رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه روز گذشته اعلام کرد کشورش موج تازه ای از حملات هوایی علیه شبه نظامیان کرد در شمال عراق آغاز کرده و این بخشی از تلاش ترکیه برای تضعیف و نابودی گروه موسوم به حزب کارگران کردستان (PKK) است.

اردوغان خطاب به تجمع انتخاباتی مردم در استان نیغده گفت: «ما عملیات ضد ترور را در قندیل و شنگال آغاز کرده ایم. ما 14 هدف مهم را با هواپیماهایمان منهدم کرده ایم... اما کار هنوز به پایان نرسیده است.»

قندیل رشته ای از کوه های بسیار مرتفع است که ایران و عراق را از هم جدا می کند و فرماندهان ارشد PKK در آن مستقر شده اند. شنگال نیز منطقه ای عمدتاً ایزدی نشین است که با کوهستان کوچک خود عراق و سوریه را از هم جدا می کند. هدف استراتژیک ترکیه این است که مسیر عبور مبارزان PKK از قندیل به سوریه را قطع کند، جایی که گروه خواهر آنها به نام یگان های مدافع خلق (YPG) با حمایت ائتلاف بین المللی ضد دولت اسلامی عراق و شام (داعش) قلمرو وسیعی از خاک سوریه را در کنترل خود دارد. ترکیه این دو گروه را تروریستی می داند و در ماه های اخیر فشار خود را بر آنها افزایش داده است. ترکیه در ماه مارس با کمک روسیه YPG را از منطقۀ عمدتاً کردنشین و محصور عفرین بیرون راند. اردوغان ادعا کرد ترکیه 4500 شبه نظامی را در عفرین کشته است. وی اعلام کرد: «همان گونه که عفرین، جرابلس، الباب و اعزاز را از دسته های جانیان پاک سازی کردیم، باتلاق ترور قندیل را نیز خشک خواهیم کرد.»

منابعی در میان شورشیان کرد که با واتس آپ ارتباط برقرار کرده اند، تأیید کردند که جت های جنگندۀ ترکیه حملات تازه ای را آغاز کرده اند اما «هیچ نشانه ای» از عملیات زمینی ترکیه علیه قندیل مشاهده نمی شود. یکی از این منابع به المانیتور گفت نیروهای نظامی ترکیه که از مرزهای حکاری و شرناخ عبور کرده اند در منطقۀ خواکورک در مجاورت قندیل مانده اند.

صفین دزه ای سخنگوی رسمی حکومت اقلیم کردستان حملات هوایی را تأیید کرد و به المانیتور گفت: «ما از هر گونه حملۀ زمینی ترکیه علیه قندیل اطلاعی نداریم. اما ما با هرگونه تهدیدی که PKK یا گروه های دیگر علیه همسایگانمان ایجاد می کنند مخالف بوده و از همۀ طرف ها می خواهیم از دست زدن به اقداماتی که ممکن است به غیرنظامیان آسیب بزند، خود داری کنند.»

شبه نظامیان PKK اذعان می کنند اطلاعات لحظه ای که ایالات متحده از مواضع این گروه گردآوری می کند، استفاده از هواپیماهای مسلح بدون سرنشین و تکنولوژی های مدرن دیگر، شرایط را برای PKK دشوار کرده است. اما PKK نیز تاکتیک های خود را بر همین اساس تغییر داده و به روز کرده است. اگر تصاویر منتشر شده در گریلا تی وی، تلویزیون برخط PKK موثق باشد، باید گفت شبه نظامیان PKK در جنگ رویاروی با ارتش ترکیه می توانند مقاومت کنند.

ترکیه از اوایل دهۀ 1990 تاکنون با قندیل دست و پنجه نرم می کند و چندین بار در خاک کردستان عراق دست به عملیات زمینی علیه PKK زده است، اما هر بار دستاورد چندانی نداشته و علت اصلی آن هم وسعت، سختی و غیر قابل نفوذ بودن این جغرافیا است. در همین حال و از طرف دیگر، کارآمدی YPG در مقابل داعش و همچنین تأثیر شگرف همکاری با ایالات متحده باعث شده است این گروه شاهد پیوستن سیل مردان و زنان مبارز به صفوف خود باشد.

هراس آنکارا از این که با پایان نبرد علیه داعش این مبارزان در PKK ادغام می شوند و از سلاح ها و آموزش هایی که ائتلاف در اختیار آنها قرار داده است علیه ترکیه استفاده می کنند، چندان بی اساس نیست. در واقع چارچوبی که هفتۀ گذشته مورد توافق مولود چاوش اوغلو وزیر امور خارجۀ ترکیه و مایک پومپئو همتای آمریکایی وی واقع شد، مبنی بر عقب نشینی و خلع سلاح نیروهای کرد مستقر در شهر عمدتاً عرب نشین منبج، امتحان وعده های واشنگتن در راستای باز پس گرفتن تسلیحاتی است که برای نبرد با داعش در اختیار نیروهای کرد قرار داده است، پیش از این که ایالات متحده از شمال سوریه خارج شود.

با وجود این، شاخ و شانه کشیدن اخیر اردوغان دربارۀ قندیل بیشتر به خاطر کسب رأی در انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی 24 ژوئن است، نه به خاطر برنده شدن در جنگی که از زمان نخستین اقدام مسلحانۀ PKK در سال 1984 تا کنون هیچ یک از طرفین آن نتوانسته است به برتری دست یابد.

اگر اردوغان خوش دارد PKK به حملات تروریستی شهری خود ادامه دهد، از آن گونه حملات که مردم را از رأی دادن به بزرگترین تشکل پارلمانی کردی یعنی حزب دموکراتیک خلق ها (HDP) بترساند، پس باید شبه نظامیان PKK را بیش از این تحریک کند. اینک عملیات های آنها تا حد زیادی به نواحی مرزی مناطق کرد نشین جنوب شرقی ترکیه محدود شده است.

چنانچه HDP حدنصاب 10 درصدی آرای ملی لازم برای ورود به پارلمان را کسب کند، احتمال دارد حزب حاکم عدالت و توسعه اکثریت پارلمانی را از دست بدهد. اردوغان در تلاشی آشکار برای نگاه داشتن HDP زیر حد نصاب، نهایت توان خود را به کار می گیرد تا این حزب را به عنوان آلت دست PKK معرفی کند. اردوغان در یک تجمع انتخاباتی در استان کوجا علی تا جایی پیش رفت که گفت اگر مصوبه ای از پارلمان ترکیه مبنی بر اعدام صلاح الدین دمیرتاش رئیس مشترک پیشین HDP به دست وی رسیده بود، «مدت ها پیش را آن را امضا کرده بود.»

منبع: المانیتور

ترجمه: خبرگزاری کردپرس – سرویس ترکیه