بارزانی در مناسبت های مختلف، قبل از آزادسازی موصل، به بغداد و ائتلاف بین المللی ضد داعش، تذکر داده بود که باید قبل از عملیات آزاد سازی موصل توافقاتی صورت گیرد، در غیر این صورت اربیل، شرکت در این عملیات را قبول نخواهد کرد، اما با میانجیگری آمریکا در سال 2016 بارزانی به بغداد رفت و با حیدرالعبادی دیدار کردە و سر انجام بغداد و اربیل، با هم توافق کردند و موصل بر اساس همان توافق آزاد شد.
اما اکنون که مقدمات آغاز عملیات آزادسازی حویجه آماده شده است، بارزانی برای آزادسازی این شهر، هیچ اصراری بر پیش شرط و توافق، قبل از آغاز عملیات ندارد .
این در حالی است که اگر آزاد سازی موصل بر وضعیت سیاسی و امنیتی اقلیم کردستان تاثیر داشته باشد، بی شک آزاد شدن حویجه به دلیل نزدیک بودن به مرکز کرکوک اهمیت بیشتری دارد، زیرا به احتمال زیاد آزاد شدن حویجه تبدیل بە تهدیدی برای کرکوک شدە و می تواند تنش و نا آرامی را برای این شهر به دنبال داشته باشد و ممکن است، در نتیجە این تنش ها کنترل کرکوک از دست نیروی پیشمرگ خارج شدە و نیروهای عراقی نیز در بخشی از کنترل آن را در دست بگیرند. پر واضح است که کرکوک در ژئوپلتیک کردستان دارای نقش و اهمیت فراوانی است، علاوه بر آن برای کُردها شاه رگ تشکیل کشور به حساب می آید، از نظر مردم کُرد دولت و کشور کُردی بدون کرکوک فاقد ارزش و اعتبار است.
علیرغم تهدیدات احتمالی در مورد کرکوک ، بر خلاف انتظار با توافق عبادی و بارزانی، آزادسازی حویجه به بعد از موصل موکول شد، همچنین بارزانی زمان برگزاری همه پرسی را همان ماهی در نظر گرفت که برای عملیات آزادسازی حویجه تعیین شده است.
اکنون این سوال پیش می آید که چرا با وجود تمام خطرات احتمالی برای کرکوک، آزادسازی موصل برای بارزانی از اهمیت بیشتری برخوردار بود؟ این پرسش می تواند بیشتر از چند جواب داشته باشد:
1- برای بارزانی و حزبش موصل و مناطق اطراف آن، به لحاظ پایگاه مردمی از کرکوک اهمیت بیشتری دارد و میزان مشارکت ساکنین موصل در انتخابات از مردم کرکوک و اطراف آن بسیار بیشتر است، بە طوری که در صورت مشارکت مردم کرکوک در انتخابات اقلیم کردستان، بالانس قدرت به نفع بارزانی و حزب او نخواهد بود.
2-بنا بە خواست کشور ترکیه، بە عنوان هم پیمان منطقه ای بارزانی، هیچ پیش شرطی مبنی بر توافق پیش از موعد برای آزاد سازی حویجه از سوی بارزانی ارائه نشده است. به عبارتی دیگر ترکیه مصلحت را در آن می بیند که آزادسازی حویجه بدون توافق پیش از موعد بارزانی و عبادی صورت گیرد؛ تا حاصل آزادی حویجه، تهدید برای کرکوک و ایجاد تنش و نا امنی باشد و ترکیه به راحتی بتواند به بهانه دفاع از ترکمن ها، وارد کرکوک شود.
3-بارزانی در نظر دارد کرکوک را برای بە دست آوردن حامی برای خود، قربانی کند، زیرا عدم توافق قبل از موعد، سبب می شود که نیروهای حشد الشعبی به هنگام عملیات آزادسازی حویجه، به کرکوک حملە کردە و جنایاتی را در حد نسل کشی مرتکب شوند و بارزانی در نظر دارد، همان گونه که از کشتار جمعی شنگال بهرەبرداری کرد، از حرکت ضد حقوق بشری حشدالشعبی هم سود جوید و به لحاظ مالی و نظامی حمایت های بین المللی را به دست بیاورد و در داخل هم به منظور انحصار طلبی اقتصادی و سیاسی، مدت زمان ریاست خود را تمدید کند.
در نهایت به این نتیجه می رسیم که اقدامات بارزانی مناطق کردنشین تحت کنترل نیروی پیشمرگ به ویژه کرکوک را در معرض خطر از دست دادن قرار می دهد. به عبارتی دیگر اگر حمله داعش زمینه ساز کنترل این مناطق توسط نیروی پیشمرگ شد، اقدامات بارزانی این زمینه را فراهم می کند شریک جدیدی در کنترل و اداره مناطق کردنشین خارج از اداره اقلیم کردستان، برای نیروی پیشمرگ بە وجود آورد.
منبع: NRT