به گزارش کردپرس، شهر تاریخی سیروان یکی از مهمترین مناطق باستانی استان ایلام و غرب کشور از دوران باستان و عهد ساسانیان بوده که هم اکنون در شهرستان سیروان که به همان نام باستانی نامگذاری شده است قرار دارد.

این شهر و محوطه تاریخی در محل روستای فعلی سراب کلان شهرستان سیروان قرار داشته و در واقع این روستا بر روی خرابه های این شهر باستانی بنا شده و این موضوع خود مشکلاتی را برای محافظت از این شهر تاریخی به وجود آورده است.

قرار گرفتن این شهر تاریخی که گفته می شود از بهترین و مهم ترین شهرهای دوران ساسانیان در آنزمان بوده در یک محل خوش آب و هوا، سرسبز و جنگلی در استان فعلی ایلام و وجود آب فراوان و گوارا در کنار آن حکایت از روزگارانی باشکوه برای این شهر داشته است.

زندگی آزادانه بر ویرانه های شهر باستانی سیروان

استقرار روستای سراب کلان در محل شهر تاریخی سیروان که گفته می شود مردم این روستا از حدود یک قرن پیش تاکنون ساکن در این محل هستند و ادامه زندگی مردم این روستا در این شهر تاریخی صدمات بسیاری را به پیشینه تاریخی شهر باستانی سیروان وارد کرده است.

زندگی آزادانه مردم یک روستا با جمعیت حدود 240 خانواری در محلی که یکی از مهمترین شهرهای باستانی و تاریخی استان ایلام و کشور است و استفاده از سازه های این شهر تاریخی و باستانی به عنوان خانه،طویله و یا کاهدان شاید پدیده عجیبی در کشورمان باشد و نوعی دهن کجی و بی اعتنایی به پیشینه تاریخی کهن و بزرگ کشور ایران و استان ایلام.

زندگی مردم این روستا در این شهر تاریخی در مدت چند دهه چنان عادی ، بدون هشدار و غافلانه بوده است که هر کس به هر شکلی و در هر مکانی که دوست داشته در این روستا ساخت و ساز کرده و از سازه های قدیمی هم بهره گیری کرده است.

چند دهه بی تفاوتی نسبت به نجات بخشی شهر تاریخی سیروان

یک قرن زندگی و یا دست کم 70 یا 80 سال زندگی مردم روستای سراب کلان در محل ویرانه های شهر تاریخی سیروان شاید تا امروز دیگر اثر و سازه قابل توجهی از روزگاران کهن این اثر باستانی را سالم بر جای نگذاشته باشد و این خود بدترین و دردناک ترین حکایت و واقعیت در خصوص شهر باستانی سیروان است.

در مدت چند دهه زندگی مردم روستای سراب کلان بر ویرانه های این شهر ،آزادانه هر نوع ساخت و سازی که البته ممکن است نا آگاهانه و کاملا هم برای مردم این آبادی عادی بوده است صورت گرفته است و چه بسا بناهایی کهن و ارزشمند در این مدت با خاک یکسان شده و در محل آن بنایی امروزی که هم اکنون خانه های افراد زیادی از این روستا هستند شکل گرفته است.

و البته از این حکایت تلخ تر، سوء استفاده غارتگران میراث فرهنگی و افراد سود جو بوده که ممکن است حتی ساکن این روستا و حتی استان ایلام هم نبوده اند و نیز کنده کاری ها و حفاری بسیار در مدت چند دهه گذشته از دیگر روایتها و سرگذشت های تلخ شهر تاریخی سیروان بوده است.

اما قابل تأمل تر از همه اینها این است که چطور سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور و حتی اداره کل میراث فرهنگی استان ایلام در طول چند دهه گذشته در حالی که به اهمیت این شهر تاریخی پی برده اند و وجود آثار و سازه های ارزشمند میراث کهن کشورمان را در این شهر تاریخی لمس کرده و اقدامی اساسی برای نجات بخشی آن انجام نداده اند.

استقرار پایگاه پژوهشی میراث فرهنگی کشور

با همه بی تفاوتی ها و بی مسئولیتهایی که در طی سالیان گذشته در زمینه هویت تاریخی شهر سیروان اعمال شده است اما مدتی است سازمان میراث فرهنگی کشور و مسئولان استانی گامهایی را برای نجات بخشی این شهر و محوطه باستانی برداشته اند که البته تا رسیدن این تلاشها به موفقیت راه درازی در پیش خواهد بود.

فرماندار شهرستان سیروان در این زمینه از تلاشها برای نجات بخشی این شهر تاریخی و استقرار پایگاه پژوهشی سازمان میراث فرهنگی کشور در این شهر تاریخی در آینده نزدیک خبر می دهد.

بهمن جلیلیان در گفتگو با خبرگزاری کردپرس گفت: این پایگاه پژوهشی به صورت مستقل فعالیت کرده که متولی آن سازمان میراث فرهنگی کشور و شهرستان سیروان خواهد بود.

وی به مأموریتهای این پایگاه پژوهشی اشاره کرد و گفت: فعالیت این پژوهشکده بصورت دائم بوده و کار آن در زمینه آغاز کاوش در این شهر تاریخی، مرمت آثار تاریخی و نیز جلوگیری از تخریب و خسارت بیشتر به این شهر باستانی خواهد بود. علاوه بر این ،این پایگاه در زمینه نظارتی هم فعالیت خواهد کرد.

شهر تاریخی سیروان میراث دار گذشته کهن ایلام

جلیلیان به پیشینه تاریخی شهر سیروان اشاره کرد و گفت: قبل از دوران اسلامی در جایی که استان فعلی ایلام قرار دارد 2 شهر بزرگ و مشهور وجود داشته که یکی از آنها شهر سیمره در شهرستان فعلی دره شهر و دیگری هم شهر سیروان بوده که روستای سراب کلان بر ویرانه های آن بنا شده اند.

وی افزود: این شهرهای تاریخی و باستانی گفته می شود که در دوران اسلامی و قرن سوم احتمالا در اثر زمین لرزه ای بزرگ تخریب شده و مدتها بعد از آن خالی از سکنه بوده اند که البته برخی سازه های این شهرهای باستانی همچنان با گذشت چند قرن سالم مانده اند.

فرماندار سیروان تصریح کرد: سالم ماندن برخی سازه های این شهر تاریخی زمینه ای شده است که مردم این منطقه و روستای سراب کلان از حدود 70 سال پیش زندگی خود را روی بناهای باستانی این شهر تاریخی ادامه دهند و مردم این روستا هم اکنون و همچنان از برخی سازه های این شهر باستانی به عنوان طویله ، کاهدان و در دهه های گذشته هم به عنوان خانه استفاده کنند.

آغاز عملیات نجات بخشی و اینده نامعلوم شهر باستانی سیروان

به گفته فرماندار سیروان ،به منظور نجات بخشی این شهر تاریخی و خالی کردن آن از سکنه اقداماتی از چندی پیش آغاز شده است که البته موفقیت آمیز بودن آن به همکاری مردم روستای سراب کلان و شهرستان سیروان و مسئولان استانی و کشوری بستگی دارد.

جلیلیان می گوید: به همین منظور در بالا دست روستای فعلی سراب کلان و کمی دورتر از شهر تاریخی سیروان زمینهایی برای استقرار اهالی این روستا در صورت جابجا شدنشان در نظر گرفته شده است که در حال آماده سازی این زمین برای ساخت و ساز و تکمیل زیرساختهای آن هستیم.

وی تصریح کرد: زمینهای در نظر گرفته شده به این منظور به زودی قطعه بندی شده و در اختیار آندسته از افراد این روستا که مایل به جابجا شدن هستن قرار خواهد گرفت که البته مشوق ها و تسهیلات خوبی هم برای افرادی که قصد جابجایی از بخش تاریخی و باستانی سراب کلان را داشته باشند برای استقرار در مکان جدید در نظر گرفته شده است.

فرماندار سیروان افزود: از دیگر مشوقها در این زمینه این است که محل سکونت فعلی آنها در شهر باستانی سیروان خریداری خواهد شد که اینها بهترین فرصت برای مردم این روستا و البته نجات بخشی شهر سیروان خواهد بود.

مشوق های در نظر گرفته شده برای جابجایی اهالی روستای سراب کلان از شهر تاریخی سیروان گامهای ارزشمندی از سوی دولت بوده که البته در کنار آن و برای موفق بودن این طرح باید اقدامات تبلیغی و فرهنگی لازم برای تشویق مردم این روستا به جابجایی از مکانی که سالها است پیوند عمیقی با آن دارند و بخشی از زندگی شان هم وابسته به آن است صورت گیرد.

گزارش : حشمت اله کرمی نژاد