به گزارش کردپرس، فوت تعدادی از کولبران استان های غربی کشور در سرمای زمستان سال گذشته اگرچه این قشر و سختی کار آنان را در مرکز توجه رسانه ها و مسئولان قرار داد اما در نهایت منجر به تصمیمی موثر در ساماندهی وضعیت آنان نشد، موضوعی که احمد صفری نماینده مردم کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی بر آن صحه گذاشته و می گوید: اگرچه در آن زمان وعده وعید هایی برای حل مشکلات و ارایه تسهیلات به کولبران داده شد اما در نهایت با فروکش کردن موضوع به فراموشی سپرده شد.

او با بیان اینکه انسجامی در تصمیم گیری ها و اقدامات وزارتخانه ها و سازمان های مرتبط برای ساماندهی کولبران وجود ندارد، می افزاید: کولبری باید تعریف مشخصی داشته باشد، این قشر نباید در خدمت تجار باشند بلکه باید برای آنان شرایطی فراهم شود که به صورت مستقل اجناس خود را وارد کرده و به فروش برسانند.

محسن بیگلری نماینده مردم سقز و بانه در مجلس شورای اسلامی نیز با تاکید بر حل مشکل کولبران تاکید می کند که موافق حذف کولبری است اما به شرط اینکه شغل جایگزین مناسب برای کولبران در نظر گرفته شود.

خبرگزاری خانه ملت در نشستی با حضور احمد صفری نماینده مردم کرمانشاه و محسن بیگلری نماینده مردم سقز و بانه در مجلس شورای اسلامی به بررسی مشکلات کولبران و راهکارهای ساماندهی آنان پرداختیم که در ادامه می خوانید.

صفری: برخی تجار به اسم کولبران بدون هیچ گمرکی اجناس خود را وارد کشور می‌کنند

معضل کولبری اگرچه سال هاست در استان‌های مرزی مطرح است، ولی در سال گذشته و در پی فوت چند کولبر بیشتر خبرساز شد. معضل کولبری را چطور می توان مرتفع کرد و به نظر شما اقدامات دولت برای ساماندهی این قشر قابل قبول بوده یا خیر؟ اخیراً هم وزیر کشور اعلام کرد که قرار است به کولبران کارت پیله وری داده و کولبری حذف شود.

صفری: لازم می‌دانم در ابتدا تعریفی از کولبری ارایه دهم تا موضوع شفاف شود؛ کولبر به فردی اطلاق می شود که در استان‌های مرزی برای امرار معاش و کسب درآمد به حمل اجناس بین دو خط مرزی به طور مثال پرویزخان استان کرمانشاه مبادرت می کند. ببینید ما در تمام استان های کشور تعداد انگشت شماری کولبر به معنی واقعی داریم و اکثر افرادی که به کولبری می پردازند اشخاصی هستند که با دریافت مبلغی از تجار به انتقال بار از آن طرف مرز به داخل کشور اقدام می کنند؛ در توضیح بیشتر باید بگویم فعالیت این گروه از کولبران به این شکل است که تجار در کشورهایی مثل دبی، چین و سایر کشورهای مجاز معاملات خود را انجام داده و اجناس خود را به پشت مرز منتقل می کنند، در نهایت با پرداخت مبلغ ناچیزی به کولبران در حدود 50 تا 60 هزار تومان و حتی در مواردی 30 هزار تومان به دلیل بیکاری حاکم بر مناطق مرزی، کالا و اجناس خود را به داخل کشور منتقل می‌کنند.

لازم است تاکید کنم سقف رقمی که به کولبران داده می شود شاید در معدود مواردی به 100 هزار تومان برسد، هیچ وقت یک کولبر در روز 100 هزار تومان کاسب نبوده چون این کولبران در اصل برای تجار کار می‌کنند. تجاری که اجناس را خریده و پشت مرز مستقر می کنند و با یک روال قانونی و کلاه شرعی و به اسم اینکه اجناس متعلق به کولبران است بدون هیچ گمرکی اجناس را وارد کشور می کنند.

در واقع کولبر باید به اندازه یک کوله پشتی یا چمدان دستی بار جابجا کند اما کولبران ما به دلیل مشکلات معیشتی به اندازه غیرمتعارف بار جابجا می کنند که اکثراً هم از ناحیه ستون فقرات آسیب می بینند.

صفری: کولبران نه تضمین شغلی دارند، نه امنیت جانی

هم اکنون یکسری شرکت‌های خدماتی در بازارچه‌های مرزی ایجاد شده که هر روز صبح از کولبرانی که وارد مرز می شوند مبالغی را دریافت می کند تا آنها را به صورت ماهیانه بیمه کنند اما با این وجود وقتی کولبران در سن 60 سالگی برای سابقه بیمه خود مراجعه می‌کنند متوجه می شوند که به ازای هر ماه، 5 روز تا یک هفته حق بیمه برای آنها واریز شده و سازمان تامین اجتماعی اعلام می کند در طول 6 الی 7 سال، 10 الی 12 ماه سابقه بیمه برای آنها محاسبه شده است. بنابراین شاهد هستیم که از یک طرف شرکت های خدماتی از این افراد سوءاستفاده می کنند، از طرف دیگر تاجران از آنها بهره کشی می‌کنند و دولت هم هر زمان که بخواهد بازارچه مرزی را تعطیل می‌کند؛ با این اوصاف کولبران هیچ وقت نه تضمین شغلی دارند و نه امنیت جانی دارند.

متاسفانه مشکل اصلی کولبران این است که ساماندهی نشده و تعریف کار مشخص برای آنها وجود ندارد به همین دلیل سرگردان هستند، به دلیل مصائب و مشکلاتی که متوجه کولبران است انتظار داریم کولبری تعریف مشخص و در عین حال این شغل تضمین داشته باشد. تا کولبران دچار مشکلات اجتماعی نشوند.

البته اقداماتی هم برای کولبران انجام شده به طوریکه تعاونی‌های مرزنشین که در یکی دو استان کشور وجود دارد به طور مثال سوخت‌هایی که در گذشته به صورت قاچاق از کشور خارج می شد را به گونه ای ساماندهی کردند که امروز سوخت ها از سوی تعاونی مرزنشین در اختیار کولبران قرار گرفته و صادر می شود که درآمد خوبی هم ایجاد کرده است به طوری که در مواردی به هر خانواده 100 تا 200 هزار تومان داده می شد بدون اینکه کوچکترین نقشی داشته باشند اما چون عضو تعاونی مرزنشین هستند سهامدار شدند.

صفری: لزوم مذاکره وزارت کشور و امور خارجه با عراق برای ساماندهی کولبری

به نظر من نیاز است وزارت کشور و وزارت امور خارجه با کشور همسایه مذاکره کنند تا کولبری ساماندهی شود. امروز یک عده به صورت کاذب درآمدهای آنچنانی دارند که برای خودشان هم باورنکردنی است.

خانه ملت: آقای بیگلری بعد از خبری شدن مشکل کولبران در سال گذشته، قول هایی مبنی بر بیمه کولبران مطرح شد اما گفته شده بعد از طرح دولت مبنی بر ارائه کارت پیله وری به کولبران این موضوع متوقف شده است. موضوع بیمه کولبران در چه مرحله ای است؟

بیگلری: برای بیمه کولبران اسفند ماه پارسال تفاهم‌نامه ای بین وزارت تعاون و استانداری کردستان امضا شد که تا به امروز مقدماتی فراهم شده ولی نهایی نشده است. هم اکنون در بانه و مریوان حدود 12 هزار نفر در صف بیمه هستند.

بیگلری: نباید به بهانه مبارزه با قاچاق کولبران را تحت فشار قرار دهیم

خانه ملت: یعنی از سال گذشته و با وجود وعده های داده شده تاکنون هنوز هیچ کولبری بیمه نشده است؟

بیگلری: من نشنیدم کولبری بیمه گرفته باشد یا اگر هم گرفته من بی‌خبرم. ببینید بنده از اینکه کولبری حذف شود حمایت می‌کنم؛ از اینکه شأن و کرامت انسان‌ها حفظ شود حمایت می‌کنم. کولبری شغل مناسبی نیست ولی باید جایگزین آن برای مردمی که تنها راه ارتزاق شان کولبری است مشخص شود. رهبری در مبارزه با قاچاق گفتند هدف من از مبارزه با قاچاق، کولبرها نیست بنابراین نباید به بهانه مبارزه با قاچاق کاری کنیم کولبران که تنها راه ارتزاق‌شان کولبری است تحت فشار قرار گیرند. تاکید می کنم موافق حذف کولبری هستم اما با ایجاد جایگزین مناسب.

صفری: متاسفانه هر یک از دولتمردان به یک شکل برای کولبران تصمیم می گیرند. وزارت کشور به یک شکل و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به نحوی دیگر اعلام نظر می‌کند. متاسفانه اینگونه نیست که در یک جلسه مشترک بین وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های مرتبط تقسیم کار دقیق برای ساماندهی کولبران انجام شود، همواره اینگونه بوده که به صورت مقطعی و تحت فشار نمایندگان کارهایی شده اما بعد از فروکش کردن موضوع داستان به روال گذشته بازگشته است.

بیگلری: طرح ارایه شده از سوی دولت برای ساماندهی کولبری زیرساخت ندارد

خانه ملت: دولت پیشنهاد ارائه کارت پیله وری داده و اینکه بازارچه های رسمی مرزی را برای فعالیت آنها فعال کند. با این اوصاف تا زمان اجرای این طرح آیا باید فعالیت کولبران متوقف شود؟

صفری: ببینید کولبر و پیله ور هر کدام تعریف خاص خود را داشته و دو مقوله متفاوت هستند، پیله ور مانند یک تاجر مرزی است به طوری که یک کمک پیله ور، دو نفر کارگر، ترخیص کار و پرسنل و دفتر دارد بنابراین اینکه گفته می‌شود کولبر را تبدیل به پیله ور کنند به هیچ وجه امکان پذیر نیست زیرا فعالیت آنها با هم همخوانی ندارد، بنابراین اجرای این ایده دولت به هیچ وجه امکانپذیر نیست. پیله ور کار مشخص به خود را دارد و کولبر هم فعالیت خاص خود را. پیله ور کار تجارت انجام می دهد و جنس صادر می کند ولی کولبر جنس وارد کشور می کند بنابراین تفاوت جدی با هم دارند.

بیگلری: معتقدم طرح حمایت از کولبران که از سوی دولت مطرح شده طرح خوبی است و من بارها به آقای روحانی اعلام کردم دو مسئله در کشور بازتاب جهانی خوبی نداشته که باید برطرف شود، یک مورد مشکل موسسات مالی و اعتباری و دوم بحث کولبران است؛ گفته می‌شد کولبران تا 100 کیلوگرم بار را حمل می‌کنند، اینکه افرادی در کشور برای ارتزاق خودشان مجبور باشند 100 تا 120 کیلوگرم بار حمل کنند بسیار نگران کننده است. من همواره به عنوان نماینده آنها نگران بودم که این افراد چرا باید شرایط ‌شان به گونه‌ای باشد که مجبور به این کار سخت شوند. این افراد در سرما و برف که بنده و شما نمی‌توانستیم بدون لباس گرم در خیابان‌های معمولی تردد کنیم بار بر دوش‌ مسیرهای صعب‌العبور را طی می‌کردند.

در نهایت دولت طرحی را ارائه کرد که البته چند مشکل اساسی دارد. نخستین مشکل این است که طرح زیرساخت ندارد. ببینید در گذشته که شعاع 14 کیلومتری از مرز برای کولبری مد نظر بود حدود 12 هزار کارت داشتیم اما امروز که شعاع حمایتی به 20 کیلومتر افزایش پیدا کرده حدود 20 هزار کارت کولبری باید صادر شود.

اگر قرار است در آینده گمرک از واردکنندگان و صادرکنندگان در این منطقه عوارض ‌گیرد باید تجهیزات، امکانات و ساختمان‌هایی وجود داشته باشد که امکانات در این حد نیست.

با وجود آماده نبودن زیرساخت‌ از شنبه هفته گذشته بازارچه‌های مرزی کردستان، کرمانشاه و آذربایجان غربی را بستند و در پی آن اجناس از بازارچه‌های رسمی وارد شود. این در حالی است که بازارچه‌های رسمی هنوز شکل نگرفتند و شرایط و زیرساخت‌های لازم را ندارند.

پیشنهاد بنده این است که ابتدا زیرساخت‌ها فراهم و بعد بازارچه‌های فعلی را تعطیل کنند تا ترددها از محل بازارچه‌های رسمی انجام شود. این زیرساخت‌ها شامل ساختمان‌ها، ورود و خروج، جاده دسترسی، گمرکات و تجهیزات مرتبط با گمرک، انبار، استراحت‌گاه‌ و رستوران است که حداقل یک سال زمان می‌برد. این است که بازارچه‌ها فعلی جوابگوی این موضوع نیست.

نقد دیگری که به این طرح وجود دارد این است که بازاریان بانه و مریوان نگران هستند چرا که در پی اجرای این طرح باید حق گمرکی پرداخت کنند؛ آنها همچنین می‌گویند اگر کالایی که به بازارهای رسمی وارد می‌شود به سرعت و با ترانزیت از منطقه خارج شده و به بازارچه‌ها و مغازه‌های بانه و مریوان نرود رونق اقتصادی این مناطق با رکود مواجه خواهد شد بر این اساس تمامی پاساژها، هتل‌ها، مهمانسراها و رستوران‌هایی که تاکنون در این مناطق ساخته شده ورشکست می شوند.

ما امروز حدود 100 هزار مغازه در بانه داریم که روزی مردم منطقه را تأمین می‌کند به علاوه در سقز و سنندج و دیواندره نیز تحت تأثیر بازار بانه، پاساژها و بازارهایی ساخته شده که اگر قرار باشد کالاها به صورت ترانزیتی از بازارچه های رسمی خارج و به بازار بانه نرود باعث می‌شود مسافران از تهران، اصفهان، شیراز و ... به این منطقه نیامده بنابراین اقتصاد بانه، سقر و سنندج تحت تاثیر قرار گرفته و از رونق می‌افتد.

موضوع دیگر که باید در طرح دولت به آن توجه شود این است که برای تاجران در بازارچه‌های مرزی مشوق‌هایی ایجاد شود همانند معافیت هایی که در گذشته در بوشهر و خوزستان درنظر گرفته شد به طوری که تاجران احساس کنند این بازار برای آنها به صرفه است.

خانه ملت: شما معتقدید تا زمانی که زیرساخت‌های بازارچه‌های رسمی آماده شود کولبران باید به کار خود ادامه دهند.

بیگلری: بله، به دلیل اینکه زیرساخت‌ها فراهم نیست. البته موضوع دیگری که در طرح دولت اعلام کردند این است که مبلغی را ماهیانه به کولبران می‌دهیم؛ خب زمانی که رونقی وجود نداشته باشد نمی‌توانند آن مبلغ را به مردم پرداخت کنند.

سوالی که برای مردم منطقه درباره طرح دولت مطرح است این است که در مواردی گفته می‌شود به ازای هر خانوار 500 هزار تومان می‌دهند و در مواردی می‌گویند به ازای هر فرد عضو خانوار 500 هزار تومان داده می‌شود یعنی به ازای یک خانواده 6 نفری سه میلیون تومان پرداخت می شود؛ این باید برای مردم مشخص شود. در حال حاضر این موضوع دستورالعمل مشخص ندارد.

صفری: کولبر باید به تمام معنا کولبر بوده نه اینکه در خدمت تجار باشد

خانه ملت: آقای صفری پیشنهاد شما برای حل مشکل کولبران چیست؟

صفری: به نظر من کولبر باید به تمام معنا کولبر باشد نه اینکه در خدمت تجار باشد، در واقع برای کولبران باید زمینه ای فراهم شود تا با برنامه ریزی هفته ای یک بار به آن طرف مرز برود و جنس خود را خریداری و وارد کند و خودش هم در بازار بفروشد اما کولبران ما امروز اینگونه نیستند.

معتقدم ساماندهی کولبران کار سختی نیست فقط آن را پیچیده کردند. به نظر من وزارت کشور، وزارت دفاع، وزارت امور خارجه می توانند با همکاری هم کولبران را ساماندهی کنند و درباره بیمه و تسهیلات آنها هم با وزارت کار مذاکره کنند؛ بر این باورم که کولبران مرزداران بدون مرز هستند و متاسفانه از آنجا که هیچ امکاناتی در مناطق مرزنشین وجود ندارد اگرچه در دولت یازدهم و دوازدهم اقدامات خوبی در جهت ارتقای خدمات انجام شده ولی در مناطق مرزی کمتر کار شده با این بهانه که احساس می کنند هر لحظه احتمال جنگ وجود دارد و ممکن است سرمایه گذاری‌ها در مناطق مرزی هدر رود ولی تا زمانیکه ما زنده‌ایم باید به شهروندان در تمام نقاط کشور خدمات رسانی شود.

در نهایت معتقدم کولبری باید تعریف مشخص داشته باشد. ما امروز کولبری داریم که با 50 کیلوگرم جنس یک میلیون درآمد دارد اما هستند کولبرانی که با 300 کیلو بار 30 هزار تومان درآمد دارند. کولبری باید تعریف شود، باید به کولبران آموزش داده شود که ورود چه اجناسی به تولید‌کننده داخل آسیب می‌رساند یا چه اجناسی مورد نیاز داخل است و از خرید چه اجناسی جلوگیری کنند. نیاز است کولبران به لحاظ اقتصادی هم آموزش داده و توجیه شوند تا وام اخذ شده را به مرور زمان از دست ندهند و بتوانند درآمد پایدار داشته باشند.

بیگلری: طرح های ارایه شده برای ساماندهی کولبری باید کارشناسی شده باشد

بیگلری: هر طرحی که وزارت کشور و صنعت برای ساماندهی کولبری ارایه می‌کنند باید کارشناسی شده باشد و زیرساخت های لازم برای اجرای آن در نظر گرفته و راهکار اجرایی داشته باشند، ضمن اینکه باید مشکل بیمه کولبران حل شده و دولت اطمینان حاصل کنند که در پرداخت مبالغ ماهیانه به کولبران منابع لازم را در اختیار دارند. علاوه بر این مشوق‌های مالیاتی را برای تاجران در نظر گیرد./