بشریت تعریف کرد- اجرا کند؛ اعمالی مانند شکنجه‌های دسته جمعی، مرگ‌ افراد در بازداشتگاه ها، و...»

این گروه همچنین از دادستان های ترکیه خواست تا درباره شبکه بزرگی از نیروهای نظامی، پلیس، مقامات دولتی و پزشکان که در اعمال سیستماتیک شکنجه و کشتار دست داشته اند تحقیق کنند.

این گزارش با تاکید بر اینکه کسانی که نقش مهمی در بی ثبات کردن ترکیه همچنین سیاست های مخرب این کشور، داشته اند، در دوره IMET آموزش دیده اند، خاطرنشان کرد: «نام خلوصی آکار در فهرستی از فارغ التحصیلان IMET است، که «مناصب مهمی» را در کشورهای خود بر عهده دارند. در فهرست منتشر شده که اسامی آنها تغییر کرده است، نامی وجود دارد که عناوین و دوره مسئولیت و وظایف آن با سابقه آکار مطابقت دارد. این فهرست نشان می دهد که آکار بین ژانویه تا ژوئن 1987 توسط IMET در ایالات متحده آموزش حرفه ای دریافت کرده است.»

کد دوره درسی P171014 در این لیست مربوط به دوره ای است که از سال 1998 در دانشکده ای نظامی با عنوان «دانشکده افسران متحد/مشترک» شناخته می شود و اکنون در وب سایت DSCA به عنوان «دانشکده جنگ ترکیبی/جنگ مشترک» (Joint/Combined Staff Officer School) شناخته می شود.

آکار در سال 2018 وزیر دفاع ترکیه شد و تا به امروز این سمت را بر عهده دارد. ترکیه در اکتبر سال 2019، شهرهای گری سپی و سرکانی در شمال سوریه را در حمله به نیروهای کرد که پیشتاز مبارزه با داعش بودند، اشغال کرد. در این زمان آکار یکی از چندین مقام ترکیه ای بود که توسط ایالات متحده به دلیل «اقداماتی که جان بیگناهان را به خطر می اندازد» و «بی ثبات کردن منطقه» و «تضعیف کارزار مبارزه علیه داعش» تحریم شد.

بر اساس اطلاعات این گزارش، عفو بین‌الملل در مورد تهاجم سال 2019 گفته است: «نیروهای ارتش ترکیه و نیروهای تحت امر آن در جریان حمله به سوریه زندگی غیرنظامیان را با اعمال تخلفات جدی و جنایات جنگی -از جمله قتل ها و عملیات غیرقانونی که منجر به مرگ و مجروح شدن بسیاری از غیر نظامیان شد - نابود کردند.»

سازمان ملل همچنین از شرایط وخیم نقض حقوق بشر در مناطق تحت اشغال ترکیه در شمال سوریه، از جمله مناطقی که در اکتبر 2019 به اشغال این کشور در آمده بودند، انتقاد کرد.

همانطور که منابع معتبر آمریکایی این موضوع را تأیید کرده اند، اگر نیروهای نظامی ارتش ترکیه که در بالاترین سطوح دولتی خدمت می کنند و در اقدامات جدی ضد دموکراتیک و نقض سیستماتیک حقوق بشر دست داشته اند، در دوره IMET در ایالات متحده آموزش دیده و تحت تأثیر آن باشند، تحقیقات قضائی دقیق درباره مناصب عالی در این کشور ضرورت پیدا می کند.

روزنامه نگار آمریکایی در پایان گزارش گفته است که «مردم ترکیه، مردم شمال و شرق سوریه و مردم آمریکا حق دارند حقیقت را درباره تأثیر کمک های نظامی IMET به ترکیه بدانند. سیاست گذاران ایالات متحده باید آینده این دوره آموزشی را بر این اساس برنامه ریزی کنند.»

منابع: سایت خبری-تحلیلی مدیوم و ترجمه ترکی این گزارش در سایت خبرگزاری مزوپوتامیا