به گزارش خبرگزاری کردپرس، نهال جشنواره شعر کردی منال در استان ایلام که توسط «عمران خودآموز» زمانی که معاون فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی این استان بود، ایده پردازی و به همت سایر دوستان کاشته شد و به بار نشست و الان درختی 8 ساله است.

این جشنواره، به صورت دوسالانه برگزار شده و با بررسی های کیفی و کمی، هر دوره نسبت به دوره ی قبل روندی رو به تکامل و رشد داشته و این اتفاق بزرگی است که شعله ی جشنواره ای در غرب کشور بعد از ۸ سال هم چنان پابرجا و روشن بماند. بررسی دلایل روشن ماندن این شعله، مقال این یادداشت نیست، اما می توان مهم ترین دلیل آن، غنا، استواری و استحکام و قوت تاریخی زبان و فرهنگ کردی دانست که در اعماق روح و روان و جان ما کردها ریشه دوانده و فارغ از هر زنده باد و مرده باد در کنار زبان رسمی و معیار فارسی، دل در توسعه و بالندگی همه جانبه ی آن داریم.

فرهنگ و هنر و ادب و زبان و گویش ها و لهجه های کردی، میراثی بزرگ و سرمایه ای معنوی است که همه ی ما برای پاسداشت و مراقبت از آن، وظیفه‌ای غایی و تاریخی داریم.

ایران عزیز اسلامی، رنگین کمانی زیبا از زبان ها، اقوام، فرهنگ ها با تنوع گویش ها و خرده فرهنگ هاست که در زیر آسمان فرهنگ ملی و مذهبی، موجب تحول و پویایی و «رشد» و بالندگی فرهنگی در طول تاریخ شده است.

با بررسی جشنواره ها، سوگواره ها و مسابقات و حتی جوایز ادبی در سطوح استانی و منطقه ای و گاه کشوری که برگزارشده، عدم مداومت و ماندگاریِ زمانی یکی از چالش ها و دغدغه هایی بوده که برگزارکنندگان با آن روبه رو بوده اند و اغلب این چراغ افروزی ها بعد از مدتی کوتاه، متاسفانه بی فروغ شده و تتها خاطرات و آثاری از آن ها بر جا مانده اند.

البته معدود جشنواره هایی هم خوشبختانه تاکنون سرپا مانده و گاه با وقفه های کوتاه دوباره به کار و اهداف خود پرداخته اند. مثلاً «جشنواره داستان بانه» در استان کردستان که خوشبختانه در ادبیات داستانی، جریان سازی نموده و در توسعه ی هنر داستان نویسی به زبان های فارسی و کردی، نقش آفرین بوده است.

درخت جشنواره شعر منال برخاسته از این خاک پر برکت و خیرمند است که در حال تبدیل شدن به برندی در حوزه ی جغرافیایی با محوریت استان ایلام (شهر ایوان) است. این جشنواره در دوره ی اخیر نسبت به دوره های قبلی با اقبال عمومی مخاطبان رو به رو شد.

شورای سیاستگذاری جشنواره با درک و احساس امکان مشارکت همگانی، با افزودن بخش فرهنگی «شعرخوانی کودکان» به عنوان بخش جنبی و با توجه به امکان سنجی گسترش و همه گیر شدن فضای مجازی، امکان مشارکت خانواده ها و کودکان و نوجوانان کردتبار با گویش ها و لهجه های زیر مجموعه ی زبان کردی عملاً جشنواره را به میان خانواده ها برد و شرکت در این بخش به عنوان یک فضیلت مطرح شد و به حساب آمد. کودکان ۲ ساله و نوجوانان ۱۳ ساله که گاه بیش از ۸ کلیپ ارسال می کردند؛ نشان از اشتیاقی باورپذیر و جریان موفق فرهنگی جشنواره شعر منال است که شاهد پویایی و تحرک و استقبال از آن بودیم. مشارکت والدین و تشویق و ترغیب کودکان و نوجوانان به مشارکت در بخش شعرخوانی و افزایش سطح کمی، عملاً موجب شد تا شورای سیاستگذاری با برگزاری جلسه و هم اندیشی با داوران، به بررسی نحوه ی داوری و ارزیابی آثار این بخش، بپردازد که با هدف تشویق کودکان و نوجوانان به هنر صحیح خوانی اشعار و پرهیز از نهادینه کردن روحیه ی رقابت منفی در میان کودکان و نوجوانان، با رعایت اصول روان شناسانه و افزایش روحیه ی مشارکت فردی و تقویت التذاذ هنری در میان جوامع هدف، تصمیم بر آن شد تا شورا تمام 277 کودک و نوجوان شرکت کننده را برگزیده اعلام و با اهدا و ارسال سپاسنامه و جوایز فرهنگی، از آنان تقدیر نماید. این حرکت فرهنگی و تربیتی، مورد استقبال روان شناسان و تلاشگران عرصه ی فعالیت های فرهنگی، هنری و ادبی برای کودکان و نوجوانان و اولیای تربیتی قرارگرفت.

نکته ی دیگر آن که شیوع ویروس کرونا و خانه نشینی و قرنطینه ی خانگی، خود نیز بر مشارکت حداکثری مخاطبان افزود که دستیابی به یکی از اهداف کلان شورا نیز میسر نمود تا فرصتی برای بهینه کردن خانه نشینی کودکان و نوجوانان و بهره گیری صحیح و هدف مند از ابزار و امکانات مجازی به وجود بیاورد.

آثار دریافتی به دبیرخانه جشنواره، که انصافاً یکی از کمیته های پرکار و فعال بود و شبانه روز آثار را از مخاطبان دریافت می کرد و در کانال بارگزاری و کدگذاری و برای داوری آماده می کرد؛ شورای محترم داوری، با ارزیابی دقیق و منصفانه و آگاهانه و بدون جانبداری، منتخبان این دوره را شناسایی نمود.

آثار کمی در هر جشنواره، خود ملاکی مهم و معتبر برای ارزشیابی کارشناسی و تحلیل های علمی است که میزان توفیق یا عدم توفیق آن را نشان می دهد. دریافت بیش از ۵۰۰ اثر شعر کردی کودک از شاعران بزرگسال و نوجوان، خود نوید خوبی از آفرینش آثار ادبی در این ژانر است و دریافت بیش از هزار کلیپ شعرخوانی از کودکان و نوجوانان، یک رکورد جدی است.

بخش طراحی پوستر در این دوره خیلی مورد استقبال جامعه ی هدف قرار نگرفت. هرچند با وجود تلاش وافر اعضای شورا و تلاش های کمیته ی اطلاع رسانی به انجمن ها، گروه ها، تشکل ها و افراد حقیقی تنها ۱۰ اثر به این بخش رسید، البته قرار نیست که تمام بخش‌های یک جشنواره روندی ایده آل طی کند و بر مدار قوت باشد، اما سکوت معنادار هنرمندان، تصویرگران و طراحان پوستر در استان های ایلام و کرمانشاه و پرهیز از مشارکت، یکی از دلایل کاهش آمار این بخش از جشنواره است که می تواند در بررسی آسیب شناسانه مورد تحلیل قرار بگیرد.

با این حال جشنواره به حرکت و جریان سازی فرهنگی، ادبی و هنری خود هم چنان برنامه ریزی دقیق و حرفه ای به کار خود ادامه داد و در مجموع نزدیک به هزار و ششصد اثر فرهنگی و ادبی به دبیرخانه رسید.

جشنواره شعر منال در طول 4 دوره برگزاری، خروجی هایی داشته و آثار دریافتی دوره های قبل در قالب کتاب های شکیل و زیبا منتشر و برای مخاطبان و جوامع هدف ارسال شده است.

امسال علاوه بر انتشار مجموعه اشعار برگزیده ها، تلاش خواهد شد تا از گفت وگوهای تخصصی انجام شده با اعضای محترم شورا سیاست گذاری، داوران و... کتابی تدوین و منتشر شود.

بی شک برای کلیپ های شعرخوانی کودکان و نوجوانان برنامه هایی پیشنهاد شده که به موقع اطلاع رسانی خواهد شد.

واکنش شخصیت های سیاسی و فرهنگی در سطوح ملی و استانی به جشنواره خود بر اعتبار معنوی آن افزود و همت و انگیزه ی شورای سیاستگذاری و سایر تلاشگران و عوامل برای برگزاری دوره های بعدی مصمم تر و تقویت نمود.

حضور خانم دکتر سارا فلاحی نماینده‌ی محترم مردم استان در مجلس شورای اسلامی در آیین اختتامیه، ارسال پیام معاون فرهنگی وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی، پیام های مشفقانه و انگیزشی استاندار محترم ایلام و فرماندار محترم شهرستان ایوان، واکنش های مؤثر و مهم از سوی جوامع مختلف هدف، نشان از بلوغ مفهومی و تایید محتوا و قابلیت ها و تانسیل های چهارمین دوره جشنواره شعر منال است.

جشنواره ای که هدفش توسعه و بالندگی فرهنگی و زبان کردی با احترام به فرهنگ ملی ایرانی و اسلامی و گویش ها و لهجه های دیگر بوده که مورد اقبال جوامع هدف قرار گرفت.

در پایان به تمام تلاشگران، اعضای محترم شورای سیاستگذاری جشنواره و همه ی تلاشگران و علاقه مندان به توسعه و گسترش فرهنگ و زبان کردی خداقوت می گویم. برای استمرار و مداومت همیشه گی جشنواره شعر منال، دعای چشم زخم بخوانیم و اسپند بر آتش بریزیم.

*نویسنده و عضو شورای سیاستگذاری چهارمین جشنواره شعر منال