اردوغان سلطان است، اردوغان فاتح است: نتیجه انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی ترکیه به جهان نشان داد که از این پس در ترکیه فقط یک نفر مسئول همه چیز است.

در کنار پیروزی فراگیر حزب حاکم عدالت و توسعه ترکیه که در آن رجب طیب اردوغان 52.6 آراء را از آن خود کرد و اکثریت را در پارلمان به دست آورد، یک جنبش سیاسی دیگر نیز بهانه ای برای جشن گرفتن دارد.

حزب دموکراتیک خلقها یا HDP که اقلیت های ترکیه را جامعه هدف خود قرار داده است همه ناملایمات را کنار زد و آستانه 10 درصدی برای ورود به پارلمان ترکیه را به دست آورد. این حزب علیرغم این که از سال 2015 تعداد 4000 از نمایندگان و طرفداران آن به زندان افتاده اند و نیز صلاح الدین دمیرتاش، رییس سابق آن از زندان در انتخابات ریاست جمهوری ترکیه شرکت کرده است، کسب 67 کرسی پارلمان ترکیه را مسجل کرد. حزب HDP در زمان تبلیغات انتخاباتی ترکیه و در رسانه های عمدتا طرفدار دولت نتوانست به طور موثری خود را نشان دهد.

دمیرتاش آزارچشیده بعد از برگزاری انتخابات در پیامی توییتری نوشت:« در حالی که دیگر نامزدها تواسنتد 100 کمپین انتخاباتی برگزارکنند من فقط توانستم 100 پیام از توییتر ارسال کنم.» قبل از برگزاری انتخابات، یک فایل ویدیویی از رجب طیب اردوغان پخش شد که در آن به طرفداران AKP در آنکارا می گوید: « اگر رای حزب HDP در انتخابات پایین تراز حد نصاب ورود به پارلمان باشد به این معنی است که ما جایگاه بالاتری خواهیم داشت.»

حزب HDP علیرغم سرکوب های مخفیانه، پیروزمند از انتخابات بیرون آمد و نشان داد که دارای ساختاری چندگانه بوده و می تواند آلترناتیوی برای وضعیت تیره و تاری باشد که بر زندگی در ترکیه سایه افکنده است. این حزب که تنها 5 سال پیش تاسیس شد اکنون به سومین حزب بزرگ در ترکیه تبدیل شده است.

این پیروزی علیرغم از دست دادن رای در پایگاه های سنتی رای آن یعنی در منطقه کردنشین جنوب شرق ترکیه از جمله کاهش 6 درصدی رای در دیاربکر به دست آمده که پایتخت غیررسمی کردهای ترکیه به شمار می رود.

چگونه حزب HDP در انتخابات ترکیه خود را بالا کشید؟

گفته شده که رای دهندگان به حزب جمهوریخواه خلق ترکیه که حزبی سوسیال- دموکرات است از نامزدهای حزب HDP حمایت کرده اند. منطق این عده این است که رای دهندگان به حزب جمهوریخواه خلق تلاش کرده اند حزب حاکم عدالت و توسعه به رهبری اردوغان نتواند به اکثریت در پارلمان دست پیدا کند. اما با توجه به تفاوت های ایدئولوژیک میان دو حزب HDP و CHP این فرضیه درستی نمی تواند باشد.

اما شاید پاسخ به این سوال در این مسئله نهفته باشد که حزب HDP پیام همگرایی و تحمل را در مواجهه با حملات بی امان و منفی مقامات ترکیه و رسانه ها ارسال کرده است. چه چیز دیگری می تواند دستاورد انتخاباتی HDP را در استانبول توضیح دهد؟

حزب دموکراتیک خلقها در انتخابات 2015 در این منطقه فقط 7 کرسی کسب کرد اما در این انتخابات 12 کرسی به دست آورد. چگونه می توان این مسئله را توصیح داد که تعداد نمایندگان زن حزب HDP دو پنجم کل نمایندگان آن در پارلمان است اما تعداد کل نمایندگان زن حزب حاکم AKP در پارلمان ترکیه فقط 17 درصد است؟

نکته دیگر این است که روسای مشرک حزب HDP با بیان این که « یکسان نشدن تعداد نمایندگان زن و مرد در این حزب یک نقص محسوب می شود» به دنبال تساوی جنسیتی هستند.

اگرچه اردوغان در اجرای هر برنامه ای که در 15 سال گذشته در ذهن داشته موفق بوده اما نتوانسته است آمال کردها را از بین ببرد. انتخابات اخیر ترکیه نشان داد که حزب HDP دیگر حزبی نیست که فقط بر روی مسائل خاصی تمرکز داشته باشد بلکه یک جنبش در حال ظهور چند وجهی است که آماده رشد و نمو است.

یک روز بعد از انتخابات، در گفتگو با هوشیار ازوسوی، معاون حزب HDP احساس میشد که می خواهد بگوید اگر کمی به این حزب شانس داده می شد می توانست نتیجه بهتری در انتخابات کسب کند. HDP حزبی است که دارای همت بلندی است و از خشونتی که علیه آن اعمال شده، نهراسیده است.

اما سوال این است که اردوغان چه کار خواهد کرد. آیا اردوغان اکنون با اختیارات بی حد وحصری که ریاست جمهوری اجرایی ترکیه در اختیار وی قرار داده، بار دیگر حزب HDP و اقلیت کرد را تحت تعقیب قرار خواهد داد؟

به نظر می رسد که بعد از انتخابات ترکیه، حزب ناسیونالیستی-افراطی حرکت ملی ترکیه یا MHP که شریک انتخاباتی جزئی حزب عدالت و توسعه است به دنبال انتقام از HDP باشد. از نظر MHP آشتی با کردها محکوم و مضموم است.

با توجه به این که رویکرد مرعوبانه و مضطربانه احزاب اپوزیسیون در زمینه توسعه مخالفت دموکراتیک نتوانست مانع قانونی شدن تبدیل نظام در ترکیه به حاکمیت یک نفر شود، به نظر نمی رسد که حزب HDP به دنبال کسب حمایت اپوزسیون باشد.

کاملا روشن است که جایگزین معتبری برای اردوغان در ترکیه وجود ندارد اما زیر پوستی، یک آلترناتیو سیاسی به آرامی در حال شکل گرفتن است. ممکن است جنبش دیگری در ترکیه در حال ریشه دواندن باشد اما زیاد درباره آن سرو صدا نکنید. این جنبش ممکن است به دنبال آینده ای فراگیربرای همه مردم ترکیه باشد.

منبع : عرب ویکلی

ترجمه: خبرگزاری کردپرس- سرویس جهان

کد خبرنگار: 40101