چشم انداز روابط اقلیم کردستان و ترکیه بعد از برگزاری رفراندوم

سرویس جهان- تصمیم دولت اقلیم کردستان به برگزاری رفراندوم مناقشه برانگیز در 25 سپتامبر 2017 علیرغم مخالفت مدام و جدی ترکیه، باعث به وجود آمدن یک بحران جدی در روابط میان اربیل و آنکارا شده است. فقط باید دید که آیا اعلام کناره گیری مسعود بارزانی از ریاست اقلیم کردستان در 29 اکتبر برای بازگشت روابط نزدیک دو طرف که در دهه گذشته توسعه یافت کافی است یا خیر. اردوغان رئیس جمهوری ترکیه روز 3 اکتبر گفته بود مسعود بارزانی با دست خود روابطی را که بسیار خوب بود از بین برد.

اقلیم کردستان بعد از اینکه در 16 اکتبر کرکوک را به دولت عراق واگذار کرد، روز 24 اکتبر پیشنهاد کرد نتیجه رفراندوم را تعلیق کند، چیزی که قبل تر به شدت رد شده بود. اما اردوغان حمایت از تصمیم حیدر العبادی نخست وزیر عراق را مبنی بر رد این پیشنهاد انتخاب کرد و روز بعد تأکید کرد موضع وی درباره تصمیم غیرقانونی بر برگزاری رفراندوم تغییر نکرده است. مولود چاووش اوغلو وزیر خارجه ترکیه روز 26 اکتبر این اقدام اربیل را ناکافی توصیف کرد و خواستار لغو نتایج رفراندوم شد.

رفراندوم علاوه بر ایجاد تنش در روابط میان اربیل و آنکارا، باعث ایجاد همگامی کم نظیر ترکیه و رقبای منطقه ای این کشور از جمله ایران با توجه به واکنش شدید آنها به رفراندوم همراستا با بغداد شده است. اگرچه ادامه این همگامی نامعلوم است اما جالب است که ترکیه همزمان با همکاری با ایران، تعامل با آمریکا را در زمانی که تنش میان تهران و واشنگتن بیشتر شده کاهش داده است.

پیامدهای رفراندوم

هنگامی که بارزانی در 7 ژوئن تمایلش را برای برگزاری رفراندوم نشان داد وزیر خارجه ترکیه این تصمیم را اشتباهی فاحش خواند که نه به نفع اقلیم کردستان است و نه عراق. اردوغان هم به دنبال آن بارها از بارزانی خواست رفراندوم را برگزار نکند و برای این منظور هم وزیر خارجه و رئیس سرویس اطلاعات ترکیه را به اربیل فرستاد تا بارزانی از این تصمیم منصرف شود.

اردوغان در جریان سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل هم با یادآوری به مسعود بارزانی که هر وقت نیاز به کمک داشته ترکیه به وی کمک کرده است، گفت: هیئت هایی را برای دیدار با بارزانی به منظور منصرف کردن وی اعزام کرده است تا به قول وی بارزانی را از این اشتباه که منطقه را درگیر جنگهای فرقه ای خواهد کرد منصرف کند.

با این حال این تلاش ها ثمری نداشت و واکنش ترکیه بعد از بازگشت اردوغان و تشکیل جلسه شورای امنیت ملی کشور دنبال شد.

اردوغان ضمن سرزنش بارزانی از نیویورک، با حیدر العبادی در روز 18 سپتامبر گفتگو کرد. اردوغان در این تماس تلفنی، تعهد ترکیه بر حفظ حاکمیت و یکپارچگی خاک عراق را مورد تأکید قرار داد و از تمایل کشورش به همکاری با عراق برای حفظ ثبات و امنیت منطقه سخن گفت. وی همچنین از حمایت همه جانبه ترکیه از اقدامات دولت مرکزی عراق در این راستا خبر داد. این اقدامات از آن جهت که دو رهبر عراق و ترکیه قبلاً بر سر همکاری ترکیه با اقلیم کردستان بدون رجوع به بغداد و دیگر مسائل به شدت اختلاف نظر داشته، حائز اهمیت است. برای مثال، اردوغان در 11 اکتبر 2016 در جریان اختلاف علنی آنها بر سر حضور نیروهای ترکیه در بعشیقه عراق، خطاب به عبادی گفت: «شما در حد و قواره من نیستید، داد زدن از نظر ما اهمیتی ندارد. اکنون ما هر آن چه را که بخواهیم انجام می دهیم.» اختلاف آنها در سطحی بزرگتر نمایانگر تنش های فرقه ای در منطقه بود. ترکیه خود را به عنوان مدافع سنی ها در قلمرو سابق امپراطوری عثمانی از جمله در سوریه و عراق قلمداد می کرد، در حالی که بعد از سقوط صدام حسین که سنی ها نیروی غالب در عراق بودند، اکنون شیعیان حکومت بغداد را در دست دارند. برای مثال، اردوغان در 18 اکتبر 2016 گفت: مسئولیت تاریخی را در قبال حمایت از برادران عرب سنی و ترکمان ها بر عهده دارد.

رفراندوم اقلیم کردستان در برنامه کاری دیدار 21 سپتامبر اردوغان و رئیس جمهور آمریکا در نیویورک قرار داشت. در بیانیه کاخ سفید قید شده بود که رهبران ترکیه و آمریکا بر رد رفراندوم تأکید کرده اند. برت مک گورک نماینده ترامپ در ائتلاف ضد داعش و داگلاس سیلیمون سفیر آمریکا در بغداد پیش از آن موضع آمریکا را در قبال رفراندوم به اطلاع مسعود بارزانی رسانده بودند. آنها راه برون رفتی را پیرامون بحران به بارزانی پیشنهاد کرده بودند که در صورت موافقت وی با تعویق برگزاری رفراندوم، از طریق نامه ای که از سوی رکس تیلرسون وزیر خارجه آمریکا ارسال می شد به اطلاع وی می رسید. با این حال، آنکارا از حسن نیت واشنگتن اطمینان نداشت. در واقع رفراندوم به زنده کردن تئوری توطئه آمریکا در مورد ترکیه که به جنگ 1991 خلیج فارس بازمی گردد کمک کرد. بر این اساس آمریکا برنامه ای درازمدت درباره برپایی کشور مستقل کرد و گسترش آن به استانهای جنوبی ترکیه بود. برای مثال اردوغان در خطاب 30 اکتبر خود گفت که به خوبی می داند که بازی که در حال حاضر در شمار سوریه در حال انجام است در جهت جدا کردن ترکیه از خاورمیانه است و برنامه رفراندوم در اقلیم کردستان بخشی از این پروژه است.

بعد از رفراندوم

اردوغان بعد از بازگشت به ترکیه در تاریخ 21 سپتامبر جلسه شورای عالی امنیت این کشور را مدیریت کرد که در آن رفراندوم اقدامی غیرقانونی و غیرقابل قبول توصیف شد و بیان شد که ترکیه این حق را برای خود محفوظ می دارد که براساس توافقات بین المللی و دوجانبه به آن واکنش نشان دهد.

اردوغان در روز برگزاری رفراندوم، حمایت خود را از موقعیت قانونی فعلی عراق اعلام کرد و گفت که رفراندوم فارغ از نتیجه آن باطل و غیرقانونی است. آنکارا سپس بر موضع خود با برگزاری مانور نظامی در مرز خود با اقلیم کردستان که بعداً نیروهای عراقی نیز به آن پیوستند تأکید کرد و مجوز فعالیت سه شبکه رسانه ای کُردی را در ترکیه لغو کرد. سه شرکت هوایی ترکی در تاریخ 27 سپتامبر برنامه های پروازی خود به فرودگاه های اربیل و سلیمانیه را متوقف کردند و حریم هوایی ترکیه در تاریخ 16 اکتبر به طور کامل به روی پروازهای اقلیم کردستان مسدود شد.

اردوغان در سخنرانی 25 سپتامبر خود اشاره کرده بود که ترکیه در زمانی که اقلیم کردستان در بدترین وضعیت قرار داشته به آن کمک کرده است در حالی که هیچ کس دیگری به فریاد آنها نرسیده است. روز بعد، اردوغان گفت که «اقلیم رفراندوم که بدون مشورت و دیدار برگزار شد خیانت به کشور ما بود در حالی که روابط ترکیه و اقلیم کردستان در بهترین موقعیت تاریخی خود قرار داشت.»

اردوغان با اشاره به نقش حیاتی ترکیه در کمک به اربیل برای صدور نفت بدون نظارت بغداد، تهدید کرد هر لحظه ای که شیر نفت را ببندیم کار تمام است و همه درآمدهای آنها از بین می رود.

وی افزود: اگر کامیون های ما به شمال عراق نروند آنها قادر به یافتن غذا و لباس نخواهند بود.

آنکارا پس از گذشت چند سال از اشغال عراق از سوی آمریکا در سال 2003 که ترکیه با تحکیم اقلیم کردستان مخالفت کرده بود، توسعه همکاری اقتصادی و سیاسی با اقلیم کردستان را برگزید.

براساس گزارش وزارت صنعت و تجارت اقلیم کردستان، حجم تجارت میان اربیل و آنکارا در شش ماهه نخست 2017 به 5 میلیارد دلار رسیده بود و برنامه ریزی شده تا این میزان تا آخر سال به 10 میلیارد دلار برسد. این حجم از تجارت از طریق معامله اربیل و بغداد در دسامبر 2014 تحمیل شد که طی آن ترکیه اجازه داد درآمدهای نفت صادر شده از این منطقه و نیز مناطق مورد مناقشه به صورت مستقیم در اختیار دولت اقلیم کردستان قرار گیرد.

اگرچه مرز فیش خابور از مهم ترین گذرگاهها میان ترکیه و اقلیم کردستان بعد از رفراندوم هم بازگذاشته شده است، اردوغان در 19 اکتبر هشدار داد گفتگوی آنکارا با بغداد برای تصمیم گیری پیرامون اقدامات بعدی ادامه دارد، درست است که ما مرز را مسدود نکرده ایم اما هر لحظه ممکن است این اتفاق صورت بگیرد. اردوغان در 25 اکتبر با حیدر العبادی در آنکارا دیدار و اعلام کرد که آنها به نقطه مثبتی بر سر گفتگو و اقداماتی که عراق، ایران و ترکیه انجام داده اند، رسیده اند.

بینالی یلدریم نخست وزیر ترکیه هم بعد از دیدار با عبادی گفت که ترکیه در راستای سیاست حمایت از دولت مرکزی عراق برای در دست گرفتن کنترل گذرگاههای مرزی و فرودگاهها، کنترل گذرگاه مرزی خابور را به دولت مرکزی عراق واگذار می کند. وی در 31 اکتبر اعلام کرد که کنترل این گذرگاه مرزی به دولت عراق واگذار شده است. همزمان دوربین تلویزیونهای ترکیه ورود افسران عراقی به همراه نیروهای ترکیه را که با تسهیل این کشور وارد این گذرگاه شدند، نشان دادند.

خوانش اشتباه درباره اردوغان

کاملاً مشخص است که مسعود بارزانی اشتباهات محاسباتی زیادی درباره رفراندوم داشت اما خوانش اشتباه وی پیرامون اردوغان ممکن است مهمترین اشتباه وی باشد. این دو در گذشته روابط خوبی در سایه سفرهای متعدد بارزانی از ترکیه برای دیدار با اردوغان و نیز دیدار اردوغان از اربیل در سال 2011 داشتند. حتی رهبر ترکیه در سال 2013 بارزانی را برای شرکت در یک مراسم مهم که به منظور آغاز طرح "گشایش کردی" اردوغان در دیاربکر برگزار شد دعوت کرد.

بعد از اینکه اردوغان بارزانی را به عنوان "دوست عزیز" در این مراسم خطاب کرد و گفت که به خاطر بارزانی بوده که توانسته "به خویشانمان در اقلیم کردستان درود بفرستیم"، بارزانی نیز با گفتن "برادری کُرد-تورک" به اظهارات وی پاسخ داد. نزدیک شدن هر چه بیشتر آنها با برافراشتن پرچم اقلیم کردستان در کنار پرچم ترکیه در رویدادهای مختلف از جمله سفر بارزانی به ترکیه در 26 فوریه 2017 مورد تأکید قرار گرفت.

نیچروان بارزانی در مصاحبه 21 دسامبر 2012 خود با مجله تایم با بیان اینکه قبل از همه، باید حداقل یک کشور را در اطراف خود قانع کنیم، بر اهمیت به رسمیت شناخته شدن استقلال اقلیم کردستان از سوی ترکیه تأکید کرده بود زیرا بدون اقناع یکی از کشورهای همسایه کُردها نمی توانند استقلال خود را اعلام کنند. وی افزود: "با توجه به اینکه محصور در خشکی هستیم باید یک شریک و یک قدرت منطقه ای را اقناع کنیم." وی سپس در اشاره مبهم به آمریکا گفت که باید یک قدرت بزرگ را نیز قانع کنیم تا از ما حمایت کند. با این حال، وقتی بارزانی در نهایت رفراندوم را برگزار کرد نه ترکیه و نه آمریکا از وی حمایت نکردند. بارزانی فکر می کرد که آنکارا دست به اقدامی نخواهد زد که به زیان روابط استراتژیکش با اربیل منجر شود. درست است که این مسئله از نظر اردوغان مهم بود اما روی این مسئله بیشتر از فاکتورهای دیگر تأکید شده بود.

آغاز خشم اردوغان از مسعود بارزانی، رد درخواست وی برای لغو برگزاری رفراندوم بود. اردوغان فارغ از عدم تمایلش به خارج شدن هر چیز کوچکی از کنترلش مواظب بود روی کاریزمایش و همچنین تصویری که وی به دقت از خود به عنوان یک رهبر قدرتمند که همه چیز را در خانه تحت کنترل دارد و در بیرون از ترکیه نیز دارای نفوذ است، تأثیر منفی نگذارد. بنابراین اردوغان نمی توانست یک رهبر ضعیف در نظر بیابد که قادر به متقاعد کردن یک موجودیت کوچک در مرزهای جنوبی ترکیه علیرغم هشدارهای مکررش نیست. واکنش های اردوغان همچنین تحت تأثیر تحولات سوریه قرار داشت. برای مثال، اردوغان در روز برگزاری رفراندوم گفت: ترکیه اجازه نخواهد داد که کشور تروریستی دیگری در سوریه ایجاد شود. وی به شدت مخالف ایجاد یک کمربند مشابه تحت کنترل کُردهای سوریه در شمال سوریه است که هدایت آن به دست حزب کُردی اتحاد دموکراتیک کُرد سوریه و YPG شاخه نظامی آن است. گروهی که به پ.ک.ک که از زمان تأسیس آن در سال 1984 با دولت ترکیه در حال نبرد است. اردوغان در اول نوامبر 2017، ابراز نگرانی کرد که PYD قلمرو خود را تا دریای مدیترانه گسترش دهد و اینکه آنکارا اجازه شکل گرفتن چنین اقدامی را نخواهد داد. اردوغان به اقدام نظامی ارتش ترکیه به عنوان بخشی از عملیات سپر فرات در شمال سوریه اشاره کرد که به طور موثری از ایجاد یک کمربند پیوسته تحت کنترل کُردها در نزدیک مرزهای ترکیه جلوگیری کرده است. وی هشدار داد که نیروهای ترکیه می توانند یک شب ناگهان وارد شمال عراق شوند.

حمایت آشکار اسرائیل از استقلال اقلیم کردستان یکی دیگر از عوامل واکنش شدید اردوغان بود. اردوغان بعد از دیدن برافراشته شدن پرچم اسرائیل توسط کُردهای عراق در 30 سپتامبر گفت: این مسئله نشان می دهد که این حکومت (اقلیم کردستان) رابطه تاریخی با اسرائیل دارد و آنها با هم همکاری دارند. وی رفراندوم را یک "توطئه صهیونیستی" خواند.

برگزاری رفراندوم در کرکوک، از نظر اردوغان یک اشتباه محض بود، اگرچه کرکوک خارج از مرزهای رسمی اقلیم کردستان بود اما کُردها از ژوئن 2014 و بعد از حرکت داعش به سمت موصل آن را تحت کنترل خود قرار دادند. سرنوشت این شهر به علت شکست در برگزاری رفراندوم براساس ماده 140 قانون اساسی عراق همچنان نامعلوم باقی مانده بود. اهمیت سمبولیک کرکوک که دارای میادین نفتی بوده و حجم صادرات نفت اقلیم کردستان را بالا برده بود از نظر کُردها زیاد بوده و آن را قدس کردستان می خوانند. بارزانی در فوریه 2015 آن را شهری خواند که جزء کردستان بوده و درباره هویت کُردی آن هیچ بحثی پذیرفته نیست.

با این حال، اعراب و ترکمانها نیز ادعای مالکیت کرکوک را دارند و همه 11 عضو عرب و ترکمان شورای استان کرکوک در جلسه 29 آگوست 2017 مخالفت خود را با برگزاری رفراندوم در این شهر اعلام کردند.

اردوغان هم به نوبه خود در روز 4 آوریل تأکید کرد که کرکوک از نظر تاریخی یک شهر ترکمانی است فارغ از اینکه برخی این را بپذیرند و یا رد کنند. وی مقامات اقلیم کردستان را که کرکوک را تحت کنترل دارند به اشغال این شهر متهم کرد. ابراهیم کالین سخنگوی اردوغان نیز در روز 14 سپتامبر 2017 تأکید کرد که کرکوک بخشی از اقلیم کردستان نیست و تلاش برای ایجاد چنین امر واقعی پذیرفتنی نیست. اردوغان روز بعد بار دیگر به وضعیت خاص کرکوک اشاره کرد و بارزانی را به خاطر "تلاش برای انجام عملیاتی خاص علیرغم آگاهی به حساسیت ترکیه در این موضوع" متهم کرد. اردوغان روز 28 سپتامبر گفت که رفراندوم "حقوق ترکمانها را نادیده گرفته است و واکنش های قهرآمیز ترکیه برای ایجاد بهترین وضعیت برای منطقه، کُردها، اعراب و ترکمانها بوده است."

عبادی با استفاده از این حساسیت های ترکیه، اقلیم کردستان را به آوردن نیروهای پ.ک.ک به کرکوک در روز 15 اکتبر متهم کرد. این مسئله واکنش های فوری آنکارا را در پی داشت و با تأیید اظهارات عبادی تأکید کرد که حضور پ.ک.ک در کرکوک تحمل نخواهد شد و تحرکات این گروه اقدام جنگی محسوب می شود. یک روز بعد، پس از آنکه نیروهای عراقی به سرعت شهر کرکوک را از کُردها بازپس گرفتند، اردوغان روز 18 اکتبر اعلام کرد که آنهایی با نادیده گرفتن ساختار منطقه که متشکل از هویت های مختلف اقدامات شتاب زده فرصت طلبانه انجام می دهند، تاریخ آنها را محاکمه خواهد کرد. وی به بارزانی هشدار داد باید در منطقه ای که در داخل حکومت مرکزی عراق قرار دارد بماند. آنکارا همچنین حمایت خود را از برنامه بغداد برای بازسازی خط لوله کرکوک- جیحان در راستای تلاش برای کنترل بر صادرات نفت عراق از طریق شمال این کشور اعلام کرد. بن علی یلدریم نخست وزیر ترکیه نیز همزمان شایعه توافق بغداد و آنکارا را بر سر ایجاد یک گذرگاه مرزی جدید در اواکوی در غرب فیش خاپور را که خارج از کنترل نیروهای پیشمرگ است تأیید کرد.

چشم انداز پیش رو

اردوغان در روز 19 اکتبر با بیان اینکه دو حزب اصلی اقلیم کردستان (اتحادیه میهنی و پارتی) با هم خصومت داشته و یکدیگر را به خیانت متهم کنند، اتفاقات کرکوک را حاصل اتفاقات داخلی میان کُردهای عراق دانست. مسعود بارزانی نیز در جریان سخنرانی کناره گیری خود در 29 اکتبر این فرضیه را تأیید کرد. وی مسئولیت از دست رفتن کرکوک و منابع نفتی آن را نتیجه خیانت بزرگ رقبای سیاسی عنوان کرد. اهمیت مسئله این جاست که اصرار مسعود بارزانی برای برگزاری رفراندوم از نظر رقبای سیاسی او یعنی گوران و اتحادیه میهنی به تمایل وی برای سرپوش گذاشتن بر مشکلات و اختلافات پیرامون ریاست بر اقلیم کردستان ربط داشت. در در واقع، دوره ریاست مسعود بارزانی در سال 2013 پایان یافته بود و وی به عنوان "رهبر دوران جنگ" حتی پس از پایان دوره دو ساله تمدیدی از سوی پارلمان اقلیم کردستان در سال 2015، همچنان در دفتر ریاست اقلیم کردستان حضور داشت.

رفراندوم همچنان که گوران و اتحادیه میهنی وی را به خاطر پیامدهای آن مواخذه کرده اند، نه تنها باعث قدرتمندتر شدن بارزانی نشد بلکه وی را به شدت تضعیف کرد. برای مثال، شورش حاجی، سخنگوی گوران (جنبش تغییر) در روز 6 نوامبر از حوادث پسارفراندوم به عنوان فاجعه یاد کرد و خواستار تشکیل یک دولت نجات ملی شد که وظیفه آن فقط مذاکره با بغداد و فراهم نمودن زمینه برگزاری انتخابات باشد. با این حال، مسعود بارزانی در روز 7 نوامبر به نیوزویک گفته بود که از نظر وی رسیدن به استقلال همچنان ممکن است. با این وجود، وی به طور ضمنی غیرقابل جبران بودن از دست دادن کرکوک را تأیید کرد و گفت: تا زمانی که تغییر وضعیت اقلیم کردستا مدنظر نباشد باید از خونریزی جلوگیری کرد. پارلمان اقلیم کردستان نیز در 14 نوامبر با رأی خود بر احترام به تفسیر دادگاه فدرال عراق از ماده یک قانون اساسی این کشور تأکید کرد که براساس این تفسیر، جمهوری عراق یک حاکمیت فدرال و مستقل بوده و قانون اساسی عراق ضامن اتحاد این کشور است.

رفراندوم علاوه بر اینکه باعث شد بارزانی قدرت را از دست بدهد، موقعیت دولت اقلیم کردستان را نیز نسبت به قبل از برگزاری رفراندوم تضعیف کرد و عملاً امید به رسیدن به استقلال را در آینده ای نزدیک از بین برد. اقلیم کردستان در مقابل اقدامات مشترک ترکیه و ایران در کنار دولت مرکزی عراق منزوی و تضعیف شده بافت. این وضعیت با تصویب بودجه توسط هیئت وزیران عراق و کاهش سهم اقلیم کردستان از 17 درصد به 12.6 درصد وخیم تر شد و توانایی اقلیم کردستان را برای پرداخت حقوق کارمندان و نیروهای پیشمرگ زیر سوال برده است. نیچروان بارزانی نخست وزیر اقلیم کردستان اشاره کرد که اقتصاد بحرانی اقلیم کردستان با نصف شدن صادرات نفت با مشکلات بیشتری روبه رو خواهد شد. همچنین بر اساس گزارشی، صادرات نفت اقلیم کردستان پس از رفراندوم از 600000 بشکه به 250000 بشکه کاهش یافته است. بدتر از آن، براساس گزارش امبرین زمان در تاریخ 5 اکتبر 2017، اقلیم کردستان 18 میلیارد دلار بدهکار است که 1.8 میلیارد دلار آن مربوط به تجار ترکیه است.

با توجه به همکاری ترکیه و بغداد، اقلیم کردستان عراق دیگر نمی تواند مانند قبل از رفراندوم و با همکاری ترکیه مستقل از دولت مرکزی عراق اقدام کند. با این حال، اردوغان با توجه به اینکه نمی خواهد همه چیز تحت کنترل حیدر العبادی باشد همه پلهای ارتباطی ترکیه با اقلیم کردستان را خراب نکرده است. گذرگاه خابور برخلاف اعلام مقامات نفتی عراقی همچنان تحت کنترل مقامات اقلیم کردستان است و کاهش تعداد نیروهای کُردی براساس توافق قبلی است. تجارت ترکیه با اقلیم کردستان متوقف نشده و ترکیه اولین کشوری بود که کمک های خود را برای منطقه زلزله زده اقلیم کردستان در تاریخ 12 نوامبر ارسال کرد.

اردوغان به طور وضوح می خواهد اقلیم کردستان بعد از پایان این بحران، یک منطقه پابرجا اما متکی به ترکیه باقی بماند. بر همین اساس، اکنون ما شاهد ورود به برحه ای از رابطه میان آنکارا و اربیل شده ایم که آنکارا با حفظ همکاری با بغداد می خواهد رابطه با اقلیم کردستان را متوازن کند.

اردوغان در 21 نوامبر روابط ترکیه با دولت مرکزی عراق را ستود و سپس گفت که اگر رهبران کُرد چنان اشتباه بزرگی مرتکب نشده بودند رابطه خوب خود را با آنها نیز حفظ می کردیم.

امکان بهبود رابطه ترکیه با نیچروان بارزانی در آینده که براساس شایعات نسبت به برگزاری رفراندوم دودل بود، وجود دارد. نیچروان بارزانی در 6 نوامبر گفت که می خواهد به آنکارا و تهران سفر کند به این امید که آنها در حل مناقشه اقلیم کردستان با بغداد وی را کمک کنند. وی همچنین با بیان اینکه ترکیه در کمک به اقلیم کردستان همچنان که انتظار می رفت و قبلاً هم به اقلیم کردستان کمک کرده از ارسال کمک این کشور به زلزله زدگان اقلیم کردستان تقدیر کرد. باید ذکر کرد که وی قبلاً رابطه خوبی با اردوغان داشت و در 23 نوامبر 2016 در آنکارا با وی دیدار کرد. همچنین گزارش شده است که نیچروان بارزانی تلاش کرده است از طریق تعداد زیادی واسطه های ترک رابطه اقلیم کردستان با ترکیه را ترمیم کند.

منبع: گروه بین المللی بحران

نویسنده: مهمت اویانیک

ترجمه: خبرگزاری کردپرس- سرویس جهان

کد خبرنگار: 40101

کد خبر 49277

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha