به گزارش کُرد پرس مهندس مهدی مرادی با اعلام ‌این‌که پیمانکار این پروژه مهم اقتصادی، پیرو درخواست کارشناسان ادارات مرتبط، 1000 متر محل فرآوری کارخانه راجابه‌جا کرده است می‌گوید: علیرغم این ‌جابه‌جایی، حفاظت ‌محیط‌زیست کردستان اعلام کرده است که پیمانکار به جای 1000متر، باید 1200متر محل فرآوری کارخانه را ‌جابه‌جا کند که این اظهار نظرغیرکارشناسی تنها پیمانکار را از ادامه ‌سرمایه‌گذاری دلسرد می‌کند. او افزود: پیمانکار طلای قلقله برای این ‌جابه‌جایی محل فرآوری، ضرر مالی هنگفتی را متحمل شده است و از ‌این‌که ‌محیط‌زیست کردستان با استخراج این پروژه موافقت نمی‌کند جز ابراز -تاسف- واژه‌ای نمی‌توان به کار برد. مدیرکل مرکز ‌زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی منطقه کردستان با اعلام ‌این‌که پروانه ‌بهره‌برداری معدن طلای قلقله سقز در سال 96 به پیمانکار واگذار شده است؛ افزود: در این معدن ذخیره10.29 میلیون تن کانسنگ طلا با عیار 1.18پی پی ام (گرم در تن) قطعی شده است.

او گفت: پروانه ‌بهره‌برداری برای استخراج طلا با ذخیره و عیار مذکور در معدن طلای قلقله سقز صادر شده است و تاکنون پیمانکار تمام مراحل تسطیح جاده دسترسی را با رعایت اصول فنی – مهندسی انجام داده است.

او با اشاره با باطله‌برداری و آماده‌سازی 200 هزار تن استخراج ماده معدنی برای ورود به کارخانه؛ افزود: با شروع به کار این پروژه مهم اقتصادی طلا، 300 نفر از جوانان بیکار شهرستان‌های بانه و سقز مشغول به کار می‌شوند و از آواره گی در اقلیم کردستان عراق و کولبری نجات پیدا می‌کنند.

مرادی نمونه بارز این رخداد شیرین اقتصادی را معدن طلای ساریگونی قروه عنوان کرد و افزود: هم اکنون بیش از هزاران نفر از مردم شهرستان‌های قروه که تا دیروز آواره کارگری در شهرهای تهران و دماوند بودند، از مزایای کار در این معدن بهره‌مند و سایه‌سار خانواده خود شده‌‌اند.

مهندس مهدی مرادی از نماینده عالی دولت خواست که این دالان‌های تنگ ‌سرمایه‌گذاری به ویژه در بحث استخراج معادن را عریض‌‌‌تر کند و از ‌این‌که هر استخراجی پیامدی به دنبال دارد را همه کارشناسان معادن می‌پذیرند؛ اما تحلیل غیرکارشناسی و فاقد توجیه علمی به جز فرار ‌سرمایه‌گذار و استمرار محرومیت هیچ ثمری ندارد. مدیرکل مرکز ‌زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی منطقه کردستان با تاکید بر ‌این‌که چرا مسئولان دستگاه‌های مخالف باور نمی‌کنند که استان کردستان منبع 30درصد کانسنگ طلای کشور است و با همراهی و همدلی و اعمال نظراظهار نظر کارشناسی تسهیل‌گرایانه، اقتصاد کردستان را متحول و سفره شهروندان کردستانی را از فقر نجات نمی‌دهند، جای سوال دارد.

مهدی مرادی با اشاره به ذخیره قطعی 57 میلیون تن کانسنگ طلا در پنج محدوده طلای ساریگونی، قلقله، کرویان، قبغلوجه ومیرگه نخشینه در استان کردستان؛ افزود: ذخیره قطعی معدن طلای ساریگونی قروه 41میلیون و 200هزار تن، قلقله سقز10.29 میلیون تن، کرویان3.34 میلیون تن، قبغلوجه یک میلیون تن و میرگه نخشینه 50 هزارتن است؛ اما متاسفانه سیکل فرایند بروکراسی استعلام ‌سرمایه‌گذاران از دستگاه‌های دولتی برای جواز ساخت کارخانه و استخراج مواد معدنی خسته‌کننده و ملال‌آور است.

مرادی از صدور پروانه اکتشاف دو معدن طلا در کنسنزان و حمزه قرنین خبرداد و افزود: با پرواز هوایی ژئوفیزیک هوایی در پهنه اکتشافی سقز توسط سازمان ‌زمین‌شناسی کشور با هزینه 10 میلیاردتومان در سال 97، 9 محدوده امیدبخش جهت طلا و سنگ آهن شناسایی و اکنون در مرحله اکتشاف تکمیلی است.

او گفت: 9پهنه امیدبخش معدن طلا در محدوده روستاهای قره‌چر، زاوا کوه، سرده کوهستان، گندمان و قبغلوجه شرقی شناسایی شده است و هم اکنون در مرحله تامین اعتبار ادامه فرایند اکتشافات است که تولید طلای قلقله سقز در تسریع کار این محدوده‌ها موثر است. او افزود: با شناسایی و تکمیل اکتشافات کردستان و آذربایجان غربی دو پایتخت طلای کشور؛ طلایی‌‌‌تر می‌شود. به گفته مرادی هم اکنون 65درصد ذخیره قطعی طلای خالص کشور در دو استان آذربایجان غربی و کردستان موجود است که با تدبیر دولتمردان این کانسنگ طلایی زندگی مردم ایران را به لحاظ اقتصادی متحول می‌کند.

موانع تولید طلای قلقله

در همین حال مدیرعامل شرکت توسعه معادن طلای کردستان بر خلاف نظر مدیرکل مرکز ‌زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی منطقه کردستان بیشتر به موانع شرکت آب منطقه‌ای استان اشاره می‌کند و می‌گوید:، نگرانی دستگاه‌های اجرایی مرتبط با آلایندگی و تخریب‌های ناشی از اکتشاف معادن برحق است و پیمانکار طلای قلقله سقز نیز باید درصدد تامین نظر دستگاه‌های ذیربط گام بردارد.

مهندس محمود قادرمرزی هم با اعلام ‌این‌که پیمانکار پروژه طلای قلقله برای تامین نظر شرکت آب منطقه‌ای 22کیلومتر از محل احداث اولیه کارخانه فاصله گرفته است؛ افزود: اما علیرغم این فاصله‌گذاری همچنان مسئولان شرکت آب منطقه‌ای از احتمال هر گونه نشت در سد چراغ ویس می‌ترسند، این در حالی است که با اسناد و مدارک اطمینان می‌دهیم که حتی یک درصد احتمال نشت در مخزن آبی وجود ندارد.

مهندس کامران خرم مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کردستان نیز در توضیح حل این موضوع به صراحت گفت: ما از پیمانکار پروژه خواستار ‌جابه‌جایی فرآوری کارخانه طلا از بالادست سد چراغ ویس به پایین دست سد بوده‌ایم و پیمانکار نیز مطابق درخواست کارشناسان آب منطقه‌ای نسبت به ‌جابه‌جایی محل فرآوری کارخانه اقدام کرده‌‌اند و از نظر ما مشکل حل شده است و مابقی موارد در دست حفاظت ‌محیط ‌زیست است. مدیرعامل شرکت توسعه معادن طلای کردستان درخصوص تامین نظر حفاظت ‌محیط‌زیست کردستان نیز عنوان کرد: با ‌جابه‌جایی 1100متر محل کارخانه از نخستین منطقه مسکونی روستا نظر موافق کمیته ماده11 هوای پاک ‌محیط‌زیست کردستان گرفته شده است؛ اما تا لحظه تنظیم این خبر(27 مهرماه) موافقت کتبی منابع طبیعی دریافت نشده است. او با تاکید بر‌این‌که مطالعات ‌زیست‌محیطی معدن طلای قلقله با 250 میلیون تومان به پیمانکارذیصلاح واگذار شده است؛ افزود: بعد از اتمام مطالعات ‌زیست‌محیطی مدارک به پیوست به کمیته ماده 2 در سازمان حفاظت ‌محیط‌زیست کشور ارسال می‌شود. او کار معدن در کردستان به دلیل متراکم بودن روستاهای استان را سخت‌‌‌تر از استان‌های سمنان، کرمان و شماری از استان‌های دیگر کشور عنوان کرد وافزود: پوشش جنگلی، وجود سدهای متعدد، حریم و بستر رودخانه در کردستان نیز بر مشکل ترس مسئولان دستگاه‌های ذیربط در امضای موافقت‌ها افزوده است. مدیرعامل شرکت توسعه معادن طلای کردستان، ماهیت اکتشاف و استخراج معادن در هر کشوری را تخریب می‌داند؛ اما معتقد است که مسئولان نباید به خاطر ترس از تخریب چشم بر روی صدور موافقت‌نامه‌ها ببندند؛ بلکه با نظر مساعد و همراهی باید در صدد حل مشکل اقدام کنند. او با بیان ‌این‌که وجود طلا در هر کشوری موجب افزایش نیم درصد تولید ناخالص ملی در آن کشور می‌شود؛ افزود: بدون شک طلای قلقله سقز اقتصاد کشور و کردستان را با اشتغال‌زایی مستقیم و غیر مستقیم متحول می‌کند. دستگاه‌های اجرایی حفاظت ‌محیط‌زیست، دانشگاه علوم پزشکی، منابع طبیعی، دانشگاه علوم پزشکی و شرکت‌های آب وفاضلاب شهری استان کردستان در نشست تیر ماه سال گذشته(98) با استاندار کردستان علنا از صدور جواز احداث کارخانه تولید طلا در روستای قلقله نگران بودند وهشدار دادند که با احداث این کارخانه ‌محیط‌زیست، امنیت و سلامت زندگی مردم به خطر می‌افتد. مدیرکل حفاظت ‌محیط‌زیست کردستان در آن جلسه به صراحت اعلام کرد: تا این پروژه پیوست‌های ‌زیست‌محیطی را رعایت نکند و اطمینان ندهد که با اجرای این طرح تهدیدهای ‌زیست‌محیطی در این محدوده به وجود نمی‌آید ما بر سر صدور مجوز چانه‌زنی خواهیم کرد. فریبا رضایی با اعلام ‌این‌که حفاظت ‌محیط‌زیست مخالف توسعه صنعتی کردستان نیست و این ذهنیت که تصور می‌کنند کارشناسان ما در مقابل پاسخ سریع به استعلام ‌سرمایه‌گذاران مانع‌‌‌تراشی می‌کنند؛ اصلا صحت ندارد.

او به تجربه‌های تلخ و تراژدی ناشی از صدور مجوز‌های مشابه دارای آلایندگی‌های ‌زیست‌محیطی در استان‌های کشور از جمله مشهد، اراک، کرمان و یزد اشاره کرد و گفت: تصمیم عجولانه و غیر کارشناسی توجیه علمی ندارد و فردا دود ناشی از غفلت و سهل‌انگاری ما کارشناسان ‌محیط‌زیست به چشم مردم می‌رود.

کارشناسان دانشگاه علوم پزشکی، و شرکت آب و فاضلاب شهری کردستان نیز با اظهارات مدیرکل حفاظت ‌محیط‌زیست کردستان در آن جلسه هم عقیده بودند و عنوان کردند: ساخت کارخانه استخراج طلای قلقله سقز در صورت عدم ‌جابه‌جایی محل فرآوری کارخانه از بالادست به پایین دست سد برای آب سد چراغ ویس سقز خطرناک است.

به گزارش کارشناسان آب وفاضلاب شهری وآب منطقه‌ای کردستان خطر آرسنیک و نیترات بدون شک در سد چراغ ویس با احداث این کارخانه پیش‌بینی می‌شد که هم اکنون با ‌جابه‌جایی 22 کیلومتری محل فرآوری کارخانه طلای قلقله از بالادست سد به پایین دست، این مشکل نیز حل شده به نظر می‌رسد. سد چراغ ویس سقز از نوع سنگریزه و با هسته‌ای رسی به طول 274 متر، عرض تاج 10 متر، ارتفاع 67 متر از پی و حجم بدنه 985 هزار متر مکعب است.

حجم کل محزن پس از رسوب‌گذاری 50 ساله به 81.78 میلیون مترمکعب و حجم مفید مخزن نیز 98.55 میلیون مترمکعب افزایش می‌یابد و هم اکنون آب شهروندان شهر سقز از این سد تامین می‌شود.

هشدار استاندار به مدیران

استاندار کردستان به مدیران دستگاه‌های اجرایی پاسخگو در مقابل استعلام‌های ساخت کارخانه استخراج معدن طلای روستای قلقله سقز در همان جلسه به صراحت هشدار داد و از ‌این‌که مسئولان نسبت به خطرات ‌زیست‌محیطی، بهداشتی،منابع طبیعی و امنیت سلامت آب شرب حساس هستند را قابل تقدیر خواند؛ اما نسبت به سنگ‌‌اندازی و اظهارات غیر کارشناسی برافروخته شد.

بهمن مرادنیا با تاکید بر ‌این‌که ما منکر تامین و تضمین سلامت مردم به خاطر استحصال طلا نیستیم اطمینان داد که کارشناسی کارشناسان موجب فرار ‌سرمایه‌گذاران از کردستان می‌شود و دولت در مقابل این افراد سرسختانه ایستادگی می‌کند. نماینده عالی دولت به مدیران دستگاه‌های مسئول در قبال بررسی صدور جواز کارخانه استخراج طلای قلقله سقز فرجه زمانی 20 روزه در تیرماه سال گذشته تعیین کرد و اطمینان داد که با مدیران سهل‌انگار در پاسخگویی استعلام‌ها برخورد می‌کند؛ اما تا این لحظه حدود 400 روز از این فرجه زمانی می‌گذرد؛ اما هنوز موافقت تولید طلای قلقله سقز صادر نشده است.

او به صراحت گفت: کلنگ احداث این پروژه در سال 96 خورده است که اگر آن زمان مدیران زود پاسخ می‌دادند با 100 میلیارد تومان کارخانه استخراج طلا راه‌‌اندازی می‌شد اما هم اکنون این پروژه با 200 میلیارد تومان (البته با نرخ دلار تیرماه سال گذشته که 11هزار و 800تومان بود) نیز به اتمام نمی‌رسد که این افزایش گزاف هزینه‌ها را باید فرصت سوزان پاسخگو باشند. او از ‌سرمایه‌گذار کارخانه استخراج طلای قلقله سقز عذرخواهی کرد و به همه مدیران دستور داد که با نگرش و نگاه توسعه‌ای به تمام پروژه‌های ‌سرمایه‌گذاری نگاه کنند چون با راه‌‌اندازی این کارخانه برای 350 نفر به صورت مستقیم اشتغال‌زایی می‌شود.

منبع/ روزنامه همدلی/ شیروان یاری