به گزارش کرد پرس، به دنبال بسته شدن معابر موقت مرزی به دستور دولت مرکزی عراق معابر موقت مرزی هنگه ژاله و گله سوره بانه که منبع درآمد کولبران و واردات کالاهای خارجی به بازار تجاری بانه بود، مسدود شد و بازاریان بانه در سردرگمی قرار گرفتند و بازار تجاری بانه که مرکز خریدی ارزان برای مردم سراسر کشور بود با کمبود کالا مواجه شد.

این وضعیت سبب به شماره افتادن نفس اقتصاد بانه شده است و با توجه به بنیه های ضعیف اقتصاد استان کردستان به باور کارشناسان این روند می تواند تاثیری بسیار مخرب بر اقتصاد استان داشته باشد. امروز هم کسبه بانه در اعترض با ناکوکی کسب و کارشان در اعتصابی نمادین سفره خالی در خیابان های بانه پهن کردند تا طعنه ای تلخ باشد به وضعیت نامناسب معیشتی مردم استان کردستان. مسئولان هم در حال حاضر در سکوت و بی عملی این وضعیت ناپایدار اقتصادی را نظاره می کنند و برنامه ای هم برای بهبود وضعیت اقتصادی مردم استان ندارند. از طرفی دولت طرح ساماندهی مبادلات مرزی را که در مرداد ماه سال گذشته اجرایی کرد طبق این طرح کالا از بنادر گمرک می شود و در بازارچه سیرانبند بانه با کارت پیله وری ترخیص می شود و هر کارت پیله وری ماهیانه از 500 هزار تومان تخفیف گمرکی برخوردار می شود.

بازارچه سیرانبند بانه نخستین بازارچه کشور با حضور مدیر کل دفتر امور گمرکات کشور برای اجرایی شدن طرح ساماندهی مبادلات مرزی افتتاح شده اما با توجه به اینکه واردات کالا با گمرک برای بازاریان به صرفه نبود هیچکدام از بازاریان بانه برای واردات کالا از این طریق اقدام نکردند.

از سوی بسیاری از تجار و بازاریان بانه کالاهای را که برای عید امسال خریداری کرده بودند در آن سوی مرزهای بلاتکلیف مانده بود با رایزنی و پیگیری مسئولان استانی و نماینده مردم شهرهای سقز وبانه فرجه زمانی یک هفته ای برای واردات این کالا بدون محدودیت داده شد.

به گفته برخی از تجار بیش از 500 کامیون و وانت کالا در این فاصله زمانی وارد کشور شد و با توجه به اینکه بسیاری از تجار و بازاریان نتوانسته بودند در این فاصله زمانی کالاهای خود را وارد کنند 2 روز دیگر تمدید شد.

باز به گفته عده ای از تجار بیش از 400 وانت بار و کامیون کالادر آن سوی مرز بلا تکلیف مانده و تجار می خواهند این کالاها را وارد کنند اما با توجه به اتمام مهلت 9 روزه و کنترل مرزها واردات این کالاها فعلا امکان پذیر نیست.

به نقل از برخی از بازاریان در این فاصله زمانی فقط تاجران عمده که حدود 5 نفر هستند کالای خود را وارد کردند و بازاریانی که خرده پا هستند نتوانستند از این فرصت زمانی 9 روزه استفاده کنند.

اکنون نوسان قیمت دلارولازم اجرا بودن طرح ساماندهی مبادلات مرزی و محدودیت های بسیار سبب شده بازار تجاری بانه با رکود شدید اقتصادی بی سابقه مواجه شود و هر روز بازاریان به دلیل مشکلات بازار،رکود اقتصادی، نبود مشتری مغازه های خود را تخلیه کردند و بازار روز به روز خلوت تر می شود.

هر چند در این شرایط برخی از تجار عمده فروش می خواهد برای ماندگاری بازار و جذب مسافران خرید که برای بخشی از جوانان اشتغال موقت ایجاد کرده حفظ کنند اما در این شرایط این امر عملا امکان پذیر نیست و هر گونه اقدام در این زمینه مانند یک مسکن عمل می کند و برای رسیدن به این هدف نیاز به برخورداری از تخفیفات ویژه، حذف محدودیت واردات و ثابت نگه داشتن قیمت دلار هستند.

در کردستان بویژه شهرهای نقطه صفر مرزی زیرساخت های سرمایه گذاری تاکنون فراهم نشده و معیشت بخش زیادی از مرزنشینان به درآمد مرزها وابسته است و اجرای طرح ساماندهی مبادلات مرزی سبب شده که درآمد مرزنشینان روز به روز کاهش یابد و سفره انها خالی تر شود.

بعضی از تجار عقیده دارند که با وجود کارت های پیله وری بازار سیاه تشکیل می شود و تجاران کلان شهرهای بزرگ از این فرصت برای واردات کالا استفاده کنند چرا که تعداد انگشت شماری از تجار بانه به صورت کلان جنس وارد می کنند.

دولت در سال های اخیر ایجاد منطقه آزاد بانه و منطقه ویژه اقتصادی را برای ایجاد زیرساخت های تجاری بانه در دستور کار قرار داد و طبق تعهد دولت تا 6 ماه آینده زیرساخت های منطقه ویژه اقتصادی بانه فراهم می شود اما با توجه به اینکه قیمت زمین در این منطقه بسیار بالا است سرمایه گذاران تمایلی برای سرمایه گذاری در این منطقه ندارد.

با این شرایط بیکاری در استان کردستان بویژه بانه رو با افزایش است و راهکار دولت برای کاهش بیکاری پرداخت تسهیلات اشتغالزایی است که طرح های در کارگروه اشتغال شهرستان تعریف شده اما تاکنون بانک ها اقدام به پرداخت وام نکردند.

سرنوشت مبهم سرمایه گذاری های تجار بانه

یکی از بازاریان بانه می گوید: سرمایه گذاری که در بانه برای بازار هزینه شده تاکنون در هیچکدام از شهرهای مرزی چنین سرمایه ای هزینه نشده است.

محمد صالحی می افزاید: بیش از 100 پاساژ با تجهیزات و امکانات ویژه در بانه احداث شده در صورتی که بازار بانه به حالت اول خود بر نگردد این همه سرمایه بخش خصوصی بلا استفاده می مانند.

وی خاطر نشان می کند: باید همه برای ماندگاری و شکوفایی دوباره بازار تلاش کنیم چرا که امنیت و آسایش جامعه بستگی به رفاه مردم دارد.

صالحی با اشاره به پیامدهای طرح ساماندهی مبادلات مرزی می گوید: با اجرای این طرح بازار سیاه در بانه ایجاد می شود تجار غیربومی کارت های پیله وری با سود چند برابر می خرند و نفعی برای خرده فروشان بومی نخواهد داشت.

موانع واردات کالا

یکی دیگر از بازاریان بانه بهموانع ورود کالا اشاره کرد و می گوید: در طرح ساماندهی مبادلات مرزی برای بسیاری از کالاهای که در بازار بانه توزیع می شود مجوز صادر نمی شود.

سامان می افزاید: پوشاک، لوازم خانگی، کفش، کیف و بسیاری از کالاهای که در بازار توزیع می شوند مجوز واردات ندارند و این برای تجار مشکلات خاص ایجاد می کند باید این موانع و محدودیت ها برداشته شود.

این بازاری با اشاره به اجاره بهای سرسام آور مغازه ها در بانهمی گوید: با توجه به رکود فاجعه بار بازار به دلیل رکود اقتصادی کشور، کاهش قدرت خرید مردم و اجاره بهای سرسام اور مغازه ها بازاریان هر روز متحمل ضرر می شود و بسیاری از مغازه داران شغل خود را ترک کردند.

سردرگمی بازاریان

هیرش یکی دیگر از بازاریان بانه می گوید: در حال حاضر بازاریان بانه سردرگم هستند تاکنون هم وعده مسئولین اجرای نشده و مردم به وعده های مسئولین باور ندارند.

وی می افزاید: هر خبرهای متضاد از مسئولین می شنویم و بین مسئولین هماهنگی در اجرایبرنامه ها وجود ندارد

وی اظهار می کند: بازاریان بانه قاچاقچی نیستند و جزء سالمترین بازاریان کشور هستند و از سال ها قبل این مهم را به اثبات رساندند قاچاق کلان در بنادر انجام می شود.

این بازاری می گوید: یکی از مهمترین ضعف بازار بانه نبود یک تشکل صنفی یکی است که در گذشته اقدام کردیم اما با محدودیت های مواجه شدیم و این مهم یکی از ضروریات است.

افزایش قاچاق

یکی دیگر از بازاریان بانه می گوید: با اعمال محدودیت واردات قاچاق کالا افزایش می یابد و دولت با مشکلات بیشتری در این زمینه مواجه می شود.

هیوا می افزاید: تجار تهرانی در چین و ترکیه به همان قیمت ما خرید می کنند اما قیمت تمام شده کالا در تهران پایین تر از بانه است چراکه تاجر تهرانی برای واردات کالا هزینه ها بسیار کمی پرداخت می کنند اما تجار بانه ای باید کالا را با هزینه های بالا وارد کنند.

وی تاکید می کنند: رکود اقتصادی در بانه اقتصاد استان کردستان با بحران مواجه می شود و افزایش آسیب های اجتماعی از جمله اعتیاد و طلاق دور از انتظار نیست که باید مسئولین به فکر راهکارهای جایگزین باشند.