به گزارش خبرنگار کردپرس، مطابق اعلام آموزش‌وپرورش قروه در کنکور امسال 2 هزار و 259 نفر از دانش آموزان قروه ای شرکت کردند که این تعداد شامل هزار و 158 نفر را داوطلبان پسر و هزار و 101 نفر هم داوطلبان دختر در 14 حوزه بود.

همچنین طبق آمار اعلام شده تعداد شرکت کنندگان علوم انسانی 376 نفر معادل 17 درصد، علوم ریاضی و فنی 186 نفر معادل 9 درصد، هنر با 148 نفر معادل 7 درصد و زبان خارجه 125 نفر معادل 12 درصد به ثبت رسیده است.

اما نکته جالب در این آمار مربوط به تعداد شرکت کنندگان رشته علوم تجربی بود. در واقع هزار و 278 نفر یعنی معادل 57 درصد از داوطلبان کنکور به این رشته با 664 داوطلب پسر و 614 داوطلب دختر اختصاص دارد.

حال با این وصف گرچه تعداد شرکت کنندگان کنکور امسال به نسبت سال قبل 274 نفر بیشتر شده بود اما اینکه سال به سال به تعداد شرکت کننده در رشته علوم تجربی افزوده می شود مسئله ای قابل توجه است. مسئله ای که به گفته کارشناسان آموزشی دلیل این همه گرایش به رشته تجربی آن هم فقط با نگاه به مشاغل این رشته تحصیلی چندان درست و مطابق با استانداردهای علمی نیست.

هرچند با وجود تأکید کارشناسان، همچنان دانش آموزان روی رشته تجربی تمرکز می کنند اما هیچ کدام از دانش آموزان و خانواده ها به این فکر نمی کنند که همیشه راه پزشکی، داروسازی، دندانپزشکی، پرستاری و دیگر مشاغل مرتبط به حوزه درمان برای همه هموار نیست.

البته امسال نکته دیگری هم برجسته شد و آن هم تغییر در تعداد داوطلبان دختر و پسر بود که به نسبت سال های قبل این بار پسران رکورددار شده و بیشتر از دختران در رشته تجربی شرکت کرده اند.

با این وجود تعداد قابل‌توجهی از این دانش‌آموزان، دختران و پسرانی هستند که با آرزوی پزشک شدن چندین سال پشت کنکور مانده اند و نه توان علمی شکستن سد کنکور را دارند و نه توان پاسخگویی به آرزوی والدین خود را.

در این میان آموزش‌وپرورش شهرستان همچنان در تلاش است تا در سال‌های بعد هدایت تحصیلی را با مشاوره و به تعبیر والدین با اجبار به سمت رشته‌های دیگر متمایل کند.

هیچ دکتری بیکار نیست

در هر حال آشوب انتخاب رشته در حالی به قوت خود باقی است، که دانش‌آموزان با منطقی قابل قبول از نظر خودشان در آرزوی دکتر شدن انتخاب رشته می‌کنند. منطقی با این عنوان که به پزشکان خوب رسیدگی می شود و پول خوبی هم می دهند.

اکثر داوطلبان شرکت کننده در رشته تجربی معتقدند علاقه ‌مندی به پزشک شدن به این دلیل است که آینده شغلی و درآمد خوبی دارند و نگران وضعیت شغلی خود نیستند.

همچنین خانواده ها هم دلیل دیگری دارند و بر این باورند وقتی کسانی که حقوق، شیمی، فیزیک، عمران و معماری و ... خوانده اند، امروز بیکار هستند و این در حالی است که در مدرسه تلاش می‌کنند که همه این رشته‌ها را مطلوب توصیف کنند.

اکثر والدین خواستار تطابق انتخاب رشته با واقعیت بازار کار هستند و معتقدند وقتی برای رشته های فنی و انسانی حتی با مدرک ارشد و دکترا کار نیست دیگر چه انگیزه ای برای دانش آموز می ماند تا انتخاب دیگری داشته باشد.

رشد این استدلال فکری در بین دانش‌آموزان و خانواده های آنان حاصل سیاست‌گذاریهایی است که در آن اختیاری نداشته‌اند.

در واقع یکی از اثرات طرح تحول نظام سلامت و حمایت ویژه از پزشکان، افزایش درآمد و به کار گیری تمامی پزشکان حتی پزشکان تازه کار فارغ از اینکه مرد باشند یا زن موجب شده است نه تنها در قروه که در کل کشور گرایش به رشته درآمدزا افزایش یابد.

آینده شغلی غیرقابل تصور

به گفته کارشناسان آموزشی نباید فراموش کرد علاقه والدین به پزشک شدن فرزند خود تنها به خاطر کلاس گذاشتن و بالا بردن وجهه اجتماعی این رشته نیست. بلکه به باور «نازنین تیموری» خانواده ها با مشاهده وضعیت بازار کار، فرزند خود را مجبور به تحصیل پزشکی می کنند.

مطابق اظهارات این کارشناس حتی خود هدایت تحصیلی هم به بازار کار رشته ‌ها تأکید دارد و در این بین وقتی بازار کار رشته ‌های موجود در دانشگاه‌ ها مطلوب نیست، بنابراین بیشتر والدین برای فرزند خود به ویژه دختران آرزوی پزشک شدن را دارند.

«تیموری» هدایت تحصیلی به شیوه اجبار را نادرست می داند و معتقد است باید وضعیت بازار کار بهبود یابد تا دانش‌آموز به عنوان مثال به رشته ‌های مهندسی یا علوم انسانی علاقه ‌مند شود و این آینده شغلی غیرقابل تصوری که در جامعه وجود دارد بهبود یابد.

او همچنین بروکراسی اداری، گیر و بندهای قانونی و مالیات های فراوان و هزینه های دیگر را مانعی برای ایجاد مشاغل خصوصی و کارآفرینی دانست و اظهار داشت که اگر فضای کار مطابق استاندارد باشد قطعاً گرایش به رشته های دیگر هم صورت می پذیرد.

شرایط مهیا نیست

والدین دانش‌آموزان می‌گویند زمانی که فارغ التحصیل رشته دندان‌پزشکی چند ۱۰ برابر یک لیسانس حقوق یا عمران درآمد دارد و از سویی وجهه اجتماعی به مراتب بالاتری دارد، بی‌ شک اغلب دانش ‌آموزان و خانواده ها به تجربی گرایش پیدا می ‌کنند.

این اظهارات در حالی صحیح به نظر می‌ رسد که تب رشته تجربی به تازگی و در چند سال اخیر بالا گرفته است.

در واقع پیش از این گرایش متعادلی به ویژه در بین رشته‌ های ریاضی و تجربی مشاهده می ‌شد و دانش‌ آموزان هم رضایت بیشتری از انتخاب رشته خود داشتند اما در سال‌ های بعد همین دانش ‌آموزان به عنوان فارغ ‌التحصیلان دانشگاهی در پیدا کردن شغل پایدار دچار مشکل شدند.

رکود بازار، تعطیلی واحدهای صنعتی و تولیدی، افزایش جمعیت جویندگان کار و کاهش استخدام ‌ها دست به دست هم داد تا مطالعات دیروز در دانشگاه امروز در گوشه ذهن دانش ‌آموز خاک بخورد و به هیچ کاری نیاید.

از سویی بازار کار فعلی که درآمد خود را بر روی رشته ‌های خاصی متمرکز کرده هم هنوز برای دانش ‌آموزان فرصت و تضمینی فراهم نساخته است.

همراهی دانشگاه

مسئولان مرتبط بارها توجه به رشته ‌های درآمدزا را ضروری دانسته اند و خواستار تغییر سیاست ‌گذاری آموزش ‌و پرورش شده اند و اما هنوز رشته ‌های مرتبط نه تنها در دانشگاه‌ ها ایجاد نشده بلکه امروز شاهد قهر آموزش عالی با بازار کار هستیم.

از طرفی افزایش ظرفیت دانشگاه ها در حالی روز به روز بالا می رود که با وجود تأکید فراوان برای ایجاد رشته ‌هایی که در بازار کار وضعیت اشتغال بهتری دارند، اما عملاً به متناسب ‌سازی رشته ‌ها با وضعیت بازار کار توجه چندانی صورت نمی ‌گیرد.

مطابق تحقیقات به عمل آمده تعدادی از رشته ‌ها سال ‌هاست فارغ‌ التحصیل می ‌دهند اما استقبالی از آنان در بازار کار نمی‌ شود. در واقع وقتی توسعه متوازن مطرح است باید توسعه متوازن رشته ‌های دانشگاهی هم در دستور کار قرار گیرد و رشته ‌های پرطرفدار به جای رشته ‌هایی که استقبال نمی ‌شود در سرفصل دانشگاه ‌ها گنجانده شود.

این تأکیدات البته راه به جایی نبرده به طوری که از یک سو دانشگاه، از سوی دیگر مدرسه و از جهتی والدین دانش ‌آموز را ملزم به انتخاب رشته خاصی می ‌کنند و فرجام آن دانشجویانی است که از رشته تحصیلی خود راضی نیستند و برخی همچنان آرزوی پزشک شدن را در سر می ‌پرورانند.

پابرجا بودن گرایش به تجربی

هیچ یک از فرم ‌های اجباری و توصیه ‌ای هدایت تحصیلی، نمایشگاه ‌های مشاغل و جلسات شورای آموزش ‌و پرورش نتوانسته بت دکتر شدن را در ذهن بسیاری از دانش‌ آموزان بشکند. در این میان با وجود اینکه تلاش شده گرایش به تجربی کاهش یابد اما پیش ‌بینی می ‌شود این گرایش به قوت خود باقی بماند و حتی بالاتر هم رود، چرا که بنا به نظرسنجی ها حتی کسانی که رشته های علوم انسانی یا ریاضی هستند هم هنگام کنکور ترجیح می دهند تجربی شرکت کنند.

در هر صورت موج گرایش به تجربی باید مهار شود اما آموزش ‌و پرورش به تنهایی قادر به انجام این مهم نیست و این مسئله نیازمند سیاست ‌گذاریهای کلان به ویژه برنامه‌ ریزی برای اصلاح رشته ‌های دانشگاهی است./

^* گزارش: زیبا امیدی فر