*گندمکاران در فصل جاری ازنظرکشت و میزان دسترسی به بذر و کود با چه مشکلاتی روبرو شدند؟

در فصل زراعی 99، اولین مشکل در این راستا کمبود نهادهای کشاورزی و گرانی به یک باره کود فسفات بود. این کود برای افزایش وزن دانه به عنوان غذای اصلی گندم در فصل پاییزاستفاده می شود، در واقع برای مقدار مشخصی گندم، قیمت آن از 60 هزار تومان یکباره به 430 هزارتومان رسید. اما کود اوره افزایش قیمت آنچنانی نداشته است. افزایش یکباره هزینه کود ضرر زیادی به کشاورزان وارد کرد و در واقع به خود مملکت ضرر وارد شده و اگر کود فسفات استفاده نشود برای گندم، نتیجه آن سال آینده معلوم می شود و گندم ما مرغوبیت کامل را نخواهد داشت.

از سوی دیگر مشکلی که در زمان داشت؛ کشاورزان را درگیر کرد افزایش قیمت سم سُن و قیمت سم علف کش بود. این مشکل باعث شد که تعدادی از کشاورزان توان مالی انجام سم پاشی را نداشته باشند، سمپاشی علف های هرز برروی کیفیت گندم و افزایش عملکرد تاثیر بسزایی دارد.

از مشکلات دیگر کشاورزان در فصل جاری اعلام ناموقع نرخ خرید تضمینی گندم از طرف دولت بود. به دلیل اینکه بیشتر کشاورزان بذر را از بازار آزاد تهیه می کردند این کار باعث شد که به یکباره دلال قیمت بذر را افزایش دهد. سازمان جهاد کشاورزی یکسری اقدامات لازمه را انجام داد، 2800تن گندم از سیلوها را در مرکز بوجاری در اختیار مردم قرارداد و تا حدودی جو بازارآرام شد.

یکی دیگر از مشکلات عدم نظارت برافزایش قیمت ادوات است، برای نمونه قیمت تراکتور در حال حاضر در بازار آزاد بسیار سرسام آور است، قیمت یک دستگاه تراکتور سال گذشته 200 میلیون بوده اما امسال 450 الی 500 میلیون شده است، در مقابل تسهیلات بخش مکانیزاسیون بسیار ضعیف و کم اعلام شده هم ماشین الات برداشت وهم تراکتور،این خود مانعی برای ارتقا و کاهش تولید در این بخش است.

اما در بخش حمل و نقل، سهمیه بندی لاستیک از دیگرمشکلات ما می باشد. یعنی لاستیک تراکتور که قیمت سال گذشته آن 5 میلیون بوده درحال حاضربه 15 میلیون رسیده، تامین این هزینه ها برای کشاورزان بسیار سنگین است. وزارت صنعت ومعدن و جهاد کشاورزی باید تصمیمات جدی و اساسی برای حل این مشکلات بگیرند.

از دیگر معضلات این بخش کمبود سوخت است، یعنی به جای اینکه سوخت به زمین تعلق بگیرد به تراکتور تعلق می گیرد این به نوبه ی خود مشکل بسیار بزرگی است. هر کشاورزی با هر میزان سطح زیر کشتی که دارد سهمیه سوخت به یک اندازه به آنها تعلق می گیرد، بنابراین کشاورز مجبوراست در بازار آزاد سوخت تهیه کند این ضعف بسیاربزرگی است .

*قیمت تعیین شده 2500 تومانی گندم در سال گذشته چقدر به صرفه بود؟ چه آسیب های از محل این قیمت پایین به کشت گندم وارد شد؟

می توان گفت این قیمت اصلا به صرفه وعادلانه نیست. یکی ازعلل کاهش عملکرد در کل کشور خصوصا در غرب نرخ خرید 2500 تومان گندم است. با توجه به هزینه های موجود در بازار اصلا نرخ عادلانه ای نبود. بسیاری از کشاورزان مجبوراند از جیب خود خرج کنند تا بتوانند هزینه های مراحل کاشت و داشت را بدهند. کشاورزان امسال گندم را 2500تومان فروختند و در کنار آن با قیمت 4 هزار تومان بذر تهیه کردند تفاوت قیمت بسیار زیاد بوده است.

به نظر بنده حتی نرخ 4 هزار تومان اعلامی امسال هم جواب گو تمام هزینه ها نخواهد بود، در خارج از مرزها نرخ گندم 3برابر نرخ حاضر در کشوراست و این باعث دلسردی کشاورزان می شود.

اگر قیمت تضمینی گندم ازچهار هزارتومان به پنج هزار تومان افزایش یابد باز هم انتظار خواهیم داشت که متولی های ما در وزارت جهاد کشاورزی حمایت های دیگری از جمله تسهیلات بانکی با سود کمتر برای کشاورزان اعمال کنند و مشوق آنها باشند.

در حال حاضرتسهیلاتی که دربخش کشاورزی ارائه می شود با بخش دلالی در بازارآزاد 18 درصد می باشد یعنی تفاوتی باهم ندارند، پس با این شرایط برای تولید محصول استراتژیکی همچون گندم دچار مشکل خواهیم شد و باعث کاهش تولید و خود کفایی در این حوزه می شود. با این وضعیت گرانی بازار و تحریم حتما باید روی نرخ خرید تضمینی گندم تجدید نظر شود.

آسیب های وارده بر حوزه کشاورزی علل خصوص گندمکاری کشت جاکار بود. کشاورزان زمین هایی را که در سال جاری زیر کشت بوده است بدون رعایت تناوب کشت شخم می زنند و برای کشت پاییزه آماده می کننددر واقع برای جبران هزینه ها و صرفه جویی به این کارروی می آورند.

کشت جاکار در اراضی دیم باعث می شود که در دراز مدت ویژگی های طبیعی و حاصلخیزی زمین از بین برود همچنین باعث تولید نامرغوب محصول می شود.

به دلیل مشکلات زیاد، بسیاری از کشاورزان تصمیم به فروختن زمین گرفته و به حاشیه نشینی در شهرها روی آورده اند، یا کشاورزان به دنبال جایگزینی محصولات دیگر به جای گندم هستند مانند سیب زمینی. در واقع قیمت پایین گندم باعث شد که کشاورزان به کشت جایگزین روی بیاورند و محصولاتی مانند سیب زمینی و گوجه فرنگی که قیمت مناسب تر و به صرفه تری دارد را جایگزین کرده اند.

در کنار این مسائل یکسری عوامل دیگری هم وجود دارد و باعث شد کشاورز نسبت به کشت گندم رغب کمتری داشته باشند، میزان افت غیر متعارف گندم تحویلی درمراکز توسعه روستایی که بیشتر از سیلوها بود و مورد اعتراض کشاورزان قرار گرفت.

*زمزمه تعیین قیمت 4 هزار تومانی برای سال آینده شنیده می شود این قیمت می تواند کشاورزان را راضی کند؟

قیمت تعیین شده اصلا جوابگو هزینه های کشاورز و جبران آن نخواهد بود، در نتیجه کشاورزان توان تولید نخواهد داشت. کاهش عملکرد امسال نتیجه تصمیمات نادرست سنوات قبل بوده است. سال های گذشته هم کشاورزان اعلام کردند که در خصوص قیمت خرید گندم تجدید نظر شود و قیمت عادلانه ای را لحاظ کنید اما کسی پاسخگو نبود. دولت باید درچرخه تولید حمایت بیشتری را لحاظ کند.

امسال نتیجه به این صورت بود درکل کشورکاهش عملکرد داشته ایم واز سوی دولت واردات صورت گرفت، برای 2 میلیون تن گندم که وارد شد میلیاردها تومان پرداخت کردند، اگر دولت این هزینه ها را وارد چرخه تولید می کرد و حمایت صورت می گرفت قطعا نتیجه بهتر و بیشتری به دست می آمد.

*افت رتبه استان کردستان از رتبه دوم به چهارم در تولید گندم نتیجه چه عواملی می دانید؟

یکی از علل اصلی مشکلات جوی امسال در بعضی از مناطق بود ،سرما باعث کاهش عملکرد شد، از عوامل دیگر که مد نظر بنده است بسیاری از کشاورزان کشت های جایگزین انجام داده اند و در کل نرخ پایین تضمینی خرید گندم عامل اصلی و اساسی است که کشاورزان انگیزه کافی را نداشتند که هزینه ها را از جیب خود پرداخت کرده و کود زیادی مصرف کنند. در زمانی که علف هرز فراوانی در مزارع وجود داشت بسیاری از کشاورزان ما اصلا توان مالی تهیه سم را نداشتند که سم پاشی انجام دهند، در حالی که یک تانک سمپاش 2میلیون تومان برا کشاورزهزینه دارد پس برا این شرایط باید فکر اساسی کرد .

استانداری تسهیلات ویژه ای برای حوادث غیر مترقبه در اختیار دارند در این حوزه چه حوادث غیر مترقبه ای بالاتر از سن گندم می باشد.

نکته دیگری که باید عرض کنم در شهرستان بیجار نزدیک 2000 نفردر لیست نوبت دریافت کمباین و تراکتورهستند. اما امسال فقط دریک مرحله 40 دستگاه از این ماشین آلات کشاورزی اعلام کردند. اکثرماشین الات کشاورزان فرسوده و قدیمی هستند باعث ریزش زیاد گندم برروی زمین شده اند و باید حتما جایگزین شوند.

امیدواریم با حل مشکلات بخش کشاورزی، گندمکاران با دلگرمی بیشتری به تولید بپردازند.

گفت و گو: فائزه مهدی