اوزر سنجر مدیر شرکت نظر سنجی بزرگ متروپل ریسرچ ترکیه در گفتگو با پایگاه خبری احوال از احتمال 50 درصدی، یا بیشتر، کشیده شدن انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در روز 24 ژوئن به دور دوم خبر داد.

به گفتۀ سنجر، آخرین داده های متروپل نشان می دهد رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه 42.5 درصد آرا را کسب خواهد کرد. و چنان چه هیچ یک از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری در دو نخست 50 درصد کل آرا را به دست نیاورد، دو نامزد حائز بیشترین رأی به دور دوم خواهند رفت. اگر چنین شود، دور دوم انتخابات ریاست جمهوری روز 8 جولای برگزار خواهد شد.

روز 18 آوریل اردوغان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی زودهنگام را در روز 24 ژوئن، حدود 18 ماه پیش از نوامبر 2019 که از پیش برنامه ریزی شده بود، اعلام کرد. اردوغان از انتخابات 24 ژوئن استفاده خواهد کرد تا قدرت اجرایی فوق العادۀ حاصل از همه پرسی جنجالی تغییر قانون اساسی و ایجاد سیستم ریاستی سال گذشته را برای خود تثبیت کند.

احزاب سیاسی که در انتخابات 24 ژوئن برای تصاحب 600 کرسی پارلمان رقابت می کنند، عبارتند از: حزب حاکم دست راستی عدالت و توسعه (AKP)، حزب ملی گرای راست افراطی حرکت ملی (MHP)، حزب اصلی اپوزیسیون و چپ میانۀ جمهوری خواه خلق (CHP)، حزب کردی چپ گرای دموکراتیک خلق ها (HDP)، حزب تازه تأسیس راست میانۀ خوب (IYI) و حزب اسلام گرای راست افراطی سعادت (SP).

روز 10 می پارلمان ترکیه فهرست نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری را منتشر کرد [و شورای عالی انتخابات ترکیه نیز آنها را تأیید کرد] که از این قرارند: رجب طیب اردوغان (AKP)، محرم اینجه (CHP)، مرال آکشنر (حزب خوب)، صلاح الدین دمیرتاش (HDP)، تمل کارمولا اوغلو (حزب سعادت) و دوغو پرینجک رهبر حزب چپ گرای وطن.

بر اساس یافته های شرکت نظرسنجی متروپل ریسرچ، حمایت از AKP پس از آنچه «پیروزی عفرین» خوانده شد و عبارت است از حملۀ نظامی ترکیه و متحدانش برای تصرف منطقۀ عفرین در شمال غربی سوریه پس از دو ماه جنگ، در حال کم رنگ شدن است.

آخرین نظرسنجی متروپل نشان می دهد که ائتلاف جمهور (ائتلاف میان AKP و MHP)حدود 43 تا 43.5 درصد آرا را در انتخابات پارلمانی به دست خواهد آورد.

سنجر در این باره گفت: «این داده ها نشان می دهد تأثیر عفرین در حال بازگشت و کاهش است. جمعیتی حدود 5 تا 7 درصدی از حامیان AKP وجود دارد که علی رغم حمایت از حزب، به ریاست جمهوری اردوغان رأی نخواهند داد. به نظر من، حدود 50 درصد احتمال دارد انتخابات ریاست جمهوری به دور دوم کشیده شود.»

وی افزود: «حمایت از AKP در ماه ژانویه حدود 14.4 درصد بود. در ماه فوریه تأثیر عفرین این حمایت را به 42.9 درصد و در ماه مارس به 44.5 درصد افزایش داد. اما اینک نخستین نظرسنجی در ماه می بین 40 تا 42 درصد را نشان می دهد که حاکی از کاهش است. اما اگر نتیجۀ نهایی بین 43 تا 44 درصد باشد، این اضافه رأی ناشی از تأثیر عفرین است. از سوی دیگر، حمایت از MHP حدود 5 تا 6 درصد افت کرده است. و من فکر نمی کنم از این بیشتر کاهش یابد.»

احزاب اپوزیسون نیز اخیراً ائتلاف خود را اعلام کردند؛ ائتلاف ملت متشکل از CHP، حزب خوب، حزب سعادت و حزب راست میانۀ دمکرات (DP).

«ائتلاف ملت هفتۀ گذشته تشکیل شد. اما ائتلاف جمهور پیش از آن در معرض دید عموم بود. ائتلاف ها گاهی رأی آورند و گاهی رأی دهندگان را از خود می رانند. 90 درصد هواداران AKP می گویند به ائتلاف جمهور رأی می دهند. به عبارت دیگر، رأی 43 درصدی ائتلاف جمهور به این معنا است که 39 درصد آن از هواداران AKP است. این در حالی است که 80 درصد هواداران MHP گفته اند به ائتلاف جمهور رأی می دهند. سهم MHP از آرا 5.8 درصد است. ائتلاف جمهور از این میزان تنها 4 درصد رأی دریافت خواهد کرد. بنابراین، بر اساس آخرین تحقیقات، ائتلاف جمهور 43 درصد آرا را از آن خود خواهد کرد.»

«ائتلاف ملت تازه تشکیل شده است. در نظرسنجی این ماه از مردم خواستیم به دو ائتلاف موجود و HDP رأی دهند. البته اینک که نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری مشخص شده اند، در خواست خواهیم کرد در نظرسنجی به آنان نیز رأی دهند. برخی همکاران نظرسنجی های شتابزده ای منتشر کردند که نشان می داد مرال آکشنر نامزد حزب خوب 27 درصد و محرم اینجه نامزد CHP حدود 15 تا 17 درصد رأی دارد. حساب و کتاب ها این گونه نیست. پیش از هر چیز، میزان رأی CHP حدود 21 تا 23 درصد است. اینجه نامزد CHP در انتخابات ریاست جمهوری است و در ابتدای امر همۀ این آرا را کسب خواهد کرد. آنچه او به این میزان اضافه خواهد کرد در پژوهش های بعدی مشخص خواهد شد. اگر CHP کمال قلیچدار اوغلو رهبر حزب را به عنوان نامزد ریاست جمهوری معرفی می کرد، احتمالاً نمی توانست همۀ آرای حزبش را کسب کند. از این نظر من اینجه را انتخبا بسیار خوبی می دانم.»

سنجر تأکید کرد که هنوز تعداد قابل توجهی «رأی سرگردان» وجود دارد؛ حدود 10 تا 15 درصد.

مدیر متروپل دربارۀ نواقص و محدودیت های اطلاعات به دست آمده از نظرسنجی ها گفت: «متأسفانه ما نمی توانیم ترس ها، نگرانی ها و اظطرابمان را در نظرسنجی اندازه گیری کنیم. وقتی از مردم می پرسیم به کدام حزب یا نامزد رأی می دهند، آنها به خاطر وضعیت موجود از گفتن اولیت های واقعیشان به ما خودداری می کنند. حتی کسی که به AKP رأی نمی دهد، ممکن است بگوید به این حزب رأی می دهد. به نظر من کسانی که انخاب های واقعی خود را به خاطر ترس و فشار موجود پنهان می کنند کسانی هستند که می گویند به حزب حاکم و ائتلاف جمهور رأی می دهند. به همین خاطر ما چنین بخشی از آرا وجود دارد که ما آن را برای AKP، MHP، ائتلاف آنها و آرای شناور در نظر می گیریم. آنها از این که بگذارند انتخاب واقعیشان هویدا شود واهمه دارند، بنابراین می گویند رأی نمی دهند یا هنوز تصمیم نگرفته اند. یا ممکن است بگویند به AKP یا MHP رأی می دهند، چون خطر آن کمتر است.»

پروفسور سنجر خاطرنشان کرد به نظر نمی رسد آرای HDP، که در این مقطع حدود 10 درصد است، مشکلی برای عبور از حد نصاب 10 درصدی مورد نیاز برای ورود به پارلمان ترکیه، برای این حزب ایجاد کند.

«حضور ‌HDP در پارلمان برای سیاست ترکیه ضروری است. من فکر نمی کنم در شهرهای بزرگ مشکلی وجود داشته باشد، اما حفاظت از صندوق های رأی در استان های جنوب شرقی بسیار مهم است. لازم است که HDP به صورت جدی با دیگر احزاب اپوزیسیون – CHP، حزب خوب، حزب سعادت و دیگر احزاب منطقه - همکاری کند تا امنیت صندوق های رأی در مناطق روستایی حفظ شود. عبور HDP از حد نصاب ورود به پارلمان به این معنا است که 70 تا 80 و حتی شاید 90 کرسی پارلمان از AKP گرفته می شوند. نظر من در این باره این است که رأی دهندگانی که به شیوه ای استراتژیک رأی می دهند وارد بازی می شوند، همان گونه که در انتخابات 7 ژوئن 2015 دیدیم. میزان این رأی دهندگان حدود 5 درصد است. این بخشی از جامعه است که سیاست را دنبال می کند، وقایع را پیگیری می کند و بر همین اساس از رأی خود استفاده می کند. HDP در انتخابات 7 ژوئن 2015 حدود 13.5 درصد از کل آرا را به خود اختصاص داد و دست کم 2 تا 2.5 درصد از این آرا را از کسانی گرفت که به شیوه ای استرتژیک رأی می دهند. به ویژه برخی هواداران CHP با رأی خود از HDP حمایت کردند تا بتواند از حد نصاب عبور کند. پس از انتخابات، دمیرتاش که اینک نامزد ریاست جمهوری است و مقامات دیگر HDP در اظهارات خود گفتند که این رأی خود آنها است و رأی دهندگان استراتژیک در انتخابات 1 نوامبر عکس العمل نشان دادند و گفتند "هر چند من ترکم اما به HDP رأی دادم، اما آنها در مقابل چه گفتند و چه کردند". به نظر من HDP به ویژه در شهرهای بزرگ از این گروه رأی دهندگان رأی کسب خواهد کرد و با خطر حدنصاب روبرو نیست. و فکر می کنم HDP در خصوص اظهاراتش احتیاط بیشتری به خرج خواهد داد.»

به گفتۀ سنجر داده های فعلی نشان می دهد که احتمال کشیده شدن انتخابات ریاست جمهوری به دور دوم حدود 50 درصد یا بیشتر است. وی گفت: «وقتی بدون نام بردن از اینجه نامزد CHP از مردم پرسیدیم می خواهند چه کسی رئیس جمهور باشد، رأی اردوغان حدود 42.5 درصد بود. این رأی اردوغان است. من معتقدم حدود 50 درصد یا بیشتر احتمال وجود دارد که دور دوم نیز در کار خواهد بود.»

«یک بخش 5 تا 7 درصدی از رأی دهندگان وجود دارد که از AKP جدا شده است. در کنار این ها رأی کردها نیز در دور دوم تأثیر گذار است. هر نامزدی از رأی دهندگان کرد و کسانی که از AKP فاصله گرفته اند رأی دریافت کند، در انتخابات ریاست جمهوری پیروز خواهد شد. تا این لحظه مشخص نیس اردوغان در دو ردوم با آکشنر روبرو خواهد شد یا اینجه. اما اگر اینجه تا روز رقابت آرای CHP را از دست ندهد، احتمالاً وی به دور دوم انتخابات راه خواهد یافت.»

«اینجه نامزد CHP است. بنابراین آنها باید کمپین گسترده ای را برای متقاعد کردن رأی دهندگان در یک ماه و نیم آینده راه اندازی کنند تا بتوانند از رأی دهندگانی که راه خود را از AKP جدا کرده اند رأی کسب کنند. آنها باید این بخش از رأی دهندگان و کردها را با وعده هایی که می دهند، پیشنهاداتشان و گفتمان سیاسی خود جذب کنند. اولویت با کسانی است که از AKP جدا شده اند، باید آنها را متقاعد کرد که با خاطر عقایدشان تحت فشار قرار نخواهند گرفت و با بی عدالتی با آنها برخورد نخواهد شد. اولویت دوم با اقتصاد است. اقتصاد ترکیه در وضعیت بسیار نا به سامانی است و بخشی از جامعه می خواهد اطمینان حاصل کند که اقتصاد می تواند مدیریت شود و مشکلات آن برطرف خواهد شد.»

«اینجه باید دربارۀ این دو موضوع مجاب کننده و قابل اعتماد ظاهر شود. اگر اینجه موفق شود و مردم فکر کنند به خاطر اعتقاداتشان، سبک زندگیشان و روسریشان اذیت نخواهند شد و مشکلات اقتصادی حل خواهد شد، برنده خواهد شد. این امر غیر ممکن به نظر نمی رسد. من این را بر اساس داده ها و پژوهش ها نمی گویم. این را بر اساس تجربه و مشاهداتم می گویم. سه روز پیش یک ائتلاف اپوزیسیون در مالزی بر یک رژیم 60 ساله پیروز شد. در ایتالیا رأی دهندگان سیاستمداران و شرکت های نظرسنجی را به شدت غافلگیر کردند و در نهایت انتخابات نتیجۀ متفاوتی داد.»

«اگر بر اساس اطلاعات ماه آوریل پیش برویم، اینجه به دور دوم خواهد رسید. با نگاهی به اطلاعات موجود دربارۀ دور دوم، رأی نهایی بلوک CHP، HDP و حزب خوب اندکی بیش از 45 درصد است. نامزدی که در مقابل اردوغان قرار خواهد گرفت باید 5 تا 7 درصد از رأی دهندگان در حال دور شدن از AKP رأی کسب کند. اگر اینجه قادر باشد آنها را متقاعد کند و بگوید "من شما را از این کار پشیمان نمی کنم، من دربارۀ باورها و روسری هایتان مشکلی برایتان ایجاد نمی کنم، شما در همۀ ابعاد آزاد خواهید بود، ما هم وطنانی برابر خواهیم بود"، و اگر بتواند اعتماد آنها را به حل مسائل اقتصادی جلب کند، خواهد توانست رئیس جمهور شود. و این به هیچ وجه غافلگیر کننده نیست.»

مشکل اینجه در دور دوم جلب کسانی است که راه خود را از AKP جدا کرده اند. اگر آکشنر به دور دوم راه یابد، شانس بهتری خواهد داشت از این طیف رأی کسب کند. اما بزرگترین معضل آکشنر جلب رأی کردها در دور دوم انتخابات خواهد بود.

منبع: پایگاه خبر احوال

ترجمه: خبرگزاری کردپرس – سرویس ترکیه