اقدامات اخیر آمریکا در کردستان سوریه به نوعی در حال پیشروی است که چنین به نظر می رسد آمریکا گامی جدی در شناسایی و مشروعیت بخشی به سیستم مدیریت خودگردان شمال و شرق سوریه برداشته و اقدامات مهمی در این خصوص انجام داده است. میانجی گری آمریکا در مذاکرات کرد – کرد کردستان سوریه برای ایجاد یک توافق جمعی، گفتگو سناتور لیندسی گراهام از برجسته ترین سناتورهای جمهوری خواه آمریکا با مظلوم کوبانی فرمانده کل نیروهای ارتش دموکراتیک سوریه، قرارداد نفتی ارتش دموکراتیک سوریه با یک شرکت آمریکایی و سفر هیئت بلند پایه وزارت امور خارجه آمریکا به کوه قندیل و گفتگو با شورای رهبری PKK تحولات مهمی است که ارتباط مستقیمی با یکدیگر و زمینه سازی برای ایجاد ساختاری مشروع در کردستان سوریه دارد.

آمریکا به خوبی می داند که اولین و مهمترین گام در معرفی مدیریت خودگردان شمال و شرق سوریه به عنوان یک ساختار مشروع در کردستان سوریه جدا کردن کامل این ساختار از حزب کارگران کردستانی (PKK) است که در جوامع بین المللی به عنوان گروه تروریستی شناخته می شود. دانستن YPG به عنوان شاخه سوری PKK در کردستان سوریه پاشنه آشیلی است که ترکیه همواره از آن به عنوان حمله به مناطق کردستان سوریه استفاده کرده و این حملات را در جوامع بین المللی به عنوان مبارزه با یکی از شاخه های گروه تروریستی توجیه می کند. از همین رو اولین و مهمترین گام قطع هر گونه ارتباط مستقیم و غیر مستقیم این ساختار با PKK است. موضوعی که به احتمال بسیار زیادی در صدر گفتگوهای هیئت اعزامی آمریکا به کوه قندیل قرار داشت.

مسئله مهمی که در بحبوحه تمامی این تحولات به وجود آمده است مواضع آنکارا و دمشق در خصوص این تحولات بود. مواضعی که به شدت اشتراک در آن دیده می شود. وزارت امور خارجه سوریه و ترکیه به فاصله کمتر از چند ساعت با یکدیگر طی انتشار بیانیه هایی قرارداد نفتی ارتش دموکراتیک سوریه با شرکت آمریکایی را محکوم کرده و آن را نقض آشکار حقوق بین المللی، تمامیت و حاکمیت سوریه اعلام کردند.

در چند سال اخیر کمتر تحولی در سوریه تا این اندازه مواضع مشترک آنکارا و دمشق را دربرداشت. از همین رو، در خصوص مسئله کردستان سوریه و اقداماتی که آمریکا در کردستان سوریه انجام می دهد آنکارا و دمشق تهدیدی مشترک علیه خود احساس می کنند. بنابراین با توجه به تحولات چند روز اخیر این سوال مطرح می شود که آیا اقدامات آمریکا در کردستان سوریه می تواند آنکارا و دمشق را به یکدیگر نزدیک کند؟

قبل از هر چیزی باید اعلام کرد که بحران سوریه یک بحران چند لایه ای است که در یک زمین واحد اتفاق نمی افتد. بازیگران درگیر در بحران سوریه در موضوعات بسیار متنوعی با یکدیگر درگیر هستند که نمی توان به راحتی اعلام کرد مواضع مشترک در یک موضوع می تواند باعث نزدیکی دو بازیگر به یکدیگر در بحران سوریه شود. آنکارا و دمشق نیز از این قاعده مستثنی نیستند و این دو بازیگر قبل از رسیدن به یک اتفاق نظر در خصوص کردستان سوریه و مسئله خودگردانی شمال و شرق سوریه بایستی کلاف سردرگم ادلب را حل و فصل کنند. این یک واقعیت است، تا زمانی که ترکیه و سوریه نتوانسته اند بر سر ادلب به یک توافق دست پیدا کنند نخواهند توانست پیرامون مسائل دیگر نیز به جمع بندی مشترک دست پیدا کنند. ولی تحولات به نوعی در جریان است که هم دمشق و هم آنکارا بیش از هر زمان دیگری نیاز به این نزدیکی دارند. دمشق به تنهایی نخواهد توانست رو در روی ارتش دموکراتیک سوریه قرار بگیرد که این روزها حمایت کامل آمریکا را کسب کرده است. از همین رو، اگر قرار به مبارزه دولت مرکزی سوریه با مدیریت خودگردان باشد، در این مبارزه به شدت به ترکیه نیاز خواهد داشت. از طرف دیگر نیز ترکیه در سوریه و مدیترانه شرقی با مشکلات بسیار زیادی روبه رو شده است. در پیش بودن یکی از حساس ترین انتخابات تاریخ جمهوری ترکیه و نیاز حاکمیت سیاسی این کشور به سر و سامان دادن سیاست خارجی، ترکیه را بیشتر از هر زمان دیگر مساعد نزدیک شدن به دمشق کرده است. دمشق در شرایط کنونی می تواند یکی از بهترین متفق های ترکیه در مدیترانه شرقی باشد تا این کشور را از انزوا در برابر یونان و متحدهایش بیرون بکشد. از طرف دیگر، زمانی که اهمیت ادلب با کردستان سوریه را برای ترکیه در کفه ترازو قرار دهیم بی شک کردستان سوریه سنگینی خواهد کرد. ترکیه به هیچ عنوان خواستار ایجاد یک سیستمی مشابه با سیستم اقلیم کردستان در مرزهای جنوبی خود نبوده و اگر قرار باشد یکی از دو حاکمیت را بپذیرد بدون شک حاکمیت دولت مرکزی را در مرزهای جنوبی خود ترجیح خواهد داد.

از همین رو، می توان نتیجه گرفت که آمریکا هر اندازه گام های رو به جلویی در ایجاد مشروعیت بخشی برای مدیریت خودگردان شمال و شرق سوریه در کردستان سوریه بردارد، زمینه را برای نزدیکی آنکارا و دمشق به یکدیگر آماده تر خواهد کرد.

خبرگزاری کردپرس/سرویس ترکیه