به گزارش خبرنگار کردپرس، داستان ماسک؛ داستانی 5 ماهه از زمان شیوع کرونا در ایران است. از زمانی که وزارت بهداشت اعلام کرد؛ «لازم نیست همه مردم ماسک بزنند، بلکه ماسک برای استفاده کادر درمانی در بیمارستان است».

اما بعد از 5 ماه به نقطه آغاز بازگشتیم و اینبار وزارت بهداشت اعلام کرد؛ «همه ماسک بزنید». حتی گفته شد؛ «استفاده از ماسک مهمتر از نوع ماسک است، فقط خواهشا ماسک بزنید».

این روزها کرونا در کل کشور و به ویژه در آذربایجان غربی روندی صعودی و فزاینده به خود گرفته و نگرانی ها را افزایش داده است. تا کنون 515 نفر در آذربایجان غربی جان باخته اند و سن ابتلا ، بستری و مرگ و میر هم پایین آمده است.

تمامی یافته های اولیه مبنی بر درصد بالای ابتلای سالمندان و افراد دارای بیماری های زمینه ایی باطل شد، چرا که جوان ترین فوتی در آذربایجان غربی بر اثر ابتلا به کرونا تنها 22 سال داشت و فاقد بیماری زمینه ایی بود.

ظرفیت تخت بیمارستان های آذربایجان غربی در حال پر شدن است و رییس دانشگاه علوم پزشکی استان از احتمال دایر کردن بیمارستان های صحرایی خبر می دهد.

ماسک، یگانه ابزار مقابله با کرونا

ماسک هم که جدا، داستانش با همه فرق می کند و حالا یگانه ابزار مقابله با کرونا شده است. بیماری ناشناخته است و زمان می برد تا تحقیقات علمی در خصوص آن کامل شود.

15 تیرماه، اولین روز استفاده اجباری از ماسک در ایران بود و اکنون دولت قصد دارد برای عدم استفاده از ماسک در اماکن عمومی جریمه هم تعیین کند. سخنگوی دولت در این خصوص گفت: «اقدامات قضایی در قبال عدم استفاده از ماسک در ستاد مقابله با کرونا در دست پیگیری است».

رییس جمهور نیز در همین خصوص بیان کرد: «در صورت استفاده نکردن از ماسک خدمات دولتي ارائه نخواهد شد و کارمنداني که از 15 تير از ماسک استفاده نکنند، غايب محسوب مي شوند و از محل کار هم خارج خواهند شد».

ولی اجراي طرح اجباري شدن استفاده از ماسک اما و اگرهایی هم دارد. کالایی که از ابتدای شیوع کرونا تا کنون کم یاب بوده و یا در صورت پیدا شدن با افزایش قیمت رو به رو شده است.

نبود زیر ساخت های تولید، احتکار و قاچاق ماسک در ایران

در روزهای پایانی سال گذشته، سازمان غذا و دارو، فروش ماسک در داروخانه ها را تا اطلاع ثانوی ممنوع کرد، به گفته این سازمان؛ وضعیت زیرساخت‌های تولید، کفاف مصرف را نمی‌دهد و کشفیات احتکار وسایل بهداشتی نیز برای مصارف بیمارستان‌ها توزیع می‌شود.

در آن روزهای پایایی سال 98، موارد متعددی از کالاهای بهداشتی احتکار شده از جمله ماسک در آذربایجان غربی کشف و ضبط می شد به نحوی که در تنها در اسفند ماه در هزار مورد بازرسی از مراکز توزیع و فروش اقلام پیشگیری از کرونا، در مجموع 109 هزار و 945 عدد انواع ماسک کشف شد، اما جملگی در اختیار مراکز درمانی قرار می گرفت.

در آن آشفته بازار کرونا، سودجویان تعداد بسيار زيادی ماسك را از دلال‌ها با قيمت‌های بسيار بيشتر خريداری كرده و به خارج از كشور مي‌فرستادند .این موضوع حتی سبب کمیاب شدن ماسک و عدم عرضه آن به شهروندان در برخی فروشگاه های فروش وسایل بهداشتی شد.

در نتیجه بسیاری از داروخانه ها از فروش آن امتناع می کردند، فعالان حوزه سلامت در آن زمان بیان کردند؛ اگر مسئولان ذی‌ربط بتوانند به کمبود احتکار و انحصار موجود در این زمینه پایان دهند و ماسک را به قیمت واقعی در اختیار داروخانه ها بگذارند، داروخانه ها به کمپین تحویل رایگان ماسک می پیوندند.

اینبار مسئولین اخباری مبنی بر توزیع مقادیر زیادی ماسک در سطح داروخانه ها، اعلام می کردند اما این موضوع اغلب از سوی متصدیان و مسئولان داروخانه ها تکذیب می شد.

موضوع تا قاچاق ماسک هم بالا گرفت و داستان این کالای بهداشتی را پیچیده تر کرد.

اواخر سال 98؛ کمبود ماسک و اولویت استفاده با کادر درمانی

مشکل کمبود ماسک تنها در سطح داروخانه ها نبود بلکه اولویت اول با تامین کمبود این کالای بهداشتی در مراکز درمانی و بیمارستان ها بود. از این رو اقلام گسترده ایی از ماسک های احتکار و یا قاچاق شده که توسط عوامل انتظامی توقیف می شدند بلافاصله در سطح مراکز درمانی توزیع می شد، ولی داروخانه ها همچنان با کمبود این کالا رو به رو بودند.

از این روی در هفته اول فروردین ماه سازمان فنی حرفه ایی استان دست به کار شد و مدیرکل فنی و حرفه ای آذربایجان غربی از تولید روزانه ۲۴۰۰ ماسک تنفسی بهداشتی توسط این سازمان در آذربایجان غربی خبر داد و داد و گفت: در بخش خصوصی نیز روزانه بیش از ۱۱ هزار ماسک تولید می‌شود.

کارگاه‌های صنایع دستی سطح استان نیز به همت هنرمندان این عرصه با تغییر کاربری روزانه 10 هزار عدد ماسک تولید می کردند اما آذربایجان غربی همچنان با کمبود ماسک روبه رو بود.

در نتیجه در پی کمبود ماسک در آذربایجان غربی معاون اقتصادی استاندار از شیوه تهاتر سایر کالاهای بهداشتی با دیگر استان های کشور جهت دریافت ماسک خبر داد.

اوایل اردیبهشت ماه بود که حدود 600 هزار عدد ماسک از سایر استانها وارد آذربایجان غربی شد و با واردات این تعداد ماسک و توزیع تدریجی آن در داروخانه های استان مسئولین امیدوار بودند، بخشی از نیازهای مردم به ماسک تامین و ثبات نسبی این کالا در بازار شکل بگیرد.

ممنوعیت صادرات ماسک پنج ماه بعد از شیوع کرونا

خرداد ماه، معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار آذربایجان غربی با اشاره به تولید روزانه 150 هزار عدد ماسک در استان گفت: این استان در تولید محصولات سلامت محور به ثبات نسبی رسیده و لازم است تولید اقلام بهداشتی را به حالت اشباع برساند.

اکنون در اواسط تیر ماه، که آذربایجان غربی در وضعیت قرمز کرونا قرار دارد و در برخی از روزها در موارد بستری روزانه از کل کشور هم جلو می زند، تولید روزانه ماسک به ۹۵ هزار عدد در روز کاهش یافته است.

به گفته رئیس اداره امور اصناف سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان‌غربی؛ ۱۷ واحد تولیدی لوازم بهداشتی، روزانه 95 هزار عدد ماسک تولید می کنند و در حال حاضر مشکلی در زمینه تولید ماسک وجود ندارد و مشکل تأمین پارچه نیز بررسی شده و در حال رفع شدن است.

وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز روز گذشته اعلام کرد: با توجه به مصوبه الزم استفاده از ماسک در کشور و با توجه به شرایط قرمز برخی از استان ها، طبق مصوبه کارگروه، فعلا صادرات انواع ماسک به خارج از کشور ممنوع است.

رئیس مرکز اصناف و بازرگانان وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز میزان تولید ماسک در کشور را متناسب با شرایط فعلی کشور برشمرد و گفت: از تولید کنندگان انتظار می رود که مطابق نرخ مصوب، جهت رفاه عموم مردم ایران، ماسک استاندارد را در اختیار شبکه های توزیع در کشور قرار دهند.

خرید روزانه ماسک برای مردم کفاف نمی دهد/ ماسک های خانگی بدوزید

هر چند در ماه های اخیر خبری از کشفیات ماسک های احتکار شده نیست و ماسک های پزشکی، ماسک های جراحی و انواع دیگر با قیمت های مختلف و گزاف در بازار موجود است و اکنون بازار ماسک از تب و تاب روزهای اول سال فاصله گرفته است. اما باز هم خرید این ماسک های یکبار مصرف با شرایط اقتصادی مردم همخوانی ندارد.

با گذشت 5 ماه از شیوع کرونا در ایران، یگانه ابزار مقابله با این بیماری ویروسی "ماسک" شناخته شده است، مسئولان راهکار نبود و یا گرانی ماسک را دوختن ماسک های خانگی اعلام کرده اند، ماسک هایی پارچه ایی که قابل شست و شو و اتو کردن باشد.

وزارت بهداشت اعلام کرد؛ پوشیدن ماسکی که خود شهروندان هم دوخته باشند هم جلوی انتشار قطره‌ها را به وسیله سرفه و عطسه می‌گیرد و بنابراین کمکی است برای حفاظت از دیگران در برابر ویروس.

در اقدامی دیگر سازمان غذا و دارو در آموزش نحوه دوخت ماسک بیان کرده است؛ بهتر است در تولید ماسک های پارچه ایی خانگی آنها را 3 لایه بدوزید؛ یک لایه خارجی از پارچه ضد آب، لایه خارجی از پارچه جاذبه آب و لایه وسط پارچه ی فیلتر دار باشد!

موردی پیشنهادی سازمان غذا و دارو برای تهیه ماسک خانگی عجیب و غریب است. تهیه همین موارد برای عده زیادی از مردم سخت است و گرفتاری های اقتصادیشان اجازه تهیه و تولید چنین ماسک هایی با دوخت حرفه ایی را نمی دهد.

در هر حال ماسک در 5 ماه اخیر داستانی پر تلاطم داشت و اکنون با اهمیت یافتن این کالای بهداشتی در مقابله با کرونا و اجباری شدن استفاده از آن برای عموم مردم، گمان می رود ماسک های دوخت خانگی به دلیل ارزان بودن و در دسترس بودن ارجحیت یابند، ماسک هایی که مشخص نیست تا چه حد استاندارد های پیشگیری از شیوع کرونا را داشته باشد!

گزارش/ تانیا شعفی