حزب حاکم عدالت و توسعه ترکیه که به دنبال برگزاری انتخابات زودهنگام در 24 ژوئن 2018 است به دلیل تغییر رویکرد به سمت ناسیونالیسم افراطی در ترکیه ممکن است بخش مهمی از حمایت کردهای محافظه کار را از دست بدهد. سوال اصلی این است که چگونه می توان رای کردهای ناراضی را که به عنوان یک بازیگر مهم در انتخابات ظاهر می شوند جذب کرد.

بررسی های اخیر نشان می دهد که آراء کردها می تواند در انتخابات سرنوشت ساز پارلمانی و ریاست جمهوری ترکیه تاثیر بسیار زیادی داشته باشد. انتخابات آتی با تغییر سیستم ریاست جمهوری این کشور را به دولت جدیدی که رییس جمهور همه کاره آن است، تبدیل می کند. موج ارتباطات غیرمنتظره میان احزاب اپوزیسیون در ترکیه به دنبال ایجاد فرم های مختلفی از همکاری برای شکست دادن رییس جمهور فعلی رجب طیب اردوغان است زیرا آنها این انتخابات را آخرین فرصت برای نجات دموکراسی در ترکیه می بینند.

قادر آتالای، صاحب شرکت نظرسنجی PIAR می گوید: اغلب طرفداران اصلی رجب طیب اردوغان و حزب عدالت و توسعه دیگر روی این خط نیستند. آتالای به المانیتور گفت: دلیل اصلی حمایت کردها از اردوغان اعتماد آنها به وی در حل مسئله کردها بود و اکنون که ورق برگشته است آنها احساس می کنند فریب خورده و رها شده اند.

احمد فاروق اونسل یک شهروند کرد محافظه کار ترکیه که به عنوان نماینده آک پارتی فعالیت می کرد و اکنون از حزب عدالت و توسعه جدا شده تایید می کند که احساس عمیقی از نامیدی و سرخوردگی میان کردها وجود دارد.

اونال به المانیتور گفت: «حزب آک پارتی یا عدالت و توسعه در سال 2002 وقتی که تازه تاسیس شده بود قول داد درهای قفل شده دموکراسی را باز کند و در دوره 2002 تا 2007 اقدامات سیاسی آن با پیام های این حزب همخوانی داشت و از سال 2007 تا 2013 روند صلح را بنیان گذاشت. اینها دلیل حمایت کردها از عدالت و توسعه بود.»

وی افزود: «وقتی روند صلح فروپاشید و جنبش های سیاسی کرد در کشور همسایه ترکیه یعنی سوریه قدرت گرفت، حزب عدالت و توسعه موضع سفت و سختی در قبال جنبش سیاسی کردها هم در ترکیه و هم در منطقه در پیش گرفت و کردها را به این نتیجه رساند که دیگر از این حزب حمایت نکنند.»

به گفته اونال، همپیمانی آک پارتی با حزب ناسیونالیست MHP ، سرکوب شدید شبه نظامیان کرد که ویرانی شهرها و مناطق کردنشین ترکیه را در سال های 2015 و 2016 به همراه داشت، تهدیدهای ترکیه علیه کردهای عراق به خاطر مسئله رفراندوم استقلال و اخیرا تهاجم ترکیه به شهر کردنشین عفرین، همه و همه رویای کردها را نقش بر آب کرد. « به همین دلیل، ارجحیت های سیاسی کردهای ترکیه تغییر کرده است.»

بر اساس یافته های آتالای، عدم حمایت کردها، از دست رفتن 4 درصد از آراء حزب عدالت و توسعه را به همراه داشته است. این حزب در آخرین انتخاباتی که در سال 2015 برگزار شد بیش از 49 درصد آراء را کسب کرد. وی می گوید:« بر اساس بررسی های ما درباره رای های از دست رفته بالقوه عدالت و توسعه،این حزب 4 درصد از آراء کردهایی را که مخالف تقابل بوده و از روند صلح حمایت می کنند از دست داده است.»

احزاب اپوزیسیون اکنون مشتاق هستند رای های کردها را هدف قرار دهند. مهم ترین این احزاب، حزب دموکراتیک خلق ها یا HDP است که نمایانگر کردهای ناسیونالیست بوده و جنبش سیاسی کردها را در ترکیه رهبری می کند. بعد از این که هفته گذشته احتمال برگزاری انتخابات زودهنگام مطرح شد، پروین بولدان رهبر مشترک HDP آشکار ساخت که استراتژی حزب روی کسب آراء کردهای ناراضی و ناامید از آنکارا است. وی در روز 17 آوریل گفت: « وقتی شما به عفرین می رفتید شما از زدن سیلی عثمانی حرف می زدید اما اکنون شما از کردها سیلی خواهید خورد. ترانه هایی که در راه (تصرف) عفرین می خواندید شما را خفه خواهند کرد.»

مرال دانیش بشتاش، رییس فراکسیون HDP در پارلمان ترکیه گفت که کردها در طیف های سیاسی مختلف قصد دارند دولت را در انتخابات تنبیه کنند. خانم بشتاش به المانیتور گفت: « کردها- حتی آنهایی که از HDP حمایت نمی کنند- پاسخ عملیات عفرین، برداشتن نشانه ها ونام های کردی از جنوب شرق ترکیه و حبس کردن نمایندگان کرد را خواهند داد. سیاست نپذیرفتن و انکار علیه کردها در کار است. کردها مردمی دارای بینش سیاسی هستند و قطعا به این سیاست پاسخ خواهند داد.»

بشتاش افزود: «پیام ما به همه مردم این است که : شما هستید که بهترین پاسخ را به خصومتی که علیه شما اعمال می شود می دهید ما کاملا از پاسخ شما حمایت می کنیم.»

آتالای کردهای حامی حزب حاکم آک پارتی یا AKP را این طور توصیف می کند: « کردهای محافظه کار، مسلمان سنی و دیندار».

آیهان بیلجن، یکی از چند نماینده محافظه کار حزب HDP به المانیتور گفت که کمپین انتخاباتی با ماه مبارک رمضان همزمان می شود. وی معتقد است که اردوغان در این مناسبت مذهبی از گفتمان عمیقا مذهبی به منظور همراه ماندن کردهای مذهبی استفاده خواهد کرد. وی مطمئن است که HDP می تواند یک گفتمان مخالف با آن و تاثیرگذار ایجاد کند. وی گفت: «ما راه استفاده از مذهب را برای انتخابات سد خواهیم کرد.»

آتالای معتقد است آراء کردها ناراضی در حال حاضر میان HDP ، حزب سعادت که مانند آک پارتی ریشه های اسلام سیاسی دارد و حزب «خوب» که چند ماه پیش توسط افراد جدا شده از حزب MHP و ناراضی از همپیمانی آن با اردوغان تاسیس شد، تقسیم شده است. هنوز بخش مهمی از کردهای سرخورده و ناراضی تصمیم نگرفته اند و احتمال دارد که اگر آنها در این زمان کوتاه آلترناتیوی نیابند، یا از شرکت در انتخابات خودداری کرده و یا به حمایت از اردوغان پایان می دهند.

استراتژی HDP کار کردن روی رای کردهایی است که قبلا حزب را ترک کرده اند. یک هیئت بلندپایه از حزب HDP در اوایل ماه آوریل به اربیل رفت تا با مسعود بارزانی یکی از رهبران کرد عراقی که در میان کردهای محافظه کار ترکیه مورد احترام است، مذاکره انجام دهد.

بیلجن که سخنگوی HDP نیز هست به المانیتور گفت که حزبش همچنین به دنبال گفتگو با احزاب اپوزیسیون است.

عبداللطیف شنر، یکی از معاونان سابق نخست وزیری در ترکیه که از اردوغان جدا افتاده می گوید احزاب اپوزیسیون باید با HDP همکاری کنند چرا که این حزب تنها « ابزار برای بیرون کشیدن کردهایی است که از حزب AKP و اردوغان حمایت کرده اند.»

اگر کردها بخواهند در انتخابات آتی ترکیه تاج بخش باشند، به نظر می رسد که تاثیرگزارترین استراتژی علیه همپیمانی AKP-MHP ایجاد یک بلوک اپوزیسیون است که HDP را در آغوش بگیرد و HDP نیز کردهای سرخورده را جذب کند.

منبع: المانیتور

ترجمه: خبرگزاری کردپرس- سرویس جهان

کد خبرنگار: 40101