به گزارش کردپرس، در چند ماه اخیر تحولات تازه ای در عراق اتفاق افتاده است که از جمله آنها انتخاب مصطفی الکاظمی به عنوان نخست وزیر موقت و جدید عراق، آغاز دور تازه ای از مذاکرات استراتژیک میان آمریکا و عراق، گسترش حملات ترکیه به اقلیم کردستان به بهانه حضور پ.ک.ک در خاک عراق و سفر امانوئل ماکرون، رییس جمهور فرانسه به این کشور و دیدار وی با رهبران عراقی و کرد در بغداد بود.

خبرگزاری کردپرس به دلیل اهمیت این تحولات با دکتر محمد الوائلی، پژوهشگر مسائل عراق برای بررسی این موضوعات مصاحبه ای انجام داده است.

وی دیدار ماکرون با رهبران کرد در بغداد و نه در اربیل را حامل پیام فرانسه به کردها دانست. وی همچنین بر اهمیت توجه دادن به رهبران جدید در عراق فارغ از دیدگاه های نهادینه شده تاکید کرد.

متن کامل مصاحبه خبرگزاری کردپرس با دکتر محمد الوائلی، پژوهشگر مسائل عراق:

کردپرس: دور جدید مذاکرات استراتژیک میان عراق و آمریکا را چگونه ارزیابی می کنید؟ نقش کردها در این مذاکرات چه می تواند باشد؟

دکتر محمد الوائلی: هنوز زود است بتوان ارزیابی کرد که روند مذاکرات استراتژیک میان عراق و آمریکا چگونه پیش می رود.اگرچه سفر اخیر مصطفی الکاظمی، نخست وزیر عراق به آمریکا به عنوان یک نقطه عطف در این مذاکرات دیده شد و از سوی رسانه های آمریکایی و تحلیلگران این کشور مورد استقابل قرار گرفت اما این مذاکرات کمی قبل از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا صورت گرفته است. به همین دلیل، هر گونه پیشرفت به این بستگی دارد که آیا دونالد ترامپ دوباره به عنوان رییس جمهور آمریکا انتخاب می شود و یا جو بایدن سر کار می آید.

پیشرفت امیدوار کننده این بود که آمریکا می خواهد تعداد نیروهای این کشور در عراق را کاهش دهد. با این حال، مذاکرات بسیاری قبل از آن و در همین مذاکرات درباره کاهش نیروهای آمریکا صورت گرفته بود و فارغ از این مذاکرات، انتظار می رفت تعداد نیروها کاهش یابد.

در مورد نقش کردها، با توجه به این که آنها بخشی از عراق هستند، رسیدن به هر گونه راه حل نیازمند در نظر گرفتن نظر آنهاست و اربیل باید دیدگاه واحدی با بغداد در مورد حضور آمریکا در عراق داشته باشد تا مذاکرات ثمر داشته باشد.

کردپرس: امانوئل ماکرون، رییس جمهور فرانسه برعکس دیگر روسا و مقامات این کشور به اربیل نرفت و در بغداد با مقامات کرد دیدار کرد. آیا فکر می کنید که این مسئله پیام بخصوصی برای کردها داشته باشد؟ ماکرون چه کاری می تواند برای اربیل و بغداد، بویژه در مورد حملات ترکیه به اقلیم کردستان به بهانه مقابله با پ.ک.ک انجام دهد؟

دکتر محمد الوائلی: این امر پیام مشخصی برای مقامات کرد در اربیل داشت. بویژه این که مقامات فرانسوی قبل از دیدار ماکرون از بغداد تاکید کردند که با مقامات کرد در بغداد دیدار خواهند کرد. پیام این است که فرانسه بر خلاف کشورهای دیگر، می خواهد با کردهای عراق از طریق دولت مرکزی این کشور تعامل کند و بر عراق متحد در کنار خودمختاری در سطح گسترده برای کردها در داخل عراق تاکید می کند.

ماکرون می تواند بر ترکیه برای متوقف کردن حملات در اقلیم کردستان فشار وارد کند. با این حال، واقعیات نشان می دهد که این تلاشها نتیجه ای به دنبال نخواهد داشت. ترکیه یک دیدگاه تهاجمی در خاورمیانه و شمال آفریقا به پیش رانده است که حضور نظامی در بیشتر مناطق مورد منازعه مانند سوریه، لیبی و شمال عراق را توجیه می کند. ترکیه به شدت خود را در این مناطق درگیر کرده است و برای هر میانجیگری مشکل است در این باره با ترکیه مذاکره کند. هر گونه تغییر در نگاه ترکیه مستلزم موضع متحد اتحادیه اروپا علیه این کشور است که در حال حاضر این مسئله وجود ندارد. ترکیه از این امر آگاه است و از آن بهره می برد.

کردپرس: آیا فکر می کنید که الکاظمی بتواند به یک توافق مورد قبول همه یا یک توافق برد-برد با کردهای عراق بر سر نفت، بودجه، مناطق مورد مناقشه و غیره... دست پیدا کند؟

دکتر محمد الوائلی: همیشه این امیدواری وجود دارد که یک توافق نهایی میان اربیل و بغداد حاصل شود. با این حال، بیشتر توافقات موقتی و یک ساله بوده است. فصل مذاکرات همیشه با دوره تهیه پیش نویس قانون بودجه عراق همزمان شده است. همه مسائل دیگر به تعویق می افتد.

آنچه که دو طرف را به این مسئله سوق می دهد این است که دولت کاظمی یک دولت موقت است و مراکز قدرت در اربیل و بغداد به اندازه کافی رغبت ندارند دست روی مسائل مهم بگذارند. این رویکرد با توجه به وجود مسائلی مانند بحران های فراوان در کشور مانند بحران اقتصادی، کووید 19 و بحران های سیاسی و امنیتی که مسئله کردی را در سطح کمتری از نظر اهمیت قرار می دهد و از اهمیت حیاتی آن می کاهد، بیشتر تقویت می شود.

خبرگزاری کردپرس: می دانیم که در حال حاضر نسل جدیدی از رهبران کرد در حال تعامل با بغداد هستند آنها جانشینان مسعود بارزانی، رهبر حزب دموکرات کردستان عراق و رییس سابق اقلیم کردستان و جلال طالبانی، رییس جمهور سابق عراق و رهبر فقید حزب اتحادیه میهنی کردستان عراق هستند. این نسل جدید از رهبران کرد در عراق را چگونه می بینید؟

محمد الوائلی: کاملا درست است. به نظر می رسد که یک تغیر نسل در رهبری اقلیم کردستان عراق اتفاق افتاده است. این تغییر بویژه در مورد رهبری در حزب اتحادیه میهنی که تغییراتی را پس از فوت جلال طالبانی و بحران کرکوک در سال 2017 به خود دید، واضح تر است. با این حال، اگر با توجه به واقعیات حرف بزنیم نباید انتظار تغییر زیادی را داشت. سیستم قدیمی که این رهبران جوان کرد از آن برآمده اند همچنان بیشتر تصمیم های آنان را دیکته می کند. بویژه این که اگر این رهبران جوان کرد در میان حزب جا نیفتاده باشند و در درجه اول فقط به ایجاد تغییر علاقه مند باشند.

برای مثال، مسعود بارزانی همچنان مرد شماره یک در حزب دموکرات کردستان عراق است و هنوز تعداد زیادی از «کادرهای قدیمی» در حزب اتحادیه میهنی نیز تاثیرگذار هستند.

آنچه که اقلیم کردستان عراق و نیز بغداد به آن نیاز دارند باز کردن راه برای رهبران تازه و دیدگاه های نو و غیروابسته به نهادهای موجود و همچنین صرف زمان قابل توجه و تلاش برای ایجاد تغییر است تا تاثیرات مورد انتظار را در پی داشته باشد.