به گزارش کردپرس، از ویژگیهای امسال حضور دو شخصیت برجسته ی ملی در این مراسم بود.
دکتر عبدالرضا عزیزی، رییس کمیسیون فرهنگی اجتماعی مجلس شورای اسلامی که دو دوره نمایندگی استان خراسان شمالی از حوزه ی شیروان بوده و این کمیسیون را عهده دار است و در ابتدای مراسم خود را به کردی کرمانجی خراسانی معرفی کرد و همچنین دکتر مرتضی شهبازی‌نیا، رییس منتخب ایلامی اتحادیه ی کانونهای وکلای دادگستری ایران "اسکودا" و رییس دانشکده ی حقوق دانشگاه تربیت مدرس، به عنوان رییس فراگیرترین تشکل مردم نهاد حقوقی ایران که در ابتدای سخنانش به زبان کردی، ضمن ابراز همدردی گفت: از اینکه به علت عدم اطلاع رسانی کامل به ما فعالان حقوقی و فرهنگی و اجتماعی و سیاسی کوردهای فه یلی در ایران و عراق، چنین تراژدی عظیم انسانی نه تنها به دنیا بلکه حتی ابعاد وسیع آن به ایرانیان و عراقیان نیز آنگونه که باید و شاید معرفی نشده ، باید بگویم شهدای عزیز قوم من، مادران و خانواده های داغدار شهدای مظلوم ژینوساید کردهای فه یلی، همه ی ما شرمنده ایم.
دیگر ویژگی این دوره قرائت پیام دکتر محمدجواد حق‌شناس رییس کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران بود که توسط مهندس مصطفی بیگی "رودوس فه یلی" قایم مقام شهرداری منطقه نوزده تهران قرائت گردید.
در ابتدای این مراسم، حاج سعید فتاحی که از کردهای فه یلی ارکواز ملکشاهی و از موسسین و رییس کنونی هیات مذهبی کردهای فه یلی مرکز است به پیشینه ی حضور نیم قرنی این هیات که در سال ۱۳٤۸ هجری شمسی و به عنوان اولین تشکل کردزبان در پایتخت ایران تاسیس گردیده اشاره کرد، و گفت: این هیات مذهبی در ابتدا و به کمک خانواده ی مرحوم امام خمینی "ره " و در پارکینگ منزل شخصی خانواده ی همسر مکرمه ی امام خمینی "ره " در محله ی پامنار بازار بزرگ تهران و با حمایت آن خاندان محترم، در سال ۱۳٤۸ هـ.ش تشکیل شد و پس از دو سال خوشبختانه و به همت همین خاندان بزرگوار، مسجد تاریخی آقا محممود در کوچه مروی که محل کسب و کار عمده ی تجار کرد فه یلی در بازار تهران بود، قرار گرفت و از سال ۱۳٥۰ هـ.ش تاکنون این هیات، علاوه بر امورات مذهبی، به امور فرهنگی و اجتماعی همه ی ایلامیان، اهتمام دارد و به لطف خدا در این مدت پنجاه سال در سایر نقاط شهر تهران نیز یازده حسینیه و مسجد و هیات مذهبی، شکل گرفته که الحمدالله با همدیگر هماهنگی کاملی دارند و در کلیه مسایل مذهبی و حتی انتخابات مجلس تهران و شورای شهر تهران و ریاست جمهوری در ایران نیز شهروندان کرد فه یلی ایلامی را به مشارکت حداکثری در انتخابات و دوشادوش سایر شهروندان عزیز تهرانی، و فارغ از هر گونه تعلق خاطر قومی و زبانی، ولی با بیان مطالبات عمومی شهروندان و بالاخص مسایل مبتلابه و جمعی خود، فراخوانده و در این امور و سایر امورات شهروندی تاثیرگذاری دارند. فتاحی افزود: البته بزرگترین افتخار ما این است که تاکنون توانسته ایم یادواره ی بین‌المللی شهدای کردهای فه یلی را به مدت پانزده سال پیاپی و با همت سایر هیاتهای مذهبی کرد فه یلی ایلامی که در استان تهران از قرچک و باقرشهر گرفته تا محلات مسعودیه و افسریه و دولت‌آباد و طیب و بیسیم و جنت‌آباد و شوش و پیروزی، برگزار نماییم و علاوه بر آن میزبان گردهمایی های جامعه ی ایلامیان مرکز در این مکانهای مذهبی باشیم و همچنین افزون بر آن به هم قومهای خود در انتخابات مجلس نواب عراق، در استانهای بغداد و واسط و دیالی و کرکوک و سلیمانیه و بصره و کربلا و نجف، حمایت کنیم تا به واسطه ی حضور کردهای فه یلی در پارلمان عراق، حرکتی تاثیرگذار برای احقاق حقوق خانواده های معزز شهدا و مفقودان کرد فه یلی که در دو جریان موسوم به "مقابر الجمعیه " شیعیان و "انفال اکراد" در عراق، مظلومانه به شهادت رسیدند، را فراهم آوریم.
در بخش بعدی این برنامه حجه الاسلام والمسلمین کریمی‌تبار ، جانشین ایلامی امور روحانیون در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی کشور، ضمن ادای احترام به همه ی شهدا از صدر اسلام تا شهدای دفاع مقدسس و مدافعان حرم و به ویژه شهدای مظلوم کرد فه یلی، گفت: اگر تعریف از کس و کار خود نباشد، بنده به عنوان یک کرد فه یلی ایلامی و از ایل خزل، باید عرض کنم که کردهای فه یلی در طول تاریخ مردمانی مومن و خداترس و شیعیانی مخلص و البته مهرورز بودند و هیچگاه هم بحثهای ناسیونالیستی در میان نین قوم رواج نداشته، کردهای فه یلی که در عراق به دلیل شیعه بودن و ایلامی‌الاصل بودن مورد ظلم و ستم صدامیان بودند، علیرغم اینکه از عراق به ایران اخراج شدند، در دوران دفاع مقدس نیز توانستند، در قالب سپاه بدر و نیز بسیج عشایر ایلامی به جنگ با صدامیان و برای رهایی عراق از شر صدامیان جهاد کنند، و ۲۲ هزار شهید کرد فه یلی در عراق، به مانند نماد و نخ تسبیح همراهی همه ی ایلات کرد شیعه مذهب در ایران و عراق و به ویژه استان ایلام به عنوان خاستگاه این قوم ولایتمدار، در هماره ی تاریخ باقی خواهد ماند و برکت خون شهدا باعث تحکیم عزم و اراده ی این مردم در دفاع از کیان کشورهای اسلامی و مرجعیت معزز و ولایت فقیه خواهد شد.
ایلامیان در دوران دفاع مقدس زن و مرد و پیر و جوان چه در خط مقدم جبهه و چه در شهرهای استان و در پشت جبهه مدافع کشور بودند و یکی از افتخارات بزرگ قوم کورد فه یلی در ایران، بسیج مردمی عشایر ایلامی تحت رهبری مرحوم آیت الله حیدری ایلامی می‌باشد که اولین مجتهدی بودند که لباس رزم بر تن کرده و فرماندهی تحمیل اولین شکست ارتش متجاوز بعث عراقی را توسط عشایر و ایلات ایلامی رقم زدند.
از برکت وجود حضور قوم مومن کورد فه یلی و خون شهدای آنان در دو سوی مرزهای میانی غرب کشور، و بغداد و تهران، تحکیم دوستی بین دو ملت بزرگ ایران و عراق و دولتهای دو کشور پس از سقوط صدام به ویژه در مقابله با تکفیریان داعش و عناصر مزدور صهیونیستها، بوده که باید قدردان این نعمت الهی باشیم.
انشاا... با همین عزم کلیه توطئه های ریز و درشت دشمنان، به ویژه ترامپ، را دفع نموده و شر آنان را به خودشان باز گرداند.
در ادامه ی برنامه حاج سعید فتاحی ملکشاهی، رییس هیات کردهای فیلی مرکز، به نمایندگی از هیاتهای حسینی، کردهای فیلی را بخش مهمی از جامعه ی عراق نوین، و همچنین ایران اسلامی به ویژه تهران دانست و اضافه نمود: کردهای فیلی علاوه بر استان ایلام، در تهران نیز منشا فعالیتهای اجتماعی و افزایش سرمایه ی اجتماعی شهر تهران بوده و در محلات مختلف از جمله محله ی پامنار و بازار بزرگ تهران، مسعودیه ، افسریه ، طیب و بیسیم ، جنت‌آباد، دولت‌آباد به طور متمرکز ودر قالب شورایاریها و هیاتهای مذهبی و انجمنهای خیریه ، در خدمت همه ی شهروندان تهرانی از هر قوم و زبان بوده اند و آمادگی خود را برای هرگونه همکاری بیشتر اعلام می‌داریم.
دکتر مهین عباسی، از ایلوندان ایل کورد "کورده لی" که بومی منطقه ی عمومی تحت نام تاریخی "صفحه ی کورد" در جنوب استان ایلام و شمال خوزستان و جنوب‌شرقی عراق می‌باشند، با ادای نوعی نذر فرهنگی برای شهدای کرد فه یلی، علیرغم جایگاه اجتماعی و دانشگاهی خود، با کمال افتخار تقبل اجرای بخشهایی از این یادواره را به عهده گرفت، با خواندن اشعاری به گویش کردی فه یلی ایلامی در وصف شهدا، شور و حالی خاص به مجلس داد، و در بخش سخنرانی خود به عنوان مسئول تشکل مردمی جامعه ی بانوان و خانواده ی کردهای فه یلی ایلامی در تهران، ضمن اعلام فراخوان عمومی از مادران و خواهران کورد فه یلی، برای مشارکت حداکثری در امور اجتماعی به ویژه در جهت تدوین کتاب جامع شهدا، از سفیر عراق خواست که زمینه ی همکاری حداکثری بین جامعه ی کردهای فه یلی ایران و عراق، به ویژه بانوان، را برای انجام امور مذهبی، فرهنگی، اجتماعی و به ویژه در امور شهدای کورد فه یلی فراهم آورد.
دکتر عبدالرضا عزیزی، رییس کمیسیون اجتماعی به عنوان دیگر سخنران ویژه ی این مراسم نیز، ضمن برشمردن فضیلت شهدا در کلام ائمه "س"، امام راحل "ره " و مقام معظم رهبری، ادامه داد: صدام با آن همه دبدبه و کبکبه و قدرت افسانه ای و فرعونی، در نهایت با ذلت تمام دستگیر و در قفسی و توسط یک قاضی کرد فه یلی از خانواده ی همین داغدیدگان، محاکمه و اعدام شد، ولی در عوض امام خمینی "ره " در میان کاروانی از اشک و آه و در حالیکه پرچمهای جهانی در سوگ ماتم ارتحال ایشان نیم‌افراشته شد، با قلبی آرام و نفسی مطمئن به دیدار حق شتافت، و در حالی که صدام می‌‌خواست نظام مردمی جمهوری اسلامی ایران را با ارتشی که توسط استکبار جهانی مجهز شده بود، ساقط کند، الان می‌بینیم پس از گذشت حدود دو دهه از مرگ ذلتبار او و سقوط دولت سفاک بعثی عراق، هنوز هم نظام ما به شکلی مردمی پابرجاست و پابرجا خواهد ماند و دامنه ی محبوبیت این نظام تا دروازه های اسراییل هم پیشرفته و استکبار جهانی را به وحشت انداخته، این عزت و افتخار را چه کسانی برای ما به ارمغان آوردند؟ همین شهدای عزیز دوران دفاع مقدس، شهدای حرم و شهدای کرد فه یلی ایلامی، که به عنوان خط مقدم دفاع از حرمت مرجعیت معزز و دفاع از هویت و اصالت قوم اصیل و ایرانی‌تبار کرد فه یلی، در داخل خاک عراق، و به دلیل مبارزه با رژیم بعث، مظلومانه به شهادت رسیدند و به همین دلیل جا دارد که مراسم خاص این شهدا، با شکوه بیشتری برگزار شود و ابعاد جنایتهای صدام در انفال آنان، مورد بررسی کارشناسی‌تر گردد که این مردم ستمدیده که در عراق ساکنند و یا به ایران تبعید شده اند به حق و حقوق خود برسند.
رییس کمیسیون اجتماعی مجلس در ادامه گفت: در مجلس شورای اسلامی، پیگیریهای زیادی از سوی برخی از نمایندگان مجلس از جمله کمیسیون اجتماعی مجلس و خود بنده ، برای صدور شناسنامه برای ایرانیانی که به عنوان اتباع بیگانه شناخته می‌شوند، به عمل آمد که متاسفانه در صحن مجلس رای نیاورد ولیکن امیدوارم که با تلاش مجدد همکارانم در مجلس و نمایندگان استانهای مرزی که با این مساله ، بیشتر مواجه هستند، این مهم محقق شود، بنده در دوران دفاع مقدس در غرب و جنوب کشور توفیق حضور داشته ام و از نزدیک با قضایای رانده شده گان کرد فه یلی به ویژه در استان ایلام، مواجه بوده ام و در میان این افراد شریف و مومن، کسانی هستند که پدربزرگ و مادربزرگ آنها شناسنامه ی ایرانی دارند، و حتی خاندان عمو و خاله و عمه و ... ولی خودش چون مدتی در عراق بوده و یا چون متولد آنجا بوده ، هنوز موفق به اخذ شناسنامه ی ایرانی یا عراقی نشده، و با وجود اینکه چند دهه است که در ایران زندگی می‌کند و فرزندانش هم در ایران به دنیا آمده اند، هنوز این مشکل آنها حل نشده ، بنده به عنوان یک مطلع از این قضیه قول می‌دهم که از طریق کمیسیون اجتماعی مجلس، این موانع را با پیگیری در مجلس و ایجاد ساز و کارهای منطبق بر واقعیتها به جای ساز و کارهای متاثر از قوانین اولیه ی تصویب شده در نیم قرن پیش و بیشتر، رفع نماییم و امیدوارم که نمایندگان ایلام و غرب کشور و نمایندگان شرق کشور که با مسایلی مشابه از این قضییه در ارتباطند، همه ی توان خود را برای توجیه و اخذ رای جهت مصوب نمودن دریافت شناسنامه ها برای این عزیزان، در مواردی که منع قانونی خاصی ندارد، و با نگاهی اجتماعی به این موضوع، را فراهم آورند.
بنده بر این باورم که اکراد فه یلی و خانواده ی شهدایش، برای دریافت شناسنامه محق‌ترینند چرا که صرفا به دلیل ایرانی‌الاصل بودن و شیعه بودن، در طول چند دهه حکومت بعثیان، جنایتهای بیشماری در حق آن انجام شده و بعضا هستند خانواده هایی که پسر جوان و یا دختر جوان آنها، به دانشگاه و دبیرستان رفته ولی هرگز به خانه برنگشتند، و هنوز هم چشم به راه عزیزانشان مانده اند، و بدتر اینکه بعضا اینگونه خانواده ها در عراق و ایران، شناسنامه هم ندارند، و امیدوارم که نمایندگان مجلس در قالب روابط بینامجلسی ایران و عراق زمینه ی احقاق حقوق این عزیزان را فراهم آورند.
دکتر مرتضی شهبازی رییس اتحادیه ی کانون وکلای دادگستری ایران و مشاور اجرایی و حقوقی معاونت حقوقی ریاست جمهوری، با اشاره به مبانی حقوقی تبعید جمعی و کشتار جمعی و ... در قوانین بین‌المللی، گفت: اگر چه صدام به عنوان آمر اصلی این جنایتها، به مجازات رسیده ولی این امر تمام نشده
و ما، به طور مستمر از دو دیدگاه باید به این مساله بپردازیم: اول به عنوان یک انسان ، چرا باید اذعان بکنم که این حادثه یک رفتار ضدبشری است که دل هر انسان آزاده ای را به درد می‌آورد و افسوس که باید بگویم بنده برای کسب آمادگی بیشتر، در این چند روز اسناد بین‌المللی را مرور می‌کردم ولی متاسفانه نتوانستم مصوبه ی معتبری در رابطه با پذیرش این فاجعه ی هولناک، به عنوان جنایت علیه بشریت دسترسی پیدا بکنم و بخشی از وظیفه ی ما این است که در ابتدا، خود، ابعاد گوناگون این موضوع را بررسی کنیم و بشناسیم، ما به عنوان بخشی از این قوم که می‌توانیم به شواهد و اسناد و مدارک لازم دسترسی پیدا کنیم، گام پیش بگذاریم و حداقل با شاهدان عینی و آسیب‌دیدگان این فاجعه ی هولناک که هنوز زنده هستند، مصاحبه و موارد را مستندسازی بکنیم، کسانی که مرتکب این جنایتها شده اند را شناسایی بکنیم و هر گونه اقدام محکمه پسند دیگری که بتوان از آن به عنوان یک مدرک مستدل استفاده کرد را انجام و مدارک را جمع‌آوری و پردازش بکنیم.
وی اضافه کرد: از دیگر اقدامات لازم در این راستا، نهادسازی است یعنی اینکه ما در گروههای ترجیحا رسمی و حتی غیررسمی و البته در قالب نهادهای غیردولتی برای اینکار اقدامی فراگیر بکنیم، و سپس بر اساس شواهد و مدارک جمع‌آوری شده از همه ی ظرفیتهای بین‌المللی ودادگاههای ملی در عراق و ایران و حتی سایر کشورها با طرح دعوا و شکایت و نیز با آگاهسازی و همراه کردن افکار عمومی ، زمینه سازی لازم برای احقاق حقوق قانونی پایمال شده ی این قوم مظلوم در زمان صدام که هنوز هم آنگونه که باید و شاید احقاق نشده ، را محقق کنیم.
مشاور معاونت حقوقی ریاست جمهوری ایران، افزود: رجوع به اثبات جنایتهای جنگی سربازان آمریکایی در ویتنام که به سختی پذیرفته شد و با همین روشها میسر گردید و همچنین اقدام بدیع نلسون ماندلا برای احقاق حقوق سیاه پوستان ستمدیده در قضیه ی آپارتاید و تبعیض نژادی، که به منظور اقناع افکار عمومی و محاکم قضایی، جانیانی که در حق سیاه پوستان و عمدتا تحت حمایت رژیم نژادپرست، جنایتها و ظلمهایی را در حق مردم مرتکب شده بودند، را با آسیب‌دیدگان و خانواده هایشان مواجه کرد و نتیجه گرفت، می‌تواندراهگشا باشد، و بنده هم‌اکنون و با دیدن این فیلم دلخراش لو رفته از استخبارات و ارتش بعث که در آن نوجوانان و جوانان کرد فه یلی را در اقدامی ضدبشری لخت کرده و به صورت دسته جمعی در نگره السلمان و گودالهای دیگر انداخته و افسران و سربازان بعثی برای تفریح و با استهزا در حالی که آن نوجوانان بی‌دفاع گریه و زاری و التماس می‌کنند، را با خاک ریختن به وسیله ی خاک‌انداز و مشت مشت، به منظور زجرکش کردنشان، زنده به گور می‌کنند، منقلب شدم، و به جرات می‌گویم که چنین جنایتهایی علیه بشریت و صرفا به دلیل پاکسازی قومی و مذهبی، در همه ی دنیا رخ نداده و اگر ما بتوانیم این مساله را در ایران و عراق و همه ی جهان، با راهکارهای مدنی و حقوقی مطرح بکنیم، قطعا این مردمان که علاوه بر جوانان و نوجوانان، مال و اموالشان ضبط شده ، و تحت ژینوسایدهای قومی و فرهنگی قرار گرفته اند، خواهند توانست به حداقل حقوق خود برسند.
این استاد دانشگاه و رییس دانشکده ی حقوق دانشگاه تربیت مدرس ادامه داد: این همه حادثه به عنوان جنایت علیه بشریت تلقی می‌شود و علاوه بر صدام، دولت کنونی عراق نیز می‌بایست در این رابطه مسئولیت‌پذیری بیشتری داشته باشد و فراتر از آن، همه ی دولتهای حامی صدام هم با مسئولیت قانونی این جنایت، روبرو هستند ، و باید بدانیم که جنایت علیه بشریت مشمول مرور زمان نمی‌شود و فشار حقوقی می‌تواند دولتها را وادار به جبران خسارت بازماندگان قربانیان جنگی بکند و ما باید مستمرا این کار را پیگیری بکنیم به ویژه اینکه دولت موجود عراق آمادگی پیگیری مثبت موضوع و همراهی لازم را دارد.
این فعال حقوقی هلیلانی، همچنین ادامه داد که باز هم تاکید می‌کنیم که باید نهادسازی شود و بنده نیز هم نه فقط به عنوان یک کورد فه یلی ایلامی بلکه به عنوان یک انسان و یک حقوقدان، در کنار شمابرادران و خواهرانم، این مساله را هم از طریق کانون و وکلای ایران و هم کانون وکلای کشورهای همجوار پیگیری می‌کنم، و در گام اول پیشنهاد می‌کنم که کانون وکلای ایلام با کانون وکلای استانهای بغداد و واسط ، و یا تشکلهای مردمنهاد حقوقی دو طرف، در این رابطه کار مشترک بکنند و در دادگاههای استانی و حتی ملی و عالی عراق و اقلیم و در صورت عدم حصول نتیجه در هر دادگاهی در جهان اقدام و طرح دعوا بکنند، کاری که مردمان ستمدیده ی چین، ویتنام، ژاپن، آفریقای جنوبی، به شکل خودجوش انجام دادند و نتیجه گرفتند و ما که مدیون مظلومیت این قوم و شهدا و خانواده های آنها هستیم تا شاهدان عینی زنده اند، باید هر چه زودتر و تا دیر نشده و شواهد زنده و عینی ما از بین نرفته ، کاری حقوقی و قانونی بکنیم.
سفیر عراق در جمهوری اسلامی ایران، از دیگر سخنرانان این جلسه بود.
وی نقش کردهای فه یلی در شکل‌گیری عراق نوین را بسیار بااهمیت خواند و افزود: با توجه به اینکه اکراد فه یلی در عراق و ایران حضور و نفوذ دارند، بنده به عنوان سفیر عراق، آمادگی این سفارتخانه برای هرگونه همکاری برای افزایش نقش آنان در مراودات فرهنگی و مذهبی و تجاری بین ایران و عراق را اعلام می‌دارم و از پیشنهاد خانم دکتر عباسی که همانند یک شیرزن و قهرمان میهنی برخی مطالبات مادران و خواهران شهدا و جامعه ی بانوان کرد فه یلی در ایلام و تهران و سایر نقاط ایران را تشریح کردند بسیار مشعوف شدم و آمادگی خود را برای هر گونه همکاری با پیشنهادات جامعه ی کردهای فه یلی ایلامی، اعلام می‌دارم و امیدوارم که این حرکتهای مدنی، زمینه ی رسیدن جامعه ی کردهای فه یلی عراق به وضعیتی مطلوبتر را فرهم آورد.
وی در ادامه افزود: صدام و رژیم او در حق همه ی جهان ظلم کرد، در حق همه ی کشورهای همسایه اعم از عرب و عجم، و بدتر از همه در حق مردم و شهروندان عراقی اعم از کرد و عرب و ترکمن و شیعه و سنی و ایزدی و سایر اقلیتها، ولی ظلم وی در حق کردهای فه یلی بسیار فجیعتر بود و در همین فیلمی که نشان داده شد همه گان دیدیم که چگونه وی در مقام بالاترین مقام کشوری و لشکری به راحتی اعلام کرد که هر گونه برخوردی که لازم است با این اکراد فه یلی بکنید و واضح و وقیحانه گفت بنده در این رابطه یک ذره هم ناراحت نمی‌شوم.
جای تاسف دارد که صدام، به عنوان مسئول عالی یک کشور چنین بی‌پروا و با افتخار علنا دستور بدهد که یک قوم تسویه نژادی و مذهبی بشود.
الحمدالله و هم‌اینک که به لطف خدا و میراثی که مرحوم امام خمینی "ره " به جای گذاشتند و نیز رهبری سید بزرگواری همچون آیت‌الله خامنه ای، و مرجعیت معزز عراق و حضرت‌آیت‌الله العظمی سید سیستانی ، و همچنین روابط حسنه ی دولتهای جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عراق، بین دو کشور مراودات خوبی در همه ی زمینه ها انجام می‌گیرد امیدوار هستم که امکان بیشتری فراهم شود که کردهای فه یلی به عنوان وارثان مقابرالجمعییه و انفال، به حق و حقوق خود برسند و بنده از اینکه به عنوان رابط در خدمت این عزیزان باشم، از هیچ کوششی دریغ نخواهم کرد.
سپس مصطفی بیگی شاعر و فعال مدنی کورد فه یلی ایلام، برای قرائت پیام دکتر حق‌شناس رییس کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران و به نیابت از ایشان به جایگاه سخنرانان آمده و پس از اعلام مراتب تکریم مقام شهدا و پوزش دکتر حق‌شناس که علیرغم برنامه ریزی قبلی و تهیه ی متن سخنرانی، به علت تراکم کاری بیش از حد ناشی از انتخاب شهردار تهران، به محضر حاضرین و به ویژه خانواده ی معزز شهدای کرد فه یلی، اعلام نموده و در فرازهایی از پیام خود از این قوم به عنوان یکی از طلایه داران حفظ هویت و فرهنگ و زبان ایرانی در دوران مخوف صدام، با جان و مال خود، هر گونه ستمی را متحمل شدند ولی از اصالت خود دست برنداشتند، یاد کرده و افزود اگر از منظرگاه فرهنگی به موجودیت قوم کرد فه یلی در عراق بنگریم، خواهیم دید که این قوم در پهنه ی بزرگی به عنوان "محدوده ی تاریخی و تمدنی ایران فرهنگی" خدمات شایانی را به حفظ و بسط و توسعه ی این فرهنگ نموده ، پهنه ای که از هند و کشمیر، کسانی همچون بیدل دهلوی و در پاکستان علامه اقبال لاهوری و در دیاربکر و استانبول ترکیه و حلب سوریه و به همت کسانی همچون ملای جزیری و دیگر شاعران پارسی‌گوی کرد و ترک، کشیده شده و تا مرکز و جنوب عراق نیز با مجاهدت انبوه شاعرانی که در سلیمانیه و حلبچه و همچنین مکتبخانه های آنان و کسانی همچون ملا ابراهیم فه یلی "سپیدنامه " در شهر کوت که به تدریس متون و منظومه های عرفانی و عاشقانه و حماسی همچون شاهنامه های کردی و فارسی مشغول بودند، و غزلیات حافظ و بیدل را به زبان کردی و فارسی تضمین نموده اند، تداوم یافته ، و نیز وجود مدرسه ی ایرانیان مقیم بغداد که به درخواست و به علت کثرت کردهای فه یلی برای آنان و در دوران پادشاهی عراق پیش از صدام دایر شده بود، همه و همه بیانگر آن است که این قوم به شکلی خودجوش برای حفظ و حتی غنای فرهنگ ایرانی و زبان به عنوان میراث مشترک فرهنگی همه ی ایرانی‌تباران، و نیز حفظ گویش کردی فه یلی که ادامه ی زبان پهله وی باستان، زبان رسمی ایران و معرب و مخفف این واژه است، خدمت کرده اند، و یکی از جنایتهای مغفول مانده ی صدام که کمتر از پاکسازی قومی این مردمان نیست، همین پاکسازی فرهنگی و زبانی آنان بوده که در قالب تعریب و ممنوعیت استفاده از فرهنگهای ایرانی برای آنان ایجاد نموده و لازم است که ما نیز به منظور پاسداشت مجاهدتهای آنان در جهت احیای وضعیت فرهنگی آنان در عراق و ایران کوشا باشیم، و با توجه به جمعیت چند ده هزاری کردهای فه یلی ایلامی‌الاصل در تهران که از فعالین اصیل مناطقی در مرکز و جنوب و غرب و شرق تهران به شمار می‌روند و در بازار تهران، به عنوان ستون فقرات این شهر، و مسجد تاریخی آقامحمود، از نیم‌قرن پیش تاکنون حضوری فرهنگی و اجتماعی دارند، کمیسیون فرهنگی ـ اجتماعی شورای اسلامی شهر آمادگی خود را برای هر گونه همکاری متقابل و خدمتگزاری به ویژه به آن دسته از خانواده های معزز ۲۲ هزار شهید کرد فه یلی که در تهران زندگی می‌کنند را در راستای اهداف و وظایف و اختیاراتی که شهرداری و شورای اسلامی شهر تهران دارد، داشته باشیم.
در ادامه مصطفی بیگی "رودوس فه یلی"، به پتانسیلهای کردهای فه یلی که در قالب اعضای شورایاریهای محلات تهران، و هیاتهای مذهبی و تشکلهای غیردولتی شکل گرفته اشاره کرد و از همه ی حقوقدانان، شاعران، هنرمندان، تاریخ‌نگاران و اهالی فرهنگ و سینما خواست که با تولیدات فرهنگی، خواست که در زمینه را برای معرفی جنایتهای رژیم سفاک بعث صدامی در حق کوردهای فه یلی، فعالیت جدی‌تری نمایند و این تراژدی اسفناک بشری را با زبانهای رساتر هنر و حقوقی، در معرض قضاوت عموم جهانیان قرار بدهند.
این فعال فرهنگی کورد فه یلی ایلامی، ابراز امیدواری کرد که به همت جامعه ی ایلامیان مرکز "جام" و سایر تشکلها به ویژه هیاتهای حسینی "ع" اکراد فه یلی در تهران و ایلام و یزد و قم و خوزستان، و با همکاری مجامع علمی و دانشگاهی، زمینه ی برگزاری یک سمینار بین‌المللی علمی و فرهنگی در تهران و یا بغداد را فراهم گردد.
در این مراسم ، پیام "کنگره ی بین‌المللی کردهای فه یلی" به نیابت از حجه الاسلام و المسلمین شیخ سعید نعمانی به این مراسم و همچنین پیام تشکر این تشکل فراگیر و مردمنهاد اکراد فه یلی، در رابطه با حضور گسترده ی کردهای فه یلی در انتخابات مجلس نواب عراق و حمایت یکپارچه از همه ی کاندیداهای کرد فه یلی، به ویژه آراس حبیب کریم الفیلی در بغداد و نیز حیدر هشام الفیلی و حیدر قطبی الفیلی، هر دو در استان واسط خوانده شد.
دکتر موسی بیدج، مترجم برجسته ی عربی ـ فارسی ایرانی، با خواندن شعری که بخشی از مظلومیت کردهای فه یلی و ۲۲ هزار شهید مفقود الجسد و زنده به گور شده در مقابر الجمعی که هنوز هم فاقد قبر و نشان هستند را که به سه زبان کوردی فه یلی، عربی ، فارسی سروده بود، خواند که با مویه سرایی مادران وخواهران داغدار شهدا همراه گردید و فضایی بسیار احساسی و معنوی را بر این مراسم حاکم نمود.
در بخشهایی از این مراسم ذکر مصیبت و مویه به زبانهای عربی و فارسی و گویش کردی فه یلی توسط هنرمندان کرد فه یلی تهران برگزار گردید.
در پایان این مراسم موفق بزرگی، از دست‌اندرکاران برگزاری این سالیادها، خواستار پیگیری تعیین تکلیف وضعیت شهدای خانواده اش و سایر شهدا شد و نحوه ی ربوده شدن و ناپدید شدن آنان را چنین تشریح کرد: در اوائل جنگ تحمیلی عراق با ایران به علت مخالفت با جنگ و مخالفت با رژيم بعثی عراق، بنده در سال ١٣٦٠ هـ.ش ازين كشور فرار كردم و از طريق مرز كردستان وارد ايران شدم اما برادران من به نامهای مهندس طارق بزرگی رئيس قسمت حساب جاري بانك مركزی عراق و ديگري دكتر دكتر اياد بزرگی در بيمارستان تعليم بصره عراق و برادر سوم زهير بزرگی در حال انجام وظيفه دستگير شدند و به عنوان اسير جنگي دستگير شدند .در مجموع بيست و دو هزار جوان كورد فه یلی در زندان ابوغريب گرفتار شدند.در اين حين با مراجعه به آقای دكتر ولايتی وزير امورخارجه ايران و مراجعه مكرر به سازمان ملل و اعتراض در مقابل سازمان ملل به نتيجه‌‌ای نرسيديم و بعد از سقوط حكومت صدام حسين در سال ٢٠٠٣ و انتخاب مام جلال طالبانی به عنوان رئيس‌جمهور عراق و بعد از اولين سفر ايشان به ايران ما در هتل استقلال با ايشان ملاقات نمودیم كه ايشان گفتند كه در آن زمان اسراء از زندان ابوغريب به زندان ابو نگره منتقل شده و در انجا مورد ازار با سلاح شيميايي قرار گرفتند و بعضي از انها زنده به گور شدند و تا كنون هيچ اثری از اجساد انها و حتی محل دفن آنها حتی در گورهای دسته جمعی پيدا نشده است.
وی در پایان افزود: طبق پيگيريهای مكرر ما، جنايات بی‌رحمانه صدام مجرم در سازمان ملل و سازمان يونسكو ثبت شد.
لذا اینجانب و خانواده ام، خواستار پيگيری مجدد اين موضوع از طرف همه ی جهانیانی که دغدغه ی انسانیت دارند، هستيم.
یاد مرحوم حیب محمد کریم فه یلی ملکشاهی، پدر آراس فه یلی از چهره های ملی عراقی کردهای فه یلی، و مرحوم حسین فه یلی کورده لی برامسین، و شهید ملازم جوامیر مندلاوی فه یلی کلهر، شهید لیلا قاسم فه یلی ارکوازی اولین شهیده مبارزات کردها در همه ی دنیا، که همگی از بزرگان مبارزاتی کردهای فه یلی بغداد بوده اند، به همراه ۲۲ هزار شهید کرد فه یلی و نیز یاد مرحوم پیرولی رمضانی، از بانیان حسینیه ی کوردهای فه یلی شهرک مسعودیه ی تهران و خادم شهدا، که سال گذشته به رحمت ایزدی پیوست، گرامی داشته شد.
نظر شما